Z wudaća: srjeda, 13 nowembera 2019

srjeda, 13 nowembera 2019 13:00

Tesla twari zawod blisko stolicy

Berlin (dpa/SN). Twarc elektroawtow Tesla chce swoju nowu europsku wulko-twornju njedaloko stolicy Berlina twarić. To je šef firmy Elon Musk wčera při spožčenju myta „Złote wodźidło“ njewočakowano připowědźił. Zawod ma njedaloko hišće njedotwarjeneho lětanišća BER nastać. Twarić chcedźa w „gigafactory“ najprjedy raz kompaktny SUV a baterije. Zasydleny budźe tam tež inženjerski a designerowy centrum. „Němska twari wulkotne awta“, to bě po słowach Muska jedna z přičin, za Berlin so rozsudźić.

Hižo dlěši čas wo tym spekulowachu, hdźe drje Tesla nowu twornju natwari, hač w Posaarskej, Delnjej Sakskej abo w němsko-francoskej pomjeznej kónčinje. Wo Berlinje a Braniborskej njebě žaneje rěče. Po rešeršach nowin jedna so pola móžneje městnosće wo potencielnu industrijnu kónčinu w braniborskim Grünheide juhowuchodnje Berlina. Tam chcychu hižo raz twornju BMW twarić.

Braniborski ministerski prezident Dietmar Woidke (SPD) mjenuje připowědźenje awtotwarca Tesla „wulkotnu powěsć“.

wozjewjene w: Kraj a swět
srjeda, 13 nowembera 2019 13:00

Bywši politikar počesćeny

Něhdyšeho serbskeho ministerskeho prezidenta wopominali

Drježdźany (AHe/SN). Ze serbskim ludowym spěwom su dźěći towarstwa Stup dale wčera na Drježdźanskim kěrchowje St. Pauli mału swjatočnosć składnostnje 150. narodnin Jana Wilhelma Buka zahajili. Row a skutkowanje prěnjeho serbskeho ministerskeho prezidenta Sakskeje w lětach 1920–1923 zdaštej so dotal pozabytej być. Dźakowano angažementej stawiznarjow, kaž Drježdźanjana Jürgena Naumanna a dźěłoweho kruha „Serbja“ SPD, Sakskeje su skutkowanje politikarja zaso do zjawnosće stajili.

Jan Wilhelm Buk bě so 12. nowembra 1869 na Budyskim Židowje do serbskeje burskeje swójby narodźił a bu ewangelsce wukřćeny.

wozjewjene w: Kraj a swět
srjeda, 13 nowembera 2019 13:00

To a tamne (13.11.19)

Wulkeje myše dla je pasažěrske lětadło w Indiskej z dwanaćehodźinskim zapozdźenjom wotlećeć móhło. Poprawom chcyše mašina předewzaća Air-India njedźelu rano južny Hyderabad do směra na Visakhapatnam na wuchodźe kraja wopušćić, jako w kabinje hrymzaka wuhladachu. Pasažěrojo dyrbjachu na lětanišću čakać, doniž njeběchu sobudźěłaćerjo myš dosahnyli. Hakle po desinfekciji móžeše mašina wotlećeć. Myše su strašne, hdyž kable lětadła nakusaja.

Z wosobowym awtom do widejoteki zrazył je muž w schleswigsko-holsteinskim Itzehoe. Do toho bě 41lětny prawdźepodobnje kontrolu nad wodźidłom zhubił. Ćežko zranjeneho dowjezechu jeho do chorownje, tež předawarku widejoteki. Na fotach je widźeć, kak awto wosrjedź wobchoda steji. Policija nětko přičiny njezboža přepytuje.

