Pisany protest přećiwo prawicarjam

póndźela, 31. julija 2023 spisane wot:
Jako „jasne znamjo přećiwo znjewužiwanju zjawneho ruma přez prawicarjow, kotřiž mjez druhim w susodnej Hornjej Kinje a Budestecach nimale kóždu njedźelu mjez druhim z chorhojemi bywšeho Němskeho kejžorstwa a Ruskeje federacije demonstruja“, protestowaše wčera něhdźe 20 ludźi, mjez nimi wjacori Serbja, druhi raz při zwjazkowej dróze B96 pola Bělšec. Na demonstraciji pod Lubinom běchu mjez druhim europske, ukrainske, tučelowe, serbske a načasne němske chorhoje kaž tež transparenty widźeć. Foto: Julian Nyča

Serbske mjena wokrjesow

póndźela, 31. julija 2023 spisane wot:

Drježdźany (SN). Při klětušich wólbach Sakskeho krajneho sejma změja łužiske wólbne wokrjesy 52 hač do 57 nimo němskeho tež serbske pomjenowanje. Tole su zapósłancy krajneho sejma na poslednim posedźenju do lětnjeje přestawki rozsudźili, Sakske nowiny rozprawjeja. Zapósłancy sejma schwalichu na posedźenju, štož běchu hižo rozsudźili: Wólbny termin 1. septembra 2024. Nimo toho wostanje ličba 60 wólbnych wokrjesow dale njezměnjena.

Zaso truty na Moskwu

Moskwa (dpa/SN). Rusku stolicu Moskwu su znowa z trutami nadpadnyli. Při tym je so stražnik zranił, wjacore twarjenja buchu wobškodźene. Při ruskich raketowych nadpadach na ukrainske města Saporiššja a Sumy su štyrjo wobydlerjo žiwjenje přisadźili. Bamž Franciskus je Rusku namołwjał, wupowědźene zrěčenje z Ukrainu a Turkowskej wo dodawanju žita zaso wožiwić.

Fatah a Hamas ze sobu rěčitej

Z połnej paru su minjeny kónc tydźenja na swjedźenišću heavy-metaloweho festiwala w Schleswigsko-holsteinskim Wackenje jewišća dotwarili. Dźensa wočakowachu tam prěnich z cyłkownje 80 000 hosći. Festiwal zahaja zajutřišim, srjedu. Wón traje hač do soboty. Lisćiki za kóždolětne zetkanje fanow tuteje hudźby běchu w běhu pjeć hodźin rozpředate. Foto: dpa/Frank Molter

Rěča z USA wo wěstoće Ukrainy

póndźela, 31. julija 2023 spisane wot:
Kijew (dpa/SN). Ukraina chce po informacijach prezidialneho zarjada w Kijewje tutón tydźeń z USA rozmołwy wo wěstotnych garantijach a wo přistupje kraja do NATO zahajić. Dźe wo konkretne dołhodobne zawjazki USA, Ukrainje k dobyću we wójnje přećiwo Ruskej dopomhać a po tym nowym agresijam Ruskeje zadźěwać, w Kijewje rěkaše. Skupina G7 sydom wodźacych industrijnych statow bě Ukrainje wěstotne garantije přilubiła.

Pruwuja žadanja přećiwo Scheuerej

póndźela, 31. julija 2023 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Zwjazkowy minister za wobchad Volker Wissing chce móžne žadanja za wotškódnjenjom přećiwo swojemu předchadnikej Andreasej Scheuerej (CSU) zwrěšćeneho nadróžneho popłatka za wosobowe awta dla pruwować dać. „Smy eksterny posudk skazali, zo bychmy prawniske prašenja rozrisali“, rjekny politikar FDP powěsćerni dpa. „To njeje na kóncu žane politiske prašenje, to je prawniske prašenje. K tomu dyrbimy měru lochkomyslnosće přepytować.“

Wissing rjekny: „Mam jako minister tež pjenježne zajimy zwjazkoweje republiki zastupować. Je-li móžno, sej wot někoho zarunanje žadać, mam nadawk, so wo to postarać, zo so žadanja za regresom tež přesadźa, město toho, zo połožimy akty do pincy.“

Knježerstwo dyrbi jako sćěh zwrěšćeneho nadróžneho popłatka 243 milionow eurow wotškódnjenja něhdy předwidźanym wobhospodarjam płaćić. Europske sudnistwo bě 2019 mawt jako njezakonsku wotpokazało. Tehdyši wobchadny minister bě Andreas Scheuer.

Mjenje socialnych bydlenjow

póndźela, 31. julija 2023 spisane wot:

Naprašowanje frakcije Lěwicy pola zwjazkoweho knježerstwa

Berlin (dpa/SN). Ličba socialnych bydlenjow w Němskej je loni znowa woteběrała. Tak mějachu kónc lěta 2022 po wšej Němskej 1,088 milionow tajkich bydlenjow za ludźi ze snadnymi dochodami, něhdźe 14 000 mjenje hač lěto do toho. Tole wuchadźa z wotmołwy zwjazkoweho knježerstwa na naprašowanje frakcije Lěwicy w zwjazkowym sejmje.

