Budyšin (SN/bn). Towarstwo Sakska literarna rada je wčera w Budyskej Smolerjec kniharni tak mjenowany Sakski knižny kófer předstajiła. Z nim chce po kwartalach na stajnje dźesać wubranych knihow skedźbnjeć, kotrež su awtorki a awtorojo sakskeho pochada resp. ze žiwjenskim srjedźišćom w swobodnym staće spisali. „Chcemy z akciju nowostki prezentować a je čitarjam zbližić. Nimo toho mamy tak přiležnosć, čitanja organizować a publikum do rozmołwy z awtorami wjesć“, rozłoži jednaćelka literarneje rady dr. Sibille Tröml. Po spomnjeću na njeboh dr. Franka Stübnera dźakowaše so wona wječor sobu wuhotowacemu towarstwu Přećeljo Smolerjec kniharnje za zhromadne dźěło.

Atmosfera, chaos, swójba a dobra hudźba

štwórtk, 06. septembera 2018 spisane wot:

Festiwal twjerdeje hudźby Nukstock mjeztym kaž institucija

„Što je abo što wučinja Nukstock?“ Pra­šeš­-li so za tym wuhotowarjow abo hosći festiwala, dóstawaš wězo najwšelakoriše wotmołwy. Najčasćišo pak jewja so słowa kaž atmosfera, chaos, swójba a dobra hudźba. Lěta 1997 bě festiwal twjerdeje hudźby „barraka“ – mjeztym towarstwo – prěni króć wuhotowała. Tehdy wotmě so wón hišće we wobłuku Nukničan­skeho wjesneho swjedźenja. Prěnje lěta běchu po rozprawje iniciatorow nastupajo organizaciju a wotběh chětro chaotiske. Ale po lětach wuwi so wěsta rutina, tak zo wukristalizowaštej so počasu na přikład dźensniši natwar a pozicija stanow, jewišća, zachoda atd. Tež z jednotliwymi stacijemi zwisowacy personal je so hač na małe při- a wotchady skrućił.

Z Łužičanku

štwórtk, 06. septembera 2018 spisane wot:

Torgau (SN/bn). Město Torgau wočakuje kónc tydźenja hosći 27. dnja Saksow. Na cył­kownje 30 hrajnišćach pokazaja tam wuměłcy resp. čłonojo najwšelakorišich towarstwow swoje programy. Poskitk saha wot koncertow přez čitanja hač k artistice. Wosebitej wjerškaj matej po připowědźenju zarjadowarjow być insce­nowane zetkanje sakskich kurwjerchow a wulki swjedźenski ćah ze 140 wobrazami. Zhromadnje ze załožbu Sakske wopomnišća přihotuja nimo toho mobilnu wustajeńcu wo woporach nacionalsocializma kaž tež wo namócnym politiskim režimje w sowjetsce wobsadźenej conje a wo NDR.

Tež lětsa stej zaso serbskej přinoškaj zapřijatej. Pjatk wustupi skupina MadStep na jewišću sćelaka Hitradio RTL, sobo­tu prezentuje so Łužičanka, dorostowy rejwanski cyłk Serbskeho ludo­weho ansambla, na jewišću Sakskeho krajneho sejma. Loni běštej Serbska kulturna informacija a 25. raz Serbski muski chór Delany na Dnju Saksow w Lubiju wobdźělenej.

Zarjadowarjo najwjetšeho towarstwoweho a ludoweho swjedźenja w swobodnym staće liča wot jutřišeho do njedźele z 250 000 wopytowarjemi.

Alternatiwne dźiwadło w bróžni

srjeda, 05. septembera 2018 spisane wot:

Lětni serial SN11. dźěl

Cyle na kromje Hornjeje Łužicy, při čěskej hranicy, namakamy błyšćacu so parličku alternatiwneho wuměłstwa – dźiwadłowu bróžnju Nowe Jěžercy (Neugersdorf). Na skromnej ležownosći steji tam na z puća cyle njenapadnej zahrodźe po francoskim stilu rjana, typiska bróžnja ze sto­łom, kajkež w kónčinje znajemy. W njej chowaja so rumnosće fantazije a reality, zašłosće a přichoda, regionalneho a njeznateho. Po wobswětlenej šćežce zastupiš do předrumnosće a wuhladaš hižo­ wjele antikwariskeho, pozabyteho, wumysleneho a spasleneho. Wuměłske klanki, lampy a meble z dawnych časow kaž tež pisane mólby a płaty ze wšeho swěta pyša rumnosć z wulkim blidom a stól­cami. „Za blido so hosćo rady posydnu, wupija škleńčku francoskeho wina a tróšku pobachtaja. Tu swojich wo­pyto­warjow witamy“, rozłožuje Dietmar Blume, mějićel dźiwadło­weje bróžnje. 1964 w Berlinje rodźeny, je dźen­sa dźiwadźelnik, klankodźiwadźelnik, wuměłski na­w­o­da, režiser, dramaturg, docent a – kaž so sam rady mjenuje – „maćerka za wšo“.

Pjeć serbskich premjerow w NSLDź

srjeda, 05. septembera 2018 spisane wot:

Cyłkownje 22 premjerow chce Němsko-Serbske ludowe dźiwadło 2018/2019 pokazać. Z „Orestiju“ Aischylosa a hóstnym wódnym baletom „Aqua“ stejitej njewšědnej produkciji na planje.

Budyšin (SN/bn). Na dnju wotewrjenych duri přichodnu njedźelu w Dźiwadle na hrodźe zahaji Budyske NSLDź hrajnu dobu­ 2018/ 2019. Tam chcedźa wujimki z nimale wšitkich nowych produkcijow sezony pokazać a tak zdobom załoženje hrajnišća před 15 lětami wuzběhnyć.

