Z wudaća: srjeda, 03 měrca 2021

Berlin/Drježdźany (dpa/SN). Zwjazk a zwjazkowe kraje su dźensa popołdnju wo dalšim postupowanju w koronakrizy wothłosowali. Hižo do wuradźowanja zwjazkoweje kanclerki Angele Merkel (CDU) z ministerskimi prezidentami zwjazkowych krajow jewjachu so hłosy ze stron hospodarstwa, kotrež sej žadaja spěšnotesty wobšěrnje zasadźeć a wobmjezowanja poněčim zběhnyć. Wosebje gastronomija njeby dalši lock­down wjacorych tydźenjow přetrała. Po informacijach medijow chcedźa šule zaso wotewrěć.

Sakski krajny sejm je dźensa znowa na wurjadnym posedźenju wo škitnych naprawach w koronapandemiji wuradźował, a to na próstwu strony AfD. Jenički dypk dnjoweho porjada rěkaše „Bjezkónčny lockdown skónčić – wobydlerjam a předewzaćam jasnu perspektiwu skićić“. AfD bě sej hižo minjeny tydźeń wospjet kónc lockdowna žadała. Mnozy w stronje maja škitne naprawy za přehnate. Loni nazymu bě krajny sejm hižo raz na próstwu AfD naprawy korona­wirusa dla rozjimał.

Marek Krawc rozprawja za Serbske Nowiny z čěskeje stolicy

Praha. Ličba natyknjenych z koronawirusom w Čěskej přiběra najebać hižo dlěje hač měsacaj trajacu statnu karantenu a zakaz nócneho wuchoda. Minjenu sobo­tu zwěsćichu strowotniske zarjady 7 798 dalšich padow, to bě najwjetša ličba wot 9. wulkeho róžka a 1 000 nowo­infekcijow wjace hač sobotu do toho. Tuchwilu registruja 150 000 koronainficě­rowanych, 1 500 z nich lěkuja na intensiwnych stacijach chorownjow. Tam wostawa połoženje napjate, medicinarjo dźěłaja dale na hranicy poćeženja.

Truty maja bjezdwěla tež we Łužicy přichod. Před něšto dnjemi su Serbske Nowiny wo ruskim startupje VIRA tzwr w Choćebuzu rozprawjeli, kotryž na delnjołužiskim lětanišću Kopańce (Neuhausen) swoje truty za ćežkotransporty abo tež za wohnjowoborne zasadźenja testuje. Dźensa čitamy wo prócowanjach za perspektiwu Kamjenskeho lětanišća. Derje, zo na kromje Lessingoweho města wobstejacu infrastrukturu jenož njewobnowjeja, ale ju z kompetencnym centrumom za přichod wukmanjeja. Zarjadowanej testowej koridoraj do směra na Wojerecy k partnerej w strowotnistwje a do směra na Rychbach z ratarskim ćežišćom swědčitej wo tym, zo dźe wo dopóznaća we wšelakich wobłukach. Truty jako specifiski srědk awtonomneho lětanja su transportery přichoda. Wšako je zatykane dróhi njemyla. Tež w ratarstwje a lěsni­stwje móhli nadawki přewzać, za kotrež ža­noho čłowjeka za zwučenym wodźidłom a wobchadne puće njetrjebaš. Axel Arlt

Praha. „Za 300 milionow ludźi, dorozumjacych so w někajkej słowjanskej rěči, je to wězo zajimawe“. K tomule njewšědnemu spomnjenju je nawodu Instituta archeologije a muzeologije Brnjanskeje Masarykoweje uniwersity Jiřija Macháčeka pohnuje unikatna namakanka, kotraž wobsahuje runjewon sensacionelnu powěsć: „Před hlaholicu znajachu Słowjenjo germanske runy.“ Pismo hlaholicu, hłownje na zakładźe grjekskeho alfabeta stworjene, běštaj w 9. lětstotku bratraj Cyril a Metod na Morawu přinjesłoj.

Zo su Słowjenjo hižo wjele prjedy wo runach Germanow zdaća měli, sćěhuja wědomostnicy-specialisća z wurjadnje žadneje namakanki w podobje zwěrja­ceho hrjebła. Kósć běchu archeologojo hromadźe ze wšelkej keramiku Praskeho typa lěta 2017 pola južnomorawskeho sydlišća Lány wuryli. Po dokładnym wučisćenju kosće studentka Alena Slamová zwěsći, zo bywaja na njej spodźiwne znamjenja. Tute zidentifikowachu eksperća njenadźicy jako germanske runy. Namakanka ma tuž tajki fundamentalny wu­znam, zo pišu nowiny wo trěbnosći přepisanja stawiznow Słowjanow.

Chrystofer Wjenka z Konjec wěnuje so kri­tice Benjamina Hrjehorja z Wiena na nastawk dr. Pětra Nawki w SN z 23. februara:

Česćeny knježe Hrjehorjo, čitajo Wašu kritiku na knize „Swjate su mi twoje hona“ dr. Křesćana Kessnera a na recensiji dr. Pětra Nawki su mi sprawnje prajene słowa falowali. Rěč Kessnera wo psychologiskim archetypusu Serbow zjawnje w nowinje jako rasizm wuwołać a k tomu hišće fašistiskej rasowej ideologiji nacionalsocialistow přirjadować je wjace hač jenož „dyr z heju“. Je to prosće lózyskosć.

Njewěm, hač je Wam to wědome, ale jedna so wo jasny rozdźěl mjez postu­lowanjom psychologiskeho archetypusa ludu a propagowanjom ludoweje rasoweje čistoty, kaž to fašisća činjachu. To poslednje so mjenujcy pola dr. Kessnera na žane wašnje njejewi. Wšako njewužiwa wotpowědny wokabular, a po zmysle wón něšto dospołnje hinaše hač etniju měni.

Nastróžił drje je so tón abo tamny šofer tele dny, jako wuhlada w Hórkach tola dosć wulke stadło wowcow. Wšako njepasechu so wone we wěstym wobhrodźenju. Fotograf sej stadło dokładnišo wobhlada a zwěsći, zo njeběchu skoćata, kaž bě sej spočatnje myslił, scyła bjez škita. W pozadku stražowaše wowčer nad tym, zo njeby so jim ničo stało. Mnohe wowcy mjeztym wšědnje na to­ čakaja, zo bychu jehnjata porodźili. Foto: Feliks Haza

W Sakskej a Braniborskej budu jutry lětsa hinaše. Nałožki njebudu ludźo móc po zwučenym wašnju pěstować. Zrudni su tuž nimo mnohich dalšich tež Sylwija Panošina ze Slepjanskeho Serbskeho kulturneho centruma (SKC) a jeje sobudźěłaćerjo.

Budyšin (SN/MiR). Róšty běchu spěšnje natwarjene. Hač do meje maja wone nětko wokoło wěže Budyskeje radnicy stać, dokelž dyrbi ju město saněrować dać. Ze za­róštowanjom spočatk tydźenja su dźěła nětko zahajene. Njelěpšina wšak je, zo su dźěle Hłowneho torhošća direktnje před radnicu za wobchad zawrjene. Płonina je něhdźe 12 króć 30 metrow wulka. Ručež so poprawne twarske dźěła na wěži, na balustradźe a wodopluwaku (Wasserspeier) započnu, budźe płonina na dźewjeć króć dźesać metrow pomjeńšena. Dźěła maja hač dosrjedź róžownika trać, štož pak zdobom wot wjedra wot­wisuje. Při wuchodnym wodopluwaku běchu škody zerzawca dla zwěsćili, na wuchodnej balustradźe wjedra dla.

Dźěła wukonjeć maja kamjenjećesarjo, kotřiž wšitko restawruja. Jako material wužiwać chcedźa domjacy zornowc w nažołć barbje. Tak hodźa so nowe dźěle cyle po pom­nikoškitnych žadanjach do wobstejaceje substancy zatwarić.

Cyły čas twarskich dźěłow je radnica ze strony hłowneho zachoda wěsće přistupna. Tež listowy kašćik je bjez wobmjezowanja wužiwajomny.

Budyšin (SN). We wobłuku diskusije naćiska wo budgeće 2021/2022 Budyskeho wokrjesa pokaza frakcija AFD we wo­krjesnym sejmiku na to, zo je skrótšenje financnych srědkow sakskeho knježerstwa za čestnohamtske dźěło wopačny signal. To zdźěli frakciski předsyda Henry Nitzsche, kiž ma towarstwa hižo nětko za přěhračkow. Zdobom ma wón towaršnostne žiwjenje, socialne dźěło kaž tež regionalne wuwiće za wohrožene, hdyž dalše poskitki towarstwow wupadnu.

Frakcija sej tohodla žada, zo wokrjes hač do 31. decembra njepřetrjebane personalne kóšty w nowym lěće jeničce za trěbne zapłaćenje personala wužiwa, nic pak za druhe wudawki. Towarstwa Budyskeho wokrjesa měli 250 000 eurow z přidatnje předwidźanych 350 000 eurow za spěchowanje wokrjesneho sportoweho zwjazka dóstać. Pjenjezy pak smě tón jeničce za prewenciske dźěło wužiwać. Dale měł wokrjes budget za čestnohamtske dźěło lětsa wo 50 000 eurow a klětu wo 70 000 eurow rozšěrić. Runje z tej sumu Swobodny stat Sakska mjenujcy so z financowanja čestnohamtskeho dźěła wróćo ćehnje, rěka ze stron frakcije AfD.

Biobur Ignac Wjesela wotpohladuje pola Miłoćic wotpadki kompostować

Njebjelčicy (SN/JaW). Z chětro zajimawym projektom zeznajomichu so gmejnscy radźićeljo w Njebjelčicach na swojim minjenym posedźenju w tamnišim gmejnskim centrumje. Serbski biobur Ignac Wjesela předstaji tam swoju ideju, na ležownosći w Miłoćicach kompostować tak mjenowane zelene wotpadki, a to na njewšědne wašnje.