EU zasudźa wojerski puč

póndźela, 01. februara 2021 spisane wot:

Brüssel (dpa/SN). Europska unija wojerski puč w aziskim Myanmaru raznje zasudźa a sej žada zajatych ludźi hnydom pušćić. Wuslědk wólbow měli respektować, rjeknyštaj społnomócnjeny EU za wonkowne naležnosće Josep Borrell a prezident Rady EU Charles Michel dźensa rano w Brüsselu. Borrell přilubi ludźom w kraju swoju podpěru. „Myanmarski lud chce demokratiju. Europska unija je jemu poboku. Tež generalny sekretar UNO António Guterres přewzaće mocy přez wójsko wótrje šwika.

Wójsko w Myanmaru bě minjenu nóc ciwilne nawodnistwo kraja wotsadźiło a lěto trajacy wuwzaćny staw wukazało. Napjatosće mjez ciwilnym knježerstwom a mócnym wójskom běchu so minjeny čas přiwótřili. Nawodnistwo wójska bě zdźěliło, zo wuslědk nowembergskich wólbow parlamenta wólbneho wobšudnistwa dla njepřipóznawa. Demokratiske mocy wokoło wodźaceje politikarki Aung San Suu Kyi běchu wólby dobyli. Nowy parlament chcyše so poprawom dźensa prěni króć schadźować.

Spahn: Přewjele njewočakować

póndźela, 01. februara 2021 spisane wot:

Zwjazkowa kanclerka zetka so z ministerskimi prezidentami šćěpiwa dla

Berlin (dpa/SN). Do dźensa planowaneho wjerškoweho zetkanja šćěpjenja dla je zwjazkowy minister za strowotnistwo Jens Spahn (CDU) před přehnatymi wočakowanjemi warnował. „Njemóžemy z jednym wjerškom samym hižo wjace šćěpiwa produkować“, rjekny wón wčera nowinarjam. Wažne je spóznać, hdźe su woprawdźite ćeže.

Tež zwjazk němskich farmapředewzaćow njeliči ze spěšnym rozrisanjom. „Fabrika za serum njeje žadyn knižny regal z wobchoda, kotryž móžeš spěšnje natwarić, rjekny prezident Zwjazka slědźacych producentow lěkow Han Steutel. „By-li to tak jednore było, bychmy to dawno  činili.“

To a tamne (01.02.21)

póndźela, 01. februara 2021 spisane wot:

Ani helikopter wuchowanskeje słužby njebě małemu Martinej Timotheusej ze Sewjerorynsko-Westfalskeje spěšny dosć: Hólc so narodźi, jako so helikopter z ně­hdźe 200 km/h Osnabrückskej chorowni bližeše. Helikopter běchu pósłali, dokelž bě 24lětna mać něšto dnjow prjedy hač planowane hrona dóstała. Mandźelski dyrbješe z awtom ke chorowni jěć, dokelž njebě w mašinje městna. Jako tam dojědźe, bě wón hižo nan. Ćěšenk a mać staj strowaj. Posledni porod w helikopteru mějachu 1992 w Mnichowje.

Prózdny tank je šofera nakładneho awta direktnje do jastwa wjedł. Lkw bě na awtodróze A 9 njedaloko bayerskeho Hofa stejo wostał. Policisća jón zawěsćichu a papjery šofera kontrolowachu. Při tym zwěsćichu, zo 52lětneho z wukazom zajeća pytaja a dowjezechu jeho do jastwa. Nakładne awto dyrbjachu wotwlec, dokelž njehodźeše so wjace startować.

Mnozy maja wulke wobmyslenja

pjatk, 29. januara 2021 spisane wot:

Rada za serbske naležnosće Sakskeje je wčera swoje prěnje wuradźowanje lěta­ 2021 digitalnje wotměła.

Budyšin (SN/JaW). W srjedźišću wuradźowanja serbskeje rady Sakskeje stejachu přewažnje aktualne kubłanske temy, kaž w nowinskej informaciji rěka. Jedna so wo naležnosće, „kotrež jewja so w płaćiwym koaliciskim zrěčenju Sakskeje“, pis­a čłon gremija Julian Nyča.

Fuzija zwoprawdźena

pjatk, 29. januara 2021 spisane wot:

Paris (dpa/SN). Francoski twarc železniskeje techniki Alstom a železniska wotnožka kanadiskeho koncerna Bombardier stej dźensa dołho přihotowanu fu­ziju zwoprawdźiłoj. Tak nastanje druhi najwjetši koncern branše po wšěm swěće, za chinskim gigantom CRRC. Koncern ma dohromady 74 000 přistajenych. Z fuziju je tež přichod zawodow w Budyšinje z 1 000 a w Zhorjelcu z 800 sobudźěłaćerjemi zaručeny.

Jednotne čisło wobzamknjene

Berlin (dpa/SN). Tuchwilne dawkowe identifikaciske čisło ludźi ma přichodnje daloko sahace wobydlerske čisło być a zarjad­nistwam přistup k datam ludźi w druhich institucijach zmóžnić. To je Němski zwjazkowy sejm wčera wobzamknył. Dyrbjała-li Zwjazkowa rada přihło­sować, ma dawkowe čisło při­chodnje w 50 dalšich městnach składowane być, na přikład w registrach přizjewjenja, jězbneje dowolnosće abo bróni. Potrjecheni pak dyrbja přihłosować. Opozicija je přećiwo zakonjej hłosowała a chce pruwować, hač rjadowanje wu­stawu rani.

