Z wudaća: srjeda, 20 měrca 2019

Stuttgart (dpa/SN). Wobswětopolitiscy rěčnicy CDU a CSU w Zwjazku a zwjaz­kowych krajach žadaja sej razniše postupowanje přećiwo wjelkam. Němska trjeba złožujo so na Francosku rjadowanje na najwjace 500 wjelčich „indiwiduwow“, rěka w rezoluciji, kotruž su politikarjo unije w Stuttgarće wobzamknyli.

W Braniborskej wjelki hižo po zahrodach běhaja a bliža so zakładnym šulam, rjekny wobswětopolitiski rěčnik frakcije CDU w Braniborskim krajnym sejmje Dieter Dombrowski wčera w Stuttgarće. Wón nochcył za to zamołwity być, hdyž ludźo ćělnu škodu poćerpja. Po informacijach zwjazkoweho wobswětoweho zarjada je po wšej Němskej tuchwilu 750 wjelkow.

W rezoluciji sej wobswětowi politikarjo žadaja, přiwzać wjelka do hońtwjerskeho zakonja. Napadne zwěrjata měli hižo při „chutnych“ škodach třěleć. Wjelk je w EU kruće škitany. Jenož wosebje napadne zwěrjata smědźa hońtwjerjo třěleć. Zwjazkowe knježerstwo njeje so dotal dojednało, kak z wjelkami wobchadźeć.

Berlin (dpa/SN). Zwjazkowe knježerstwo je dźensa tak mjenowany klimowy kabinet zasadźiło. Wuběrk ma namjety zdźěłać, z kajkimi zakonjemi móhła Němska swoje zaměry a zawjazki nastupajo škit klimy dodźeržeć. Předsydka gremija je zwjazkowa ministerka za wobswět Svenja Schulze (SPD), kaž powěsćernja dpa rozprawja.

Wuběrk je trěbny, dokelž Němska hladajo­ na pomjeńšenje wustorka škódnych płunow w powětře zaměry EU nje­do­dźerži a w mnohich wobłukach ani koncepta nima, kak móhła zaměry w přichodnych lětach docpěć. Naćiskej zakonja wo škiće klimy, kotryž bě Schulze předpołožiła, so CDU a CSU spjećujetej.

We wuběrku zastupjeni su dale tež zwjazkowa kanclerka Angela Merkel (CDU), wicekancler a financny minister Olaf Scholz (SPD), minister za twarstwo Horst Seehofer (CSU), wobchadny minister Andreas Scheuer (CSU), ratarska ministerka Julia Klöckner (CDU), hospodarski minister Peter Altmaier (CDU) a šef kanclerskeho zarjada Helge Braun (CDU).

Domowina pyta zastupnika Serbow za prezidij FUEN

Chrósćicy (SN/JaW). Wiceprezident Federalistiskeje unije europskich narodnych mjeńšin (FUEN) Bjarnat Cyž njebudźe hižo za zastojnstwo w gremiju kandidować. Wo tym je wón čłonow Zwjazko­weho předsydstwa Domowiny minjeny pjatk w Chrósćicach informował. 67lětny Nowojasčan, kiž je wot lěta 1991 čłon prezidija FUEN, wobkrući swój rozsud z tym, zo dyrbješe jednu ze swojich funkcijow priwatnych přičin dla złožić.

Bjarnat Cyž swoju mjezynarodnu karjeru w Federalistiskej uniji europskich narodnych mjeńšin (FUEN) zakónči. Wot lěta 1991 je w njej sobu dźěłał. Za to njetrjebaš jenož krute čuwy, ale tež dołhi dych. A tón 67lětny ma. Zaměrnje je zajimy słowjanskich mjeńšin zastupował. Starał je so wo to, zo zetkawaja so wone na swójskim seminarje. Bjez njeho njeby tele kóždolětne zetkanje było. Zahorić zamó tež serbskich młodostnych za narodne dźěło w FUEN. Wuslědki rěča za njeho. Dźensa tójšto młodych Serbow na europskej runinje za swój­ lud skutkuje. Tak bě Susann Šenkec wjacore lěta wjednica Flensburgskeho běrowa FUEN. Judith Šołćina nawjeduje Berlinski mjeńšinowy sekretariat. Jimaj a dalšim młodym Serbam, kotřiž skutkuja mjezynarodnje w mjeńšinowych towarstwach, je Cyž wrota do mjezynarodneje mjeńšinoweje politiki wotewrěł. Wutrobny dźak za to! A njech nańdu zamołwići dobreho naslědnika. Janek Wowčer

Berlin (dpa/SN). Zwjazkowa kanclerka Angela Merkel (CDU) warnuje před njerjadowanym wustupom Wulkeje Brita­niskeje z Europskeje unije. „Chcu hač do po­slednjeje hodźiny 29. měrca wo to wojować, zo so rjadowany brexit tola hišće zešlachći“, rjekny wona wčera na konferency w Berlinje. „Hišće je něšto dnjow chwile.“ Zdobom Merkel hišće njewě, za čo chcyła jutře na wjerškowym zetkanju EU w Brüsselu hłosować. „To wotwisuje wot toho, što ma nam britiska premierministerka Theresa May rjec.“

Praha (ČŽ/K/SN). Romaska ludnosć je we wjet­šinje čěskich wobwodow w lěpšej situaciji hač w druhich europskich krajach z wjetšej ličbu romaskich wobydlerjow. To wujewja přepytowanje, kotrež je Eu­ropska agentura za zakładne prawa (FRA) přewjedła, wuhódnoćejo za to z dźe­sać europskich statow wotpowědne daty z lěta 2011 a 2016. Přisłušnicy romaskeje mjeńšiny su porno tamnym woby­dlerjam nastupajo kubłanje, dźěło kaž tež bydlenje dale zanjechani. Hdyž bě 2011 něhdźe 80 procentow Romow w chudobje žiwych, je jich ličba pjeć lět pozdźišo na 58 proc. spadła. Do pěstowarnjow bě před wosom lětami 29 proc. romaskich dźěći chodźiło, 2016 wšak 34 proc. Wuchodźiwši šulu přesta 2011 cyłych 72 proc. młodych Romow a Romkow z kóždym dalšim zdźěłowanjom, 2016 jenož hišće 57 proc. Dźěło měještej we woběmaj lětomaj dwě pjećinje romaskich dorostłych. „Najwjetši problem w Čěskej republice porno druhim krajam je diskriminacija Romow na wikach bydlenjow“, zwuraznja sobudźěłaćer FRA Jaroslav King. Pjećina Romow žiwori w njekwalitnych abo napoł rozpadanych bydlenjach.

W rjedźe zarjadowanjow „Što budźe po brunicy – strukturne wuwiće we Łužicy“ tuchwi­lu diskutuja, kak móhli so brunicowe kónčiny po skónčenju zmilinjenja bruni­cy dale wuwiwać. Za to staj sakski statny minister Oliver Schenk (nalěwo) a Wojerowski wyši měšćanosta Stefan Skora (CDU, 3. wotlěwa) wčera na informa­ciske zarjadowanje do Wojerec přeprosyłoj. Wobaj skedźbništaj na to, zo je hižo nětko­ tójšto inowa­tiwnych předewzaćow w tym nastupanju we Łužicy po puću, byrnjež­ z wuhlom poprawom ničo činić njeměli. Foto: Toni Lehder

Waršawa (dpa/SN). Pólska wjaza swoje wobdźělenje na wot Brüssela a Berlina namjetowanym pruwowanskim mechanizmje k dodźerženju zakładnych hódnotow EU na wuměnjenje. „Přistupimy mechanizmej, hdyž mamy garantiju za njestronitosć a objektiwitu a hdyž su prašenja mjezsobnych poćahow mjez wěstymi institucijemi EU a čłonskimi statami rozrisane“, rjekny pólski minister za europske naležnosće Konrad Szymański wčera w Brüsselu po informacijach powěsćernje PAP. Hewak hrozy mechanizm, kotryž by bjez wuwzaća politiske napjatosće mjez wšitkimi čłonskimi statami zawinił, Szymański měnješe.

Němska a Belgiska běštej do toho proces­ předstajiłoj, w kotrymž měli so wšitke kraje EU jónu wob lěto dobrowólnje pruwować dać, zo by so łoskoćiwym chłostanskim jednanjam kaž přećiwo Pólskej a Madźarskej zadźěwało.

Komisija EU je přećiwo Pólskej prawnostatne jednanje zahajiła: Wona War­šawje wumjetuje, zo je sej z reformu justicu podćisnyła. Pólska kritiku wotpo­kazuje, wumjetujo Europskej uniji, zo so do nutřkownych naležnosćow kraja tyka.

Radwor (SN/MkWj). Planowane twarske předewzaće při Radworskich Młynskich chěžach na dobro noweho sydlišća za jednoswójbne domy je z blida. Gmejnscy radźićeljo su na swojim wčerawšim posedźenju z wjetšinu přećiwo tomu hłosowali. Město toho chcedźa nětko nowe ležow­nosće za Radworskej wjacezaměrowej halu „Slavia“ za twar nowych swójskich domow přewostajić.

Hłowny nastork rozsuda běchu wuwjedźenja nawody Čornohodlerskeho ratarskeho předewzaća Svena Graffy. Wón so starosći, zo bychu nowi wobydlerjo w sydlišću wot smjerda, kotryž z dejneho kombinata ćehnje, potrjecheni byli. To móhło nawodźe po jeho měnjenju tójšto „potenciala zwady“ wunjesć. Nic naposledk starosći so wón w tym zwisku wo da­lewobstaće swojeho zawoda. Hižo nětko dyrbja wobydlerjo Pod Dubami a Młynskich chěžow stajnje zaso emisiju znjesć. Sven Graff gmejnje tuž wčera namje­towaše, zo móhł płoninu nimale dweju hektarow na druhim městnje přewostajić.

Hač do jutrow drje je hišće dobre štyri tydźenje chwile, w Paulec firmje w Póckowach pak hižo dawno na wulki swjedźeń mysla. Tam­ mjenujcy produkuja najwšelakoriše dekoraciske wudźěłki kaž małe ćipki, kotrež mjez druhim z dołhich šlebjerdow nastawa­ja. Ze samsneje maćizny zhotowja Volkmar Paul tež rjedźenske rynki za wóski kolesow. Foto: Steffen Unger