impresum

srjeda, 26. julija 2023 spisane wot:

Serbske Nowiny wudawaja so w Domowina-Verlag GmbH Ludowym nakładnistwje Domowina 

Jednaćel: Syman Pětr Cyž

Ludowe nakładnistwo Domowina tzwr spěchuje Załožba za serbski lud, kotraž dóstawa lětne přiražki z dawkowych srědkow na zakładźe hospodarskich planow, wobzamknjenych wot Němskeho zwjazkoweho sejma, Krajneho sejma Braniborskeje a Sakskeho krajneho sejma.

Šefredaktor a zamołwity redaktor w zmysle

nowinarskeho zakonja: Marcel Brauman 577 232/233 Naměstnik šefredaktora: Axel Arlt 577 238

tel.: 03591 / 577 232 faks: 03591 / 577 202 e-mail:  www.serbske-nowiny.de

Adresa redakcije a nakładnistwa: Sukelnska 27, 02625 Budyšin

Adresse der Redaktion und des Verlages: Tuchmacherstraße 27, 02625 Bautzen

Zamołwita za rozšěrjenje: Manja Bujnowska 577 262

Předań nawěškow: Janka Rögnerowa 577 220 e-mail:

Ćišć: DVH Weiss-Druck GmbH & Co. KG, Lejnjanska 14, 02979 Halštrowska Hola, wjesny dźěl Hory

Vertriebskennzeichen: 2 B 2560 B

To a tamne (26.07.23)

srjeda, 26. julija 2023 spisane wot:

Němski atlet Jons Deichmann je dobre tři tydźenje po starće w New Yorku z kolesom do Los Angelesa dojěł a tak prěnju etapu přeprěčenja USA zmištrował. Po 5 500 kilometrach je 36lětny Deichmann wčera pacifiski pobrjóh docpěł a je pola Santa Monica do morja skočił. Deichmann bě kónc junija w New Yorku wot­jěł. Dźensa je sej atlet dźeń přestawki popřał. Jutře chce so wón – běhajo – na wróćopuć podać a spočatk nowembra zaso w New Yorku być.

Z prašenjom, hač nochcedźa sobu činić, staj so paduchaj a w Krefeldźe na wopačnych wobroćiłoj. Mužej w starobje 18 a 20 lět běštaj so pěškow prašałoj a so na to samaj do składa žiwidłow zadobyłoj. Snano nochcyštaj tež jenož swědkow měć: Narěčani wołachu policiju, kotraž derje znateju napiteju paduchow hišće we wobchodźe zaja.

Wjele lěsa so wotpaliło

wutora, 25. julija 2023 spisane wot:

Athen (dpa/SN). Při lěsnych wohenjach na grjekskej dowolowej kupje Rhodos je so po trochowanju fachowcow něhdźe 150 hektarow lěsa a ratarskeje płoniny wotpaliło. Nimo toho su sorny, nopawy a druhe dźiwje a wužitne zwěrjata w płomjenjach zahinyli. Zwěrjata, kiž su wohenjam wućeknyli, pytaja přiběrajcy w sydlišćach za wodu a picu. Škitarjo zwěrjatow ludźi namołwjeja, wodu a picu w zahrodach za dźiwi skót stejo wostajić.

Nalada zawodow dale špatna

Mnichow (dpa/SN). Nalada w němskim hospodarstwje je so w julija znowa pohubjeńšiła. Tak mjenowany indeks wobchodniskeje klimy je porno junijej wo 1,3 dypki woteběrał, institut ifo dźensa w Mnichowje zdźěli. Je to třeći króć za sobu, zo barometer konjunktury woteběra. Něhdźe 9 000 woprašanych předewzaćow je aktualne połoženje wospjet špatnišo posudźowało. Tež wuhlady do přichoda­ su skerje hubjene. Nalada w twarstwje je najšpatniša po lěće 2010.

Ruske truty wottřělene

Zwadny zakoń schwaleny

wutora, 25. julija 2023 spisane wot:
Jerusalem (dpa/SN). Najebać měsacy trajace protesty a raznu kritiku opozicije je israelske knježerstwo centralny element swojeje dwělomneje justicneje reformy w parlamenće přesadźiło. 64 z cyłkownje 120 zapósłancow hłosowaše po dny trajacej debaće wčera za naćisk zakonja, kotrež móžnosće skutkowanja najwyšeho sudnistwa wobmjezuje. Opozicija je wothłosowanje bojkotowała. Zakoń je dźěl wulkeje reformy. Kritikarjo maja ju za wohroženje israelskeje demokratije a warnuja samo před diktaturu. Z nowym zakonjom njeje najwyšemu sudnistwu přichodnje wjace móžno, rozsudy knježerstwa abo jednotliwych ministrow jako „njepřiměrjene“ zastopnjować. Fachowcy so boja, zo polěkuje zakoń korupciji a swojowólnosći při wobsadźenju wažnych zastojnstwow abo při pušćenju njelubych sobudźěłaćerjow.

Zelenskyj namołwja EU

wutora, 25. julija 2023 spisane wot:
Kijew (dpa/SN). Ukrainski prezident Wolodymyr Zelenskyj je hladajo na nowu rusku mórsku blokadu žita ze swojeho kraja EU namołwjał, mjezy za ukrainske ratarske wudźěłki wotewrěć. Europske institucije měli rozumnje jednać, město toho, zo mjezy za wěsty produkt zawěraja, rjekny Zelenskyj wčera w swojim widejowym poselstwje. Komisija EU bě spočatk junija wobzamknyła, zakaz importa ukrainskeho žita hač do 15. septembra podlěšić. Kraje kaž Pólska, Madźarska, Słowakska, Rumunska a Bołharska chcedźa zakaz podlěšić, njedyrbjała-li komisija EU žane rozrisanja namakać.

