Z wudaća: pjatk, 23 oktobera 2020

Praha (ČŽ/K/SN). Lětuše žně žita kaž tež wšitkich druhich pólnych płodow a rostlinow – z wuwzaćom chmjela – su w susodnej Čěskej lětsa wunošniše byli hač loni. Zorna rožki, pšeńcy, wowsa a ječmjenja su ratarjo na přikład 7,98 tonow namłóčili, štož je porno lětu 2019 cyłych 4,5 procentow wjac. Pola běrnow wučinja přibytk samo 19,5 procentow. Tele wuslědki ratarstwa 2020 je Čěski statistiski zarjad (ČSÚ) wozjewił.

Trochowane žně běrnow we wysokosći 688 000 tonow docpěja z powjetšenja plahowanskeje płoniny na 24 100 hektarow, ale tež z wyšim hektarowym wunoškom. Přerěznje nazběrachu lětsa z hektara 28,82 tonow „neplow“. Rěpika su 1,246 milionow tonow nažnjeli, 7,7 procentow přirosta porno zašłemu lětu. Pola cokoroweje rěpy je bilanca 3,739 milio­now tonow, štož je porno loni plus wo 3,6 procentow. Žně maka wučinjeja 29 000 tonow, štwórćinu wjace hač 2019. Hrocha su 90 000 tonow naprodukowali, třećinu wjace hač w zašłym lěće. Zelenina je so powšitkownje derje radźiła, jeno pola kórkow a tomatow su wupady byli.

Fachowcy su sej přezjedni, zo dźakowano dobrym lětušim žnjam njebudźe trjeba, płaćizny cyrobiznow zwyšić.

Spjelnił by so tak són mnohich Serbow, wšako běchu łužiscy ryćerkublerjo bjez wuwzaća Němcy.

Prěni tydźeń nazymskich prózdnin zmysłapołnje wužiwali su dźěći a młodostni, kotřiž wobdźělichu so hač do dźensnišeho na cirkusowej dźěłarničce na Wojerowskej dźěćacej a młodźinskej farmje.

Wojerecy (KD/SN). Tydźenske cirkusowe dźěłarnički na Wojerowskej dźěćacej a mło­dźinskej farmje Křesćansko-socialneho kubłanskeho skutka (CSB) tam hižo dlěši čas wobstajnje organizuja. Zo pak móžachu tajki poskitk tež w prěnim prózd­ninskim tydźenju wotměć, hdyž bě zarjadnišćo poprawom zawrjene, dokelž tam nowu wučbnu kuchnju z projektowej rumnosću zatwarja, bě jeno z wjele partnerami móžno.

Historiske twarjenje na Lišej Horje klětu na nowym městnje natwarja

Liša Hora (SN/MWj). Njeswačanske towarstwo přećelow kultury a domizny zwoprawdźa nětko projekt, wo kotryž ­so hižo dlěši čas prócuja. Nimale dźesać wosobow wopřijaca dźěłowa skupina towarstwa tele dny tak mjenowany dom kata (Scharfrichterhaus) na Lišej Horje kamjeń po kamjenju a hrjadu po hrjedźe wotnjese. Wšón material w suchim składuja. Klětu něhdźe w měrcu abo aprylu chcedźa historiske twarjenje na nowym městnje zaso natwarić, a to ­při Chasowskim wětrniku, rozłoži předsyda Njeswačanskeho towarstwa Dieter Petschel.

Budyšin. „Swjate su mi twoje hona“ rěka kniha Christiana Kessnera, kotruž předstaja štwórtk, 29. oktobra, w 19 hodź. w Budyskej Smolerjec kniharni. W knize spyta awtor wotmołwić na prašenje, što docyła je to typiske serbske, hdyž hladaš­ na to z duchowno-dušinych ko­rjenjow. Tutón wječor budźe składnosć, so z awtorom wo tymle prašenju rozmołwjeć. Zajimcy su wutrobnje přeprošeni, maja pak so do toho w Smolerjec kniharni přizje­wić.

Žane wopyty w chorownjomaj

Wotpadki wotbyć chcyła

Brězowka. Swědk wobkedźbowaše srjedu při Brězowčanskim jězoru, kak chcyše žona runje štyri měchi połne wotpadkow ilegalnje wotbyć. Wón zazwoni policiju. Zastojnicy zwěsćichu w awće 65lětneje dalši měch. Žona dyrbješe wšitko zaso sobu wzać a změje so za to zamołwić.

Cyłkownje 13,1 milion eurow spěchowanskich pjenjez su wot 2014 do 2020 w Leaderowej kónčinje Hornjołužiska hola a haty wudali. Dohromady 365 projektow je Leaderowy běrow poradźował a 259 za spěchowanje wuzwolił. 229 projektow rozsudźacym w gremiju hišće předleža. Někotre hižo zmištrowane předewzaća, předewšěm w Kulowje, su njedawno we wobłuku koło­jězby turistikarjam a zjawnosći poka­zali. Serbske Nowiny běchu pódla.

Park wjercha Pücklera w Mužakowje skića tójšto atrakcijow – ćim bóle wot toho časa, zo je zaso dospołnje přistupny. Wšako bě najwjetše po jendźelskim stilu wutworjene wuchodźowanišćo srjedźneje Europy po Druhej swětowej wójnje dźělene.

Nowu, do dźensnišeho wobstejacu hranicu woznamjenichu z namjeznymi stołpami podłu Nysy. A běchu časy, jako ju spóznajomnje wobrónjeni wojacy stražowachu. Wjetšej płoninje na pólskim boku spožčachu status přirodoškitneho pasma a zelenišćo přiběrajcy zarostowaše. W NDRskim dźělu so po spočatnym spjećowanju ze stron knježerstwa za zachowanje zelenišća zasadźowachu. Po politiskim přewróće počinachu park kaž tež twarjenja w nim na woběmaj bokomaj planam Pücklera wotpowědujo restawrować. W lěće 2004 přiwzachu cyłkownu ležownosć do lisćiny swětoweho namrěwstwa UNESCO.

W serialu pod hesłom „Na serbskich slědach po Praze“ wjedźe Pražan Marek Krawc čitarjow na městnosće w čěskej stolicy, kotrež maja za nas Serbow wulki wuznam. Dźensa: Karlowy móst

Ibrahim ibn Yaqub, kalif z Córdoby naspomni w 10. lětstotku prěni króć drjewjany móst wosrjedź Prahi. Tón sta so wospjet z woporom zapławjenjow, tohodla bu w lětach 1158 do 1170 z prěnim kamjentnym mostom narunany. Tak mjenowany Judićiny móst, bu po Judiće z Durinskeje, mandźelskej wójwody Władźisława II. pomjenowany. Tež wón njesteješe wěčnje na swojim městnje, jedyn z jeho wobłukow pak bu zachowany a je dźensa dźěl klóštra Praskich Křižnych knjezow z čerwjenej hwězdu na Křižovnickém náměstí.

Tak čuje so nawrótnica do łužiskeje domizny dr. Astrid Schmiedelowa

Kaž dobyćer so ze šěsć prawymi ličbami w loće čuć, štó drje móže to wo sebi rjec? Młoda žona pak, wědomostnica Serbskeho instituta w Budyšinje, měni, zo tomu prosće tak je. Na kóncu so wudani wšitko tak činić, kaž je wona to činiła, jako bě so po abiturje za studij forensiskeje fonetiki w Trieru rozsudźiła a sej swój powołanski grat něhdźe w zdalenej cuzbje přiswojiła.