Wólbne prawo změnić?

štwórtk, 20. februara 2025 spisane wot:
Berlin (dpa/SN). Berlinski wólbny nawoda Stephan Bröchler je so za předźěłanje wólbneho prawa w Němskej wuprajił. Hladajo na zakonsce předpisany čas 60 dnjow, zo bychu předewšěm nowowólby organizowali, ma wón za trěbne jednać. To zdźěli zarjadniski wědomostnik powěsćowemu portalej t-online. Je na času za změnu. W dobje 60 dnjow so čas za listowe wólby wot šěsć na jenož dwaj tydźenjej skrótši. Předewšěm za wolerjow we wukraju je to překrótko. Wólbny termin budźe tuž zawěsće skóržby pola wólbneho wuběrka zwjazkoweho sejma zawinować. Pozdźišo drje dyrbi tež Zwjazkowe wustawowe sudnistwo w Karlsruhe wo tym rozsudźić, Bröchler wuswětli.

Merz a Scholz sej přezjednaj

štwórtk, 20. februara 2025 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Zwjazkowy kancler Olaf Scholz (SPD) a kanclerski kandidat CDU/CSU Friedrich Merz sej wobaj žadataj, zo maja ludźo ze sankcijemi ličić, kotřiž dźěłać nochcedźa a přiwšěm wobydlerski pjenjez dóstawaja. Scholz drje přizna, zo tajkim nětko hižo skrótšenje wukonow hrozy. Přiwšěm měli so sankcije přiwótřić, wón wčera w telewizijnym duelu wuswětli. Merz tohorunja wuzběhny, zo njeje stat zwólniwy, tutu situaciju hižo dlěje akceptować.

Scholz chce potrjechenym zjawnje spěchowane poskitki za dźěło namjetować. Tak móhli dopokazać, zo so něchtó po wšěm zdaću před dźěłom tłóči. Merz tónle model wotpokaza. Čehodla dyrbi to być, hdyž je 700 000 dźěłowych městnow w Němskej tuchwilu njewobsadźenych? „Čehodla Scholz stajnje zaso wo zjawnym spěchowanju rěči a hišće wjace pjenjez za skomoleny system wudawać chce“, so Merz prašeše.

Dalše temy duela w telewiziji běchu mjez druhim migracija, dawki, inwesticije a poćah k AfD.

Despot nawjeduje kraj

štwórtk, 20. februara 2025 spisane wot:

Demokraća w USA starosća so wo swoju demokratiju

Washington (dpa/SN). Donald Trump wšitke wočakowanja přetrjechi. Swět je so na chaos z nowym prezidentom USA nastajił, tola razantna spěšnosć, z kotrejž wón agěruje, ludźi po cyłym swěće šokuje. Trump je něhdźe měsac w zastojn­stwje a demokraća hižo warnuja, zo je w USA­ demokratija wohrožena a zo diktatura hrozy. 78lětny jedna kaž despot a wodźi kraj do awtokratije.

Tele dny je prezident wozjewił: Štóž swój kraj wuchowa, zakoń njezrani. Citat drje to wot Napoleona, kotryž je so sam ke kejžorej Francoskeje pomjenował. Słowa su wulku kedźbnosć zbudźili. Tež norwegski prawicar – terorist Anders Behring Breivik je citat do swojeho dołheho manifesta zapřijał, prjedy hač bě w lěće 2011 cyłkownje 77 ludźi morił.

Trump přećel Putina?

štwórtk, 20. februara 2025 spisane wot:
Póndźelu traje wójna Ruskeje přećiwo Ukrainje hižo tři lěta. Pod nawodom Joewa Bidena běchu USA na stronje Ukrainy. Woni su sankcije přećiwo Ruskej sobu podpěrowali a přećiwo agresiji ruskeho mócnarja Putina wustupowali. Tola z nowym prezidentom je so wjele změniło. Trump chila sekrje k awtokratiskim mocam, kotrež móhli USA škodźeć a w najhóršim padźe do samsneje situacije kaž Rusku katapultować. Zhladujo na łožišća surowiznow w USA myslu sej, zo njebudu ze sankcijemi hospodarsce přežiwjeć. Nětko so wězo prašamy, kak móže jenička wosoba stat, kotryž bě z wida wjele ludźi na swěće hač dotal tón připóznaty „kraj swobody“, tak negatiwnje wobwliwować. Mjezynarodna zjawnosć zhoni nětko dale, zo su USA započinali, z Ruskej w Saudi-Arabskej (!) bjez Europjanow a bjez Ukrainy wo dóńće wobydlerjow tutoho kraja jednać. Měnju, zo je najwjetši čas, sankcije přećiwo USA wobzamknyć, wšako su nětko tež wohroženje za cyły swět. Julius Paška

To a tamne (20.02.25)

štwórtk, 20. februara 2025 spisane wot:

Njeznaći su sydom ćelatow z hródźe w Arzbergu pokradnyli. Skućićeljo su so w nocy do zymskeho kwartěra skoćatow zadobyli, zdźěli policija w Lipsku. Cyłkowna hódnota ćelatow wučinja wjace hač 2 000 eurow.

