Z wudaća: srjeda, 08 julija 2020

Brüssel (dpa/SN). Zwjazkowa kanclerka Angela Merkel (CDU) je dźensa zapósłancam Europskeho parlamenta w Brüsselu program němskeho předsydstwa Rady EU hač do kónca lěta rozłožiła. Bě to jeje prěnja wukrajna jězba po wudyrjenju koronakrizy. Po narěči kanclerki chcychu zapósłancy wo jeje programje debatować. Po tym wočakowachu kanclerku prezidentka komisije EU Ursula von der Leyen, prezident Rady EU Charles Michel a prezident parlamenta EU David Sassoli, zo bychu wo přichodnym etaće EU a wo programje hospodarskeho wožiwjenja EU po koronakrizy wuradźowali. Němska Radu EU wot 1. julija na poł lěta nawjeduje.

Běłohród (dpa/SN). W serbiskej stolicy Běłohrodźe je so połoženje po namócnosćach minjeneje nocy nowych wobmjezowanjow koronawirusa dla zaso změrowało. W rańšich hodźinach móžeše policija demonstrantow z wokoliny parlamenta wutłóčić, statna powěsćernja Tanjug informuje. Wčera wječor běchu wěstotne mocy sylzopłun zasadźili, po tym zo bě so skupina sto namócnych demonstrantow nachwilnje do twarjenja parlamenta zadobyła. Tysacy ludźi su před parlamentom přećiwo připowědźenym nowym wobmjezowanjam koronawirusa dla protestowali. Knježerstwo bě připowědźiło, zo njesmědźa wobydlerjo wot pjatka wječora hač do póndźele ranja domy wopušćić, dokelž su ličby nowych infekcijow minjene dny zaso přiběrali. Chorownje su přećežene.

Marek Krawc rozprawja z Prahi za Serbske Nowiny

„Kónc z koronu“ rěkaše wčera tydźenja na Karlowym mosće w Praze, hdźež běchu 500 metrow dołhi banket za 2 000 ludźi zarjadowali. Knježerstwo je skoro wšitke wěstotne naprawy kaž winowatosć škitneho nahubnika, zběhnyło, strach natyknjenja pak dale wobsteji. Tak ma Čěska stajnje hišće 12 515 schorjenych. Hłowne wuchadźišćo natyknjenjow njeje wjace Praha, ale sewjerna Morawa. Tam su póndźelu wšitke podkopki kamjentneho wuhla zawrěli. Hižo spočatk róžownika započa so wirus w podkopkach Darkov mjez hórnikami šěrić. W Darkovje je połoženje mjeztym přehladne, srjedźišćo epidemije pak přesuwa so dale do směra na Karvinsku kónčinu. W tamnišich podkopach je situacija tuchwilu jara napjata. Wulkeje ličby natyknjenych hórnikow dla hrožeše strach, zo dyrbi cyła industrijna kónčina wokoło městow Karviná a Frýdek-Místek zaso pod krutu karantenu. Wobydlerjo Morawsko-Šleskeho wokrjesa móža pak najprjedy raz wodychnyć. Zamołwići rozsudźichu, zo njejsu wo­spjet překrute naprawy trěbne, dokelž so wirus dale njerozpřestrěwa.

Znajeće knihu „Timur und sein Trupp“? Wěm so hišće derje dopominać, zo w njej wo to dźe, kak sej dźěći mjez sobu pomhaja. Na kóncu tworja wone krute zhromadźenstwo. Tajke začuće tuchwilu mam, hdyž słyšu wjesnjanostow swojich woby­dlerjow namołwjeć, zo bychu ideje za swoju wjes zrodźili a je na kóncu tež zwoprawdźili. Tajke zetkanje mějachmy njedawno we Worklecach a tón tydźeń w Chrósćicach. Wězo, w prěnim rjedźe wo to dźe, za projekty dobyte pjenjezy na wšelakich wubědźowanjach zmysłapołnje zasadźić. Činić móhli to tež ći, kotřiž na čole gmejny sydaja. Tola nětko je wjesna ludnosć prašana. Wobydlerjo smědźa swoje mysle podać, a to na wšěch runinach wjesneho žiwjenja. Tak začuwaja, zo jich komunalni politikarjo chutnje bjeru. Poradźene to postupowanje. Njech smy potajkim tež my wšitcy trochu Timur, kiž ma poboku team, skutkowacy na dobro mnohich. Milenka Rječcyna

Drježdźany (dpa/SN). Strowotniski fachowc SPD Karl Lauterbach je koronapandemije dla před tym warnował, fanow přezahe zaso do koparskich stadionow pušćić. „Koparske hry zwjazkoweje ligi z přihladowarjemi mam za njezamołwite“, rjekny Lauterbach nowinarjam. „Tež pola druhich wulkozarjadowanjow bjez wobmjezowanja ličby wopytowarjow koncepty hygieny njepomhaja wěstotu před koronawirusom zaručić. Kontakty njehodźa so hladajo na syły ludźi hižo sćěhować. Tajke zarjadowanja móhli „perfektny přihot druheje žołmy infekcijow być“.

