Mjeztym druhi raz wotmě so njedawno mjezynarodne zetkanje Syće młodych akademikarjow-sorabistow w Budyskim Serbskim instituće. Pjatnaće refe­ren­tow je tam wo swojich slědźenjach rozprawjało. Někotre tajke w małym serialu (7) předstajamy.

Budyšin (SN/CoR). Krabata znaje Stephanie Berdan z Hornjeje Bayerskeje hižo wot šulskeho časa, jako su we wučbje roman­ ze samsnym titulom Otfrieda Preußlera čitali. Wo Serbach pak njeje tehdy ničo zhoniła. „Njebě mi wědome, kajki pozadk roman ma. Wo tym słyšach hakle za čas studija na Fachowej wysokej šuli Kufstein/Tirol, jako bě prof. dr. Gernot Wolfram z Berlina pola nas z hosćom. To bě jara zajimawe, a wot toho časa­ mje tema hižo njepušći“, Berdan wuswětla. Pola mjenowaneho profesora je wona nětko bachelorske dźěło pisała, w kotrymž zhladuje z multikulturneje perspektiwy na serbsku a němsku kulturu, a to na zakładźe romanow „Krabat“ Preußlera a „Čorny młyn“ Jurja Brězana.

Nowe aspekty žiwjenja Marje Grólmusec wotkryte

Kajka žona dr. Marja Grólmusec (1896– 1944) poprawom bě? Nowy wid na hižo jako „antifašistisku wojowarku“, „křesćansku martrarku“ abo „serbsku patriotku“ počesćenu žonu je historikarka dr. Birgit Sack na njedawnym sympo­ziju składnostnje 75. posmjertnin Ra­dworčanki posrědkować spytała. „Nic naposledk datych žórłow dla zhladujemy na Marju Grólmusec wosebje w zwisku z kóncom jeje žiwjenja, z poslednim njeswobodnym žiwjenskim lětdźesatkom“, zwěsća historikarka. Wona zaběraše so wot lěta 1995 do 1997 na Serbskim instituće z dźowku Radworskeho Serba, kotraž bě w Lipšćanskim katolsko-byrgarskim miljeju wotrostła a je 6. awgusta 1944 w kaceće Ravensbrücku zahinyła. W lěće 2008 wotkry Birgit Sack listowanje mjez Grólmusec a Hermannom Kopfom, štož zmóžni jej dohlad do młodych lět a priwatneho žiwjenja Grólmusec. A hlej: Wona bě so wědomje přećiwo lubosći a za žónsku njewotwisnosć rozsudźiła.

W Miłočanskej skale njerěčitej na 13. mjezynarodnej rězbarskej dźěłarničce tuchwilu jeničce hamor a błócko. Ně! Na terenje jewja so komunalnopolitiske temy z mjezynarodnym pozadkom. Tu so wospjet pokazuje, zo stej towarstwo Kamjenjak a gmejna Njebjelčicy dobrej partneraj. Tak stej lětsa na přikład Krabatowe towarstwo a zarjadniski zwjazk Při Klóšterskej wodźe runja mnohim šulerskim skupinam składnosć wužiwałoj, tam skutkowacych wuměłcow zeznać. Dźensa poby w skale a gmejnje skupina komunalnych politikarjow z čěskeho města Vrchlabí, hdźež přeja sej partnerstwo z Njebjelčanskej gmejnu. Wot dźensnišeho přebywaja w gmejnje wjacore dny tež młodostni z ukrainskeho města Smyga. Zmysł jich wopyta je, nawjazać mjezynarodne styki mjez młodymi ludźimi wobeju komunow. To rěka, hłósne zwuki ze skały su dale a bóle tež za mjezami Njebjelčanskeje gmejny a Łužicy słyšeć. A to je derje tak! Milenka Rječcyna

Budyšin (SN/CoR). Z literarnym a hudźbnym zarjadowanjom pjatk a wčera je so třikrajowy wuměłstwowy projekt WOBRAZY KRAJINY – PŘECHOD 03 z Budy­šinom rozžohnował. „Tróšku to zrudźa, zo je projekt tak spěšnje nimo“, rozłoži nawodnica Budyskeho Serbskeho muzeja Christina Boguszowa wčera popołdnju na koncertnej finisaži, „přiwšěm so wjeselimy, zo je sej něhdźe 3 200 wopytowarjow sej wustajeńcu wobhladało. Přeju projektej tež dale wjele wuspěcha a zajimowany publikum.“ Něhdźe połsta přećelow wuměłstwa je wčera najebać horcotu zakónčacy koncert „Tšuga“ na muzejowu žurlu přiwabiło. Woni dožiwichu šěsć prapremjerow kompozicijow, kotrež bě Załožba za serbski lud do nadawka dała­. Tak zaklinčachu dohromady štyri nowotwórby Jana Cyža a Ulricha Pogody kaž tež nowy kruch Sebastiana Elikowskeho-Winklera, kiž bě moderaciju koncerta přewzał. Twórby Jura Mětška, Detlefa Kobjele a Bjarnata Krawca skulojćichu program runje tak kaž nowa wersija pěsnje­ „Běži woda“ spěwarki Walburgy Wałdźic.