Dušu swojich ludow přestajili
Chrósćicy (SN/BŠe). W lěće 2003 je UNESCO wobzamknyła, zo ma so lisćina imaterielneho kulturneho herbstwa nastajić. Zaměr toho je, dušu, drastu, tradicije a rjemjesło ludow na swěće spěchować a škitać. Pod hesłom „Hdźež duša luba schow swój ma“ wobdźěli so pjeć skupinow na programje, zo bychu publikumej swoje wosebitosće pokazali.
Ze znatym karnewalom w Južnej Americe steji Kolumbiska na lisćinje kulturneho herbstwa. Čłonojo skupiny Grupo di Música y Dancas Folclóricas Carmen López přeprosychu přihladowarjow do reje pokazujo jim zakładnu kročel a k tomu wšelake wariacije. Tež skupina Balett Saly Velingera ze Senegala je ludźom na Koklic statoku swoju tradiciju hraća na bubonach spřistupniła.
Tež w Hochozy znowa dobra nalada knježiła
Hochozy (SN/MkWj). Hdys a hdys słyšiš diskusiju wo tym, hač je trjeba, Chróšćanski mjezynarodny folklorny festiwal tež w Hochozy w Delnjej Łužicy zarjadować. Štóž je zarjadowanje tam raz dožiwił, tón njedwěluje: Hochoza słuša prosće k tomu.
Wjeska 20 kilometrow sewjernje Choćebuza je typiska holanska, w kotrejž bydlachu přez generacije jednori ludźo. Statoki su skromne, rola wjele wunoška njewunjese. Cyrkej z farskej łuku je srjedźišćo sydlišća. Hnydom pódla je wjesny hosćenc. Samo mały wjesny wobchod tam hišće maja, kotryž wobhospodaritaj swěru mandźelskaj, kotrajž staj daloko nad 70 lětami.
Pisany zazběh wjerška
15. mjezynarodny folklorny festiwal Łužica w Budyšinje zahajili
Budyšin (SN/MG). Při najkrasnišim lěćnym wjedrje je so wčera, štwórtk, nawječor dohromady dźewjeć skupinow na přećah po Budyskim nutřkownym měsće nastajiło. Z pěsnjemi, rejemi a dobrej naladu zahajichu 15. mjezynarodny folklorny festiwal Łužica.
Wot Póstoweho naměsta podachu so sobuskutkowacy po zwučenej čarje po Lawskich hrjebjach dale na Hłowne torhošćo a wottam po Bohatej hasy na Žitne wiki. W běhu čary serbskej a wukrajne skupiny sčasami pozastachu, zo bychu zajimowanym přihladowarjam podłu dróhow štučku zarejowali. Na Žitnych wikach předstaji kóžda skupina krótki wurězk ze swojeho repertoira. Jakub Wowčer přehladku moderěrowaše a zajimowanym na městnje jednotliwe skupiny předstaji.
Po kulturnej stolicy bjez hranicow
Nova Gorica/Gorizia přeprošuje hosći, kotřiž chcedźa sej zajimawe město z napjatymi stawiznami wotkryć
Nova Gorica w Słowjenskej a Gorizia w Italskej słušatej bjezdwěla hromadźe – stej jedne město. Wosrjedź winowych horow, njedaloko Adrije je město lětsa nimo Kamjenicy w Němskej kulturna stolica Europy. „Go! Borderless! – Dźi! Bjez hranicow!“ je hesło, kotrymž organizaciski team zaměrnje sćěhuje.
To je drje w stawiznach europskeje kulturneje stolicy něšto nowe: Lětsa je prěni raz mjezy přesahowace město kulturna stolica Europy. Měsće Nova Gorica a Gorizia zhladujetej na ćežke a bjezdwěla napjate stawizny wróćo. Stawizny słowjenskeho města su mjenujcy chětro nowe. W lěće 1947 je so město hakle załožiło. Přičina toho běše Pariske zrěčenje, z kotrymž su so hranicy w Europje po Druhej swětowej wójnje znowa postajili.
Dožiwjenja bura stawizny města wotbłyšćuje
Zhromadnosć skrućeć
„Aller.Land“ rěka program, z kotrymž chce Zwjazk kulturne projekty w po strukturje słabych regionach Němskeje hač do lěta 2030 z dohromady něhdźe 70 milionami eurow spěchować. Mjez 30 nětko wuzwolenymi projektami je tež w minjenymaj lětomaj wutworjena syć akterow wokrjesa Budyšin.
Budyšin (SN/bn). Nošer tudyšeho projekta pod hesłom „Let’s talk“ je Kulturny rum Hornja Łužica-Delnja Šleska. Partnerojo su mjez druhim LEADER-regionaj Budyski Horni kraj a Hornjołužiska hola a haty, towarstwa Kamjentny dom, Valtenbergwichtel a TanzArt a wokrjes Budyšin. Dr. Romy Reinisch, přirjadnica Budyskeho wokrjesa a městopředsydka kulturneho konwenta, so nad wuslědkom wjeseli: „Rozsud jury za naš projekt je wulke připóznaće za angažement mnohich ludźi tu. Z wuměłskimi, na wobdźělenje wusměrjenymi formatami chcemy towaršnostnu zhromadnosć skrućeć a dialog w regionje spěchować. Dźakujemy so Zwjazkej za dowěru a wjeselimy so na zhromadne zwoprawdźenje.“
Serbski podźěl přeswědčił
Poradźena premjera druheho dźěla stawizny wo Krabaće
Čorny Chołmc (JK/SN). Jedyn z kulturnych wjerškow łužiskeho lěća su bjezdwěla Krabatowe swjedźenske hry w Čornym Chołmcu. Wčera wječor dožiwi druhi dźěl stawizny wo Krabaće swoju přewšo wuspěšnu premjeru. Pod wuměłski nawodom Michaela Kuhna a dźakowano wušiknemu skutkowanju produkciskeho nawody Antona Fuchsa je wjac hač 70 lajskich a powołanskich dźiwadźelnikow zajimawu a napjatu hru předstajiło.
Musicalej podobna inscenacija wjedźeše loni zahajeny nowy cyklus wo Krabaće a Čornym młynku dale a pod hesłom „Z dychom nawróta“ předstaji so napjate jednanje, kotrež mnohe derje zanjesene spěwy wobohaćichu, wulki dźěl z nich w dobrej serbšćinje. Protagonistaj wječora, Marcel Walther jako młody Krabat a Pauline Weschta jako młoda Hanka wědźeštaj swoju rólu derje předstajić a publikum ze spodobnym hłosom zahorić.
Wurězki programow předstajili
Hudźba, filmy a dźěłarnički pod hołym njebjom
Miłoćicy (SN/bn). Pod hesłom „Hromadźe njejsy sam“ wuhotuje mustwo wokoło spěwytwórca Jacke Schwarz lětsa na kóncu julija druhi Witaj festiwal při Miłočanskej skale. Program bu porno lońšemu jasnje rozšěrjeny. Sep takrjec hižo etablěrowanych dźěłarničkow, w kotrychž wobłuku móža zajimcy na přikład pizzy pjec, z pěskowcom rězbarić abo debjenki z kawrijowymi šlinkami a serbskimi parličkami zhotowić, chcedźa André Měrćink, Uta Šwejdźic a Michał Měrćink z dalšim workshopom wudospołnić. Wotpowědny poskitk mjenuja „Swobodne spěwanje w raju Krabata“. Po wašnju metodow circlesong a vocal painting ma nastać „spontany spěwny scenarij ze słownych kolažow w serbskej rěči“, wotbłyšćowacy drje najznaćiši łužiski mytos z wida kantorki Maruše, lubostnicy sławneho kuzłarja. Wuchadźišćo twori powědančko Hendricha Jordana „Koklaŕski“ z lěta 1879. Wosebitosć naspomnjeneju metodow je, zo „so ani tradicionalny hudźbny material njewužiwa, ani njejsu notowe znajomosće trěbne“, kaž we wopisowanju dźěłarnički rěka.
Starodawny nałožk Janskeho jěcharja pěstowali
Kózle (PB/SN). Hižo wjele lět přeprošuje mała wjes Kózle pola Drjowka juhozapadnje Choćebuza w lěću na swjedźeń wosebiteho razu: Na swjateho Jana, za čas zawróćenja słónca, organizuja tam Janske jěchanje. Při tym njeńdźe wo wubědźowanje a titul najspěšnišo. W srjedźišću steji swjedźensce wupyšeny Janski jěchar. Zmužići jěcharjo, mužojo kaž žony, spytaja, sej něšto z jeho pychi wottorhnyć. Hač do lěta 1880 je so nałožk swjećił, to je historisce dopokazane. Pozadk je stary słowjanski pohanski přiwěrk, zo přinjesu w najkrótšej nocy lěta kwětki a rostliny, kotryž je Janski jěchar nosył, zbožo.
Cyła wjes pěstuje nałožk. Wobydlerjo wupyša wrota swojich statokow z kwětkami a serbskimi seklemi. W małej wjesnej cyrkwi swjećachu dwurěčnu Božu słužbu. Žony přihotuja pyšnu krónu Janskeho jěcharja. Lětsa je Tobias Richter na swojim konju Lenox mjeztym šěsty raz tutón čestny nadawk přewzał. Hladajo na wulku horcotu pak wón konja njetrjebawšo njedračowaše a jěchanje po dźesać kołach po sportnišću skónči.
Serbski swjedźeń hosći zahorił
Choćebuz (NC/KP). Zbliska a zdaloka přichwatachu minjeny kónc tydźenja wopytowarjo do města, zo bychu Choćebuski měšćanski swjedźeń, kotryž je najwjetši swojeho razu w regionje, dožiwili. W ramiku tutoho zarjadowanja ma tež serbska kultura hižo wjele lět swoje krute městno. Tak wuhotowachu sobotu na jewišću sćelaka RBB w Puškinowym parku mjeztym 16. serbski swjedźeń. Po programje wodźeštej moderatorce Diana Šejcowa a Jasmin Šomber-Krausowa a stej – trochu pozdźišo hač planowane – witałoj wyšeho měšćanostu Tobiasa Schicka a wyšu měšćanostku z Gelsenkirchena Karin Welge (wobaj SPD), kotraž bě 30. jubileja měšćanskeho partnerstwa dla z wosebitym hosćom. K druhim podpěraćelam swjedźenja a čestnym hosćom, kotřiž so na jewišću zetkawachu, słušachu mjez druhim Ana Kosacojc-Kozelowa, zamołwita za serbske naležnosće a organizatorka swjedźenja; Choćebuska měšćanostka Doreen Mohaupt a Delia Münchowa, čłonka Serbskeje rady w Braniborskej.
