Biografija wo Dučmanje wušła

srjeda, 20. septembera 2023 spisane wot:
Załožba za serbski lud je z wudawaćelku w Ludowym nakładnistwje Domowina wušłeje knihi Betiny Kaun „Der Bauingenieur Eberhard Deutschmann/Dučman. Zwischen Lausitzer Holzbaukunst und industriellem Bauen“. Dučmann bě němsko-serbski twarski inženjer, profesor Techniskeje uniwersity Drježdźany a awtor. Jeho kniha „Lausitzer Holzbaukunst“ je trajacy přinošk k přeslědźenju kulturnych stawiznow Łužicy. Z mnoho wobrazami wuhotowana němskorěčna publikacija wopisuje jeho žiwjenski puć .

Redakcija našeho wječornika: Bojan Benić

wutora, 19. septembera 2023 spisane wot:

Na mjezynarodnym folklornym festiwalu běše Bojan Benić w Chrósćicach hač do nocy po puću – prěni raz słužbnje za naš wječornik. Hišće na probu. Po tym su čłonojo redakcije jeho fota wuhódnoći­wši rozsudźili, jednaćelej nakładnistwa poručić, 36lětneho južneho Serba přistajić. Wot srjedź awgusta dźěła ženjeny nan štyrilětneje dźowki jako fotograf a fotoredaktor w našej redakciji.

So wě, zo je najskerje nowum w stawiznach Serbskich Nowin, zo zastupi kolega do kruha sobudźěłaćerjow dźenika, kiž najprjedy ani serbsce ani němsce njemóže. Wón sam je w swojim požadanju na to skedźbnił: „Moja maćeršćina je serbochorwatšćina, a tohodla nimale wšě wuchodnoeuropske rěče derje rozumju.“ Nawjazujo na tute zmužite wuprajenje so Bojan kóžde ranje na posedźenju redakcije prócuje, mjezsobne dorěčenja sćěhować. Hdyž tola jónu ze zrozumjenjom klaca, pomhamy sebi z jendźelšćinu, a něšto słowow němsce Bojan wězo móže. Priorita ma pak nětko nawuknjenje serbšćiny, a tohodla Bojan tež prawidłownje póndźelu na kurs chodźi.

Riziko a stary lac

póndźela, 18. septembera 2023 spisane wot:
Debata wo nadawkach, funkciji a sebje-zrozumjenju SLA je stary lac. Najnowša inscenacija je w tym zwisku kmana, dalšu šćipku připołožić. Hač z tajkeho tak mjenowaneho crossovera „klasiskeje“ a „popularneje“ hudźby naposledk skulojćeny cyłk nastawa, móžemy hakle po druhim dźělu posudźować. Hač „smě“ so kompozicija Krawca rozkuskować a z „cuzymi“ elementami wudospołnić, wo tym njech elitarni tradicionalisća – rady ekskluziwnje w swojej słonowinowej wěži – kaž tež wšowědni za stajnym blidom dale diskutuja. Štož pak hodźi so hižo zwěsćić: Afekt je so ansamblej bjezdwěla zešlachćił. A to dźě je z prěnjorjadnej winowatosću jewišćoweho wuměłstwa. Chwalba tuž za zmužitosć, z riskantnym eksperimentom publikum wužadować. Kritika, kajkuž wjacori přihladowarjo sformulowachu, nastupa často njezrozumliwe teksty snadneje artikulacije dla – trochu wjace kedźbnosće tu zawěsće nješkodźi. A dujerjo: ­nó haj, stary lac em. Bosćan Nawka

Institutnicy w Slepom so zešli

póndźela, 18. septembera 2023 spisane wot:
Něhdźe 40 wědomostnikow Serbskeho instituta je so minjeny štwórtk w Serbskim kulturnym centrumje w Slepom na klawsuru zetkało, zo bychu so k slědźerskim ­ćežišćam a nowym projektam w přichodnym lěće 2024 wuměnjeli. Wědomje poda so Serbski institut za swoje klawsury na wšelake městna w Hornjej, Delnjej ­a srjedźnej Łužicy. Tak poda w Slepom tamniša fararka Jadwiga Malinkowa dohlad do cyrkwinskeho a slědy serbskeho žiwjenja we wosadźe. W druhej połojcy klawsury předstaji wědomostna sobudźěłaćerka Marleen Schindler projektaj za register serbskeho kulturneho herbstwa. Foto: Madlen Domašcyna

Serbski ludowy ansambl hotuje so na prěnju wulkoprodukciju hrajneje doby 2023/2024. Dźensa, pjatk, předstaja wšitke šparty domu a hóstny Chór Budyšin prapremjerne inscenowany oratorij „Wójna a ...“ Bjarnata Krawca a Michała Nawki na žurli SLA. Jutře kaž tež za tydźeń pokazaja jón hišće dwójce w Budyšinje kaž tež raz w Choćebuzu. Foto: Martin Pižga

Slěborna „Serenada w zelenym“

štwórtk, 14. septembera 2023 spisane wot:

Jubilejny koncert w Stróži móže bjezwěla móst do přichoda tworić

Klasiski koncert na předwječoru Němsko-serbskich wikow přirody w Stróži měješe minjeny pjatk slěborny jubilej. Čas je so minył, „ideje, lóšt a zaměrnosć“ po słowach Siegharda Kozela, zastupjerja sobuhosćićelskeho Domizniskeho towarstwa Radiška, popušćili njejsu. „Smy ideju a projekt pěstonili kaž małe dźěćo. Koncert je kulturny podawk. Što by było, njebychmy-li tutu ideju měli“, so wón na spočatku lětušeje „Serenady w zelenym“ prašeše. Z wida zarjadnistwa biosferoweho rezerwata Hornjołužiska hola a haty je to „cyle wažne zarjadowanje“, rjekny referatnica Susanne Bährisch.