Ryby su mudre. Tole zwěsćichu nětko wědomostnicy Max-Planckoweho instituta za biologiske zadźerženje w Konstanzu. Při slědźenju na kupje Korsika bě wědomostnikam napadnyło, zo jim wěste ryby při nurjenju sćěhowachu a picu spakosćichu, kotraž bě poprawom jako mytowanje za wuspěšne pospyty postajena. Zadźiwani zwěsćichu, zo přewodźachu ryby bjezwuwzaćnje ludźi, wot kotrychž su hižo raz chłóšćenki dóstali.

Měrowa iniciatiwa běše hósć BSW

srjeda, 19. februara 2025 spisane wot:

Zastupjerjo serbskeje iniciatiwy za měr w Ukrainje su wolóženi, zo skónčnje wo tym jednaja, pokročowanju morjenja zadźěwać. Zdobom su w zwjazkowym sejmje wo iniciatiwje rěčeli.

Berlin/Budyšin (SN/mb). Zapósłanča Żaklin Nastić witaše njedawno zastupjerjow serbskeje iniciatiwy za měr w Ukrainje, Hajka Kozela a Cyrila Pjecha, samo kašubsce do rumnosće skupiny Zwjazka Sahry Wagenknecht – rozum a sprawnosć (BSW). Nastić, něhdyša krajna předsydka Lěwicy w Hamburgu, ma pólske, němske, kašubske a židowske korjenja. Wona dźěła za BSW mjez druhim w zakitowanskim wuběrku zwjazkoweho sejma.

Warnowanske stawki zahajili

srjeda, 19. februara 2025 spisane wot:

Drježdźany (dpa/SN). Po njewuspěšnych tarifowych jednanjach za sobudźěłaćerjow zwjazka a komunow chcychu potrjecheni dźensa w Drježdźanach stawkować. Dźěłarnistwo verdi je k tomu namołwjało. Planowane bě, zo so mjez druhim sobudźěłaćerjo měšćanskeho zarjada, klinikuma města a dalšich posłužbow na stawkach wobdźěla. Dotal njejsu dźěłodawarjo hišće žadyn poskitk předpołožili. Přichodne dny stawkuja na mnohich dalšich městnosćach.

Ludźo starosća so bamža dla

Rom (dpa/SN). Po nowej diagnozy chorosće bamža Franziskusa, so dale a wjac ludźi wo njeho starosći. W běhu přepytowanjow zwěsćichu lěkarjo Gemelli chorownje w Romje, zo stej płuca zahorjenej. Chorosć je chětro kompleksna, w zdźělence dale rěka. Před chorownju dale a wjac zastupjerjow medijow na nowe powěsće ze stron lěkarjow čakaja. Tež wěriwi so tam zetkaja a so za wustrowjenje bamža modla. Po informacijach swojeho rěčnika, měješe bamž měrnu nóc.

Identifikacija drje dlěje traje

Dźěłaćerjo Carolinowy móst w Drježdźanach hižo dale njepotorhaja. Fachowcy su dalše škałby w konstrukciji zwěsćili. Tež připrawjene sensory tole pokazachu. Tohorunja njesmědźa tam tuchwilu łódźe po Łobju jězdźić. „Wuchadźamy z toho, zo móhł so móst sypnyć“, fachowc za mosty na Drježdźanskej Techniskej uniwersiće Steffen Marx warnuje. Foto: dpa/Sebastian Kahnert

Hospodarstwu ideje AfD škodźa

srjeda, 19. februara 2025 spisane wot:
Berlin (dpa/SN). Někotre dny do wólbow zwjazkoweho sejma warnuja zastupjerjo z hospodarstwa před sćěhami sylneje AfD. Ideje AfD su za hospodarstwo škódne a bychu masiwnje derjeměću woby­dlerjow w Němskej škodźeli, wuswětli prezidentka zwjazka awtomobilneje industrije (VDA) Hildegard Müller składno­stnje wozjewjenja studije Instituta němskeho hospodarstwa (IW) w nadawku předewzaćelskeje iniciatiwy Mnohotnosć je přichod. Plany AfD za Němsku, z EU wustupić a euro wotstronić, wopisuje Müller jako strašne. Tak mjenowany dexit móhł po wobličenjach IW w prěnich pjeć lětach zawinować, zo realny nutřkokrajny bruttoprodukt wo 5,6 proc. spadnje. To wučinja 690 miliardow eurow. Tež 2,5 mio. mjenje dźěłowych městnow móhł wuslědk tajkich rozsudow być.

Ličba dźěławych sylnje woteběra

srjeda, 19. februara 2025 spisane wot:
Nürnberg (dpa/SN). Po informacijach ze studije budu w Sakskej přichodnje wjele dźěłowych mocow pobrachować. Hač do lěta 2040 drje so ličba ludźi w dźěłakmanej starobje w swobodnym staće wo 9,4 procentow zniži. To wuchadźa z přepytowanja Nürnbergskeho instituta za dźěłowe a powołanske slědźenje (IAB). Hišće sylnišo potrjechena je susodna Durinska, hdźež so ličba wo 15,8 procentow pomjeńši. Předewšěm kraje na wuchodźe Němskeje a Posaarska pod wuskutkami demografiskeje změny ćerpja. Dale wučitaš z přepytowanja, zo woteběra ličba dźěławych w Němskej wot 47,1 milionow w lěće 2023 na 46 milionow w lěće 2040.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND