„Hdźe so doma čujemy a čehodla?“

štwórtk, 16. měrca 2023 spisane wot:
To je hesło fotoweho kaleidoskopa Budyskeho Serbskeho muzeja pod titulom ­„PRISMA“. Muzej pyta za wobrazami, kotrež budu dźěl wustajeńcy „Čej’da sy?“. ­Kóždy zajimc móže hač do třoch fotow zapodać z mjenom, titulom a wopisanjom, što ma wobraz wuprajić. Móžne su widy a emocije, romantiske blečki abo rjane ­dožiwjenja zhromadnosće. Tute maja špihelować serbski třiróžk Budyšin-Kamjenc-Wojerecy. Prawa druhich wosobow maja so wobkedźbować. Fota z wulkosću 4-8 MB njech sćelu hač do kónca měrca na . Wobdźělnicy maja šansu na překwapjenku. Foto: Andrea Pawlikowa

Spěwać pěseń „Steigerlied“ kaž tež twar błótowskich čołmow a hlinjanych kachlow je po wčerawšim wobzamknjenju konferency kultusowych ministrow z wobstatkom zwjazkoweje lisćiny imaterielneho kulturneho herbstwa. W tym zwisku su dźensa muski chór Sachsentreue a hosćo, kaž na přikład ministerka Barbara Klepsch (CDU, 2. wotprawa), „hymnu hórnistwa a hětownistwa“ před Sakskim krajnym sejmom zanjesli. Foto: Jürgen Männel

Jutrowne prózdniny w Hórnikecach

štwórtk, 16. měrca 2023 spisane wot:
Energijowa fabrika w Hórnikecach, juhozapadnje Wojerec, wita wědylačne dźěći! ­Tu móža na žiwe wašnje puć wuhla hač k hotowemu briketej dožiwić. Něhdyša ­briketownja pak je tež impozantny swědk časa. Natwarjena bu wona spočatk 20. lětstotka jako fabrika předewzaćela Werminghoff. Tehdy bě wona jedna z najmoder­nišich briketownjow w Němskej. Dźensa dóstanješ tu jako wopytowar žiwy dohlad do dawno zhubjenych dźěłowych swětow. Tež wo přechodźe regiona wot hórniskeho rewěra k wodowemu rajej tu wjele zhoniš. Foto: Nada Quenzel

Tradicija so dale haji

srjeda, 15. měrca 2023 spisane wot:
Na dźeń dźensa před pjeć lětami je UNESCO tradicionalne ćišćerske techniki do cyłozwjazkoweho zapisa imaterielneho kulturneho herbstwa Němskeje komisije přiwzała. Tež w Budyskim Kamjentnym domje poskićuja zajimcam so w tutej ­technice płonoćišća wuspytać. Benno Auras, socialny dźěłaćer domu, pokaza ­młodostnym jónu wob měsac we wotewrjenej dźěłarni wšelake móžnosće kreatiwneje techniki. Za dorosćenych poskićuja w Kamjentnym domje nowe blokowe kursy. Přichodny tajki přewjedu w jutrownych prózdninach. Foto: SN/Hanka Šěnec

Wustajeńcu Nageloweje wotewrěli

wutora, 14. měrca 2023 spisane wot:
W Drježdźanskej kreatiwnej dźěłarničce w dworje Galvano je so minjeny pjatk ­wustajeńca „nowe rysowanki – kak nětko“ Maje Nageloweje wotewrěła. Gregor Kunz je wustajeńcu na wotewrjenju předstajił. Dale móžachu přitomni improwi­zowanym zynkam Scotty Böttchera na wibrafonje slědować. Hač do 23. apryla ­pokazaja tam dźesać wjetšich a sydom mjeńšich wobrazow, kotrež je wuměłča w lětomaj 2021 a 2022 stworiła. Jedna so wo wuhlowe rysowanki. Tak nastachu ­jónkrótne wobrazy krajinow, kotrež móže sej wopytowar lubić dać. Foto: Falk Joost

Wón bě jako wusahowacy duchowny, wučer, publicist a slědźacy pčołar bjezdwěla muž, hódny wěčneho wopomnjeća: Hadam Bohuchwał Šěrach. Sobotu su w Budyšinku na njeho spominali.

Budyšink (CS/SN). W cyrkwi Budyšinka staj so sobotu na wopomnjenskim zarjadowanju serbski superintendent na wuměnku Jan Malink a něhdyši Malešanski wjesnjanosta Günter Sodan žiwjenskemu skutkej Hadama Buchuchwała Šěracha wěnowałoj. 3. apryla budźe 250 lět, zo je Šěrach w Budyšinku zemrěł. A klětu 5. septembra so dalša róčnica wotměje: 300. narodniny, wšako bě so 1724 w Nosaćicach narodźił.

Budyšin (SN/bn). „Wörterbuch der slawischen Personennamen in Ortsnamen zwischen Saale und Bober/Queis“ je titul w Ludowym nakładnistwje Domowina wušłeje přiručki, kotruž awtorka dr. Inge Bily wčera něhdźe 20 zajimcam w Budyskej Smolerjec kniharni premjernje předstaji. Po słowach fachowče za mjenowědu twori publikacija „móst mjez kompendijom Ernsta Eichlera ‚Slawische Ortsnamen‘ a zběrku ‚Studien zu sorbischen Personennamen‘ Waltera Wenzela“. Za wužiwanje wšitkich třoch knihow we wědomostnym zmysle pobrachuje hišće register, kotryž pak je Bily hižo zestajiła. Hdy a hdźe wuńdźe, „hišće jasnje njeje. Prěnja adresa je na kóždy pad LND, hdźež z awtorami wobchadźeja, kaž je to dźensa nažel lědma hižo z wašnjom. Dźakuju so za zawěrno wulkotne zhromadne dźěło!“

W literarnej hodźince internetneho Radija Zett njedźelu, 12. měrca, podataj serbsko-pólska awtorka a publicistka Justyna ­Michniuk a Werner Měškank, tekstar mnohich songow a šlagrow, dohlad do swojeho tworjenja. Bydlacaj a skutkowacaj w Choćebuzu, hdźež bu wusyłanje z moderatorom Benediktom Dyrlichom a technikarjom Jürgenom Frenzom (wotlěwa) nahrawane, staj tohorunja hudźbu za nje přewažnje w delnjoserbskej rěči wupytałoj. Hlej . Foto: Benedikt Dyrlich

Wo knihach a kniharni (10.03.23)

pjatk, 10. měrca 2023 spisane wot:

Lube lubowarki, lubi lubowarjo serbskeje poezije, před někotrymi dnjemi je wušła w němskim nakładnistwje Wallstein w Göttingenje zběrka basnjow njeboh serbskeho basnika Kita Lorenca, a to w rjedźe „Edition Petrarca“, pomjenowanym po wu­znamnym mjezynarodnym literarnym myće. Francesco Petrarca (1304–1374) bě italski basnik a powědar, kotrehož maja hromadźe z Dante za jednoho z najwažnišich zastupjerjow zažneje italskeje literatury. Darićel myta, spožčeneho wot 1975 do 1999 a wot 2010 do 2014, bě němski nakładnik Hubert Burda. Mjez nimale sto lawreatkami a lawreatami je tež Kito Lorenc, jemu su myto 2012 spožčili. Hubert Burda je tež hłowny wudawaćel mje­nowaneje ­edicije. Dalši wudawaćeljo su Peter Hamm (†), ­Peter Handke, Alfred ­Kolleritsch (†) a Michael Krüger.

Samo so wě steji Lorencowa zběrka z titlom „Es war nicht die Zeit“ tež w Smolerjec kniharni mjez nowowudaćemi, přetož smy kóždemu nakładnistwu dźakowni, kiž přinošuje k šěrjenju serbskeje lite­ratury. Zo tele wudaća, někotre samo dwurěčne, w kniharni poručujemy, je tež wuraz našeje česćownosće.

Njeznaty portret Lessinga předstajili

štwórtk, 09. měrca 2023 spisane wot:
Ruka na mólbje słuša Gottholdej Ephraimej Lessingej, ruka prědku na fotografiji Thaddäusej Gulde, kiž je dotal njeznaty portret spisowaćela, stworjeny w lěće 1776, wot Georga Antona Abrahama Urlauba, w minjenych měsacach restawrował. Wčera bu twórba oficialnje Kamjenskemu Centrumej za recepciju Lessinga přepodata. ­Nawodnica institucije Birka Siwczyk a Gulde předstajištaj we wobłuku prezentacije stawizny portreta a žiwjenjoběh jón zhotowjaceho wuměłca, kiž bě so „do frankowskeje molerskeje swójby narodźił“ a mjez druhim „w Bambergu, Erlangenje a Mohuču (Mainz) skutkował“. Z „pomocu darow a dźakowano spěchowanju ze zjawneje ruki zamó Lessingowy muzej mólbu z priwatneho wobsydstwa kupić“. Foto: priwatne

nowostki LND