Z wudaća: srjeda, 13 nowembera 2019

Čitaja dźěćom z knihow

Budyšin. Lětuši cyłoněmski 16. před­čitanski dźeń wotměje so pjatk, 15. nowembra. Dorosćeni čitaja dźěćom ze swojich najlubšich knihow. Mjez druhim činja to w pěstowarnjach Sulšecy, Pan­čicy-Kukow, Bukecy a Ralbicy, na za­kładnych šulach Radwor, Ralbicy, Pančicy-Kukow, Chrósćicy, Budyšin a Worklecy, na wyšej šuli Worklecy a na Lessingowym gymnaziju Wojerecy.

Dóstanu wuswědčenja

Drježdźany. 275 nowych rjemjeslniskich mištrow ze 26 powołanjow dóstanje swoje wuswědčenje po wuspěšnym pruwowanju we wobłuku swjedźenskeho zarjadowanja 23. nowembra w Drjež­dźa­nach. Tamniša rjemjeslniska komora je po­dawkej dała titul „Mišter 2019 – Wo za­kładnych kamjenjach, měznikach, drohokamjenach“.

Spřećiwjeja so přemysłownišću

Knižnu premjeru dožiwi dźensa dopołdnja dźesać štyrilětnych dźěći Budyskeje Serbskeje pěstowarnje „Jan Radyserb-Wjela“, kotraž­ je w nošerstwje Křesćansko-socialneho kubłanskeho skutka Miłoćicy. Lektorka za dźěćacu literaturu Ludoweho na­kładnistwa Domowina Janina Mikławškowa je jim předstajiła BOOKI a knihu „Kak na času je?“ Foto: SN/Maćij Bulank

Wosoba, kotraž ma Marku Maćijowu w jednaćelstwje Ludoweho nakładnistwa Domowina naslědować, je wobkrućena. Hospodarski plan Załožby za serbski lud za lěto 2020 je wobzamknjeny. Woboje je załožbowa rada na swojim turnusowym posedźenju wčera w Podstupimje rozsudźiła.

Podstupim (SN/at). Dweju muži bě namakanska komisija radźe Załožby za serbski lud poručiła. Jedyn je so přesadźił a ma zastojnstwo jednaćela LND klětu 1. junija nastupić, kaž załožbowy direktor Jan Budar zdźěli. Wón ma trěbne zrěčenske jednanja zahajić. „Hakle po zakónčenju budźe mjeno wozjewjene“, Budar rjekny. Nětčiša jednaćelka Marka Maćijowa poda so 31. meje 2020 na wuměnk.

Załožbowa rada wita direktne spěchowanje pěstowarnjow ze serbskimi poskitkami přez kraj Braniborsku. Zo by so dwójnemu spěchowanju zadźěwało, su radźićeljo wotpowědny wotrězk směrnicow Załožby za serbski lud za dobu wot lětušeho 1. septembra hač do 31. decembra 2020 wusadźili.

Posudk dyrbjeli wo wjacore komponenty rozšěrić

Budyšin (SN/MiR). Pilnosć, porjadk, sobudźěło a zadźerženje su kajkosće, kotrež so na wuswědčenjach šulerjow kóžde lěto jako načolne znamki jewja. Wučer Beno Hojer ma je za trěbne. „Wone dyrbjeli samo wjetši wuznam měć a měli je rozšěrić.“ Při tym mysli wón na to, posudźować na přikład tež dźěło w skupinje. Dale měli eficiencu a efektiwitu wuknjenja zapřijeć. „Posudk w formje znamkow měł starobje šulerja přiměrjeny być a dyrbjał jeho motiwować.“

Trjebinska gmejnska rada distancuje so wot akcijow protestneje iniciatiwy „Ende­ Gelände“, kotrež su wot 29. nowembra do 1. decembra we łužiskim brunicowym rewěrje planowane.

Trjebin (AK/SN). Jednohłósnje su so nětko radźićeljo gmejny Trjebin za to wuprajili, akcije protestneho hibanja „Ende Gelände“ zjawnje wotpokazać. „Wobaramy so kóždemužkuliž jednanju zwonkastejacych. Wotpokazujemy wšitke formy namocy“, woni wuzběhnychu.

Protestne hibanje planuje w mjenowanym času wjacore akcije. Na internetnej stronje iniciatiwnicy k tomu pisaja: „K zahajenju klimoweje konferency UNO w Santiagu de Chile chcemy zhromadnje z hibanjom Fridays for future we wobłuku akciskeho kónca tydźenja za sprawnosć nastupajo klimu protestować. Wšojedne hač šulski stawk, blokada bagrow – jeničce z njeposłušnosću móžemy klimowu krizu zadźeržeć.“ Nětko je načasu system změnić, hibanje dale wu­zběhuje. Dźe zdobom wo solidaritu a wo žiwjenje bjez profita a bjezmjezneho ekonomiskeho rozrosta.

