Z wudaća: póndźela, 10 awgusta 2020

W dalšich zwjazkowych krajach podawaja zaso prawidłownu wučbu

Podstupim (dpa/SN). Ze škitnymi naprawami přećiwo koronawirusej su dźensa w třoch dalšich zwjazkowych krajach nowe šulske lěto zahajili. Po tym zo běchu so minjeny tydźeń šulerjo w Mecklenburgsko-Předpomorskej a Hamburgu nawróćili, wot dźensnišeho tež na šulach Schleswigsko-Holsteinskeje, Berlina a Braniborskeje zaso žiwjenje knježi.

W Schleswigsko-Holsteinskej chcedźa po móžnosći wšitkim z 363 000 šulerjow prezencnu wučbu poskićeć. Kubłanska ministerka Karin Prien (CDU) rěči wo znowazahajenju prawidłowneje wučby pod wuměnjenjemi korony. Ministerstwo šulerjam a wučerjam nuznje radźi, prěnjej tydźenjej w šuli škit za hubu a nós wužiwać – tež we wučbje. Rjadownje 1. do 6. lětnika su z toho wuwzate. Powšitkownu winowatosć wužiwanja nahubnika kaž w druhich krajach Prien wotpokazuje.

Kak dźiwne powšitkowne połoženje w USA tuchwilu je, pokazuje tež aktualna sudniska zwada mjez koncernom Apple Inc. a ameriskim IT-małopředewzaćom Prepear. Přičina rozkory je, zo móhli wužiwarjo – znajmjeńša po měnjenju kompjuteroweho giganta – firmowej loze zaměnić, kaž pisaja na fachowym portalu golem.de. Symbol Apple je jabłuko, Prepearowa značka je krušwa.

Dźewjećlětna fachowča za chemiju je ze swojoraznym wukonom w Pakistanje zapis do Guinnessoweje knihi rekordow docpěła. Mjeztym je wona w swojej ­domiznje chětro sławna. Natalja Najam z wuchodopakistanskeho Lahore bě w běhu dweju minutow a 24 sekundow wšitke chemiske elementy periodoweho systema přirjadowała, z čimž bě sydom sekundow spěšniša hač dotalna mějićel­ka rekorda – indiska profesorka.

Zo je poměr mjez Němskej a USA na historisce špatnym niwowje, samo na sebi ničo noweho njeje. Nowe hroženja USA přećiwo zamołwitym Sassnitzsko-Mukranskeho přistawa su jeno zrudny wjeršk wuwića, kotrež je so z nastupom prezidenta USA Donalda Trumpa započało. Mje pak tež reakcija němskeho zwjazkoweho knježerstwa zrudźa. Wone tomu přihladuje, kak so Washington njehańbiwje do naležnosćow našeho kraja tyka a firmam hrozy, dokelž to nječinja, štož USA chcedźa. Politikarjo so boja, zo sej Trump potom cła za němske awta žada. Tuž radšo mjelča. Namjetuju, zo wukazamy sankcije přećiwo USA. Jako prěnje bych ameriskim łódźam zakazał wony płun do Europy wozyć, kotryž w USA přez fracking wudobywaja a 6 000 kilometrow přez morjo woža. Trumpej bych zdźělił, zo njeje tu wjace witany a zo ma swojich wojakow najspěšnišo domoj zwołać. Ale za to drje hinaše knježerstwo trjebamy. Marko Wjeńka

6. awgusta 1945 lećeše nad japanskim wulkoměstom Hiroshima ameriske lětadło, kotrež wotćisny jeničku bombu, wuskutkowacu njewšědnje sylnu detonaciju ze 6 000 stopnjemi horcoty a hoberskemu hribej runacy so kur. Rozbuchnyła bě nad Japanskej prěnja atomowa bomba USA, z kotrejž USA wot lěta 1941 wójnu wjedźeše.

Kejžorska Japanska bě hižo 1938 na aziskim kontinenće wulkokraj Chinu z najsylnišim wobydlerstwom swěta nadpadnyła. Dalše staty kaž francoske kolonije Vietnam, Kambodźa a Laos, nižozemsku koloniju Indonesku, Malajziju, Burmu, kotraž bě pod jendźelskim nadknjejstwom, běchu Japanjenjo nadběhowali. Ze Singapurom, Awstralskej a Nowoseelandskej japanske wójsko tohorunja wójnu wjedźeše, wottřělejo jich wójnske łódźe a lětadła. Lětadołhe krawne wojowanja we wuchodnej a juhowuchodnej Aziji a w Pacifiku njeběchu hišće skónčene, jako zwjazkar Japanskeje, hitlerska Němska, 8. meje 1945 kapitulowaše.

35 młodostnych je so wčera pěši na lětuše putnikowanje z Chrósćic do Krupki nastajiło. Po prěnjej nocy w Stołpinskim gmejnskim centrumje nóžkowachu dźensa hač do Pirny a su z ćahom dale do Naundorfa jěli, hdźež w stanach přenocuja. Jutře doběža do Krupki a swjeća tam srjedu hromadźe z dalšimi wěriwymi z Łužicy putniske kemše. Pod nawodom fararja Tomasza ­Dawidowskeho so młodostni pjatk zaso nawróća. Foto: Feliks Haza

Kónc tydźenja bě poprawom wjedro za kupanje abo zaběru w chłódnej pincy. Štóž pak bě so zmužił a sej na hornčerske wiki do Hózka dojěł, njeje to wobžarował.