Hans dwěluje na kmanosćach Merza

wutora, 25. julija 2023 spisane wot:
Berlin (dpa/SN). Bywši posaarski ministerski prezident Tobias Hans (CDU) je zjawnje swoje dwěle zwuraznił, hač je Friedrich Merz dobry kanclerski kandidat unije. Zdobom wobswědča wón předsydźe CDU pobrachowace kmanosće nawjedowanja. W rozmołwje z nowinarjemi magacina Stern rjekny Hans na prašenje, hač je Merz hišće prawy předsyda: „Mjeztym dyrbimy před kóždej nowinarskej rozmołwu třepotać, dokelž nichtó njewě, što z toho zaso wuskoči. Nochcył sej předstajić, zo wot CDU nastajeny kanclerski kandidat tajke starosće zbudźa“, Hans rjekny. Wón doda: „Hdyž něchtó jako zaměr přilubi, zo chcył wuslědki AfD połojcować – a te so podwoja – potom njeje tu wuswědčenje wuspěcha. Tež změna generalneho sekretara po połdra lěće njepokazuje sylnosć nawjedowanja“, rjekny Hans hladajo na powołanje Carstena Linnemanna město Maria Czaje za generalneho sekretara. Hans namjetuje, so w prašenju kanclerskeho kandidata mjez ministerskimi prezidentami CDU rozhladować.

Bas za samsne šansy kubłanja

wutora, 25. julija 2023 spisane wot:

Prezidentka zwjazkoweho sejma žada sej zhromadne napinanja

Berlin (dpa/SN). Prezidentka zwjazkoweho sejma Bärbel Bas je Zwjazk, kraje a komuny namołwjała, so ze zhromadnymi mocami wo wjace sprawnosće na polu kubłanja postarać. Trěbne je „cyłkowne napinanje na wšitkich třoch runinach“, rjekny politikarka SPD w rozmołwje z powěsćernju dpa. Wona wupraji so za to, wosebje ćežišćowe wobłuku z přidatnymi pjenjezami a personalom podpěrować a tak powołanje wučerja z lěpšim płaćenjom atraktiwniše sčinić.

Karjery w kubłanju su tež dźensa hišće móžne, su pak přeco hišće „wotwisne wot připada“, Bas rjekny. „Trěbne je zbožo a něchtó, kiž talent spóznaje a kubłanske šancy wotwěra.“ Statistiki dopokazuja, zo młodźi ludźo skerje studuja, hdyž ze swójbow akademikarjow pochadźeja. Dźěćom z dźěłaćerskich swójbow je tole tohorunja móžne, tež z pomocu wotpowědnych spěchowanskich móžnosćow kaž Bafög. Najebać to je dźěćom ze swójbow ze snadnymi dochodami ćežko, so za studij rozsudźić. Častodosć pobrachuja w swójbach tež přikłady.

Nic hišće raz 2021!

wutora, 25. julija 2023 spisane wot:
Wo zmylkach nichtó rady njerěči, tež politiske strony nic. Jedyn tajki zmylk, to sym sej dospołnje wěsty, bě powołanje tehdyšeho ministerskeho prezidenta Sewjerorynsko-Westfalskeje a předsydy CDU Armina Lascheta za kanclerskeho kandidata CDU/CSU we wólbnym boju zwjazkoweho sejma 2021. Smy-li so spočatnje stajnje wjesołemu politikarjej z norskej čapku na hłowje hišće smjeli, dyrbjachmy tola spó­znać, zo měni unija z nim chutnje. Nichtó njeje sej zwěrił, Armina Lascheta do prašenja stajeć, byrnjež wuslědki woprašowanjow do wólbow katastrofalne byli. Na kóncu rěkaše nowy zwjazkowy kancler Olaf Scholz – SPD. Tute trawmatiske dožiwjenje nochce CDU při wólbach zwjazkoweho sejma 2025 hišće raz dožiwić. K tomu přińdźe AfD, kotraž w nahladnosći mjez ludźimi měsačnje přiběra a so z 22 procentami CDU hižo strašnje bliži. Debata wo wosobje Friedricha Merza je wočiwidny wuraz nerwoznosće a bjezradnosće w CDU. Marko Wjeńka

To a tamne (25.07.23)

wutora, 25. julija 2023 spisane wot:

Z podnurjaceho so awta ze swojim nanom telefonował je nowačk nadróžneho wobchada w Bremenje, po tym zo bě ze swojim awtom do rěki Weser zajěł. Nan synej nuznje radźeše, „jězdźidło spěšnje wopušćić, prjedy hač so doskónčnje njepodnuri“, policija zdźěli. 18lětny na to z woknom wulěze a so snadnje zranjeny na pobrjóh rěki wuchowa. Čehodla bě započatkar kontrolu nad awtom zhubił a po skłoninje do rěki zajěł, njeje jasne.

Po přepytowanju labora je nětko jasne: W lěsach pola Kleinmachnowa južnje Berlinje njeje lawica po puću była. Prěnje přepytowanje powostankow zwěrjeća je wunjesło, zo bě pytane zwěrjo rostlinožračk, rěčnica krajnoradneho zarjada zdźěli. „Njewuchadźamy hižo z toho, zo jednaše so wo lawicu“, wona rjekny. Tež analyza namakanych kosmow njeje žane pokazki na rubježne zwěrjo wunjesła.

Štwórte mjezynarodne zetkanje młodych ludźi mjeńšinowych rěčow wotmě so hač do pjatka we Vitoria-Gasteiz w Baskiskej. Třo Serbja su so wobdźělili, dwaj z Delnjeje a jedna z Hornjeje Łužicy, kotraž tu rozprawja.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND