Z wudaća: wutora, 29 nowembera 2022

Bremen (dpa/SN). Naslědnik 9eurowskeho tiketa, 49eurowski tiket za bliskowobchad, drje so po měnjenju branše dale zapozdźi. Kaž hłowny jednaćel Zwjazka němskich wobchadnych předewzaćow (VDV) Oliver Wolff nowinje „Frankfurter Allgemeine“ dźensa zdźěli, njebudźe to wo wjele zašo móžno. „Hišće je wjele dźěła, doniž njeje wšitko administratiwnje zrjadowane“, wón wuswětli. Wolff mjenowaše proces přizwolenja tarifow jako přikład. Nimo toho dyrbjeli so tarifowe systemy wobchadnych zwjazkow přestajić. Zwjazkowy wobchadny minister Volker Wissing (FDP) prócuje so dale wo to, tiket najebać wobmyslenja spěšnje zawjesć. 49eurowski tiket je tež tema dźensnišeje konferency wobchadnych ministrow zwjazkowych krajow.

Berlin (dpa/SN). Předsyda Zwjazka zastojnikow dbb Ulrich Silberbach bu w swojim zastojnstwje wobkrućeny. 61lětny dósta na dźěłarnistwowym dnju dbb wčera w Berlinje 404 hłosy. Za na­přećiwneho kandidata Silberbacha, ­předsydu Němskeho zwjazka realno­šulskich wučerjow Jürgena Böhma hłosowaše 206 wólbokmanych.

Silberbach kritizowaše přiběracy njedostatk personala pola komunow, krajow a Zwjazka. Wón namołwi dbb k přezjednosći a zhromadnemu zasadźenju. „Politika wobzamknje nadawki bjez kónca, kóždy dźeń znowa a njewěmy, kak mamy je zmištrować“, wón wuzběhny. Hladajo na tuchwilne połoženje žadaše sej wón wjace personala za zjawnu słužbu.

Zhromadnje z dźěłarnistwom ver.di zastupuje dbb miliony přistajenych komunow, krajow a Zwjazka w tarifowych jednanjach. 24. januara zahaji so přichodne koło, při čimž žadaja sej dźěłarnistwa 10,5 procentow wjace mzdy.

We Wulkej Britaniskej kopja so krizy a rozměry su dale a wjetše

London (dpa/SN). Brexit, koronapandemija, wójnske sćěhi a stajna změna na čole knježerstwa. Britojo so z krizami jara derje wuznaja. Mjeztym so lěto 2022 nachila a ćeže na kupje maja dale a wjetše rozměry.

Hospodarske połoženje je tak špatne kaž hižo dołho nic. Recesija je so oficialnje ­zahajiła, inflacija wučinja wjace hač jědnaće procentow, realne mzdy spaduja. Financny minister Jeremy Hunt chce z ně­hdźe 55 miliardami puntow (63 miliardow eurow) přez zwyšenje dawkow a skrótšenje wudawkow tuchwilu prózdnu kasu napjelnić. Přez zymu chce knježerstwo płaćizny za milinu a płun wobmjezować.

Hižo z časa, jako w juniju, juliju a awgusće tohole lěta za dźewjeć eurow wob měsac wšědnje z busom na dźěło a wróćo jězdźach, sćěhowach diskusiju wo prašenju, hač drje budźe dale podobneho lisćika, kiž by po wšěm kraju płaćił. Skónčnje rěkaše, zo ma wot januara 2023 tajki lisćik 49 eurow płaćić. To mějach tež ja za akceptabelne rozrisanje. Nětko pak chcedźa wony lisćik hakle wot meje zawjesć, dokelž je pječa wjele zarjadniskich zadźěwkow, kotrež dyrbja so hakle přewinyć. Za tych, kotřiž su wot busa abo ćaha wotwisni, to woznamjenja, dalše štyri ­měsacy normalnu płaćiznu zapłaćić. Mi hišće něšto druhe we hłowje chodźi. Jako započa so lětsa nalěto w Němskej diskusija wo 100 miliardow eurow wopřijacym wosebitym fondsu za brónjenje, bě to w rekordnej spěšnosći wobzamknjene. Po wšěm zdaću při tym žane zarjadniske ­zadźěwki njeběchu. Nowy jězbny lisćik ­zawjesć pak je najskerje wulki problem. Marian Wjeńka

Wojerecy (AK/SN). Kołowokoło Sprjewinodołskeho jězora wostanje běh zwjazkoweje dróhi B 97 dale komplikowany. Wosobowe a nakładne awta smědźa tu, mjez wotbočkomaj Sprjewiny Doł a Nowa Wjes, dla stracha dróhołamankow jenož tempo 30 jěć. „Pokročujemy z wuskušowanskim programom za B 97“, podšmórny Gerd Richter, nawoda Łu­žiskeje a srjedźoněmskeje towaršnosće hórnistwoweho zarjadnistwa (LMBV) na njedawnej zhromadźiznje Zaměroweho zwjazka Łužiska jězorina Sakska we Wojerecach.

Wěcywustojni dyrbja tu kołočaru postajić. „Dyrbimy dróhu dołhodobnje nuznje wróćo sadźić a sylnje zhusćić. Z twarskimi dźěłami njezapočinamy do lěta 2028. Planujemy twarski čas na pjeć lět“, Gerd Richter dale wujasni. LMBV da tuchwilu geotechniske wěstotne směrnicy pruwować. Přez mjenowany wotrězk wjedu wodowe a ćopłotne powody. Nimo toho dyrbja cuze wobsydstwa wobkedźbować.

