Michał Wjerab

póndźela, 19. septembera 2022 spisane wot:

16. septembra před 150 lětami narodźi so w Chelnje wyši wučer a muzejownik Maćicy Serbskeje Michał Wjerab jako syn bura. Wón wopyta w Budyšinje Tachantsku šulu a Katolski wučerski seminar a započa w Zdźěri swoju pedagogisku słužbu. Wot lěta 1892 do 1920 wučerješe na Tachantskej šuli a bě potom dwanaće lět jeje nawoda. 1895 zastupi Wjerab do Maćicy Serbskeje. Wón bě jeje pokładnik a měješe jako zarjadnik tež čestnohamtsce jeje ležownosć ze Serbskim domom na Lawskich hrjebjach na starosći. Zaběraše so z kulturnostawizniskimi temami. Dopisowaše do Katolskeho Posoła za rubriku „Z cyrkwje a swěta“ a do časopisa Łužica. Z jeho pjera su „Serbski dom“, „Čornobóh – prastare mjeno abo snadź wupłód romantiskeje doby?“, „Stawizny serbskeje ­Łužicy“, „Wućahi z protokolow Maćicy Serbskeje“ a zeserbšćenje ruskeje bajki „Maruška“. Za protyku Krajan bě kalendarij zestajał. Wjerab bě čłon TCM a je 1902 sobu Budysku „Jednotu“ załožił, kotrejež pokładnik bě. Zemrě 2. měrca 1932 w Zhorjelskej chorowni a bu na Budyskim Mikławšku při zapadnej muri blisko rozwalinow Próšneje wěže pochowany.

Manfred Laduš

Zjawny list

pjatk, 16. septembera 2022 spisane wot:

Bywši serbscy nowinarjo starosća so přichoda Serbskich Nowin. To w zjawnym lisće z 8. septembra zwuraznja. Dokumentujemy jón posłownje.

Wokoło Serbskich Nowin so njemało pali. To zhoni mjeztym čitarstwo němskorěčneho wudaća Serbskich Nowin runje tak kaž přihladowarstwo telewizijneho magacina Wuhladko. Hrozy strach, zo je – doniž so hnydomne a daloko sahace rozrisanje njenańdźe – wosud wažneho hłosa serbskeje spisowneje rěče dale jara njewěsty.

Serbske nowinarstwo je hižo w zašłym lětstotku w krizy tčało, tak 1937 ze za­kazom Serbskich Nowin přez nacistiski režim a 1990 za čas towaršnostneho ­přewróta. Mocy zwonka serbskeho ži­wjenja su so nanajwšelakorišo do serbskich naležnosćow tykali. Mjeztym pak je w Serbach samych wažny organ serbskeje rěče wohroženy. Přičiny nowočasneje mizery njech su rozdźělne, njeměło pak ničo k tomu wjesć, zo wšědne wu­daće Serbskich Nowin zańdźe, štož ­móhło bórze być.

We wobłuku wustajeńcy „Na slědach – Židowske stawizny w Hornjej Łužicy“ poskići Muzej Budyšin njedźelu, 25. septembra, w 15 hodź. wodźenje po židowskim kěrchowje na Mužakowskej. Muscy wopytowarjo njech njezabudu na wodźěće za hłowu. Foto: Hagen Schulz

Intensiwne proby su mjeztym zakónčili, nětko čaka prapremjera na rejwarkow a rejwarjow baleta Serbskeho ludoweho ansambla: Dźensa wječor předstaja woni zhromadnje z chórom, orchestrom a hosćemi inscenaciju „Z nadźiju do přichoda“ na hłownym jewišću Budyskeho Němsko-Serbskeho ludoweho dźiwadła. Dalše předstajenje budźe 25. septembra. Foto: Martin Pižka

Periferija přewšo přićahliwa

štwórtk, 15. septembera 2022 spisane wot:

Lětuši Dźeń wotewrjeneho pomnika je wospjet tysacy hosći přiwabił

Budyšin (CS/SN/MiR). Hižo dołho do zahajenja lětušeho dnja wotewrjeneho pomnika na Hłownym torhošću běchu čłonojo Lions-kluba při tym swoje stejišćo na Budyskim hrodźe natwarić. Prezidentka dr. Jana Šołćina witaše tam zwjazkarjow a podpěraćelow zhromadnych idejow. Tak zběrachu wone pjenjezy, kotrež ludźo Lions-klubej za točene piwo a přikusk přewostajichu, wospjet za wšelke socialne projekty. Budyska měšćanostka Juliane Neumann předstaji we wobłuku swojeho witanja wšitke objekty, kotrež běchu entuziasća tón dźeń za wopytowarjow wotewrěli. Na slědowace kemše pod hołym njebjom běchu najebać dešćikojte wjedro mnozy wěriwi z Budyšina přichwatali. Dalši běchu z busowymi předewzaćemi přijěli.

