Dźesać ludźi morił

srjeda, 12. februara 2025 spisane wot:
Berlin (dpa/SN). Mysteriozny pad je dale a wjetši: Mjeztym zajaty Berlinski paliatiwny medicinar je prawdźepodobnje znajmjeńša dźesać pacientow morił. Wo tym je Berlinske statne rěčnistwo mjeztym přeswědčene. Motiw je drje „lóšt při morjenju“. Spočatnje ličeše statne rěčnistwo štyri wopory, potom wosom, nětko dźesać. 40lětny je tež dwě ćežkochorej žonje w starobje 25 a 57 lět morił.

To a tamne (12.02.25)

srjeda, 12. februara 2025 spisane wot:

Kedźbliwy pěšk je w přijimarni hódnotnych maćiznow w hornjej Bayerskej panteroweho chameleona ze styroporoweje tyzy wuchował. Zwěrjo z mjenom Lucifer běchu prawdźepodobnje strowotnych problemow dla wusadźili, fachowcy stacije za reptilije měnja. Muž bě škrabanje w tyzy słyšał a na kóčku tukał. Na to wuhladachu chameleona. Zwěrjo dyrbi nětko do karanteny. Wobsedźerjej hrozy pokuta ranjenja zakonja za škit zwěrjatow dla.

Wot junija minjeneho lěta w swětnišćowej staciji ISS čakacaj astronawtaj móžetaj so nětko snano tola prjedy na zemju wróćić hač myslene. NASA, swětnišćowy zarjada USA, je rozsudźił, zo bjeru za ­nawrót hižo raz wužiwanu kapslu typa „Dragon“. Poprawom chcychu čakać, doniž njeje nowa kapsla dotwarjena. To pak móhło trać. Trjebany nastroj steji porno tomu hižo w měrcu k dispoziciji.

Ekstremisća „na straži“ byli

wutora, 11. februara 2025 spisane wot:

Budyšin (SN). Prawidłowna póndźelniša manifestacija w Budyšinje, kotraž so „napominanska straža“ mjenuje, bě tež tema w njedawno wozjewjenej rozprawje krajneho zarjada za škit wustawy za december 2024. Zarjad, kotryž podsteji nutřkownemu ministerstwu Sakskeje, je drje tež dwustotu „napominansku stražu“, kiž wotmě so loni 9. decembra, jako „njeekstremistisku“ pohódnoćił. Zarjad pak starosći, zo je so 70 přiwisnikow „subkulturelneje prawicarskoekstremistiskeje sceny“ wosebje z Budyšina a Lubija na zarjadowanju wobdźěliło. Ći běchu w předpolu ze swójskej namołwu za termin wabili, běchu so čornu drastu woblekli a tworjachu swójski blok za transparentom „ReMigration – Heimatliebe ist kein Verbrechen“.

K skupinje słušeštaj tež hudźbnikaj Proto a Runa wot labela NDS Records, kotryž Wikipedija jako „wočiwidny naci-rap“ pohódnoća. Tež tónraz bě předsyda sakskeje AfD Jörg Urban mjez rěčnikami napominanskeje straže. Wón měrješe so na „wójnskich škarakow w Berlinje“ a praješe: „Miliony młodych syriskich muži móža domoj hić a swój kraj zaso natwarić.“

Wjace pjenjez za zakitowanje

wutora, 11. februara 2025 spisane wot:

Brüssel (dpa/SN). Přichodne zwjazkowe knježerstwo drje dyrbi po najnowšich planach NATO wo wjele wjace pjenjez za zakitowanje zaplanować hač dotal. Kaž powěsćernja dpa z kruhow aliancy zhoni, žadaja sej zaměrowe směrnicy NATO po tuchwilnych wobličenjach kóždolětne wudawki 3,6 procentow nutřkokrajneho bruttoprodukta. Němska planuje dwaj procentaj. Přidatne wudawki wučinjeja 20 miliardow eurow.

„Groko“ najwoblubowaniša

Berlin (dpa/SN). Koalicija CDU/CSU a SPD je dale najwoblubowaniša opcija za nowe knježerstwo po wólbach zwjazkoweho sejma. Tole je wuslědk woprašowanja instituta Forsa w nadawku sćelaka RTL. Ze 43 procentami steji tak mjenowana „groko“ na prěnim městnje mjez wolerjemi. Slěduje koalicija CDU/CSU a Zelenych (22 procentow) před koaliciju CDU/CSU a AfD (17 procentow). Tajki zwjazk pak kanclerski kandidat unije Friedrich Merz wuzamkuje. Koaliciju unije a Zelenych šef CSU Markus Söder wotpokazuje.

Ćěła migrantow našli

Při busowym njezbožu w Guatemali je znajmjeńša 51 ludźi žiwjenje přisadźiło. W kraju su mjeztym statne žarowanje wukazali. Bus bě po puću do stolicy Guatemala-City, jako so z mosta suny a 20 metrow hłubšo do rěki padny. Pjeć ludźi móžachu ­wuchować. Šofer busa bě z dotal njeznatych přičin kontrolu nad jězdźidłom zhubił. Foto: dpa/Josue Decavele

Wotehnaćedale zakazane

wutora, 11. februara 2025 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Naćisk zakonja k legalizowanju wotehnaća w prěnich dwanaće tydźenjach samodruhosće je zwrěšćił. Prawniski wuběrk zwjazkoweho sejma je rozsudźił, zo žane wothłosowanje wo wotpowědnym naćisku zakonja w zwjazkowym sejmje njezmóžni. K tomu by wurjadne posedźenje wuběrka trěbne było. Dokelž pak so CDU/CSU a FDP tomu spjećuja, so žana wjetšina njenamaka.

Zastupnicy SPD a Zelenych, kotřiž běchu naćisk nastorčili, běchu přesłapjeni. Loni nazymu bě 328 zapósłancow zwjazkoweho sejma tak mjenowanu skupinsku próstwu zapodało. Z njej chcychu wotehnaće w prěnich dwanaće tydźenjach legalizować. Dotal je wotehnaće w Němskeje zasadnje zakazane.

Kijew hotuje so na rozmołwy

wutora, 11. februara 2025 spisane wot:
Kijew (dpa/SN). Ukrainski prezident Wolodymyr Zelenskyj wočakuje hišće tutón tydźeń wysoku delegaciju z USA. Z njej chce so wón intensiwnje na rozmołwy wo měrowym rozrisanju we wójnje přećiwo Ruskej dorozumić. Po informacijach medijow chce prezident USA Donald Trump wot njeho zasadźeneho społnomócnjeneho za Ukrainu Keitha Kellogga přichodny tydźeń do Ukrainy pósłać. Wiceprezident James Vance přijědźe pjatk do Mnichowa. Jutře chcedźa so čłonojo tak mjenowaneje Ramsteinskeje skupiny zetkać a wo dalšej wojerskej pomocy na dobro Ukrainy wuradźować. Skupina so pod nawodom USA prawidłownje na wojerskim zepěranišću USA w Ramsteinje w Porynsko-Pfalcy zetkawa.

Trump hrozy Hamas zastajencow dla

wutora, 11. februara 2025 spisane wot:

Washington (dpa/SN). Po tym zo bu proces pušćenja israelskich zastajencow z rukow Hamas přetorhnjeny, je prezident USA Donald Trump islamistam ultimatum stajił. Wón wupraji so za to, mjez Israelom a palestinskej terorowej orga­nizaciju wujednany přiměr wupowědźić, jelizo hač do soboty připołdnja wšitkich zastajencow njepušća. Hewak „hela wudyri“, hrožeše Trump we Washingtonje. Nimo toho hrozy wón Jordaniskej ­a Egyptowskej, wažnymaj zwjazkarjomaj USA na Bliskim wuchodźe, z financnymi konsekwencami, jeli so jeho planam nastupajo Gazaske pasmo dale spjećujetej.

Hamas bě sobotu planowane pušćenje israelskich zastajencow na njewěsty čas přestorčiła. Rěčnik Hamas Israelej wumjetowaše, zo dojednany přiměr nje­dodźerži. Tak a tak słaby přiměr je nětko hišće bóle wohroženy. Israelski zakitowanski minister Israel Katz je w Gazaskim pasmje stejacym jednotkam wójska najwyši alarmowy hotowostny schodźenk přikazał. Kotre konsekwency ma Hamas wočakować, Trump njepřeradźi.

Merz nochce so zamołwić

wutora, 11. februara 2025 spisane wot:

Poslednje posedźenje zwjazkoweho sejma do wólbow

Berlin (dpa/SN). Dwaj tydźenjej do wólbow zwjazkoweho sejma je dźensa w parlamenće Němskeje k poslednjemu roze­stajenju mjez knježerstwom a opoziciju dóšło. Přičina bě tak mjenowana dojednana debata, potajkim diskusija, wo kotrejž su so frakcije dorěčeli, zo chcedźa poli­tiske połoženje w Němskej wobswětlić. Na diskusiji staj so tež zwjazkowy kancler Olaf Scholz (SPD) a kanclerski kandidat CDU/CSU Friedrich Merz wobdźěliłoj. Hłowne temy wjacorych rěčnikow běchu migracija, hospodarstwo a socialne połoženje w Němskej.

Předsyda CDU Friedrich Merz je wčera hišće raz potwjerdźił, zo nima žanu přičinu, so wo toho distancować, zo je při wothłosowanju wo migraciskej politice hłosy AfD akceptował. „Nimam scyła žanu přičinu, něšto relatiwizować, wróćo wzać abo so zamołwić“, rjekny předsyda frakcije CDU/CSU do posedźenja zapósłancow tuteju stron w Berlinje.

Wažne kročele činili

wutora, 11. februara 2025 spisane wot:
Serbska rěč njeje jenož na nadróžnych ­taflach abo w oficialnych dokumentach widźeć – ně, naša rěč je žiwa! To je wčerawša akcija měšćanskeho zarjadnistwa pokazała. Hdyž přeco wjace wobchodow swoje wukładnišća tež w serbšćinje prezentuje, so naša rěč krok po kroku do našeho wšědneho dnja předrěwa. Tak móžemy so tež w Budyšinje, w měsće, w kotrymž so jako Serbja hustodosć připóznaći nječujemy, bóle doma čuć. Začuće přisłušnosće nas pozbudźa hordźi na swoju identitu być, hdyž po měsće chodźimy. Dale a wjace ludźi, kaž turistow abo wopytowarjow, na našu rěč skedźbnjamy a z tym tež za nas a naše stawizny zajimujemy. Tola dosaha ­tale widźomnosć rěče, zo by so zaznawanje Serbow trajnje změniło? Dźe wo hódnoćenje, kotrež dyrbi hłubje we hłowach a wutrobach ludźi zakótwjene być. Woprawdźita změna přińdźe, hdyž změje serbska rěč ­njepowalne městno we wšědnym dialogu a we wzajomnym zrozumjenju. Popisanja k tomu přinošuja. Vanessa Žurec

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND