Z wudaća: štwórtk, 14 januara 2021

Drježdźany (dpa/SN). Sakski krajny šef CDU Michael Kretschmer (CDU) ma FDP za najlěpšeho knježerstwoweho partnera unije. Jemu je partner, wo kotrehož so jako­ byrgarska strona prócuješ, „stajnje FDP“, rjekny ministerski prezident po­wěsćerni dpa w Drježdźanach. „Po tym dołhi čas ničo njepřińdźe.“

Kretschmer reagowaše na wuprajenje Norberta Röttgena. Kandidat za předsydstwo CDU je hladajo na wólby zwjazkoweho sejma w septembru přećiwo wobdźělenju FDP w nowym knježerstwje. „FDP ma histo­riske zaprajenje zamołwić, z tym, zo je so po dwěmaj wulkimaj koalicijomaj nowemu započatkej a knježerstwowej zamołwitosći spjećowała“, rjekny Röttgen Augsburgskim nowinarjam.

Hladajo na nowe wužadanja a na zmištrowanje pjenježnych sćěhow koronakrizy trjeba Němska byrgarsku koaliciju, kotraž steji za swobodu a dynamiku, Kretschmer potwjerdźi. „To je z FDP wjele lěpje móžno hač ze Zelenymi abo SPD. Zo kandidat za předsydu CDU liberalnych wuzamkuje, njemóžu rozumić.“

Wot přichodneje póndźele telefoniske knihowanje termina móžne

Drježdźany (dpa/SN). Šćěpjenje ludźi přećiwo koronawirusej je w Sakskej dosć pomału zaběžało. Dotal je w swobodnym staće hakle 0,7 procentow ludźi prěnju sykawu přećiwo wirusej dóstało. Zwjazkowy kraj drje njeje w přirunanju z tamnymi krajemi wjace posledni, leži pak přeco hišće daloko zady. To wuchadźa z ličbow Roberta Kochoweho instituta. Tak su w Sakskej dotal cyłkownje 29 421 wobydlerjow šćěpili. Najwjace z nich přisłuša lěkarskemu personalej.

Minjene dny dyrbještej so strowotniske ministerstwo kaž tež za natwar šćěpjenskich centrow zamołwity Němski čerwjeny křiž (DRK) za dlijace so zahajenje šćěpjenja a za problemy z internetnym knihowanskim portalom wusprawnić. Wobě instituciji zakitowaštej wospjet saksku strategiju šćěpjenja, wšědnje spochi šćěpić a njepřetrjebać wšitke dozy naraz. Tež telefoniska hotline k rozdawanju šćěpjenskich terminow startuje pozdźišo hač poprawom planowane.

Konwencionelneho ratarjenja so wzdać a so z bioburom stać je wužadanje. Marko Smoła je so na nje zwažił, a to z wulkim prócowanjom hladajo na přikład na ­plahowanje swini. Ratar z přirodu dźěła, město toho zo nad njej knježi. Spóznać ­hodźi so to jara derje na kołoběhu a jeho zhladowanju na skót. Tak w swojim chlěwje zawěsća, zo móža so skoćata tež wuwić a přirodnje ­zadźeržeć. Dale so biobur jara entuzia­stisce strowoće swini wěnuje. Wšako jim picu po swójskim recepće dawa. Tež wěste zela při tym rólu hraja, z pomocu kotrychž so imunitny system swini skruća. Strowe zežiwjenje Nukničan z płodami ze swojich polow tohorunja ­zaruča. Wotpadki, kotrež jeho swinje produkuja, na swojich polach jako hnojiwo zasadźa. Takle biobur přirodu respektuje a so jej njespřećiwja. Nadźijam so za njeho, zo z toho wšeho dobre płody žněje. Strowej póda a wužitny skót dźě su najlěpši zakład tež za strowe zežiwjenje čłowjeka. Bianka Šeferowa

Robert Büschel wot Choćebuskeho měšćanskeho zwjazka Němskeje towaršnosće za wuchowanje žiwjenja wšědnje měri, kak tołsty lód na hatach a jězorach je. Byrnjež temperatury wodnjo wokoło nule chabłali, je so po nócnych zmjerzkach hižo słaba woršta lodu dweju centimetrow wutworiła, kotraž móhła ludźi přiwabić. Wosebje dźěći pak njemóža strachi hišće posudźować. Starši dyrbjeli tuž na najmłódšich wosebje kedźbować. Lód na hatach dyrbjał znajmjeńša 15 centimetrow tołsty być, štož pak tež hišće žanu absolutnu wěstotu njezaruča. Dźěći njesměli nihdy same, ale jenož pod dohladom na lód hić, Büschel warnuje. Foto: Michael Helbig

Berlin (dpa/SN). Měšćanske zawody žadaja sej wot politiki wjetše napinanja nastupajo energijowu změnu. Po woprašowanju Nowiny komunalneho hospodarstwa maja zawody energijowu změnu a škit klimy za najwjetšej wužadani lěta 2021. Zastupnicy měšćanskich zawodow w časopisu namołwjeja, zo měło so tuž zwjazkowe knježerstwo wažnymaj temomaj wěnować. Tak praji Christian Becker, šef předsydstwa Aachenskich měšćanskich zawodow: „Smy zwólniwi do nowych idejow, do ludźi a nowych technologijow inwestować, trjebamy pak za to spušćomny ramik. Hižo nětko widźimy, zo so trěbne změny předołho dlija a zo so předpisy zdźěla samo spřećiwjeja.

Jednaćel Lipšćanskich měšćanskich zawodow Karsten Rogall přeje sej wot přichodneho zwjazkoweho knježerstwa „dołhodobne stabilne ramikowe wuměnjenja, kotrež nas při zwoprawdźenju energijoweje změny w komunach podpěruja, město toho zo so politika dale na jednotliwe wulkokoncerny spušća.“

Trěbne su płunowe milinarnje k zastaranju ludźi a wuwiwanje wodźikoweje technologije, wón rjekny.

Hižo 30 lět wobhospodarja Ronny Kutschke w Šešowje swój wobchod dwukolesow při Nowym młynje. Byrnjež tež za njeho čas korony dla jara ćežki był, dokelž njesmě koła kaž tež trawusyčaki a dalše nastroje we wobchodźe samym předawać, 55lětny nje­zadwě­luje. Přez lěta jemu tež serbscy kupcy z delanskich kónčin a druhdźe swěru dźerža. Tak wužiwaja mnozy z nich w zymje čas, zo bychu sej pola fachowca koleso přehladać a reparować dali. Telofonisce je Ronny Kutschke prawidłownje docpějomny. Z wotstawkom a nahubnikom móžeš k njemu koleso wot wutory do pjatka w času wot 16 do 18 hodź. a póndźelu wot 10 hodź. přez cyły dźeń přiwjezć. Wobchodnik ma přez cyłe lěto dźěła dosć, ale z wupožčowanjom kolesow wón wjele zasłužić njemóže. Wjetšina pućowacych dźě sej swojeho „groćaneho hapla“ sobu přiwjeze. Foto: Měrćin Weclich

Runje nětko za čas korony, hdyž njesměmy so wjace hač 15 kilometrow wot swojeho bydlenja zdalować, je wucho­dźowanje přewšo wažne. Tak móže wokoło Pazličanskeho wulkohata pućować jara zajimawe a powučne być, a to nic jeno dźěćom.

Němske Pazlicy (mwe/SN). Při Pazli­čanskim haće wšelake družiny ptakow hnězdźa, tež dźiwje husy a kački, kaž na informaciskich taflach steji. Serbske napisy tam bohužel pobrachuja, tež za nje by dosć městna na taflach było.

Čara wokoło hata je šěsć a poł kilo­metra dołha, a widźeć móžeš tójšto. Nětko­, hdyž su stanowanišća kaž při Módrej Adriji w Chrósće a w Nižej Wsy za­wrjene, je te w Němskich Pazlicach dale přistupne. Wšako tam tón abo tamny stanowar tež w zymje pře­bywa. Tak su rozmołwy z nimi wuchodźowarjam zajimawa wotměna. Wšědnje tež wobydlerjo Kamjenca a bliskich wsow swoje koła běha­ja. Samo z Drježdźan, Pirny a Mišna ludźo přijědu, zo bychu so wottam z kolesom po Kra­batowej šćežce do Kulowa podali a so přez Koćinu, Šunow, Ralbicy, Róžant a Pěskecy zaso nawróćili.

Najwoblubowaniše mjena we Łužicy němskemu trendej njewotpowěduja

Běła Woda/Budyšin/Wojerecy (SN/bn). Dohromady 2 068 dźěći je loni w chorownjach Hornjeje Łužicy (inkluziwnje Kamjenca – Serbske Nowiny rozprawjachu) na swět přišło.

Z cyłkownje 241 nowonarodźenych w Běłowodźanskej wokrjesnej chorowni bě 214 hólčkow a 123 holčkow. Trójce rado­wachu so starši nad dwójnikomaj. „Loni smy tuž na třoch stejnišćach strowotniskeho centruma wokrjesa Zhorjelc znowa nimale 1 000 babyjow zličili. Wjeselimy so, zo nam wobydlerjo regiona wědomje dowěrjeja, naše posłužby přiwozmu a so pola nas derje čuja“, podšmórny referentka za socialny marketing dr. Jana-Cordelia Petzold. Najwoblubowaniše mjena běchu w minjenych dwanaće měsacach Emil a Max kaž tež Ella.

Budyšin. Tež hdyž njemóžemy lětsa jutrowne wiki w Budyskim Serbskim domje dožiwić, to dawno njerěka, zo dyrbja debjerki a debjerjo jutrownych jejkow wostudu pasć. Přetož 68. wubědźowanje wo najrjeńše jutrowne jejko budźe. Do­rosćeni kaž tež młodostni a dźěći su namoł­wjeni/namołwjene, swoje kolekcije zapodać. 19. měrc je termin wotedaća za do­rosćenych, 7. apryl za dźěći a młodostnych. Weronika Suchowa a Eberhard Zobel ze Spěchowanskeho kruha za serbsku ludowu kulturu k tomu namołwjataj. Na dobyćerjow wubědźowanja čakaja myta, kotrež wospjet Załožba za serbski lud přewostaji.

Wobnowjeja dróhu přez wjes

Rychwałd. W Hamorskim wjesnym dźělu Rychwałd (Reichwalde) wobnowjeja zwjazkowu dróhu S 131 přez wjes. Prěni twarski wotrězk bu hišće loni do hód zhotowjeny. Tak su nošnu asfaltowu worštu zatwarili. Twarske dźěła wukon­jeja w nadawku Sakskeho krajneho za­rjada za dróhotwar a wobchad. Po zymskej přestawce, ručež budźe wotpowědne wjedro, chcedźa dale twarić.

Koncert na pišćelach

Wobydlerjo a přistajeni Domu swj. Jana w Smječkecach su z prěnjeho sněha lětsa hnydom wjacore sněhowe muže natwarili. Tak njezby hižo žadyn sněh za storkanje, a pućiki w parku běchu k wulkemu wjeselu domownikow spěšnje zrumowane. Foto: Dom swj. Jana/Birgit Wawrijowa