Lubowarjo serbskich zymskich powědkow maja před wjele lětami wot ...
Wo zymje w Błótach něhdy zhonili
Lědy (PBe/SN). Časowu jězbu do 19. lětstotka dožiwichu zajimcy tele dny w muzeju pod hołym njebjom na Lědach (Lehde). Tehdy njebě hišće wotwidźeć, zo so z přizamknjenjom Lubnjowa (Lübbenau) na železnisku syć syły turistow do błótowskeje wsy nawala. Dyrbjachu-li sej ludźo něhdy wobćežnje z póstowej kuču do Błótow dojěć, docpě je Berlinjan z ćahom za dwě do tři hodźiny. Jeničce lěto trjebachu za twar čary Berlin–Zhorjelc, kotruž su 1866 wotewrěli.
Rozmach dožiwi turistiske zwičnjenje Błótow přez Theodora Fontanu, kiž pisaše wo nich w swojim 1859 wozjewjenym „Pućowanju po marce Braniborska“. Tež rozprawy Lubnjowskeho wučerja Paula Fahlischa w Berlinskich nowinach wo žiwjenju Błótowčanow, wo jich narodnej drasće a tradicijach zbudźichu tehdy tohorunja wulku wćipnotu.
„Šćipate a zabawne kino“
Choćebuski jedyn z nawjedowacych filmowych festiwalow swěta
Choćebuz (SN/CoR). W přitomnosći patrona 29. Choćebuskeho filmoweho festiwala (CFF), zwjazkoweho ministra financow a wicekanclera Olafa Scholza (SPD), su wčera wječor w tamnišim statnym dźiwadle lětušu filmowu přehladku zahajili. Z hosćom běštaj nimo toho tež předsyda kuratorija CFF Matthias Platzeck a filmowy team wotewrjenskeho paska „Smuggling Hendrix“ wokoło režisera Mariosa Piperidesa.
„Kónc zymneje wójny bě zdobom započatk Choćebuskeho filmoweho festiwala. Wot lěta 1991 je so wón na jedyn z nawjedowacych festiwalow swěta wuchodoeuropskeho filma wuwił“, praji Olaf Scholz. „Hoberske změny w krajach wuchodneje Europy su na dotalnych filmowych lětnikach runje tak wulki zaćišć zawostajili kaž so na hnujace wašnje wotbłyšćowali. Tež lětuše přinoški dadźa přihladowarki a přihladowarjow znowa intensiwnje so wobdźělić na žiwjenju protagonistow na mjezy wuchoda a zapada 30 lět po powalenju murje.“
Koncertaj wuspěšnej byłoj
W Malešecach a Čornym Chołcmu serbske pěsnje zaklinčeli
Čorny Chołmc/Malešecy (UH/CRM/SN). Hnydom na dwěmaj městnomaj Hornjeje Łužicy su zajimcy minjeny kónc tydźenja prěni raz nazymski koncert dožiwili – w Malešanskim hosćencu „Wódny muž“ zarjadowa Załožba za serbski lud tajki zaso raz po wjelelětnej přestawce a w Čornochołmčanskim Krabatowym młynje scyła prěni króć.
Za młodych čitarjow
Wo žórłach a jich wobchowanju
Składy bibliotekow, slědźenske dźěło a digitalizacija tworjachu ćežišća nazymskeho zetkanja Hornjołužiskeje towaršnosće wědomosćow. Tudyšej klóšterskej archiwaj zaběraštej wosebitu rólu.
Zhorjelc (SN/bn). Kóždolětnje wuhotuje Hornjołužiska towaršnosć wědomosćow nazymske zetkanje. Tema minjeny kónc tydźenja w Zhorjelcu wuhotowaneho zarjadowanja bě „Hornjołužiske biblioteki a jich zběrki“. Dohromady 19 referentow je w pjeć ćežišćowych blokach rozdźělne fasety tudyšeho muzejownistwa, katalogizowanju žórłow a praktiskeho slědźenja nadrobnje wobswětliło.
Prěni pjatkowny wotrězk bě „Biblioteki a muzeje“. Mjez druhim přednošowaše dr. Sylke Kaufmann z Kamjenskich měšćanskich zběrkow wo rekonstrukciji priwatneje knihownje Gottholda Ephraima Lessinga a Kai Wenzel z kulturnohistoriskeho muzeja Zhorjelc wo wobstatku swojeje institucije. Wenzel je předewšěm straty w zwisku z Prěnjej a Druhej swětowej wójnu wobžarował.
Personalna wustajeńca k narodninam wuměłče
Wojerecy (SiR/SN). „Njewumóžene“ je hesło noweje personalneje wustajeńcy serbskeje wuměłče Maje Nageloweje, wuhotowaneje składnostnje jeje lětušich 60. narodnin. Lawdator wotewrjenja přehladki minjeny pjatk we Wojerowskej Kulturnej fabrice bě w Drježdźanach skutkowacy grafikar a basnik Gregor Kunz. Wysoku wuměłsku kwalitu tworjenja Nageloweje wuzběhujo wón podšmórny, zo „zamóže wobraz to zwuraznić, štož słowo njezamóže. Maja Nagelowa je wjelestronsce po puću: Wona rysuje a moluje, lěpi a montuje, tak zo nastawaja kompleksne wobrazowe čary, takrjec metamorfozy. Konstanta w tym zwisku stajnje je, zo so toho přima, štož ju hnuje. Do wobraza dóstawa so to, štož pobrachuje a štož je trěbne. Jandźeljo nabywaja widźomnosć, dokelž maja nadawk – mjenujcy tón, něšto sposrědkować.“
Z koncertom na Detlefa Kobjelu spominali
Budyšin. Detlef Kobjela, kiž je loni 18. meje w Budyšinje zemrěł, by lětsa, 7. apryla, pjećawosomdźesaćiny docpěł. Z teje přiležnosće je Serbski ludowy ansambl předwčerawšim na swojej koncertnej žurli w Budyšinje zarjadował wopomnjenski koncert z bjezwuwzaćnje Kobjelowymi twórbami. Wčera su jón w Choćebuzu wospjetowali.
Na programje stejachu předewšěm orchestralne, ale tež solistiske a chórowe twórby wuznamneho serbskeho komponista. Spěwałoj a hudźiłoj stej chór a orchester SLA pod wěcywustojnym nawodom dźensnišeje intendantki institucije, dirigentki Judith Kubicec. Solisća běchu wnučka komponista, sopranistka Lara Kobjelic, pianistka Soyoung Kim a oboist Ralf Zarodnik. Moderaciju měješe dramaturg a komponist Sebastian Elikowski-Winkler.
W srjedźišću programa steješe wosomsadźbowa „Sinfoniska suita“ po baletnej operje „Fantazija na Lubinje“, při čimž zaklinčachu na spočatku sadźby 1 do 4 takrjec jako introdukcija a sadźby 5 do 8 po přestawce jako finale na kóncu wosebiteho koncerta.
Wo knihach a kniharni (01.11.19)
„Jeli so hišće dźiw njestanje, móhli ,Wósłonki mójogo žywjenja‘ być poslednje wjetše literarne dźěło maćernorěčneho Delnjoserba“, piše Horst Adam w swojej recensiji wo awtobiografiji Erwina Hanuša. Snano so posledni abo předposledni dźiw stanje, ale hladajo do přichoda je skerje prašenje: Budźe Hanušowa kniha jedna z poslednich wjetšich literarnych dźěłow scyła w delnjoserbšćinje? Wšako je to wulke wužadanje, spisać dlěšu twórbu w rěči, kotraž njeje twoja maćeršćina.