wozjewjene w: To a tamne
srjeda, 13 nowembera 2019 13:00

W gremijach za projekt wabić

Bórkowy (SN/at). Wučer serbšćiny na Bórkowskej wyšej šuli a předsyda towarstwa Pónaschemu Uwe Gutschmidt prócuje so dale wo serbsku A-rjadownju na tymle kubłanišću. Ma to wot staršich iniciěrowany projekt być, kaž wón čłonam Serbskeho sejma minjenu sobotu w Bórkowach rozprawješe. Po jeho słowach móhła perspektiwiska zhromadna šula projekt A-rjadownje hač do abitury dale wjesć. Gutschmidt sejmikarjam namjetowaše, zo swoju podpěru za předewzaće zjawnje zwuraznja. Zdobom su wo zhromadnym dźěle z kubłanskim wuběrkom rěčeli, kaž Serbski sejm informuje.

Prócowanja wo tak mjenowanu A-rjadownju na Bórkowskej wyšej šuli tež Domowina w Delnjej Łužicy sćěhuje. Kaž rjekny to regionalna rěčnica Karin Tšukowa, je tež šulska wjednica projektej přichilena. Tšukowa pak skedźbni na to, zo wostanu wšitke prócowanja njewuspěšne, hdyž njerozłoža iniciatorojo swój projekt šulskim gremijam, hdźež móža podpěraćelow zdobyć. Na tym z jeje wida tuchwilu klaca. Gremije su wučerska konferenca, staršiska rada, šulerska rada a naposledk šulska konferenca.

wozjewjene w: Kraj a swět
srjeda, 13 nowembera 2019 13:00

Kompetencny centrum wotewrjeny

Zwjazkowa ministerka za wobswět Svenja Schulze, braniborski hospodarski minister prof. dr. Jörg Steinbach (wobaj SPD) a wyši měšćanosta Choćebuza Holger Kelch (CDU, wotlěwa) su minjeny pjatk na tamnišej Karla Liebknechtowej kompetencny centrum za škit klimy w energijointensiwnych industrijach oficialnje wotewrěli. Centrum ma „mazane industrije“ po jich puću do čisteho přichoda přewodźeć a ma so přichodne lěta na slědźenišćo wuwić, kotrež partnerow w industriji a wědomosći zwjazuje a jim při klimje přichilenych inwesticijach pomha. To je wažne wumě­njenje, zo Němska swoje klimowe zaměry spjelni. Foto: Michael Helbig

wozjewjene w: Hospodarstwo
srjeda, 13 nowembera 2019 13:00

Hibanje so hiba

Bratislava (SŽ/K/SN). Wólby Narodneje rady Słowakskeje klětu 29. februara wuńdu nastupajo tworjenje knježerstwa najskerje jara problemowe. Po najnowšim zwěsćowanju nastajenja wolerjow přez agenturu FOCUS kiwa drje dotal knježacej stronje Smer-SD jasne dobyće, pobrachować pak móhli jej koaliciscy partnerojo. Nětko by stronje w zwisku zamordowanja nowinarja Jána Kuciaka a jeho njewjesty Martiny zwrěšćeneho premiera Roberta Fica 20 procentow wolerjow swój hłós dało, to je 1,9 proc. mjenje hač w awgusće. Druhe městno ma dale koalicija Progresivne Slovensko/Spolu (Hromadźe) z 11,7 procentami, štož su samo tři procenty minusa.

Wot něhdyšeho prezidenta Andreja Kiski hakle njedawno załožene hibanje Za ľudí po hižo zadźiwacymaj 5,2 procentomaj w awgusće nětko cyłych 10,6 procentow žněje a zaběra třeću poziciju. Ultraprawicarjo přińdu na 10,3 procenty a zhubja dwaj dypkaj. Do sejma zaćahnyli bychu hišće hibanje Sme rodina (swójba) ze sydom procentami, SNS ze 6,8 proc. a KDH a OLANO z 5,7 proc. Strona Most-Híd móhła prěni raz wonka wostać – sobu knježacej stronje madźarskeje mjeńšiny wěšća jeno 4,1 procent.

wozjewjene w: Słowjanski wukraj
srjeda, 13 nowembera 2019 13:00

Wo awtorje, jeho dźěle a Nobelowym myće

PRO

KONTRA


Jako přijach powěsć, zo je Peter Handke Nobelowe myto dóstał, běše moja prěnja mysl: Boom!