Styki Domowinskeje župy „Michał Hórnik“ do pólskeho Namysłowa njewobeńdu tež tamniši měšćanski muzej. W zarjadnišću zhonja wopytowarjo wo serbskim narodnym prócowarju, nowinarju a spisowaćelu Janje Skali. Zo je trajna wustajeńca wo nim lěto wob lěto na informatiwnosći přibywała, je hłownje zasłužba Jadwigi Kaweckeje. Jako sobudźěłaćerka muzeja bě so wona zaměrnje tomule předmjetej wěnowała. Na přikład nawjaza styki ze Serbskim muzejom w Budyšinje, zo by přehladku z nowymi eksponatami wudospołnjała. Zwiski do Hornjeje Łužicy běchu jej dalši pohon, zajimcam tež wědu wo Serbach a Domowinje spřistupnić. Štož je jako přistajena muzeja za­počała, wona nětko jako wuměnkarka z wjeselom dale wjedźe.

W Kamjenskej župje so na lońšu kubłansku jězbu do Namysłowa rady dopominaja, hdźež su wobdźělnicy Jadwigu Kawecku jako swěrnu přewodnicu a organizatorku dožiwili. „Bjez jeje pomocy njeby wuprawa tak wuspěšna była“, stej sej županka Zala Cyžowa a regionalna rěčnica Katharina Jurkowa přezjednej.

Budyšin (SN/MiR). 646 wukubłanych wučerjow a 74 fachowych mocow je so w Sakskej přizjewiło, kotřiž chcyli wot 1. februara 2020 na jednej šuli jako wučer skutkować. Kelko z nich je serbskeho pochada, njemóže rěčnik Budyskeje regionalneje wotnožki Krajneho zarjada za šulu a kubłanje (LaSuB) dr. Jens Drummer prajić. „Požadarjo maja składnosć w online-přizjewjenju podać, zo móža serbsce wuwučować. Hakle, hdyž to činja, móžemy wotpowědnje reagować.“ Tuchwilu pyta LaSuB za wupisane městno na Chróšćanskej zakładnej šuli „Jurij Chěžka“ nuznje wučerku abo wučerja. Dotal pak so za nje nichtó přizjewił njeje.

Ličba přizjewjenjow wočakowanja sakskeho kultusoweho ministerstwa přesahuje. W Sakskej zakónči klětu 31. januara 440 referendarow swoje skutkowanje we wobłuku­ přihotowanskeje słužby. 196 wosobow, něhdźe 30 procentow požadarjow, přińdźe z druhich zwjazkowych krajow abo je referendariat zwonka Sakskeje zmištrowało. 470 požadarjow chce w Drježdźanach a Lipsku dźěłać. Jeničce 44 wučerjow ma wotpohlad, w Budyskim regionje skutkować.

Berlin (dpa/SN). Prawniski wuběrk zwjazkoweho sejma je dwělomneho zapósłanca AfD Stephana Brandnera jako předsydu wotwolił. Njesłyšany to podawk w 70lětnych stawiznach parlamenta. Wuběrk sćahny tak konsekwency z wjacorych eklatow, kotrež bě sej politikar AfD dowolił. Naposledk postara so wón wo skandal, jako mjenowaše počesćenje napřećo jeho stronje kritiskeho rockoweho spěwarja Uda Lindenberga ze Zwjazkowym zasłužbowym rjadom „mzdu Judaša“.

Tójšto bróni eksportowali

Berlin (dpa/SN). Zwjazkowe knježerstwo je prěnje dźesać měsacow lěta eksport němskich bróni w hódnoće 7,42 miliardow eurow přizwoliło. To je hižo nimale telko kaž w rekordnym lěće 2015, jako bě wulka koalicija eksport bróni a druhich wojerskich srědkow za 7,86 miliardow eurow dowoliła. Ličby wuchadźeja z wotmołwy hospodarskeho ministerstwa na naprašowanje frakcije Lěwicy w zwjazkowym sejmje, powěsćernja dpa zdźěli.

Słyšenja nětko zjawne

Aschersleben (dpa/SN). Policija dyrbjała žurnalistow po měnjenju fachowcow lěpje škitać. „W interneće, ale tež na dróze nadpady na swobodu medijow přiběraja. Dźěłowe wuměnjenja žurnalistow su so pohubjeńšili, je strašniše hač do toho“, rjekny spisowaćel a žurnalist Michael Kraske­ wčera na fachowym schadźowanju pod hesłom „Swoboda medijow – Quo Vadis“ w Ascherslebenje. Konferencu bě fachowa wysoka šula saksko-anhaltskeje policije organizowała.

Jedni hněwaja so pozdatneje njetransparency dla, tamni swoje postupowanje zakituja. Haj, rada Załožby za serbski lud je wčera wo přichodnym jednaćelu Ludoweho nakładnistwa Domowina rozsudźiła. Mjeno wobkrućeneje wosoby pak njesmě hišće do zjawnosće. Wězo je to tróšku njewuzrawjena personalna naležnosć. A załožba je sej w minjenych lětach wospjet puki dóstała za to, zo bě wotpowědne mjena přezahe wozjewjała. Wot załožboweje rady wobkrućeny kandidat pak dyrbi chwile měć sej rozsud hišće raz wuwědomić, swojeho dźěłodawarja informować a w tym zwisku swoje dotalne dźěłowe městno wupowědźić. Hakle potom, hdyž su wšitke tele wuměnjenja spjelnjene a spomóžne dźěłowe zrěčenje za nowe zastojnstwo podpisane, je puć zrunany, zo móža mjeno – noweho jednaćela LND – do zjawnosće dać. Byrnjež jejo hišće cyle wulehnjene njebyło, wo njetransparency njemóžemy rěčeć! Axel Arlt