Nowy Casnik – wažny za cyłu Łužicu

štwórtk, 14. septembera 2023 spisane wot:
Jednaćel Ludoweho nakładnistwa Domowiny (LND), Syman Pětr Cyž (naprawo), a wotrjadnik LND za nowiny a časopisy, Marcel Brauman (2. wotlěwa), pobyštaj wčera w redakciji Noweho Casnika (NC) w Choćebuzu. Nimo komisariskeje šefredaktorki NC, Katalin Porackojc (srjedźa) widźiće na wobrazu Annu Günikerowu a Olka Derepaska (wotprawa). Dale do teama słušeja: Konstanze Kušcyc, Jill-Francis Ketlicojc a Heiko Lobert. W štyrihodźinskej rozmołwje su praktiske kročele dalšeje kooperacije NC a Serbskich Nowin dorěčeli. Brauman princip decentralizacije wuzběhny: resursy lěpje hromadźe wužić a w Choćebuzu dale awtonomnje rozsudźić. Foto: Nowy Casnik

Čitajće Nowy Casnik!

štwórtk, 14. septembera 2023 spisane wot:
Serbske Nowiny maja tež w Delnjej Łužicy abonentow, a Nowy Casnik (NC) je mnohim Hornim Serbam zwučena lektura. Dźenik a tydźenik tworitej z měsačnikom Rozhlad trójku nowin a časopisow w našim nakładnistwje. Zdobom pěstujemy dobre partnerstwo z Katolskim Posołom a časopisom ewangelskich Serbow, Pomhaj Bóh. W koncerće serbskich medijow wězo na serbskej redakciji RBB a MDR njezabudźemy, wšako so wšitcy serbscy žurnalisća mjez sobu inspiruja. A kaž n. př. w Zwjazkowym předsydstwje Domowiny njech je standard, zo so hornjoserbsce a delnjoserbsce rěčacy a pisacy bjez problemow rozumja, wšako smy jedyn lud. Tomu tyje, hdyž prawidłownje hornjo- a delnjoserbske teksty čitaš – 26,40 eurow za lětne abo NC tola přewjele njeje. Tež tuta dwurěčnosć je wažna. Najwjetše zhromadne wužadanje SN a NC je zajimawy žurnalizm, kiž so tabuwow njeboji, w žiwej serbšćinje, kotruž by tež bjeze znajomosćow němčiny derje zrozumił. Marcel Brauman

Jubilejny rěčnik bě Lipšćanski spisowaćel Clemens Meyer z titulom: „Indianojo w Sakskej – Wo mytach a dajacych sonach“ . Wuznawacy so jako Saksa porěči w połnje wobsadźenej Kamjenskej cyrkwi swj. Hany.

Kamjenc (SN/HaJ). Roland Dantz, wyši měšćanosta Kamjenca, powita publikum wčera z parablu wo wjelkomaj, kiž pječa w čłowjeku bydlitaj a wojujetaj, poćahujo so na Gottholda Ephraima Lessinga. Wot 2014 přeprošuje Centrum za recepciju Lessinga awtorki a awtorow, so do myslow sławneho syna města zanurić a za wotmołwami na prašenja přitomnosće pytać. Michael Hametner, kiž je mnohim wopytowarjam jako zarjadowar rjadu znaty, poda zawod do biografije a tworjenja rěčnika.

Zasłužbny ludowědnik a muzejownik

srjeda, 13. septembera 2023 spisane wot:

Dźensa před sto lětami, 13. požnjenca 1923, narodźi so we Wuježku pola Wós­porka Arnošt Kowar do serbskeje ewangelskeje ratarskeje swójby. Po wójnje sta so z přistajenym měšćanskeho zarjadnistwa w Lubiju. Čestnohamtsce bě Arnošt Kowar tehdy městopředsyda Domo­winskeje skupiny Lubij ze 120 čłonami. W nalěću 1948 nawabištaj Pawoł Nedo a Božidar Dobrucki jeho za sobudźěło hakle w meji wutworjeneho Serbskeho zarjada po schwalenju Serbskeho zakonja přez Sakski krajny sejm. Kowar je Dom za serbske ludowe wuměłstwo sobu wutworił. W lěće 1958 so wón hłownje sobu zasadźowaše za akciju „My smy tak bohaći“, kotruž bě Domowina do žiwjenja zwołała. Wón a dalši Domowinjenjo zběrachu rědke eksponaty našeje materielneje kultury. Zdobom zapisowachu a natočichu na zynkopask dopomnjenki staršich Serbow wo nałožkach, tradicijach a wjesnych swjedźenjach.

Serbska debata

nowostki LND