Zwjazkowy sejm je 12. apryla nowelaciju prawa swójbnych a ródnych mjenow wobzamknył (SN informowachu). Nimo zasadneje reformy za wulke dźěle ludnosće z dalokosahacej liberalizaciju za swójbne mjena wobsahuje zakoń pak mału juristisku, zdobom za Sewjernu Frizisku wuznamnu sensaciju. W přichodźe su tež mjena dowolene, kotrež złožuja so na frizisku, serbsku a dansku tradiciju, rěka w nowinskej zdźělence, kotruž je Nordfriisk Instituut při tutej składnosći rozšěrił.
Drježdźany/Budyšin (SN/at). Krajny biskop Ewangelsko-lutherskeje krajneje cyrkwje Sakskeje (EVLKS), Tobias Bilz, tutón tydźeń na wizitaciji w cyrkwinskim wobwodźe Budyšin-Kamjenc přebywa. Předwidźane su zdobom serbske stacije. Tak sćěhuje biskop Bilz pjatk popołdnjo přeprošenje předsydy Domowiny, Dawida Statnika, do Serbskeho domu. Na zetkanju wobdźělitaj so zdobom Serbski superintendent Krystof Rummel a předsyda Serbskeho ewangelskeho towarstwa Mato Krygaŕ. Ze zastupjerjemi Serbskeho wosadneho zwjazka wuměni so krajny biskop sobotu popołdnju w Hodźiju, tež so dalši Serbja wobdźěla, sakska krajna cyrkej připowědźa. Mjez nimi su čłonojo Hodźijskeje Bjesady. Wizitacija skónči so z němsko-serbskimi kemšemi njedźelu w dźesaćich w Budyskej Michałskej cyrkwi. Krajny biskop Bilz prěduje, liturgiski nawod superintendent Tilmann Popp a Serbski superintendent Krystof Rummel přewozmjetaj.
Na zetkanja ze serbskimi ewangelskimi křesćanami Hornjeje Łužicy ma Tobias Bilz wosebje wulke wočakowanja, rěka w nowinskej zdźělence.
Washington (dpa/SN). Po měsacy trajacej blokadźe pomocnych srědkow USA na dobro Ukrainy wočakuja w Domje reprezentantow wažne wothłosowanje. Předsyda komory Mike Johnson rjekny, zo wočakuje wotum zapósłancow sobotu wječor. Mócny kontrolny wuběrk je naćisk zakonja wozjewił, wo kotrymž chcedźa wothłosować. Tón wotpowěduje w dalokej měrje dotalnemu zakonjej. Johnson pak je dźěl pomocnych srědkow za Ukrainu na kredit přeměnił.
Lauterbach: Reformu přesadźić
Berlin (dpa/SN). Zwjazkowy minister za strowotnistwo Karl Lauterbach chce najebać dale trajacych diferencow z krajemi planowanu reformu chorownjow spochi přesadźić. Někotre žadanja kaž wottwar běrokratije wón podpěruje, wo nowych předpisach nastupajo kwalitu chorownjow pak wón njediskutuje, politikar SPD rjekny. Přetwar dotalneho systema je „historiska składnosć“, kotruž měli wšitcy wobdźěleni wužić.
Raznišo přećiwo kurjenju
Halle (dpa/SN). Durinski krajny předsyda AfD Björn Höcke steji wot dźensnišeho w Halle před sudnistwom. Wón je pječa w swojich narěčach dwójce hesło nacionalsocialistiskeje SA, paramilitariskeje organizacije NSDAP, wužiwał. Wobskorženy je wón wužiwanja symbolow wustawje so spřećiwjacych a teroristiskich organizacijow. Do zahajenja procesa bě wučer stawiznow twjerdźił, zo njeje swój čas wědźał, wo kajke hesło so jedna. Při wólbach krajneho sejma chce 52lětny jako načolny kandidat AfD nastupić. Krajny zarjad za wustawoškit zastopnjuje stronu jako prawicarskoekstremistisku a ju wobkedźbuje.
Konkretnje dźe wo parolu SA „wšitko za Němsku“. Höcke bě je dwójce wužiwał, jónu w saksko-anhaltskim Magdeburgu a jónu w durinskej Gerje. Po informacijach rěčnicy sudnistwa saha měra chłostanja wot pjenježneje pokuty hač k tři lět trajacemu jastwu.
Do zahajenja procesa je so před twarjenjom sudnistwa něhdźe 250 přećiwnikow Höckeho zhromadźiło.
Brüssel (dpa/SN). Europska unija namołwja Israel a Iran, so dalšeje mjezsobneje namocy wzdać. Wšitke strony su doraznje namołwjene, so zdźeržliwje zadźeržeć a žane dalše naprawy njezahajić, kotrež móhli napjatosće w regionje přiwótřić. Tak rěka w deklaraciji statnych a knježerstwowych šefow, kotruž su minjenu nóc na wjerškowym zetkanju EU w Brüsselu wozjewili. EU čuje so zamołwita, k wotputowanju napjatosćow w regionje přinošować, w dokumenće rěka.
Pozadk zhromadneho stejišća je strach, zo móhł so konflikt na Bliskim wuchodźe na wulku wójnu wuwiwać, hdyž Israel z raznej wojerskej akciju na kónctydźenski iranski nadpad z raketami a trutami na Israel wotmołwi. Nastork iranskeho nadpada bě pozdatny israelski nadpad na iranske wulkopósłanstwo w syriskej stolicy Damaskusu, při kotrymž běštaj iranskaj generalej žiwjenje přisadźiłoj. Po najnowšim iranskim nadpadźe bě Israel připowědźił, zo měri so nětko na objekty iranskeho wójska.
Salzwedel (dpa/SN). Plany za wudobywanje litiuma w Němskej, mjez druhim w Saksko-Anhaltskej, steja hakle na spočatku. Krajny zarjad za geologiju a hórnistwo Saksko-Anhaltskeje je powěsće dementowało, zo je pječa wudobywanje litiuma dowolił. Minjeny tydźeń bě předewzaće Neptune Energy zdźěliło, zo je licency za wudobywanje litiuma a zemskeje ćopłoty dóstało.
Hórniski zarjad zdźěli, zo je jenož tak mjenowane prawo na přiswojenje zemskich pokładow spožčiło. „Ručež chce předewzaće zemske pokłady woprawdźe wudobywać, dyrbi wotpowědny zawodny plan z próstwu wo dowolnosć předpołožić.“ W tym zwisku maja so potrjechene gmejny na procesu wobdźělić.
Litium wužiwaja mjez druhim za baterije elektriskich jězdźidłow. Je to nimo kobalta najwažniša surowizna za baterije. Tole tež w mobilnych telefonach a kompjuterach litium zasadźuja. Wjetše pokłady litiuma maja w Němskej we wjacorych kónčinach, mjez druhim w Rudnych horinach, w porynskej hrjebi a w na sewjeru Saksko-Anhaltskeje. W Porynsko-Pfalcy litium hižo wudobywaja.