Z Noweje doby před 67 lětami

štwórtk, 15. septembera 2022 spisane wot:
Dźensa před 67 lětami je redakcija Noweje doby swojich čitarjow informowała, zo změja wot 1. oktobra 1955 dźenik za abonementny pjenjez wot měsačnje dweju hriwnow. Dźensniši čas jeničce na redaktorkach a redaktorach njezaleži, hač budźe tomu tež po lětušim 1. oktobrje dale tak. Serbske Nowiny

Ochranowske hesła 2023 wušli

srjeda, 14. septembera 2022 spisane wot:
Budyšin (SN). Hesła Ochranowskeje bratrowskeje wosady na lěto 2023 nětko w Ludowym nakładnistwje Domowina w hornjo- a delnjoserbskej rěči předleža. Krótke słowa z biblije přewodźuja wšě­dnje někotre serbske křesćanske swójby přez lěto. Edicija je zhromadne wudaće LND ze Serbskim ewangelskim towarstwom. Rozmołwa je stajnje potom dobra, hdyž so partnerojo woprawdźe za sebje zajimuja a so zrozumja. Hesła, krótke słowa ze Stareho a Noweho zakonja, su tajki poskitk do rozmołwy.

Rjany to napohlad

srjeda, 14. septembera 2022 spisane wot:
Skónčnje nowe rumnosće za balet SLA – a kajki to rjany napohlad, hdyž wonka nimo běžiš a přihladować móžeš, kak rejwarki a rejwarjo zwučuja. Tola kak posudźuja to poprawom ći zwučowarjo? Na wčerawšej probje „Łužičanki“ njebě wo wulkich woknach, kotrež wid do žurle a na móžnych wonka stejacych přihladowarjach dowola, ničo pytnyć. Ze zahoritosću wěnowachu so „Łužičanki“ rejwanskej wučerce. Wjeselo při rejwanju widźomnje přesahowaše. Při tym ani na staršich, kotrychž dźěći so wčera prěni raz na probje wobdźělichu, njehladachu. A kak je to pola profijow? Myslu sej, zo woni jako wuměłcy za to trenuja, zo bychu na jewišću nazwučowane choreografije pokazali. Tuž su na přihladowarjow zwučeni a jim rozdźěl zawěsće njenadpadnje. Jako so potom, tróšku do kónca z proby, wotsalich, widźach wonka štyri starše žony, kotrež probje zajimowane přihladachu. Wotmysł, kedźbnosć na so sća­hnyć, je so tuž docpěł. Božena Šimanec

Wuslědki workshopa wustajane

wutora, 13. septembera 2022 spisane wot:
Tójšto zajimcow přiwabi wernisaža wosebiteje wustajeńcy „Zynk & barba“ wčera w Budyskim Serbskim domje. Na wjacorych poschodach pokazuje přehladka twórby, nastate we wobłuku 9. mjezynarodneho festiwala dudakow w Slepom wuhotowaneje molerskeje dźěłarnički pod nawodom Maje Nageloweje. Wo hudźbne wobrubjenje wotewrjenja postara so Serbski folklorny ansambl Slepo, tola tež wopytowarjo někotružkuli serbsku ludowu štučku zaspěwachu. Zarjadowar přehladki je towarstwo Spěchowanski kruh za serbsku ludowu kulturu. Foto: Maćij Bulank

We wobłuku dnja wotewrjeneho pomnika w Smochćicach wotměchu njedźelu popołdnju wosebity koncert. Spěwarjo Wojerowskeho komorneho chóra pod nawodom Anity Däbritz a skupina Wólbernosće podachu so zhromadnje z publikumom po ležownosći kubłanišća swj. Bena a spěwachu na sydom wuzwolenych městnach. Při tym přednjesechu ludowe a wuměłske pěsnje z wjacorych kontinentow. W jubilejnym lěće zaklinčachu wězo tež twórby Zejlerja a Kocora. Foto: Leńka Thomasowa

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND

Nowe poskitki knihow LND namakaće w lětušim wudaću Nowinkarja!

Nowinkar 2025