„Zawěsćenje B 97 žada sej wot nas wšěch wjele wutrajnosće“, praji Gerd Richter a doda: „Čim bóle so přizwolenske jednanja bliža, ćim konkretnišo móžemy so k twarskim dźěłam wuprajić.“

Wšitke mustwa su mjeztym swoju druhu hru swětowych mišterstwow dohrali. Portugalska wubranka wokoło superstara Cristiana Ronalda je po suwerenym dobyću 2:0 nětko hižo wěsće koło dale. Přećiwo Uruguayjej běše Bruno Fernandes z dwojimi wrotami hrajer hry. W druhej partiji skupiny H přewiny Ghana Južnu Koreju z 3:2. Ghanačenjo wotedachu nawjedowanje z 2:0, móžachu pak na kóncu přiwšěm wyskać. 23 mjeńšin pluskotaše partija bjez wyšinow, potom nawjedowaše Ghana přez Mohammeda Salisu. Hišće do přestawki docpěchu woni dalše wrota. Znowa přińdźe přihrawka wot Ayewa, tónraz pak bě to Mohammed Kudus, kiž bul z hłowu we wrotach Južnokorejčanow zaměstni (34.). Cho Gue-Sung pak po přestawce skrótši (58.). A bu hišće lěpje za Koreju. Znowa bě to Cho Gue-Sung, kiž da fanow swojeho kraja wyskać. Flanku z lěweje strony zhłójčkowa nadběhowar do saka (61.). Partija bě zaso wurunana. Tola Mohammed Kudus Ghanu krótko po tym hišće k triumfej 3:2 třěli. W zakónčacej skupinskej hrě přećiwo Uruguayjej móže Ghana nětko ze swójskeje mocy wosmifinale docpěć.

Hornčerske wudźěłki stejachu w srjedźišću adwentnych wikow minjeny kónc tydźenja na Hózkowskim hornčerskim dworje. Z mnohich kónčin Łužicy sej zajimcy tam dojědźechu a so w bywšim młynje rozhladowachu. Mjez druhim pobyštaj tam Angela Zschedrichowa z Połčnicy a Jurij Wićaz z Radworja. Wobaj staj něhdy hromadźe do šule chodźiłoj a so w Hózku nětko po wjace hač połsta lětach prěni raz zaso zetkałoj. Foto: Feliks Haza

Němcy (KD/SN). Hač na poslednje městno wobsadźena bě minjenu sobotu Němčanska kapałka Chrysta Krala. W njej je Zhorjelski biskop Wolfgang Ipolt nowy mjedźany zwón poswjećił. Rjenje wu­pyšeny steješe tutón we wołtarnišću. ­Ze serbsko-němskej swjedźenskej Božej mšu su jón swojemu zaměrej přepodali. Pod přewodom Kulowskeho pozawnoweho chóra zaćahnychu do Božeho domu nimo biskopa, duchownych a družkow tež kmótřa noweho zwona. Su to Měrćin Zynda, Tereza Čórlichowa, Wórša Jurkowa a Jens Scheibe.

W swojim prědowanju biskop Ipolt wuzběhny, zo přeprošuja zwony cyrkwje na modlitwu, wšojedne hač na wosebitych swjedźenjach abo k wšědnemu swjatokej. „W cyrkwi su zwony znamjo přitomnosće Boha“, wón rjekny.

Nowy zwón ma dwurěčny napis. Serbsce na nim čitaš „Wutroba Jězusowa, smil so nad nami“ a němsce „Gib Frieden Herr in unseren Tagen“. Po starodawnym wašnju su štyrjo kmótřa zwonej zaklinčeć dali. Próstwy a kěrluše wosadnych swědčachu wo wjeselu Němčanskich ­wěriwych, zo z jich kapałki nowy zwón bórze po cyłej wsy klinči.

Peticiju wobydlerjow dla fotowoltaikoweje připrawy gmejna pruwuje

Běły Chołmc (AK/SN). Pismo z 90 podpismami je tele dny Łazowski wjesnjanosta Thomas Leberecht (CDU) na blido dóstał. Z listom wotpokazaja wobydlerjo wulku fotowoltaikowu připrawu w Běłym Chołmcu. Nastać ma připrawa mjez Bažantowym hatom a bywšim wokrjesnym zawodom za ratarsku techniku (KfL). Płonina słuša Běłochołmčanskemu agrarnemu drustwu. Na 5,8 hektarach chce předewzaće ze Šćeńcy fotowoltaikowu připrawu instalować. Za to je Łazowska gmejnska rada w septembru wobzamknyła, wotpowědny twarski plan zdźěłać dać.

Na wosebite adwentne wiki přeprosyštaj minjeny kónc tydźenja mandźelskaj Gizela a Bosćij Čórlichec do domjacych Hruboćic. Rumnosć bywšeho wobchoda na swójskej ležownosći pyšeštaj z lubosću z adwentnej dekoraciju. Na tych prěnich adwentnych wikach, kotrež iniciatorce Marja Lehmannowa a Gizela Čórlichowa organizowaštej, poskićachu wuběr samozhotowjenych tworow, kaž na přikład adwentne wěncy, ­debjenki abo tež samopječene poprjancy. Tež za přikusk bě postarane. Zajimcy ­mějachu samo móžnosć, sej na knižnym blidźe Ludoweho nakładnistwa Domowiny tež hižo hodowny dar za dźěći a dorosćenych wobstarać. Foto: Feliks Haza