Klingnerec a Bulank na čole serbskeho dźiwadła

štwórtk, 27. nowembera 2025 spisane wot:

Budyšin (SN). Intendant Němsko-Serbskeho ludoweho dźiwadła Budyšin Lutz Hillmann je dźiwadźelnicu Juliju Klingnerec a dźiwadźelnika Mariana Bulanka jako zastupjerjow intendanta za serbske dźiwadło powołał. Jeli přisłušny wuběrk Budyskeho wokrjesneho sejmika rozsudej přihłosuje, wukonjataj wonaj zastojnstwo wróćo sahajo wot 1. nowembra tutoho lěta. Prěni raz so pozicija z dwěmaj wosobomaj wobsadźi.

Kak strašna AfD woprawdźe je?

srjeda, 26. nowembera 2025 spisane wot:

Tomule prašenju wěnowaše so njedawno Budyska narěč w Budyskej tachantskej cyrkwi. Zarjadowanje wotmě so pod škitom policije. K mylenjam pak dóšło njeje.

Budyšin (CS/SN). Na 28. Budyskej narěči bě tachantska cyrkej zaso derje wopytana. Zarjadowanje přewjeduje so mjeztym štwórte lěto a zajim je dale wulki. Mnozy Budyšenjo, ale tež hosćo ze zdalenišich kónčin chcychu słyšeć, kotre argumenty referent Hendrik Cremer – jurist a sobudźěłaćer Němskeho instituta za čłowjeske prawa – přećiwo AfD přednjese. Strona ma w Němskej dźeń a wjac přiwisnikow.

Hudźbny wědomostnik, ukrainist a sorabist Petr Kalina bu wčera tydźenja w Brnje z Mytom dekana filozofiskeje fakulty Masarykoweje uniwersity počesćeny. Myto spožčichu jemu za monografiju „Sorbische Geigen – Serbske husle“, kotraž bě loni jako 36. zwjazk edicije Mały rjad Serbskeho instituta wušła.

Z Mytom dekana počesća lěto wob lěto wosoby, kotřiž su z filozofiskej fakultu druheje najwjetšeje uniwersity Čěskeje zwjazani a kotřiž so na wusahowace wašnje za wědomosć a towaršnosć zasadźuja. Wuznamjenjenje spožčeja w štyrjoch kategorijach. To su: wuběrne zakónčace studijne dźěło, wuběrna komunikacija, popularizacija duchownowědnych disciplinow kaž tež wuběrny tworićelski skutk. We wobłuku naposledk mjenowaneje kategorije je Kalina lětsa jenički, kotrehož mytuja. „To je wulka česć, ale runje tak zawjazk, so tež dale wo kwalitne dźěło prócować“, wón wuznamjenjenje komentuje.

Budyšin (SN/bn). „Stary lud a čerstwy duch“ rěka wosebita wustajeńca, kotraž je wotnětka w schodźišću Budyskeho Serbskeho domu přistupna. Přehladka pokazuje wuběr wudźěłkow molerskeje dźěłarnički Spěchowanskeho kruha za serbsku ludowu kulturu, kotraž bě so lětsa druhi kónc tydźenja septembra w Dešnje wotměła.

Jan Hanski

póndźela, 24. nowembera 2025 spisane wot:

Dźensa spominamy na serbskeho wuměłca, molerja a grafikarja Jana Hanskeho składnostnje jeho stotych posmjertnych narodnin. Rodźeny Njebjelčan dźěše po ­ludowej šuli – podobnje tři lěta staršemu Janej Bukej – na wukubłanje molerja do Kamjenca. Po studiju na Fachowej šuli za nałožowane wuměłstwo w Podstupimje dźěłaše w kombinaće w Eisenhüttenstadće we wotrjedźe za wabjenje. Hižo lěto pozdźišo bu wotrjadnik w twarstwje, a 1962 so jako grafikar zesamostatni.

Budyšin (BG/SN). Z dołhim rytmiskim přikleskom zakónči so wčera wječor němskorěčna premjera rejowaneje bajki „Mały pampuch“ na wupředatej žurli Serbskeho ludoweho ansambla. Euforiski aplaws bě spontany dźak publikuma baletej SLA, kiž wědźeše na nanajlěpše wašnje přeswědčić. Tež Božena Bjaršec we hłownej róli je přihladowarjow zahoriła. Choreografiju kaž tež režiju měješe Juraj Šiška na starosći; grandiozne libreto z wopisanjemi scenow w němčinje a serbšćinje je z pjera Wórše Wićazoweje. Hudźbu je Andreas Grundlach skomponował. A haj, tež wuhotowanje Marlit Mosler přinošowaše bytostnje k wulkotnej skutkownosći hry. Skrótka: Wšitko je trjechiło a ansambl wobradźi wopytowarjam přewšo emocionalne předstajenje, na kotrež drje lědma štó spěšnje zabudźe – snano tež tohodla, dokelž kruch nimoměry wažne hódnoty kaž wšostronsku česćownosć, žiwjensku radosć a přećelstwo do srjedźišća staja.