Do toho běchu w Sakskej wo tym rozmyslowali, wot 1. septembra přihladowarjow znowa do koparskich stadionow a sportowych halow pušćić. Tak bychu zarjadowanja z wjace hač tysac wobdźělnikami zaso móžne byli, wězo jeno z dodźerženjom prawidłow hygieny a ze sćěhowanjom kontaktow, kaž strowotniska ministerka Petra Köpping (SPD) wčera w Drježdźanach zdźěli. Połne stadiony přiwšěm móžne njebudu. Knježerstwo chcyło mustwam pomhać, kotrež nuznje dochody trjebaja.

Sakska statna ministerka za kulturu a turizm Barbara Klepsch (CDU, prědku 1. naprawo) je předwčerawšim hornjołužiski region wopytała. Ze zastupnikami Marketingoweje towaršnosće Hornja Łužica-Delnja Šleska, z wjesnjanostami wokolnych gmejnow a dalšimi politikarjemi přebywaše wona w Kumwałdźe. Na Čornoboze rěčachu wobdźělnicy wo turizmje w kónčinje. Wuwiće Hornjeje Łužicy steješe při tym w srjedźišću, štož ministerku jara zajimowaše. Dale poby Barbara Klepsch tež w Habrachćicach-Nowych Jěžercach (Ebersbach-Neugersdorf) a w Ochranowje. Foto: MGO/Christin Illner

Podstupim (dpa/SN). Organizacija za škit zwěriny „Vier Pfoten“ je wjacore weterinarne zarjady w Braniborskej podhlada čwělowanja skotu dla wobskoržiła. Statne rěčnistwo w Podstupimje je wobkrućiło, zo su skóržby dóšli. Te nětko pruwuja, rěčnica statneho rěčnistwa zdźěli. To pak móhło wjacore tydźenje trać.

Po informacijach rozhłosa RBB su cyłkownje wosom weterinarnych zarjadow w Braniborskej, Delnjej Sakskej, Sewjerorynsko-Westfalskej a Sakskej wobskoržili. Zarjady běchu transporty žiweho skotu mjez druhim do Georgiskeje, Kazachstana, Irana, Algeriskeje, Marokka a Libanona dowolili. „Hižo wjele lět na to skedźbnjamy, zo njeje na mjenowanych čarach dosć zastaranskich stacijow“, fachowča organizacije Ina Müller-Arnke kritizuje.

Pjenježne myto přisporja ideje na dobro wsy

Chrósćicy (aha/SN). We wubědźowanju sakskeho statneho ministerstwa za regionalne wuwiće „Ideje za wjesne kón­činy“ měješe jury z Chróšćanskeje gmejny zapodaty projekt za dobry. Gmejna je z temu „Chrósćicy/Crostwitz beWEGt ALLE“ přeswědčiła a bu z premiju 250 000 eurow wuznamjenjena. Wjesnjanosta Marko Kliman (CDU) je tuž póndźelu wšěch wobydlerjow do wjacezaměroweje hale „Jednota“ přeprosył a zwurazni swoje spokojenje, zo běchu nimale wšitke z 45 nastajenych stólcow wobsadźene. Nazornje je wón z architektom Markom Dźisławkom zhromadnje zdźěłany a zapodaty projekt rozłožił.

Słowje PUĆ a WŠITCY wjedźeštej zajimcow na zahrodu, kotraž budźe na ležownosći bywšeje pěstowarnje. Nimo dźěćaceho hrajkanišća je tam předwidźane sadowcy zesadźeć, a nastać ma grilowanska hěta ze 30 městnami, kotruž móža towarstwa runje tak kaž swójby wužiwać. Na sportnišću chcedźa krjepjensku připrawu natwarić.

Přichod gmejny Njeswačidło tež z tym zwisuje, dźěći derje zastarać. To zwě­sćichu tamniši gmejnscy radźićeljo wčera na swojim regularnym wura­dźowanju.

Njeswačidło (JK/SN). Nětko je wěste: Gmejna Njeswačidło budźe nowu pěstowarnju twarić. To su jeje radźićeljo na wčerawšim posedźenju wobzamknyli. Tuchwilu dobre wuhlady na 90procentowske spěchowanje nuznje trěbneje naprawy su jich pohnuli, po dlěšej, jara konstruktiwnej diskusiji so za naročny nadawk rozsudźić. W rozmołwje do toho dźěše wo to, hač tuchwilne dźěćace dnjowe přebywanišćo přetwarić, přitwarić abo hač njeje lěpje na hinašim stejnišću cyle nowy dom za dorost natwarić. Hladajo na platowu konstrukciju nětčišeje pěstowarnje byštej při- abo wutwar po měnjenju wjesnjanosty Gerda Schustera (CDU) z mnohimi rizikami nastupajo statiku a njewidźomnymi přidatnymi problemami zwjazanej byłoj.

Dyrbjał-li so něchtó we Wojerecach serbšćinu wuknjace dźěćo za najlubšej wučerku prašeć, da z wěstosću jedne mjeno słyši: „knjeni Kummerowa!“

Regina Kummerowa, kotraž nastupi w šulskim lěće 1975/1976 swoje prěnje wučerske městno na Koćinskej šuli, je mnohim dźěćom, kotrež su mjeztym zwjetša hižo dorosćeni, w pomjatku wostała. Wšako ma wulku wutrobu za dźěći, kotrež je stajnje z wjele lubosću kubłała. Za nju njeje wučerjenje jenož posrědkowanje wědy a kompetencow wučbneho plana. Runje tak spřistupnja wona wuknjacym socialne hódnoty a zakłady narodneho wědomja. Serbska rěč a kultura stej jej w dźěle stajnje jara wažnej.