Kamjenc (BG/SN). We wobłuku zhromadneho zarjadowanja Kamjenskeho Lessingoweho muzeja a Ludoweho nakładnistwa Domowina je Benedikt Dyrlich wčera prěni němskorěčny zwjazk swojich memoarow „Doma we wućekach“ předstajił. Dyrlich je lyrikar, žurnalist a politikar, kiž bě so w lětomaj 1989 a 1990 za politiske noworjadowanje NDR zasadźił. Wobstajnje bě so w tym zwisku za njenapjaty mjezsobny wobchad wuprajał. Swoju knihu zestaja z hoberskeho fundusa zapiskow. K tomu słušeja swójske noticy z dźenikow – kaž na přikład wosebje putace zetkanje ze sowjetskim basnikom Jewgenijom Jewtušenkom –, nowinske artikle a listy. Bjeztoho zo by to chcyło, bě nimo toho tež ministerstwo za statnu wěstotu za zběrku žórłow zamołwite. Wot lěta 1979 hač do přewróta mjenujcy je stasi Dyrlicha wobkedźbowała a wobšěrnu aktu zawostajiła, štož k tomu dowjedźe, zo so wid basnika na čłowjeka zasadnje změni. Kniha je radźena refleksija ze serbskeje perspektiwy.
Mjeztym druhi raz wotmě so njedawno mjezynarodne zetkanje Syće młodych akademikarjow-sorabistow w Budyskim Serbskim instituće. Pjatnaće referentow je tam wo swojich slědźenjach rozprawjało. Někotre tajke w małym serialu (8) předstajamy.
Wot lońšeho sym doktorandka na Instituće slawistiki Pólskeje akademije wědomosćow we Waršawje, a to we wobłuku programa „Hranične kónčiny, mjeńšiny, migracije w sociolinguistiskej perspektiwje“. Zaběram so ze strategijemi zachowanja a daledawanja hornjoserbšćiny w swójbach. Zaměr je wuslědźić, kotre faktory maja wliw na to, hač přewozmu dźěći serbšćinu jako komunikacisku rěč.
Miłoćicy (SN/mwe). „Towarstwu Kamjenjak wulki kompliment a dźak. Wšako je wone z Njebjelčanskej gmejnu w Miłočanskej skale 13. mjezynarodnu rězbarsku dźěłarničku wuhotowało.“ Tole wuzběhny Njebjelčanski wjesnjanosta Tomaš Čornak (CDU) na njedźelnej finisaži. Tuž je so po jeho słowach a po měnjenju horliwych a njesebičnje pilnje dźěłacych čłonow Kamjenjaka jědnaće mjezynarodnych wuměłcow na jónkrótnej ležownosći, kotruž bě Njebjelčanska gmejna před lětami kupiła, přewšo derje a kaž doma čuło. Wšako mějachu tam tež kucharja, kiž je za rězbarjow z Němskeje runje tak kaž ze Słowjenskeje, Bołharskeje abo Ruskeje tydźenjej wšědnje warił.
Nuknica (SN/bn). Łuka při Nukničanskej skale tworješe tež w 21. lěće znowa jewišćo za hudźbny festiwal pod hołym njebjom Nukstock. Dohromady něhdźe 550 wopytowarjow dožiwi minjeny kónc tydźenja dźesać skupin. Pjatk zahaji młoda kapała Khaos z Ulma swjedźeń z połhodźinskim programom, wopřijacym death a black metal kaž z dźěćatstwa wobeju žanrow. Lipšćenjo Bitchhammer pěstuja podobnu měšeńcu, ke kotrejž pak často pomałše fasety dooma přidadźa. Occulta z Berlina předstajichu so čornoběli šminkowani. Wo kontrast postarachu so První Hože z Jičína. Hudźbnicy zahorichu z njewšědnej performancu něhdźe mjez jazzom, punkom a kabaretom w šaće tak mjenowaneho progressive rocka.
Serbski ludowy ansambl planuje za hrajnu dobu 2019/2020 dohromady 23 premjerow, prapremjerow a nowonastudowanjow. Wot klětušeho julija čakaja potom twarske wužadanja na wuměłcow SLA.
Budyšin (SN/CoR). Hižo jutře, sobotu, je z koncertom kantaty Carla Orffa „Carmina Burana“ prěnja premjera w Mortkowje. Tež za september móža sej zajimcy dwě prapremjerje do protyki zapisać, a to 21. požnjenca inscenaciju „Za Marju – Wosrjedź nocy“ w režiji Wilfrieda Buchholza (SN rozprawjachu), a 28. požnjenca předstaji SLA zhromadnje z 1. serbskej kulturnej brigadu a Rogacki-band Měrćina Weclichowy oratorij „Hrodźišćo“.
Mału chłóšćenku chcedźa ansamblowcy wopytowarjam hižo 8. septembra na dnju wotewrjenych durjow wobradźić, hdyž dožiwja film wo Juraju Kubánce a jeho „Balady wo kamjenju“ premjeru. Pask nasta w nadawku RBB.
1. septembra 1939 rano krótko po pjećich je 63 diwizijow a 3 000 tankow Wehrmachty němsko-pólsku hranicu spěšnje překročiło a so bjez přizjewjenja wójny přez němske knježerstwo namócnje do susodneho kraja zadobyło. W rańšich hodźinach prěnjeho septemberskeho dnja rjeješe Adolf Hitler w němskim rozhłosu, zo su Polacy Němsku nadpadnyli a „wot 5.45 hodź. my wróćo třělamy“. Dwójce bě wjednik nacistiskeje Němskeje w swojej narěči łžał. Ani jedyn pólski wojak njebě mjezu překročił, ale 2 000 němskich lětadłow bě hižo hodźinu do toho pólske města, lětanišća a wojerske zepěranišća bombardowało.