Z wudaća: pjatk, 15 januara 2021

Přiměrjenje strukturow w Ewangelsko-lutherskej krajnej cyrkwi Sakskeje serbscy křesćenjo Hodźijskeje wosady bolostnje začuwaja. Hodźijska wosada přisłuša wot 1. januara runja šěsć dalšim nowowutworjenemu sotrowskemu cyrkwinskemu poměrej (Schwesterkirchverhältnis). Serbski sejm nochce dosć wobkedźbowane serbske zajimy tak akceptować.

Budyšin/Hodźij/Njebjelčicy (SN/at.) Přećiwo wšěm argumentam Serbskeho wosadneho zwjazka a serbskich křesćanow Hodźijskeje wosady je wona wobstatk 1. januara wutworjeneho serbski sydlenski rum přesahowaceho sotrowskeho cyrkwinskeho poměra w cyrkwinskim wobwodźe Budyšin-Kamjenc.

Proces wotwažowanja njebu zakónčeny, je wot potrjechenych słyšeć. Město toho bu z krajneho cyrkwinskeho zarjada w Drježdźanach wukazane wutworić wulku strukturu z wosadami Biskopicy-kraj, Palow-Horni Wujězd, Porchow, Zemicy-Tumicy, Huska a Hodźij.

Budyšin (SN/JaW). Přichodnu póndźelu móža so šulerki a šulerjo wotchadnych lětnikow kaž tež jich wučerki a wučerjo serbskich šulow bjezpłatnje na koronawirus testować dać. Kaž sakske ministerstwo za kultus zdźěli, započnu póndźelu na wšitkich sakskich šulskich kubłanišćach wotchadne lětniki zaso wuwučować. „Testy su dobrowólne, winowatosć so testować dać njewobsteji. Při­wšěm bych sej přał, zo so prawje wjele wuknjacych a wučacych testować da – k swójskemu škitej, ale tež k škitej druhich. Testy měli zdobom zaručić, zo po dołhim času lockdowna jeno strowe wosoby do šulow přichadźeja. Jasne pak tohorunja je, zo mamy zakładne prawidła hygieny nuznje dale dodźeržeć“, praji kultusowy minister Christian Piwarz (CDU).

Ravensburg (dpa/SN). Tójšto nakładnych awtow je minjenu nóc na zwjazkowej dróze B 31 nad Bodamskim jězorom sněha dla tčacy wostało. Dźesatki šoferow dyrbjachu w swojich awtach přenocować. Sobudźěłaćerjo Němskeho čerwjeneho křiža zastarachu jich z jědźu a přikrywami, kaž rěčnica policije zdźěli. Jězdźidła so po dźesać kilometrach kopjachu. Prěki stejace Lkw-je běchu přičina, zo so z městnami scyła ničo wjace njehibaše. Tež pomocne wozydła njemóžachu dojěć.

Francoska zakaz přiwótřiła

Paris (dpa/SN). W boju přećiwo koronawirusej je Francoska dotal płaćiwy zakaz, dom wopušćić, přiwótřiła. Wot jutřišeho njesmědźa ludźo po 18 hodź. wjace won. Dotal płaćeše zakaz w času wot 20 do 6 hodź. Premierminister Jean Castex připowědźi, zo njeje wjace móžno dom z wosobinskich přičin wopušćić. Tež wobchody maja we 18 hodź. začinić.

Starosća so namócnosćow dla

Ruska specialna łódź „Fortuna“ je Wismarski přistaw do směra na Baltiske morjo wopušćiła, po tym zo bě Zwjazkowy zarjad ­za mórske łódźnistwo a hydrografiju dowoliło, płunowód Nord Stream 2 w Baltiskim morju dale twarić. Nowa dowolnosć bě trěbna, dokelž bě šwicarska firma swoje łódźe po hroženjach USA ze sankcijemi cofnyła. „Fortuna“ ma nětko posledni dźěl ­płunowoda z Ruskeje do Němskeje hišće kłasć. Foto: dpa/Jens Büttner

Londonski Tower je jednoho ze swojich rapakow zhubił. Tak je Britiske kralestwo po legendźe swojemu kóncej wo kročel bliže. „Swojeho lubowaneho rapaka Merlinu njejsmy hižo wjacore tydźenje widźeli. Dyrbimy z tym ličić, zo je zahinył“, z Towera rěka. Nětko je tam hišće sydom rapakow. Po starym přiwěrku trjebaja znajmjeńša šěsć, hewak „króna a wša Wulka Britaniska zańdźetej“. Mjeztym maja samo swójsku plahowarnju rapakow, zo bychu tomu zadźěwali.

Dźěćace narodniny z wjace hač 30 ludźimi je policija w Hamelnje skónčiła. Hosćo spytachu so hišće schować – na nuzniku, w kamorach abo za durjemi. Zastojnicy pak wšěch namakachu a swjedźeń rozpušćichu. Kóždemu z dorosćenych hrozy pokuta hač do 150 eurow. Policiju na ilegalnu party skedźbnił bě susod, kiž pak chce anonymny wostać.