Nowa čitanka

pjatk, 21. nowembera 2025 spisane wot:
Budyšin (SN). Smolerjec kniharnja je štwórtk, 27. nowembra, 19 hodź. z hosćićelku knižneje premjery zběrki „Der Fiedler unterm Dach und weitere Geschichten“. Wudała je ju Marka Maćijowa w rjedźe „Die sorbische Bibliothek“ Ludoweho nakładnistwa Domowina. Antologija wopřijima přinoški serbskich spisowaćelkow a spisowaćelow, kotrež su w lětach mjez 1945 a 1990 nastali. Christina Boguszowa předčita powědančko swojeho nana Jana Wornarja „Jakobi“ a Jan Budar powědančko swojeho nana Bena Budarja „In meiner Stadt“.

Z kulturnym registrom do přichoda

pjatk, 21. nowembera 2025 spisane wot:

„Přichod serbskeho kulturneho herbstwa – što je digitalny kulturny register a čehodla jón trjebamy?“ Na tele prašenje chcedźa direktor Serbskeho instituta Hauke Bartels, etnologa Robert Lorenc a informatikar Alf-Christian Schering štwórtk, 27. nowembra, w Budyskim Serbskim muzeju z přednoškom wotmołwić. Wčera wotmě so w tym zwisku nowinarska rozmołwa.

Sokoł Wulki Ćisk

pjatk, 21. nowembera 2025 spisane wot:
Wčera před sto lětami załoži dwanaće młodych mužow we Wulkim Ćisku (dźensa jenož Ćisk) jednotu Serbskeho Sokoła. Kmótřiłoj běštej młodemu cyłkej jednoće z Delnjeho Wujězda a z Komorowa pola Rakec. Zastupjerjo tuteju jednotow běchu na załoženskej zhromadźiznje přitomni a rozłožichu zaměry a nadawki Sokoła. Za starostu wuzwolichu ćěslu Jana Kašpora, za načolnika (tak rěkaše w Sokole zamołwity nazwučowar) dźěłaćerja Korlu Holdera. Dwójce wob tydźeń su potom we wjesnym hosćencu „K zelenemu wěncej“ zwučowali. Hižo poł lěta pozdźišo přewjedźechu prěni sokołski swjedźeń. W pruskej Hornjej Łužicy blisko němskich Wojerec skutkować njebě jednorje. Tohodla spytachu z přednoškami wo stawiznach a kulturje Serbow a z druhimi formami narodne wědomje ludźi skrućeć. Wjeršk w stawiznach jednoty bě druhi zwjazkowy zlět Serbskeho Sokoła w lěće 1927. Na zetkanju wobdźělichu so wšě tehdy wobstejace jednoty – jich bě tón čas 15. Mjez hosćimi bě tež delegacija čěskeho Sokoła z wulkim přećelom Sokoła (kiž bě tež finančny sponsor) Vladimírom Zmeškalom na čole.

Wo knihach a kniharni (21.11.25)

pjatk, 21. nowembera 2025 spisane wot:

Rady sym na kolesu po lěsnych a pólnych pućikach našeho Budyskeho wokrjesa po puću. Hdys a hdys při tym zetkawam a přewodźuju cuzeho kolesowarja a jeho připódla z někotrymi rjanymi blečkami našeje domizny zeznajomjam. Často wužiwaja kolesowarjo dźensa šmóratko abo GPS-časnik za lěpšu orientaciju. Mnohim cuzym napadnu při tym naše dwurěčne pomjenowanja wsow, nic jenož na wjesnych taflach, ale tež na digitalnych Strava- abo Komoot-kartach. Ćim bóle wšak so dźiwaja nad tym abo tamnym dźiwnym němskim mjenom dróhi, hory abo hata, kiž na swojej wobrazowce wuhladaja. A to w kónčinach, hdźež jim wujasnjam, zo je so serbšćina tam mjez ludźimi hižo nimale pozhubiła. Tak móžeš sej blisko Demjan a Huski na horje z mjenomaj „Tschelentsy“ a „Holtschberg“ dojěć, přińdźeš we Wuhančicach (Weigsdorf) nimo nadróžneje tafle „Am Horkenberg“ abo móžeš so blisko Zemic w skale „Hratschken“ kupać. Podobnje je to, jědźeš-li nimo hatow z mjenami kaž „Muschker Teich“ pola Malešec abo „Rokotenteich“ pola Lichanja.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND

Nowe poskitki knihow LND namakaće w lětušim wudaću Nowinkarja!

Nowinkar 2025