Z wudaća: srjeda, 22 septembera 2021

Berlin (dpa/SN). Němski zwjazk dźěłarnistwow (DGB) něšto dnjow do wólbow zwjazkoweho sejma znowa namołwja, zakonsku rentu sylnić. We wobłuku cyłoněmskeho akciskeho dnja rozdźělowachu dźěłarnicy wčera na dwanaće Berlinskich a dwanaće braniborskich dwórnišćach a na centralnych naměstach lětaki, zo bychu wo žadanju zwjazka informowali. Na Berlinskim dwórnišću Südkreuz wobdźělištaj so na akciji tež předsyda DGB Reiner Hoffmann a Berlinsko-bra­niborski předsyda Christian Hoßbach. „Nowe zwjazkowe knježerstwo a zwjazkowy sejm dyrbitej z inteligentnymi ­politiskimi a zakonskimi rjadowanjemi krizam napřećo kruty rentowy system za wšěch wutworić. Štóž je dołho dźěłał, dyrbjał w starobje ze swojeje renty derje žiwy być móc“, rjekny Hoßbach. Za to měli niwow renty stabilizować a dołhodobnje zaso zwyšić.

Seedorf (dpa/SN). Zwjazkowa kanclerka Angela Merkel (CDU) wuzběhny dźensa zasadźenje Zwjazkoweje wobory při wuchowanju škita potrěbnych z afghaniskeje stolicy Kabula. Za to je wona regiment parašutistow w delnjosakskim Seedorfje wopytała. Jednotka bě wulki dźěl 600 němskich wojakow za najwjetšu akciju ewakuowanja w stawiznach Zwjazkoweje wobory přewostajiła. Po zdobyću Kabula přez talibanow bě Zwjazkowa wobora w awgusće wjace hač 5 300 ludźi z lěta­dłami wuchowała. Na zarjadowanju w Seedorfje chcyše so tež zakitowanska ministerka Annegret Kramp-Karrenbauer (CDU) wobdźělić.

Praha (dpa/SN). Krótko do wólbow noweho parlamenta w Čěskej je policija znowa poručiła, ministerskeho prezi­denta Andreja Babiša wobskoržić. Wo wuprajenja wjacorych swědkow rozšěrjena přepytowanska akta mjeztym statnemu rěčnikej předleži, zamołwići zdźěleja. A tón ma nětko rozsudźić, hač Babiša wobskorži, hač jednanje zakónči abo ­dalše přepytowanja wukaza, kaž bě so to hižo wospjet stało.

W tak mjenowanej aferje baćonjaceho hnězda wumjetuja Andrejej Babišej wobšudnistwo w zwisku ze spěchowanskimi srědkami. Wón je sej pječa w lěće 2008 dwaj milionaj eurow wot Europskeje ­unije za twar wellnessoweho centruma „Baćonjace hnězdo“ wulišćił. Srědki běchu za małe a srjedźostawske zawody myslene. Babiš pak steješe na čole firmoweho kompleksa 200 předewzaćow ratarskeje, zežiwjenskeje a chemiskeje industrije. Mjeztym je policija tež Babi­šoweho syna přesłyšowała. K wólbam parlamenta 8. a 9. oktobra ma Babiš ze swojej stronu ANO dobre wuhlady.

Forum z direktnymi kandidatami wólbneho wokrjesa 156 Budyšin

Budyšin (SN/MkWj). Cyły spektrum rozdźělnych měnjenjow móža ći dožiwić, kotřiž su so wčera na zjawnym forumje wšitkich direktnych kandidatow za wólbny wokrjes 156 Budyšin k wólbam zwjazkoweho sejma wobdźělili. Organizowała je zarjadowanje w Budyskim Němsko-Serbskim ludowym dźiwadle Sakska centrala za politiske kubłanje. Wólbny forum wusyłachu paralelnje w live-streamje na Facebooku a Youtube.

Na forum přišli běchu direktni kandidaća Roland Ermer (CDU), Kathrin Michel (SPD), Karsten Hilse (AfD), Matthias Schniebel (FDP), Caren Lay (Lěwica) a Lukas Mosler (Zeleni). Njewotwisnu moderaciju zaručištaj Andrea Schawe a David Bernd wot dźenika Sächsische Zeitung.

Bjezdwěla pohnuwaja wobstejnosće koronapandemije dla mnohich wólbokmanych k tomu, listowe wólby preferować. Wólbne prawo tule formu, swoje wólbne prawo wukonjeć, wuraznje předwidźi. A to je derje tak. Za listowe wólby so rozsudźić pak je z wažnym zawjazkom zwjazane. Wolerjo su sami za to zamołwići, zo jich listowowólbne podłožki na wólbnym dnju, potajkim nětko njedźelu, hač do 18 hodź. tam předleža, zo móhli je samsny wječor hišće wuličić. Z hinašimi słowami: Hdyž wobalku z hłosowanskim lisćikom pjatk do póstoweho kašćika tyknu a so nadźijam, zo póst ju sobotu sčasom roznosy, da je bjezdwěla móžno, zo mój hłós k wuličenju njepředleži, dokelž list hakle póndźelu dóńdźe. To by mjerzace było. Na to komuny, kotrež podłožki za listowe wólby rozesyłaja, wuraznje skedźbnjeja. Listowe wolerki a listowi wolerjo njesměli na tule swoju winowatosć zabyć. Wšako chcedźa, zo je jich hłós wobstatk kónčneho wuslědka. Axel Arlt

Praha (dpa/SN). Něhdźe 60 000 ludźi je minjeny kónc tydźenja „Dnjej NATO“ w čěskej Ostravje wopytało, kaž zarjadowarjo informuja. Předstajenje lětarstwa a wojerskeje techniki bě najwjetše zarjadowanje swojeho razu po wudyrjenju koronapandemije. Wšitcy wopytowarjo nad šěsć lětami dyrbjachu šćěpjeni, wustrowjeni abo testowani być. Widźeć běštej mjez druhim trut MQ-9 Reaper twarca General Atomics z USA a nowe ameriske bojowe lětadło F-35. K wjerškam słuše­štej skakanje parašutistow a předstajenje wuměłskeho lětarstwa.

Němska Zwjazkowa wobora prezentowaše so w Ostravje mjez druhim z transportnym lětadłom A400M, helikopterom Bell 206 a bojowym tankom Leopard 2. Cyłkownje je so lětsa 18 krajow na wojerskej přehladce wobdźěliło. Mjez wopytowarjemi bě tež čěski ministerski prezident Andrej Babiš. Wón přilubi, zo chcyła Čěska wudawki za brónjenje srjedźodobnje na dwaj procentaj nutřkokrajneho bruttoprodukta zwyšić. Loni bě so event korony dla bjez wopytowarjow wotměł. Čěska je wot měrca 1999 čłon wojerskeje aliancy NATO.

Berlin (dpa/SN). Załožba Helmuta Kohla ma přichodnje na žiwjenje a skutkowanje wjelelětneho zwjazkoweho kanclera dopominać. Dobre štyri měsacy po wobzamknjenju zwjazkoweho sejma wotmě kuratorij załožby wčera w Berlinje swoje prěnje posedźenje. Přećiwo wuraznej ­woli wudowy Kohla Maike Kohl-Richter je zwjazkowy sejm spočatk meje wob­zamknył załožbu wutworić. Kohl bě wot lěta 1982 do 1998 kancler.

Bratislava (SŽ/K/SN). Štyri dny trajacy wopyt bamža Franciskusa w Słowakskej bě zawěrno njewšědny podawk. Přede­wšěm dźiwajo na to, kak je swjaty wótc tónkróć swoju wizitu w kraju pod Tatrami wobsahowje „wuhotował“. „Přińdu k wam jako putnik“, bě wón na Bratislavskim lětanišću rjekł, přilećawši z krótkeho přebytka w madźarskej stolicy Budapesće, hdźež bě wón ministerskeho prezidenta Viktora Orbána naležnje napominał k přistupnosći a solidarnosći napřećo potrěbnym cuzym. Słowakske medije woznamjenjeja tónle přebytk hłowy katolskeje cyrkwje z dobrym prawom tež jako „wopytanje mjeńšin, chudych a wumjezowanych“.

Po protokolu zabsolwowa bamž Franciskus najprjedy zetkanja z prezidentku Zuzanu Čaputovej, premierom Eduardom Hegerom kaž tež z dalšimi politi­skimi nawodami kraja. Prezidentka dari wysokemu hosćej nimo chlěba a mjedu tež nabiwadło słowakskeje produkcije, k čemuž žortnje přispomni, zo bychu elektroawta Vatikana stajnje milinu ­měli.

Budyšin (jwo/SN). Serbske młodźinske towarstwo Pawk je swój štyridnjowski seminar z młodostnymi němskich narodnych mjeńšin spočatk tydźenja zakónčiło. Póndźelu su so posledni wobdźělnicy na dompuć podali. Mjez cyłkownje sydom wobdźělnikami běchu zastupjerki a zastupjerjo mjeńšiny Danow w Němskej a Saterskich Frizow.

Hłownje wěnowali su so młodostni diskriminaciji, w kajkej formje so jewi a kak jej znapřećiwić. Přitomni rozprawjachu wo cyle wosobinskich nazhonjenjach. Zdobom pak sej wuwědomichu, zo njejsu jenož potrjecheni, ale tež skućićeljo. „Dyrbimy diskriminaciju nastupajo přeco zaso swoje postupowanje reflektować. Za najwažniše při tym mam, zo ze sobu rěčimy“, měni čłon Pawka Chrystof Grofa. Hromadźe z trenarjom Thomasom Hauptvoglom z Mnichowa su so z temu diskriminacija we wšěch fasetach roze­stajeli.

Budyšin. „Poetik der Metamorphose. Zu den Gedichten von Róža Domašcyna“ rěka nowa w Ludowym nakładnistwje Domowina wušła kniha. Nowostku předstaja jutře, štwórtk, w 19 hodź. w Budyskej Smolerjec kniharni. Přitomnaj budźetaj awtor knihi prof. dr. Walter Koschmal kaž tež Róža­ Domašcyna, kotrejež lyriskemu skutkowanju so kniha wěnuje. Sobudźěłaćerki a sobudźěłaćerjo Smolerjec kniharnje a LND wjesela so na bohaty wopyt kaž tež na płódnu rozmołwu. Aktualneho połoženja koronapandemije dla je trjeba so pod 03591/577 288 abo e-mailnje na přizjewić.