Njeběch sej myslił, zo so to stanje. Ale zwoprawdźenje je wulke zbožo – za njeho, za nas a literaturu. Wšitcy wěmy, zo myta, wosebje su-li politiske abo maja-li politisce tajku dimensiju kaž Nobelowe myto­, reaguja we wěstej měrje na politiski trend we wě­stym času. Angažement za Serbisku je Handku prawdźepodobnje wjacore lěta haćił, tele wu­znamjenjenje dóstać. Ale myslu sej, kritika na jeho wukonach, abo kritika na jeho angažemenće za Juhosłowjansku po rozpadnjenju kraja běše w dalokej měrje njewoprawnjena.

wozjewjene w: Kultura
srjeda, 13 nowembera 2019 13:00

Napjaty krimi w načolnej hrě

Wobwodna liga wuchodneje Sakskeje

1. Viktoria Worklecy 5 15 : 2 14

2. Módro-běli Wojerecy 5 14 : 5 13

3. ST Kupoj/Nowa Łuka 4 12 : 0 12

4. CVJM Zhorjelc 4 11 : 4 10

5. ST 1896 Wulka Dubrawa 6 10 : 12 8

6. TSV Kundraćicy 5 6 : 9 6

7. TSV Niederoderwitz 5 4 : 13 3

8. MSV Budyšin 04 II 5 3 : 15 0

9. OSC Lubij  5 0 : 15 0


Hišće wjetšej přećiwkaj nimale njedawatej. Sobotu běštej mjenujcy we wobwodnej wolejbulowej lize wuchodneje Sakskeje posledni tabulki OSC Lubij a načolnik Módro-běli Wojerecy II z hosćom we Worklecach. Viktoria ­měješe za domjacy hrajny dźeń jasny zaměr: skočić na čoło tabulki.

Viktoria Worklecy

– OSC Lubij 3:0 (25:14, 25:10, 25:19)

wozjewjene w: Sport

termin turněra: 9. meje 2019

městnosć: sportowa hala „Slavia“ w Ra­dworju

čas: 8 do 16 hodź.

zarjadowar: Serbski Sokoł z.t.

wuhotowarjo: Sokoł Budyšin z.t., Škit Budyšin, Mustwo 1296

kontakt:

zaměr turněra: Pod sokołskim hesłom „Sportej a narodej – zdar!“ chcemy so zetkać k lóštnemu sportowanju a zabawje. Zdobom chcemy styki mjez serb­skimi wolejbulistkami a wolejbulistami a dalšimi sportowčemi a sportowcami skrućić a k popularizaciji Serbskeho Sokoła přinošować.

přeprošene mustwa: Na turněr witane su mustwa dotalnych turněrow a nowačcy. Wolejbulowe cyłki z wukraja znowa­ přeprošene njebudu. Kóždy/kóžda wolejbulist/ka, kotryž/kotraž so do jednoho mustwa zarjaduje, njech so w swójbje sportowcow derje čuje.

wozjewjene w: Sport
W Njebjelčanskej gmejnje přebywa hač do njedźele delegacija z Benina. Wčera dopołdnja je jich wjesnjanosta Tomaš Čornak­ (CDU, naprawo) po wsy wodźił. W dźěłarničce wo komunalnych partnerstwach nasta ćiła diskusija. Popołdnju běchu woni zhromadnje z majestostosću Dah Bokpê Houézrèhouêkê, kralom w Ouidah a princom wot Allady na rozmołwje pola sakskeje statneje ministerki za runostajenje a integraciju Petra Köpping (SPD). Foto: Feliks Haza

wozjewjene w: Łužica

nowostki LND