Zběrka Kalensee

srjeda, 05. septembera 2018 spisane wot:

Budyšin (SN). Wotnětka wobohaća „Krabat – zběrka Kalensee“ Serbsku centralnu biblioteku. To zdźěli Serbski institut. Zběrka wobsteji z antikwa­riskich spisow, předewšěm wo stawi­znach Sakskeje a Wettinskeho knježerstwa, kaž tež z knihow wo Łužicy wot 16. do 19. lětstotka.

Darićelka Ingrid Kalensee z Mann­heima wotkry sej ze zaběru z powědku wo Kra­baće Hornju Łužicu, kotruž po zjednoćenju Němskeje husto wopyto­waše. Wjele slědźeše wona za Johannom Schadowitzom, historiskej předłohu literarneje postawy. Wuslědki swojich pře­py­towanjow wozjewi potom lěta 2015 pod titulom „Krabat und Schadowitz“. W tym zwisku nawjaza kontakt z genealogu Hansom-Jürgenom Schröterom z Kulowa. Runje tak kaž Kalensee slědźi wón wo žiwjenju a pozadkach Janka Šajato­vića a bě na koncipowanju wustajeńcy „Krabat. Muž – mytos – marka“ w Bu­dyskim Serbskim muzeju wobdźěleny. Dźakowano jeho posrědkowanju dóńdźe knižna zběrka do Budyšina.

W Serbskim instituće tworješe tema­tika minjene lěta slědźerske ćežišćo. Wuslěd­ki je dr. Susanne Hozyna pod titulom „Erzählen über Krabat. Märchen, Mythos und Magie“ 2013 publikowała.

Wustajeńcu wo stawiznach Mužakowskeho parka přihotuja tuchwilu na tamnišim Nowym hrodźe. Wot 21. septembra hač do 30. decembra přistupna přehladka wěnuje so dobje po lěće 1850, po tym zo bě princ Friedrich móc přewzał. Park so na to přewšo derje wuwiwaše. Widźeć budu tež mólby Berlinskeho molerja Carla Georga Antona Graeba, kotrež direktor parka Cord Panning tu pokazuje. Foto: Joachim Rjela

Sokoljo w Skopju

srjeda, 05. septembera 2018 spisane wot:

Wot 5. do 8. septembra 1928 wotmě so w makedonskej stolicy Skopju VI. krajny zlět Sokoła juhosłowjanskeho kralestwa. Wobdźělena bě na nim tež dźewjećčłonska delegacija Serbskeho Sokoła. Běchu to starosta Jakub Šajba, jednaćel Gustaw ­Janak a mandźelska Elza, Měrćin Nowak-Njechorński, Arnošt Bart, Kurt Sykora (Malešecy), Jan Haješ (Łaz), Maks Kiel­morgen (Žornosyki), Józef Nawka (Ra­dwor) a Jurij Čornak-Njek (Ralbicy). Po zlěće Sokołske Listy pisachu, zo běchu Serbja wurjadne sportowe podawki dožiwili, zo buchu wšudźe zahoriće witani. Tomu bě hižo w stolicy kraja Běłohrodźe tak, hdźež bě mjezystacija železniskeje jězby. Na naměsće před Narodnym dźiwadłom dóńdźe k přećelskim zetkanjam z domjacymi Sokołami a hosćimi z druhich krajow. W Skopju porěča Jakub Šajba za Serbow při poswjećenju noweho sokołskeho domu. 7. septembra bě serbska delegacija na Kosowym Polu na swjatočnosći k 10. róčnicy zjednoćenja Juhosłowjanskeje.

Stwu Jana Kiliana přepodali

wutora, 04. septembera 2018 spisane wot:
Na Wukrančanskej farje su minjeny pjatk stwu Jana Kiliana zjawnosći přepodali. Modernje wutwarjena a klimatizowana rumnosć ma hłownje jako wosadny archiw słužić. Wutwar zmištrowachu předewšěm z pjenježnej podpěru texaskich Serbow. Mjez knihami a rukopisnymi dokumentami su tohorunja spisy serbskeju fararjow Jana Kiliana a jeho naslědnika Mateja Urbana, kotrež chcedźa digi­ta­lizować a tak wulkemu kruhej slědźerjow a zajimcow spřistupnić. Předewšěm w Texa­su na material čakaja, dokelž liča tam z nowymi dopóznaćemi k stawiznam wupućowanja Serbow­. W rumnosći ma nětko tež trojorěčna pućowanska wusta­jeńca wo Kilianu swoje trajne městno. K zahajenju wječorka bě Trudla Malinkowa (nalěwo) wo žiwjenju a skutkowanju fararja Kiliana přednošowała. Foto: SN/Maćij Bulank

Zběrka kružka

wutora, 04. septembera 2018 spisane wot:
Róžant (SN). Róžeńčan kružk pisacych skutkuje mjeztym 55 lět. To bě za Ludowe nakładnistwo Domowina z nastorkom, znowa antologiju z tekstami ludowych awtorow wudać. Wušła je nětko wot Bena Budarja zestajana zběrka „Zornjatka na puću“. W swojich basnjach, po­wě­dančkach a spěwach wěnuja so Katrin Domašcyna, Monika Kochowa, Blandina Ledźborjowa, Maria R.-Šołćina, ludowa awtorka „Bomikowa“, Hrjehor Nawka a Marko Rab na žortne abo chutne wašnje zjawam dźensnišeho časa. Nimo toho wopřijima kniha basnje Marje Krawcec, mjez nimi dwě dotal njewozjewjenej.

nowostki LND