Ličba infekcijow woteběra

Na lětanišću argentinskeje stolicy Buenos Aires přizemi dźensa rano transportne lětadło předewzaća Aerolinas Argentinas z ruskim­ serumom přećiwo koronawirusej. Mašina bě šćěpiwo „Sputnik V“ w Ruskej wotewzała. Bjezposrědnje po přizemjenju wotwjezechu serum z nakładnymi awtami. Argentinske strowotnistwo je wirusa dla přećežene. Foto: dpa/Aerolineas

FUEN zasudźa móranjaw Korutanskej

pjatk, 29. januara 2021 spisane wot:

Flensburg (SN). Federalistiska unija europskich narodnych mjeńšin zasudźa móranja na dwurěčnych taflach we wjacorych korutanskich wsach Awstriskeje, mjez druhim w gmejnomaj Bleiburg/Pliberg a Eberndorf/Dobrla Vas.

„Jako třěšny zwjazk awtochtonych narodnych mjeńšin a rěčnych skupin w Europje zhladujemy z wulkimi starosćemi na Korutansku, hdźež so minjene tydźenje móranja na słowjenskich napisach na dwurěčnych taflach kopja“, FUEN piše.

Jeje prezident Loránt Vincze je Korutanskim Słowjencam swoju solidaritu wuprajił. „Sym zludany hladajo na móranja a dźiwam so, zo někotři ludźo wo­srjedź Europy swoju njepřećelskosć napřećo słowjenskej mjeńšinje, kotraž hižo sta lět w Korutanskej bydli, takle jasnje pokazuja. W Europje mnohotnosće nimaja tajke akcije žane městno.“

Wiceprezidentka FUEN Angelika Mlinar, sama Korutanska Słowjenka, je poražena. „Nadpad na słowjensku rěč je nadpad na słowjensku mjeńšinu w Korutanskej. Nadźijam so, zo awstriski prawniski stat swojej zamołwitosći wotpowědnje skućićelow zwěsći a pochłosta.

Kretschmer z kritikarjemi rěčał

pjatk, 29. januara 2021 spisane wot:

Drježdźany (dpa/SN). Sakski ministerski prezident Michael Kretschmer (CDU) je dźensa swoje rozmołwy z wobydlerjemi nastupajo naprawy koronawirusa dla dale­ wjedł. Na internetnym zarjadowanju wobdźělichu so tež kritikarjo płaćiwych wobmjezowanjow. Statna kenclija w Drježdźanach bě dialog Kretschmera z nimi hakle njedawno zakitowała. Poli­tikarjo wjacorych stron kritizuja porno tomu rozmołwy Kretschmera z ludźimi, kotřiž koronawirus prěja, jako brojenje časa a bjezzmysłowe, mjez druhim zastupnicy Lěwicy a Zelenych.

Skupina něhdźe 30 wosobow bě so 10. januara před priwatnym domom Kretschmera w Großschönauwje w Žitawskich horinach zhromadźiła, zo by šefa sakskeho knježerstwa narěčała. Wón z nimi rěčeše, doniž sej jedna žona nahubnik w barbach zakazaneje reich­skeje wójnskeje chorhoje na mjezwočo njesćahny. Přiwšěm je Kretschmer dalši dialog­ z ludźimi w naležnosći poskićił.

To a tamne (29.01.21)

pjatk, 29. januara 2021 spisane wot:

Dramatisce wupadaca pozdatna mróčel kura při katedrali w Kölnje je wulkoza­sadźenje wohnjoweje wobory zawiniła. Wobydler bě jej wo sylnym kurje při južnej wěži tachantskeje cyrkwje rozprawjał. Na to přijědźe nimale 40 awtow ze sto wohnjowymi wobornikami z cyłeho města k sławnemu symbolej města, woheń pak njemóžachu žadyn zwěsćić. Prawdźepodobnje běchu swětłomjetaki kurjawu a dešć při wěži wobswětlili, wuskutkujo tak zaćišć mróčele sylneho kura.

Wokno awtowych duri rozbić dyrbjeli su policisća w bayerskim Hohenbrunnje. Do toho bě jim Pkw napadnył, kotryž na awtodróze po seklojtej šćežce jědźeše. Šofer pak policiju ignorowaše a nochcyše zastać. Skónčnje so jej poradźi awto zadźeržeć. Dokelž nochcyše muž awto wočinić, su jeho zastojnicy namócnje wućahnyli a za alkoholowy test sobu wzali.

Mordar Lübckeho zasudźeny

štwórtk, 28. januara 2021 spisane wot:

Frankfurt n. M. (dpa/SN). Mordar Kasselskeho knježerstwoweho prezidenta Waltera Lübckeho, Stefan Ernst, dyrbi 15 lět do jastwa. To je wyše krajne sudnistwo dźensa w Frankfurće nad Mohanom rozsudźiło. Nimo toho zwěsćichu wosebje ćežku winu skućićela, štož pušćenje po 15 lětach wuzamkuje. Tohorunja wobskorženeho Markusa H. zasudźichu na pruwowanski čas połdra lěta, dokelž njemóžachu jemu dopokazać, zo je při njeskutku 2019 aktiwnje pomhał.

Incidenca mjenje hač sto

Berlin (dpa/SN). Prěni króć wot kónca oktobra wučinja tak mjenowana sydomdnjowska incidenca koronapademije po informacijach Roberta Kochoweho instituta mjenje hač sto. W Němskej su w běhu sydom dnjow 98 nowych infekcijow na 100 000 wobydlerjow zwěsćili. Tak je incidenca po najwyšim stawje krótko do hód (197,6) wo połojcu woteběrała. W běhu minjenych 24 hodźin su w Němskej 17 553 dalšich infekcijow zličili.

Tež bratr Nawalneho zajaty

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND