Młodostni maja samostatnje rozsudźić

póndźela, 20. februara 2023 spisane wot:

Budyšin (SN/bn). „Bautzen.Rocks“ je prowizoriski titul planowaneho digitalneho magacina resp. planowaneje platformy za młodźinu w Budyšinje a wokolinje. Zaměr je, „młodostnym region zbližić, wo wukubłanskich šansach a wólnočasnych poskitkach informować kaž tež přinoški produkować a wozjewić, kotrež cilowu skupinu woprawdźe zajimuja“, na hižo přistupnej internetnej stronje – adresa wotpowěduje mjenu magacina – rěka. Trěbne pjenjezy přewostaja Alianca za fachowe mocy wokrjesa Budyšin. Minjeny pjatk je hłowny iniciator Beno Brězan něhdźe dźesać zajimcam projekt w rumnosćach Budyskeho towarstwa Dźěłań dźeń předstajił a zhromadnje z nimi we wobłuku dźěłarnički přichodne kročele kaž tež móžne wobsahi rozjimał.

Młodźina bjez zapala?

póndźela, 20. februara 2023 spisane wot:
Zo su poskitki za młodźinu w Budyšinje a wokolinje dosć snadne, je hižo tójšto lět stary lac. Byrnjež najwšelakoriši akterojo na wjacorych runinach wobstajnje diskutowali, štó móhł što za wobydlerjow w starobje 13 do 18 lět zeskutkownić, njeje so dotal přewjele hibało. Hač je projekt „Bautzen.Rocks“ wupuć, njehodźi so hišće posudźować, wšako bu runje hakle zahajeny. Zajim, zapal a dobre prašenja – „njeje da móžno, serbski aspekt tež we wučbje hinak hač jenož po wuteptanych pućach na zakładźe nałožkow posrědkować?“ – šulerkow a šulerjow, kotřiž su so na přihotowanskej dźěłarničce wobdźělili, pak swědča wo tym, zo chcedźa so aktiwnje za polěpšenje poměrow zasadźować, zo maja wotpowědne ideje a zo je jim přichod domizny wšo druhe hač wšojedne – tež nastupajo wosebitosć dwurěčneho a bikulturneho města. Wažne je a wostanje w tym zwisku, jim stajnje znowa připosłuchać kaž tež jich namjety – chutnje! – wobkedźbować. Bosćan Nawka

Lubin (PB/SN). Čerwjeny přestrjenc bě so na Lubinskej žurli woponow wukulił, tónraz za wulki wustup hewak skerje na kromje stejacych: drastowe damy a knježa z kónčiny dźensnišeho wokrjesa Dubja-Błóta. Njebě to zarjadowanje reprezentacije Serbow w zwučenym zmysle, ale tajke, kotrež spožči přeslědźenju serbskich sydlenskich stawiznow dospołnje nowy impuls. Njeby-li zapřijeće hižo druhdźe dokładźene było, móhł wčera­wši dźeń jako přewrót časa za delnjołužiskich Serbow płaćić. Na tutym dnju wuńdźe kniha „Wěcej ako drastwa“. Wobsah tuteje špiheluje na wědomostnej bazy stawizny zasydlenja Delnjeje Łužicy. Móh­li knihu tež jako „atlas Serbow“ pomjenować, wšako njeje wobšěrnišeje twórby, hač 500 stron wopřijaceje knihi w nakładnistwje wědomosće BeBra Berlin.

Prěnja galerija, kotruž dźěćo wopyta

pjatk, 17. februara 2023 spisane wot:

Před něšto dnjemi, 6. februara, zemrě čěska wuměłča Květa Pacovská w starobje 94 lět w ródnym měsće Praze. Mjezynarodnje znata je wona wosebje dla swojich ilustracijow w dźěćacych knihach. Wobrazowa kniha bě za nju „prěnja galerija, kotruž dźěćo wopyta“.

Raz je tež serbsku dźěćacu knihu ilustrowała – Jurja Brězanowe „Wulke dyrdomdejstwa małeho kocora“. Wone wuńdźechu w lěće 1966 w Ludowym nakładnistwje Domowina. Paralelnje nastaštej čěska a słowakska wersija. Bě to jedna z mnohich koprodukcijow wonych lět.

Jana Hradcová z Towarstwa za grawěrowanu škleńcu w Kamjeníckim Senovje (Čěska) je kuratorka dźens tydźenja wotewrjeneje wosebiteje wustajeńcy „Grawura/modernje“ w Běłowodźanskim Muzeju škleńcy. Z wernisažu bu lětuši rjad jubilejnych zarjadowanjow „150 lět zhotowjenja škleńcy“ w Běłej Wodźe zahajeny. Foto: Joachim Rjela

Zajimawa historiska namakanka slědźerja SI

štwórtk, 16. februara 2023 spisane wot:

Budyšin (MDo/SN/bn). Septuagesimae, kaž ewangelscy wěriwi prěnjej njedźeli po hodownym času, tradicionalnje kónčaceho so 2. februara, rěkaja, je sobu­dźěłaćerja Serbskeho instituta Měrćina Brycku pohnuła, so we wobstatkach Serbskeje centralneje biblioteki (SCB) rozhladować, što je so na tymle dnju z historiskeho wida zajimaweho stało.

Lětuši ptačokwasny program za swój najmłódši publikum je SLA jako musical wuhotował

Dobre tradicije wobchować a při tym načasnym trendam so njezawěrać – pod tutej dewizu je lětuši ptačokwasny program Serbskeho ludoweho ansambla za dźěći zapołoženy. Tak njejsu tute lětuše předstajenja za dźěći resp. za swójby jenož prosta wotměna, ale zdobom rozšěrjenje wida na tematiku.

Přez lětstotki dale wuznamny jendźelski dramatikar William Shakespeare je konflikt mjez hidu a lubosću w dramje „Romeo a Julia“ jako trajnu temu čłowjestwa rozjimał. Tak jewi so hač do dźensnišeho w najwšelakorišich wariantach. Popularnu hudźbnu formu musicala z mjenowanej tematiku wuzwoli sej SLA za swój dźěćacy ptačokwasny program „Leć ze mnu!“. Z nim zahori hornjo- a delnjoserbsce kaž tež němsce młode kaž tež starše připosłucharstwo we Łužicy. Zawěsće pak ma tohorunja šansu, zdobyć sej dalšu akceptancu tohorunja zwonka Łužicy.

Hida a lubosć tež mjez lěsnej ptačinu

Za sfilmowanje bestsellera pytaja hrajerjow

srjeda, 15. februara 2023 spisane wot:
Berlin/Zhorjelc (SN/bn). Na zakładźe debitoweho romana Lukaša Ričela „Z pjašću do swěta bić“ ma nastać hrajny film. Wjerćenske dźěła chce Berlinska produkciska firma Chromosom-Film kónc lětušeho februara zahajić. Wjetšina dohromady něhdźe měsac trajacych natočenjow wotměje so w branši tež „Görliwood“ mjenowanym Zhorjelcu, hdźež z Worklec pochadźacy awtor tuchwilu bydli a skutkuje. Dźěl filmowanja ma so nimo toho na „originalnych hrajnych městnach w Hornjej Łužicy z hrajerkami a hrajerjemi regiona“ zwoprawdźić. Za to pyta Berlinska agentura Filmissimo, kotraž bě a je prawidłownje na přikład do serijow kaž „Tatort“ a „Polizeiruf 110“ abo do filmow kaž „Alfons Zitterbacke – Das Chaos ist zurück“ a „Schubert in love“ zapřijata, tele dny tak mjenowanych předstajerjow małych rólow (Kleindarsteller) a komparsow. „Posrědkujemy přewažnje dorosćenych, potajkim ludźi wot 18 lět hač do wysokeje staroby, zo bychu na přikład dróhu wožiwili, kofejownju pjelnili, kupjel wopytali abo so wo połny nakupowanski centrum postarali“, kaž nawodnica agentury Antje Mews na naprašowanje zdźěli.

Połpostawa „lego-Lessinga“

srjeda, 15. februara 2023 spisane wot:
Kreatiwni a fanojo hry lego běchu póndźelu prašani. Nowa měšćanska biblioteka G. E. Lessinga a Lessingowy muzej w Kamjencu přeprošeštej na prózdninski poskitk w ramiku 54. Lessingowych dnjow. Hannes Müller, Nick Petzold a Maximilian Stange (wotlěwa) twarjachu po portreće Lessinga połpostawu tutoho z kamuškami lego. Z akciju chcedźa nowy přistup k Lessingej zmóžnić, zdźěli iniciator a muzejowy pedagoga Johannes Pilz. Zajimcy su na dalšu lego-akciju přeprošeni. Wopytowarjo měšćanskeje biblioteki móža hač do spočatka julija we foyeru na wulkej lego-postawje kaž tež mozaik-wobrazu Lessinga sobu twarić. Foto: Marion Kutter/Johannes Pilz

Choćebuz (SN/bn). „A serbski?“ Tak rěka dosć prowokantne prašenje na čerwjenych nalěpkach, kajkež so hižo chwilku na mnohich blakach w Choćebuzu jewja, zwjetša na taflach a plakatach z jednorěčnje němskim napisom. Kaž we wobłuku akcije „A serbsce?“ w Hornjej Łužicy žadaja sej njeznaći iniciatorojo, zo „by mjeńšinowa rěč była widźomniša“.

Nic jenož aktiwisća, ale tež rěčespytnicy Serbskeho instituta (SI) zaběraja so ze zjawnej widźomnosću serbskeje rěče, a to w ramiku wobšěrneho, na něhdźe dźesać lět zapołoženeho projekta „Digitalny portal k serbskim a łužiskim rěčnym a kulturnym krajinam“, kotryž bu w juliju 2022 zahajeny. Z wažnym podźělom je prašenje, hdźe „je serbska rěč zjawnje w Delnjej Łužicy widźeć? Jenož na oficialnych taflach a pokazowarjach w serbskim sydlenskim rumje, abo tež druhdźe, na přikład na pomnikach, wabjenskich plakatach abo druhich priwatnych napisach? A kak nastajenje ludźi k wjacerěčnosći wobwliwuja?“, w zdźělence SI rěka.

nowostki LND