Hózk (aha/SN). Před 20 lětami kupi sej Christian Schmidt něhdyši młyn w Hózku. Zo njeby twarski kompleks njewužiwany był, zarjadowa sej wón tam z Gundulu Gleinig hornčernju. Swoje wudźěłki poskićowaštaj wšelakim wobchodam, hdźež kwalitatiwnje hódne sudobja za domjacnosće rady přijimowachu. Rozhladujo so tu a tam na hornčerskich wikach zrodźištaj ideju, tajke tež pola sebje w Hózku zarjadować. Kónc tydźenja bě tomu mjeztym 16. raz, zo staj tajke na zahrodźe a na nutřkownym dworje wot­měłoj. 20 hornčernjow, tež z Braniborskeje a Durinskeje je tam swoje twory ­poskićało. Mjez nimi bě wučena keramikarka a dźowka wobsedźerki Josefine Gleinig, kotraž w Hózkowskej hornčerni „Baćonjacy dwór“ sobu skutkuje.

Ekologiski projekt gmejny Njebjelčicy nima jeno přihłosowarjow

Miłoćicy (SN/MWj). Idyliski blečk zemje a hoberske twarnišćo stej w Miłoćicach tuchwilu cyle blisko sebi. Mjeztym zo móžeš při znatej Miłočanskej žabje powotpočnyć, wuhladaš jenož 200 metrow dale ćežke twarske mašiny a nakładne awto we wulkej dźěrje při dźěle. Na prěni pohlad dopomina wobraz trochu na brunicowu jamu. Cyle deleka steji bager, kotryž so dale a bóle do zemje žerje. Trochu wyše je dalši, kiž z wulkej łžicu zemju na na­kładne awto sypa. Te jědźe něšto stow metrow dale a tam wšitko wot­sypnje. Mjeztym přijědźe jedyn z bagrow z dźěry a někotre łžicy pjeršće tež na připowěšak z traktorom sypnje. Wodźer bagra­ Silvio Reineke ma nětko kusk přestawki a chwile za rozmołwu.

Elektrokolesy pokradnyli

Zahor. Dokelž bě runje něchtó dwě elektrokolesy z jeho ležownosće w Zahorju (Sagar) pola Krušwicy (Krauschwitz) blisko Běłeje Wody pokradnył, je so sobotu dopołdnja muž na Běłowodźanskim policajskim rewěrje přizjewił. Wokoło 9 hodź. bě wón hakle swoje elektrisce podpěrane dwukoleso do kólnje stajił, hdźež tež te jeho mandźelskeje steješe. Jako wón dobru hodźinu nimo wočinjeneje kólnje dźěše, dyrbješe wustróžany zwěsćić, zo wobě kolesy tam hižo njebě­štej. Kaž policija zdźěli, stej wonej hromadźe něhdźe 3 400 eurow hódnej.

Budyšin. We wobłuku Zhorjelskeje policajskeje direkcije pytaja tuchwilu zaso čestnohamtskich zajimcow, kiž chcyli so we wobłuku sakskeje wěstotneje straže angažować. Woni dóstanu wotpowědne wukubłanje a wuhotowanje a podpěraja dźěło policije w komunach, hdźež maja tež swoje bydlenje a hdźež maja wotpowědne zwiski k wobydlerjam. Za swoje skutkowanje dóstanu woni pjenježne zarunanje. Dalše informacije, na přikład kotre wuměnjenja dyrbja zajimcy spjelnić, nadeńdu zajimcy internetnje pod www.polizei.sachsen.de. Požadanja přijimuje Zhorjelska policajska direkcija hač do 20. awgusta.

Zańdźeny přichod

Wojerecy (SN/MWj). Krajnu zahrodnisku přehladku 2025 chce město Wojerecy na swo­jim teritoriju wuhotować, budźe-li požadanje za nju wuspěšne. Minjene tydźenje su na projekće hižo intensiwnje dźěłali, rěka w zdźělence měšćanskeho zarjadnistwa. Mjez druhim rozmołwjachu so zastupjerjo města a jeho rady z předewzaćom za komunalne wuwiće srjedźneje Němskeje KEM.

Mjeztym je tež móžny teren za zahrodnisku přehladku naćisnjeny. Wuběrk za měšćanske wuwiće kaž tež techniski wuběrk wuprajištej so za płoninu wokoło gondeloweho hata a na tamnym boku dróhi, hdźež něhdy jědnaćeposchodowe bydlenske domy stejachu. Wupy­tana płonina leži w přechodnym pasmje mjez starym a nowym městom Wojerec. Jako areal wustajeńcy móhła wona měšćanskej dźělej wušo zwjazać a atraktiwnosć noweho města jako bydlenskeje štwórće zesylnić.