Z wudaća: štwórtk, 12 septembera 2019

London (dpa/SN). Na ćišć parlamenta je britiske knježerstwo wčera wječor interny dokument wozjewiło, kotryž móžne sćěhi njerjadowaneho wustupa kraja z Europskeje unije wopisuje. Tak mje­nowany „Yellowhammer“-spis běchu medije hižo minjeny čas wuslědźili.

W šěsć stron wopřijacym dokumenće rěča mjez druhim wo protestach a njeměrach w zjawnym porjedźe, kotrež móhli sej „wulku ličbu“ policistow wužadać. Nimo toho móhło dołhich čakanskich časow při Ärmelowym kanalu dla k problemam při zastaranju ludźi ze žiwidłami a lěkami dónć. Z teje přičiny móhli mrětwy mjez zwěrjatami wudyrić, kotrež bychu tež strowotu ludźi wohrozyli. W dźělach kraja njebychu po wěstym času hižo dosć bencina měli. Połoženje by so přidatnje přiwótřiło, dokelž bychu ludźo nadměru wjele kupowali.

Z wozjewjenjom dokumenta wostanje britiske knježerstwo daloko za žadanjemi parlamenta. Zapósłancy běchu sej žadali, zo měło knježerstwo wšu komunikaciju w zwisku z brexitom wozjewić.

Namjet, simultane přełožki poskićeć, horcu diskusiju zbudźił

Choćebuz (SN/JaW). Chětro wótru diskusiju wo trěbnosći nałožowanja serbšćiny na wuradźowanjach Zwjazkoweho předsydstwa Domowiny je minjeny pjatk w Choćebuzu předstajenje konkluzijow z wuslědkow lońšeho naprašowanja třěšneho zwjazka mjez čłonami wšěch serbskich towarstwow zawiniło.

Janšojska wuhlowa jama wotpočuje. Z njeje tuchwilu žanu brunicu do bliskeje milinarnje njedowožuja. Zo nima nětko jenož hórnistwowy a energijowy koncern LEAG problem, ale runje tak jeho posłužbarjo a rjemjeslniske firmy, je wuslědk njezamołwiteho pokerowanja. Tež předewzaća maja so po zakonjach měć. A hdyž­ słušeja škitne naprawy za přirodne mokre areale w susodstwje jamy k tomu, njesměš so z nimi wěčnje dlijić. Starosć komunalneho zwjazkarstwa Łužiski kruh, rjemjeslniskeje kaž tež Industrijneje a wikowanskeje komory je woprawnjena, wšako njeje tak daloko přińć trjebało. Łužiski apel zwjazkarstwa wuwědomja, kak jara su wulke wobłuki mjeńšich hospodarskich jednotow wot skutkowanja tajkeho strukturu postajaceho koncerna wotwisne, kaž to LEAG je. A tohodla je cyle wažne, přichodnu łužisku industrijnu strukturu na šěrši zakład stajić. Njelochki, ale bytostny to nadawk přichoda. Axel Arlt

Berlin (ML/SN). „Monika Pakosnikowa je pola nas w Koblicach, wsy ze 400 woby­dlerjemi, přewšo aktiwna wjesnjanka. Jeli sej něchtó zasłuža, zo ju jako rjekowku wšědnjeho dnja předstaja, potom je to wona.“ Ingrid Mětowa pisa tak w tydźeniku Super-illu wo swojej serbskej sobuwjesnjance. Aktiwna Domowinjanka bě 20 lět předsydka towarstwa žonow a seniorow, organizowaše kolesowarske a druhe­ wulěty, wopyty muzejow, póstnicy a kubłanske zarjadowanja. Wona je tež lětuši 600. jubilej Koblic sobu přihotowała.

Drježdźany (ML/SN). „Njeswačidło přisłuša wot Europskeje unije spěchowanemu Leaderowemu regionej Hornjołužiska krajina hole a hatow, kotraž w Budyskim wokrjesu tři města a třinaće gmejnow wopřijima. Gmejna Njeswačidło słuša do hamtskeho serbskeho sydlenskeho ruma, je 46 kwadratnych kilometrow wulka a jeje wjesnjanosta rěka Gerd Schuster (CDU). Wjes Njeswačidło je dźěl gmejny samsneho mjena, leži dwanaće kilometrow sewjerozapadnje Budyšina na kromje biosferoweho rezerwata Hornjołužiska hola a haty UNESCO a ma 851 wobydlerjow. W lěće 1268 bu sydlišćo jako­ Nyzwaz prěni króć naspomnjene.“

Takle započina třistronski přinošk „Wjes so znowa wunamaka“ w Drježdźanskim časopisu „enso Magazin“ wo dwurěčnej wsy. Wjesnjanosta Gerd Schuster w nim wuzběhuje, zo „třinaće towarstwow kulturne žiwjenje Njeswačidła postaja. Za wulkosć našeje wsy je to kedźbyhódna ličba.“

Praha (ČŽ/K/SN). Wot septembra ma Čěska republika město dotalnych šěsć jenož hišće dwaj specialnej programaj za to, zdobywać wukrajne dźěłowe mocy. Wusměrjenej stej wonej na hišće zaměrniše zwěsćowanje wědomostnych a klučowych fachowcow, wysokokwalifikowanych sobudźěłaćerjow kaž tohorunja kwalifikowanych dźěławych. Wotpowědne programy ma Čěska wot lěta 2012. Loni bě sej wona na te wašnje něšto wjac hač 25 000 sobudźě­łaćerjow z wukraja za 1 100 firmow zawěsćiła.

Po najnowšim móhło do Čěskeje wob lěto přibližnje 50 000 dźěłowych migrantow přińć. Ze sameje Ukrainy wočakuja 40 000 zajimcow město dotalnych 19 500. Přede­wzaćelam su zdźěłani sobudźěłaćerjo z Ukrainy najbóle witani, rěčneje a kulturneje bliskosće dla. Ze Serbiskeje a Montenegra móhli firmy po 2 000 ludźoch přiwzać, z Filipinow, Mongolskeje a Moldawskeje po 1 000, z Indiskeje 600 a z Kazachstana 500.

Po trochowanju hospodarskich ekspertow pobrachuje čěskim předewzaćam něhdźe štwórć miliona fachowych dźěławych, štož róst produkcije chětro haći.

Wotrowčenjo hotuja so na swój wjesny swjedźeń, kotryž tam wot jutřišeho do njedźele wječora přewjedu. Połnej ruce dźěła maja­ wosebje čłonojo młodźinskeho kluba, zo bychu za sobotny kónclětni openair wulki stan stajili, w kotrymž ma so přez cyłu­ nóc „powětr palić“. Kóžde lěto tónle Wotrowski swjedźeń syły ludźi wšitkich generacijow přiwabja. Zo bychu wopytowarjow wšitke dny prawje derje pohosćić móhli, dyrbja tež tejku a budku za praženje kołbaskow natwarić. Foto: SN/Maćij Bulank

Po měsacy trajacych twarskich dźěłach a poćežowanjach hary a procha dla, hdźež su tež wulke štomy podrězali, su wobydlerjo w Němcach wolóženi: Wu­twar statneje dróhi S 95 je zakónčeny.

Němcy (SN/mwe). Dźewjeć tydźenjow prjedy hač planowane je dróha z Kulowa přez Němcy do Wojerec zaso wobjězdźomna. Z wulkim wjeselom móžachu Němčenjo a mnozy dalši kaž tež šoferojo přepodaće wulkeho projekta wčera popołdnju přez Wojerowskeho wyšeho měšćanostu Stefana Skoru (CDU) sćěhować. Wšako dyrbjachu so wobydlerjo wosebje při wulkej horcoće a suchoće z prochom bědźić.

Hižo w lěće 2010 běchu z narunanskim nowotwarom mosta přez Čorny Halštrow prěni krok k wobnowjenju jara wobjězdźeneje dróhi z Kulowa do Wojerec přez Němcy činili. Hnydom po tym bě dalši wutwar dróhi planowany. Konsolidacijow hospodarskeho plana města Wojerec a dalšich ćežow dla pak dyrbjachu naprawy přeco zaso přestorčić. Hakle w lěću 2014 móžachu z nowym planowanjom dróhotwara přez Němcy započeć.

Krajny rada Harig a wjesnjanosta Kreuz žadataj sej wótriše naprawy

Budyšin (SN/mwe). „Takle dale njeńdźe“, rěka w nadpismje nowinskeje zdźělenki Budyskeho krajnoradneho zarjada, kotruž je nam Tobias Schilling, fachowy referent krajneho rady Michaela Hariga, wčera sposrědkował. Po aktualnym wjelčim nadpadźe w Žuricach žadataj sej Harig a Markus Kreuz (wobaj CDU), wjesnjanosta gmejny Pančicy-Kukow, razniše zapřimnjenje přećiwo wjelkej. Wuchadźišćo jeju postupowanja je, zo je wjelk minjenu sobotu rano w šesćich wulkeho borana z pastwišća přez Žuricy ćěrił, njeposrědnje pódla wjesneje dróhi morił a tam hač do połojcy zežrał. Hišće w 6.45 hodź. je wobydler rubježne zwěrjo při bliskim kamjentnym nasypje wobkedźbował, prjedy hač so wone do směra na Rušicy zhubi. Z wotškódnjenjom za grawoćiwje zakusaneho borana jeho plahowar ličić njetrjeba, dokelž njebě minimalny škit zawěsćeny. „Najebać to njemóžemy akceptować, zo wjelk wosrjedź sydlišća skoćo zakusa a scyła spłóšiwy njeje“, Michael Harig wuswětla.

Bulowe saki pokradnjene

Kamjenc. Kamjenscy koparjo so njemało dźiwachu, jako zwěsćichu, zo bě jim něchtó saki, kotrež bule wotpopaduja, pokradnył. Po 60 metrach běchu wone w stadionje na Dittrichowej na wjacore sćežory přičinjene. Wěcna škoda wučinja něhdźe 6 000 eurow. Problem je, zo budu bórze nowe saki trjebać.

Podhladneho zadźerželi

Wojerecy. We Wojerecach je policija wutoru wječor při kontroli 36lětneho lepiła, kiž bě z hižo loni pokradnjenym kolesom po puću. Nimo toho měješe podhladny zakazany nóž při sebi.