Drježdźany (dpa/SN). Sakski nutřkowny minister Armin Schuster (CDU) liči w zymje z nowej žołmu ćěkancow z Ukrainy. Situacija móhła so přiwótřić, jelizo Ruska z terorowymi nadpadami na ukrainsku infrastrukturu dale pokročuje, rjekny wón wčera po kabinetnym posedźenju w Drježdźanach. Jeli so to stanje, dyrbjała Sakska přijimanja kmana być. Wězo by pomhało, hdy bychu mjenje ludźi ilegalnje z tamnych krajow zapućowali. „Tohodla njeměli žane přidatne přijimanske programy za ćěkancow wjace zwoprawdźić. Hdyž hižo hinak njeńdźe, dyrbjeli priority postajić.“
Berlin (dpa/SN). Po tym, zo je wjetšina wobmjezowanjow w zwisku z koronapandemiju wotstronjena, je nalada w Němskej zaso trochu lěpša. Tola strach před wójnu a wysoka inflacija spokojnosć wobydlerjow wobwliwujetej. Tole wuchadźa z wčera předstajeneho „atlasa zboža“, kotryž je Freiburgska uniwersita z podpěru Južnoněmskeje kasoweje loterije (SKL) zestajała.
Přerěznje su ludźo swoju žiwjensku spokojnosć na skali wot 0 do 10 ze 6,68 podali. Loni wučinješe hódnota 6,58. Do pandemije w lěće 2019 bě nalada ze 7,14 dypkami jasnje lěpša. Wosebje inflacija a wójnske sćěhi wuskutkowachu so negatiwnje na spokojnosć Němcow. „W septembru je inflacija hódnotu dźesać procentow docpěła. Wostanje-li hač do decembra 2022 tak wysoka, budźe so cyłkowna hódnota žiwjenskeho zboža dale pohubjeńšić“, rěkaše w zdźělence mjenowaneju institucijow.
Ličba njezbožownych ludźi – potajkim tych, kotřiž hódnotu mjez 0 a 4 mjenowachu – so za čas pandemije podwoji. Lětsa drje jeje podźěl zaso spadny, ale hišće nic na niwow kaž do korony.
W Indiskej je wosomlětny hólc po medijowej rozprawje jědojtu kobru kusnył, kotraž je na to zemrěła. Had bě so wokoło jeho ruki zwił a kusnył, na čož měješe hólčec wulke bolosće. Jako njeje so had hibał, je wón dwójce kruće do njeho kusnył, kaž rozprawja. Swójba hólca je jeho po podawku do chorownje dowjezła, hdźež dósta napřećiwny jěd. Wón so spěšnje zhraba, dokelž jednaše so na zbožo wo suchi kus, pola kotrehož had žadyn jěd njerozpušći. Tajke kusnjenja su drje bolostne, symptomy pak su potom lokalne.
Z pomocu nalěpkow poskićeja dealerojo w Amsterdamje mjeztym swoju tworu. Zajimcy trjebaja jenož QR-code zaskenować a hižo maja „menijowu kartu“ ze syntetiskimi drogami, ale tež z kokainom a konopju na swojim šmóratku. Předewšěm kołowokoło barow, klubow a kofejownjow su nalěpki připrawjene.
Šarm el-Šejch (dpa/SN). Zwjazkowe knježerstwo chce swoje srědki za škit lěsow na swěće na dwě miliardźe eurow podwojić a wot klimowych katastrofow potrjechene kraje sylnišo podpěrać. Zwjazkowy kancler Olaf Scholz (SPD) tole wčera na swětowej klimowej konferency w Egyptowskej připowědźi. Wobě naprawje chcedźa financować z lětnych srědkow za bój přećiwo změnje klimy, kotrež maja hač do lěta 2025 wot 5,3 na šěsć miliardow eurow stupać.
Znowa wjele ludźi protestowało
Lipsk (dpa/SN). Ze sedźenskej blokadu su přećiwni demonstranća wčera w Lipšćanskim nutřkownym měsće tak mjenowanej póndźelnej demonstraciji ze stami wobdźělnikami puć haćili. Tući běchu wječor přećiwo stupacym płaćiznam energije, sćěham wójny w Ukrainje kaž tež naprawam přećiwo koronapandemiji protestowali. Tež w druhich wuchodoněmskich městach tysacy ludźi demonstrowachu. Wo kelko wobdźělnikow so jedna, policija dotal njeje zdźěliła.
Wola ministerskeho prezidenta
Berlin (dpa/SN). Najebać stupace energijowe kóšty wostanje Němska po informacijach němsko-pólskeje industrijneje a wikowanskeje komory jako stejnišćo pólskich předewzaćow atraktiwna. „Němska je so w minjenych dwanaće měsacach za pólskich inwestorow jako solidna a atraktiwna wopokazała, a samo pod tuchwilu ćežkimi ramikowymi wuměnjenjemi dale perspektiwy skića“, komora wčera w Berlinje zdźěli. Něhdźe 1500 předewzaćow z Pólskeje su tuchwilu w Němskej aktiwne, wjetšina z nich w Berlinje. Najwjetšu potrjebu jednanja widźa po informacijach komory při tym, energijowe kóšty znižić a přistup ke kwalifikowanym dźěłowym mocam polěpšić.
