Serbski zakoń na Ludowym zjězdźe wozjewjeny
17. jutrownika 1948 rano pjelnješe so žurla w Budyskim hotelu „Króna“ (pozdźišo Město Budyšin) z nimale tysac Serbami, Němcami a sowjetskimi oficěrami. Domowina běše na Serbski ludowy zjězd přeprosyła. Hižo 30. nalětnika bě zwjazkowe předsydstwo wo naprawach za zwoprawdźenje Serbskeho zakonja wuradźowało a Serbski ludowy zjězd zwołało.
Předsyda Domowiny Pawoł Nedo wšěch powita, wosebje krajneho předsydu SED Wilhelma Koenena, sakskeho ministerskeho prezidenta Maxa Seydewitza, ze Sowjetskeje krajoweje administracije (SKA) majora Keufera, wyšeho leutnanta Minuchina a majora Konjewa z Budyskeje wokrjesneje komandantury. Tež krajni radojo z Budyšina, Wojerec a Lubija so wobdźělichu.
Zazběh hudźbnych dnjow
„Njesměrnje wobšěrne a dokładne žórło“
Kamjenc (SN/bn). Pod hesłom „Ochranow a naš wobraz wo swěće“ je germanist a linguist prof. Alexander Lasch z Techniskeje uniwersity Drježdźany wčera we wobłuku lětsa pjateho zarjadowanja rjadu „Słowa a běłe wino“ z přednoškom w Kamjenskej měšćanskej bibliotece „G. E. Lessing“ aktualny staw přeslědźenja archiwow Ochranowskeje bratrowskeje jednoty zjimał. Předsyda hosćićelskeho Spěchowanskeho towarstwa knihownje dr. Wolfgang Melzer powita něhdźe 60 zajimcow a předstaji jim wědomostnika wuzběhnywši, zo je so „po dwě lěće trajacych přihotach zešlachćiło, tónle referat skónčnje tu poskićić móc“.
Nowy prezident Viadriny před wulkimi wužadanjemi
Spočatk měsaca je znajer Pólskeje a wupokazany historikar wuchodneje Europy prof. dr. Eduard Mühle zastojnstwo prezidenta Europskeje uniwersity Viadriny w Frankfurće nad Wódru nastupił. Na zazběhu lětnjeho semestra je so wón krótko do jutrow nowinarjam na městnje skutkowanja předstajił.
Frankfurt nad Wódru (RD/SN). Prof. Eduard Mühle waži sej Viadrinu jako „wosebitu uniwersitu na tymle wosebitym městnje“. Wón chce sobu za to skutkować, zo wona „jako městnosć atraktiwneje wučby, inowatiwneho slědźenja, mjezynarodneje kooperacije a za towaršnosć relewantnych transferow hišće widźomnišo a skutkownišo akademisko-wědomostnje k tomu přinošuje, aktualne krizy a předstejace nadawki přichoda zmištrować“. Wobšěrniše přemyslowanja k tomu, kaž wón rjekny, „runje tak napjatemu a wužadowacemu nadawkej“ chce wón 27. apryla w zjawnej nastupnej narěči na swjedźenskim akće składnostnje přewzaća zastojnstwa wozjewić.
Lyriku Lorenca dialogisce předstajili
Budyšin (SN/bn). „Dźensniši wječor je Kitej Lorencej wěnowany, kiž bě towarstwu Přećeljo Smolerjec kniharnje wjele lět předsydarił.“ Z tymle słowami zahaji wčera Měrana Cušcyna w mjenje hosćićelskeho zjednoćenstwa prezentaciju zběrki „Es war nicht die Zeit“ w połnje wobsadźenym serbskim předawanišću knihow w Budyšinje. Antologija bu njedawno we wobłuku renoměrowaneho rjadu „Edition Petrarca“ wot nakładnistwa Wallstein wudata a wopřijima mjez druhim dotal njewozjewjenu lyriku kaž tež němske přebasnjenja serbskich, w zběrce „Zymny kut“ publikowanych basnjow Lorenca.
„Intimate piano“ rěka program, kotryž Syman Hejduška zhromadnje ...
Jan Krygaŕ
9. jutrownika 1598 narodźi so w Brjazynje pola Gubina jako syn hosćencarja a kěbětarja Jan Krygaŕ, sławny komponist, předewšěm kěrlušow, hudźbny direktor, wučer a pišćeler. Wón chodźeše na łaćonsku šulu w Gubinje, hdźež dósta wuběrne kubłanje tež w hudźbje, a spěwaše w cyrkwinskim chórje. Pjatnaćelětny poda so jako šolar (srjedźowěkowski pućowacy student) do tehdy čěskeho Wrócławja a studowaše na to dale w breisgauskim Freiburgu, w Regensburgu, w słowakskej stolicy Bratislavje a w morawskim Olomoucu. Pjeć lět bě domjacy wučer a gymnaziast w Berlinskim „Šěrym klóštrje“. Po tym studowaše we Wittenbergu teologiju a wróći so 1622 zaso do Berlina. Tam powołachu jeho za wučerja hudźby gymnazija „Šěry klóšter“, hudźbneho direktora a kantora cyrkwje swj. Mikławša (nětko blisko Telewizijneje wěže).
Wo knihach a kniharni (14.04.23)
Po dwěmaj lětomaj znowa, ale časowje pozdźišo, mjenujcy wot 27. do 30. apryla 2023, wotměja so lětuše Lipšćanske knižne wiki. Pandemije dla bu z přičin kedźbliwosće termin přesunjeny. Přiwšěm so wjeselimy, zo so wiki zaso přewjedu. Hižo dlěši čas wubrane kniharnje po cyłej Němskej, Awstriskej a Šwicarskej na nje skedźbnjeja. Je to nowa akcija organizatorow Lipšćanskich wikow pod hesłom „Your Place to read – Waše městno k čitanju“.
Čehodla zhromadne dźěło z kniharnjemi? Dokelž su wone najwažniši partner nakładnistwow, wikow a spisowaćelow. Dokelž su njeparujomne městnosće čitarjam a čitarkam. Dokelž kniharnje a jich sobudźěłaćerjo a sobudźěłaćerki swoje rjemjesło wobknježa a kaž žadyn druhi so prosće narunać njedadźa.
Tyšne konflikty – pohonjowacy njepokoj
Wuběrnje zahrata adapcija dramy „Do schadźenja słónca“ w Drježdźanach
Štwórtk do bołmončki knježeše w Małym domje Statneho činohrajneho dźiwadła sakskeje stolicy na kóncu prapremjery zaso jónu euforija. Ze sylnym přikleskom so publikum za wusahowacy wuměłski wukon akterow Drježdźanskeje činohry podźakowa. Do toho poskićichu hrajerki a hrajerjo napjatu a bjesadnu stawiznu wostrózbnjacych, tragiskich a komiskich konfliktow z jewišća.
Pozadk inscenacije bě drama Gerharta Hauptmanna „Do schadźenja słónca“ z lěta 1889. Ju je awstriski dramatikar Ewald Palmetshofer, rodźeny 1978, wobdźěłał a pod samsnym titlom kaž něhdy přihladowarstwo šokowacy Hauptmann do přitomnosće přenjesł; adapcija měješe lěta 2017 swoju prapremjeru w šwicarskim Baselu.
Požadanje wo spěchowanje wuspěšne
Jónkrótny, pjeć domow a zahrodu wopřijacy ansambl Małowjelkowskich sotrownjow z pózdnjeho baroka wot dźensnišeho „cyle oficialnje“ k europskemu kulturnemu herbstwu słuša.
Mały Wjelkow (SN/MiP). „Smy so wuspěšnje wo přiwzaće do europskeho spěchowanskeho programa ‚7 Most Endangered‘ (7 najbóle wohroženych) swědkow kulturneho herbstwa požadali!“ To pisatej zwjazk Europa Nostra Němska a Spěchowanske towarstwo za Małowjelkowske sotrownje zhromadnje z Ochranowskej wosadu w nowinskej zdźělence składnostnje dźensnišeho spožčenja wuznamjenjenja.