Berlin (dpa/SN). Zwjazkowa kanclerka Angela Merkel (CDU) chce hižo přichodny tydźeń a nic hakle kaž planowane 25. januara z ministerskimi prezidentami zwjazkowych krajow wo dalšim postupowanju w koronapandemiji wuradźować. To je wona wčera wječor po internetnym posedźenju prezidija CDU k přihotam wólbneho zjězda strony připowědźiła. Tuchwilu njewidźi kanclerka žanu móžnosć, wobstejace wobmjezowanja zjawneho žiwjenja koronawirusa dla zběhnyć, kaž je po informacijach wobdźělnikow konferency zwurazniła. Přichodny tydźeń chcedźa wuwiće pan­demije nimo toho na europskej runinje ze wšěmi statnymi a knježerstwowymi šefami rozjimać. We Wulkej Britaniskej namakana mutacija wirusa so wo wjele spěšnišo rozšěrja hač dotalna.

Erfurt (dpa/SN). Jako reakciju na dale wulku ličbu nowych infekcijow z koronawirusom w Durinskej přestorča wólby krajneho sejma na 26. september. Na to su so Lěwica, SPD, Zeleni a CDU dorozumili, kaž wodźacy politikarjo stron w Erfurće zdźělichu. Tak nochcedźa tež parlament kaž planowane srjedź februara – a tak wosrjedź pandemije – rozpušćić, zo móhli dočasne wólby 25. apryla zmóžnić. W Durinskej knježi mjeńšinowe knježerstwo Lěwicy, SPD a Zelenych ministerskeho prezidenta Boda Ramelowa (Lěwica). Te pak je na kooperaciju z opoziciskej CDU pokazane. Wšitke štyri strony běchu so na nowowólby dorozumili, zo bychu poměry w sejmje jasniše byli. Normalnje bychu wólby w lěće 2024 přewjedli.

Berlin (dpa/SN). Najwuše nawodnistwo CDU je wčera z digitalnymi wuradźowanjemi jutřiše wólby noweho předsydy strony přihotowało.

Internetny stronski zjězd z 1 001 delegatom dźensa nawječor oficialnje zahaja. Potom chcedźa mjez druhim rozžohnowaca so předsydka Annegret Kramp-Karrenbauer, generalny sekretar Paul Ziemiak, předsyda CSU Markus Söder a prezidentka komisije EU Ursula von der Leyen k delegatam porěčeć.

Internetne wólby noweho předsydy CDU su jutře dopołdnja planowane. Nimo sewjerorynsko-westfalskeho ministerskeho prezidenta Armina Lascheta nastupitaj bywši šef frakcije CDU/CSU w zwjazkowym sejmje Friedrich Merz a wonkowny politikar Norbert Röttgen.

Prezidij strony je wčera hišće raz po­twjerdźił, zo chce noweho předsydu njewotwisnje wot jeho wosobiny podpěrać. Budyski wokrjesny zwjazk zastupujetaj Roland Ermer a Matthias Grahl.

Juhopólscy předewzaćeljo spjećuja so podlěšenju naprawow korony dla

Waršawa. Skandal wokoło zdźěla prominentnych wosobow, kotrež běchu so njewoprawnjene pře koronawirus šćěpić dali, so w Pólskej dale rozšěrja. Po Nowym lěće su skandal w medicinskej fakulće Waršawskeje uniwersity wotkryli. Studenća běchu wobkedźbowali, zo so někotři na kruće wukazany šćěpjenski porjad njedźerža a rynk čakacych prosće wobeńdu. Na to bě minister za strowotnistwo Adam Niedzielski komisiju do uniwersity pósłał, kotraž měješe pad přepytować. Čłonojo komisije zwěsćichu, zo njebě so jenož 20 ludźi při šćěpjenju „doprědka tłóčiło“, ale na wšě 200.

Adam Niedzielski reagowaše zludany a hněwny. Wón připowědźi, zo nochce ze swojim ministerstwom dale z profesorami uniwersity dźěłać, dokelž nima hižo žaneje dowěry k nim. Wot rektora kubłanišća prof. Zbigniewa Gacionga je sej wón žadał, zo ma wotstupić. Tón pak scyła na to njemysli a ministrej wumjetuje, zo njewotwisnosć kubłanišća rani.

Dźensa wječor zahajacy so stronski zjězd CDU je w kóždym nastupanju njewšědny. Prěni króć w stawiznach strony jón internetnje přewjedu. Zdobom dyrbja delegaća wuhibki do přichoda stajić. Wšako so tež doba Angele Merkel jako předsydka strony skónči. Nic naposledk dyrbi so bórze rozrisać, štó němskich křesćanskich demokratow jako kanclerski kandidat do wólbneho boja powjedźe. Minjene lěta bě runjewon moderne, wustupowanje Angele Merkel kritizować. Myslu na jeje mjenje bóle wostu­dłe narěče a na stajnje samsny stil drasty. Při­wšěm pak zawostaja wona wulke slědy po 15 lětach na čole zwjazkoweho knje­žerstwa a po 18 lětach na čole CDU. Hdyž na třoch kandidatow – Merza, Lascheta a Röttgena – hladam, njemóžu sej předstajić, zo móže jedyn z nich jeje stopy wupjelnić. To móžeš nowemu předsydźe CDU jeno přeć, zo ma wjace zboža w zastojnstwje hač Annegret Kramp-Karrenbauer. Hewak dyrbja prjedy abo pozdźišo znowa za nawodu CDU pytać. Marko Wjeńka