Komora je naprašowanje mjez 68 pólskimi předewzaćemi wozjewiła, kotrež maja swoje wobchodnistwo w Němskej. Štyri z pjeć wotnožkow firmow“ chcedźa lětsa telko pjenjez kaž w minjenym lěće inwestować, abo samo hišće wjace. Runje telko liča z tym, zo jich wobrot samsny wostanje abo rozrosće.
Transporter z wodźerjom je so w Karlsruhe do rěčki sunył, na čož bě muž w nocy na póndźelu wjace hač pjeć hodźin w jězdźidle zajaty, wohnjowa wobora a policija zdźělištej. Muž bě transporter wječor na parkowanišću wotstajił a zabył, ručne borzdźidło přićahnyć. W nakładowarni spicy wón wosrjedź nocy pytny, kak so transporter do rěčki suwaše.
Stupaca mórska hładźina, suchota a horcota změja tež za město Hamburg sćěhi. Tamniša měšćanska železnica je tuž składnostnje swětoweje klimoweje konferency zastanišća nachwilnje přemjenowała. A tak přistupja ludźo na přikład w Seychellingenje město Stellingenje abo w Kuala Schlumpurje město Schlumpje.
Rom (B/SN). Na mjezynarodnym modlerskim zetkanju nawodow nabožinow Sant’Egidio je 3 000 ludźi žadanje wo měr schwaliło. „Měr je swjaty, wójna njesmě so nihdy nanihdy swjata stać.“ Bamž wuzběhny, zo su wukřiki ludźi wuraz bolosće wójny a stracha před atomarnym zakročenjom. Wón njemóže kónc wójnow přikazać, ma pak swjate prawo sej měr žadać a so słyšeć.
Knježny zapřijeć
Köln/Kürten (B/SN). Rjadniske knježny měli do reformowych debatow zapřijate być. Benediktinka Emmanuela Kohlhaas měni: „Smy wobrotniwiše hač wulka cyrkej. W našim konkretnym zhromadnym žiwjenju storčimy zašo na bytostne temy.“ Jako přikład mjenuje wona wustupy z cyrkwje. W aktualnej debaće su knježny njeparujomne.
Swjaty Franciskus
Vatikan (B/SN) „Hdyž sym so za mjeno Franciskus rozsudźił, wědźach, zo poćahuju so na swjateho, kotryž je tak popularny“, zwěsći bamž Franciskus na zetkanju z přisłušnikami klóštrow franciskanow, kotřiž přihotuja 800. posmjertniny swj. Franciskusa w lěće 2026. Franciskus słuša k najznaćišim swjatym w katolskej cyrkwi.
Modlić so za Pelosi
Hannover (dpa/SN). Něhdźe měsac po wólbach krajneho sejma w Delnjej Sakskej podpisaja SPD a Zeleni dźensa w Hannoveru koaliciske zrěčenje přichodneho krajneho knježerstwa. Kónc tydźenja bě baza wobeju stronow wujednanemu koaliciskemu zrěčenju na wosebitymaj stronskimaj zjězdomaj přihłosowała. Jutře ma so Stephan Weil (SPD) w sejmje znowa jako ministerski prezident wobkrućić.
Płun w Němskej wudobywać
Schkeuditz (dpa/SN). Sakska CDU sadźa k zawěsćenju energijoweho zastaranja w Němskej na atomowe milinarnje a wudobywanje płuna w Němskej. Na krajnym stronskim zjězdźe w Schkeuditzu wobzamkny unija zawčerawšim namjet, w kotrymž dalše wobhospodarjenje atomowych milinarnjow podpěruje. Sakska CDU chce so za wudobywanje němskich składow płuna zasadźeć. „Jako brunicowy kraj wotpowědne ćeže lětdźesatki dołho znjesechmy, nětko tole płun nastupajo tež wot druhich zwjazkowych krajow wočakujemy“, sakski ministerski prezident Michael Kretschmer (CDU) wuzběhny. Dotalne wotpokazanje frackinga je jenož ideologiskeho razu.
Industrija wjace produkowała
Šarm el-Šejch (dpa/SN). W Egyptowskej su wčera swětowu klimowu konferencu COP27 zahajili. Hladajo na minjene a tuchwilne klimowe podawki w Pakistanje, Africe, dźělach Europy a w Americe dyrbjeli na nje reagować. „Njezmějemy žanych dobyćerjow“, wuzběhny egyptowski wonkowny minister Samih Šukri na zahajenju konferency wčera w Šarm el-Šejchu.
Zwjazkowa wonkowna ministerka Annalena Baerbock (Zeleni) podšmórny, zo je wažne sćoplenje zemje wobmjezować. „Čłowjestwo měri so na sćoplenje nad 2,5 stopjenjow, štož změje zahubne wuskutki na naše žiwjenje“, wona wuzběhny. Swět ma „wšitke trěbne instrumenty k dispoziciji, zo móhli sćoplenje na 1,5 stopjenjow wobmjezować“.
W Šarm el-Šejchu při Čerwjenym morju wuradźuja zastupjerjo nimale 200 statow dwaj tydźenjej wo tym, kak hodźał so bój přećiwo sćoplenju zemje zesylnić. Je wulki čas, kaž z wčera předstajeneje rozprawy Swětoweje wjedroweje organizacije (WMO) wuchadźa.