Po tutych informacijach su loni 22 545 nowych socialnych bydlenjow twarili. Zwjazkowe knježerstwo bě připowědźiło, so kóžde lěto wo 100 000 nowych socialnych bydlenjow postarać. Negatiwna bilanca nastanje najebać nowotwar, dokelž bě pola 36 500 bydlenjow wobmjezowanje podruže wotpadnyło, zdźěla fachowča Lěwicy za bydlensku politiku Caren Lay. Wona bě so z naprašowanjom na amplowe knježerstwo wobroćiła.

Bydlenja jako bitwišćo

póndźela, 31. julija 2023 spisane wot:
Bydlenja faluja, nimale wšudźe. We wulkich městach stonaja wobydlerki a wobydlerjo, maja-li so za nowym bydlenjom rozhladować. Dźesatki ludźi na wobhladowanju bydlenja njejsu w Berlinje, Lipsku abo Kölnje hižo wuwzaće. Kak pak dyrbja ludźo začuwać, kotřiž nimaja pjenjezy we wjetšim wobjimje, kiž su wotwisni wot statneje podpěry? Za nich stejachu a steja w Němskej tak mjenowane socialne bydlenja k dispoziciji, kotrychž podruž je wot stata regulowana. Hdyž pak woteběra ličba tutych bydlenjow konstantnje, potom přińdu ći, kotřiž su w našej ­towaršnosći najčasćišo na poslednim městnje, do wulkich wuskosćow. Wukřik rozmjerzanja ze stron socialnych skutkow a lěwych politikarjow njeje tuž zadźiwanja hódny. By-li twar socialnych by­dlenjow wójna była, bychu so žadane ­pjenjezy na najspěšnišim puću nadešli. Poprawom wšak je wony twar wójna – wójna za fairne bydlenske wobstejnosće za wšěch. Maximilian Gruber

To a tamne (31.07.23)

póndźela, 31. julija 2023 spisane wot:

Konja z pastwy pokradnyłoj stej dźěsći w Callenbergu w Šwikawskim wokrjesu. Holcy w starobje jědnaće a 13 lět stej elektriski płót wotpinyłoj, wrota wote­wrěłoj a běžeštej z konjom sobotu wječor po dróze, policija zdźěli. Žona holcy wobkedźbujo zamołwiteho konjenca zazwoni. Tón zwěrjo wróćo na pastwu dowjeze. Holcy nochcyštej přeradźić, kajki zmysł jeju akcija měješe. Nětko dyrbitej ze skóržbu padustwa dla ličić.

Napiteho muža w kerku wuslědźił je policajski psyk w Düsseldorfje. Pozdatnje pjany muž bě so w nocy na njedźelu policajskej kontroli wuwinył. Wón smaleše po starym měsće, přesćahny bus na prawym boku a ignorowaše čerwjene ample. Po třoch kilometrach 22lětny awto wotstaji a pěši před policiju ćěkaše. Pos policije jeho w kerku namaka a snadnje zrani. Jězbnu dowolnosć muž njeměješe.

Nižozemska wubranka je zakitowarjej titula USA na swětowym mišterstwje kopańcy žonow w Awstralskej a Nowoseelandskej remis wotdobyła. Šlagrowy duel skupiny E skónči so w prěnjej partiji z 1:1. Wobě mustwje matej do zakónčaceho hrajneho dnja přichodnu wutoru nětko štyri dypki na konće a měłoj w normalnym padźe prěnjej skupinskej městnje mjez sobu wučinić. W partiji na koparsce a taktisce wysokim niwowje, docpě Jill Roord we Wellingtonje nawjedowanje za Nižozemjanki po 17. min. Lindsey Horan postara so po změnje stronow wo wurunanje (62.) a tež wo to, zo njemóžeše so Nižozemska za poražku w finalu WM 2019 rewanšować. W kónčnej fazy bě štyrikróćny swětowy mišter dobyću jasnje bliši hač Europjanki, kotrež pak móžachu za sebje zwěsćić, zo běchu w prěnjej połojcy hry lěpše mustwo.

Němske hospodarstwo chromi

pjatk, 28. julija 2023 spisane wot:

Wiesbaden (dpa/SN). Hospodarstwo Němskeje so wjace dale njewuwiwa. Po jěrej konjunkturnej zymje je tež wočakowany nalětni rozmach wupadnył. Nutřkokrajny bruttoprodukt – suma wšěch nadźěłanych hódnotow – hižo druhi kwartal stagněruje, statistiski zwjazkowy zarjad we Wiesbadenje zdźěla. Tež wuhlady za přichodne měsacy su po posudku hospodarskich fachowcow zaćěmnjene. Druhe połlěto 2023 drje njebudźe tuž zasadnje lěpše hač prěnje, eksperća sudźa.

Město woła wo pomoc Zwjazka

Burg (dpa/SN). Saksko-Anhaltske město Burg je sej w naležnym lisće zwjazkowemu kanclerej Olafej Scholzej (SPD) wjace pomocy w politice ćěkancam napřećo žadało. „Město je minjene měsacy mjezy móžnosćow při přiwzaću nowych migrantow docpěło“, rěka we wčera wozjewjenym lisće. Zamołwići města warnuja před woteběracej akceptancu ludźi za azylowu politiku knježerstwa. Měšćanska rada sej žada, wotpokazanych migrantow z Marokka, Tuneziskeje, Algeriskeje a Georgiskeje domoj pósłać.

Přećiwo skrótšenjam

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND