Łamk ze ZSSR
Kónc junija 1948 bu Komunistiska strona Juhosłowjanskeje na přikaz Józefa Stalina z informaciskeho běrowa komunistiskich stron (Kominform) wot njeho wotchilaceje politiki dla wuzamknjena. 1948 je k rozestajenjam dóšło, dokelž spřećiwjachu so Juhosłowjenjo nahladam Stalina, zo bě ZSSR wšitke wuchodoeuropske kraje wuswobodźiła. Juhosłowjanska ludowa armeja pod maršalom Jozipom BrozomTitom bě sama fašistow wuhnała. 1948 chcyštej Juhosłowjanska a Bołharska konfederaciju socialistisch balkanskich statow wutworić, štož Stalin kruće zakaza. Wuzamknjenje Juhosłowjanskeje z kruha socialistiskich statow dowjedźe k łamkej z nimi, a kraj sta so pod Titom z načolnej mocu bloka njewotwisnych. To wuskutkowa so tež na Serbow, bě dźě Juhosłowjanska Domowinu po lěće 1945 aktiwnje podpěrała. Zwiski z Łužicu so tuž 1948 nahle přetorhnychu, a serbscy studenća, kaž Měrćin Benada, dyrbjachu balkanski kraj hnydom wopušíć. Štóž so pozdźišo domoj wróći, kaž Pawoł a Jan Nali, toho mějachu za titoista. Po lěće 1956 so poćah z Juhosłowjanskej a z druhimi socialistiskimi statami zaso normalizowaše.
Koncert w sćinje cyrkwički
Žorty, dudlawa a kopańca hudźbne popołdnjo chóra Meja wudospołnili
Radwor (CRM/SN). Rady běchu wjesnjenjo kaž tež dalši hosćo wčera zaso lětuše přeprošenje chóra Meja na kóždolětny koncert při Starej cyrkwičce sćěhowali. Wšako je historiske a zdobom nadobne městno wosrjedź Radworja zdobom wosebita idylka, kotraž dobru naladu přisporja. A Mejenjo běchu znowa spodobny program přihotowali a tak wulke wočakowanja wopytowarjow spjelnili. Z Pětrom Cyžom ma najstarše spěwne ćěleso regiona tež dirigenta, kiž wě chóristow k wustojnym wukonam wjesć. Přetož wčera wospjet napadny, zo spyta tež wón charakter kóždeje jednotliweje serbskeje pěsnje wudodnić a tak to, štož su naši hudźbni klasikarjo zašłosće nadčasneho zawostajili, w dźensa płaćiwej interpretaciji předstajić.
Kniha dopomnjenkow z dźěćatstwa
Čitajće w nowym rozhledźe (29.06.18)
Nadźijam so, zo změjeće w lěćnym času lóšt na čitanje, wšako je wudaće Rozhlada za julij/awgust zaso trochu wobšěrniše hač tamne čisła a ma zajimawe temy.
W Lipsku studowacym a wšěm, kotřiž město nad Plesnu rady wopytuja, poručam přinošk Hynca Rychtarja wo tamnišich mjenach serbskeho pochada. Mjez jeho překwapjacymi namakankami je mjez druhim tafla ze serbskimi pomjenowanjemi zwěrjatow a rostlin w hatnej krajinje blisko Lipska.
W awgusće swjeća w Nuknicy 20. wudaće alternatiwneho metalfestiwala Nukstock. Słušeće-li k tym, kiž so prašeja, što ludźi tam ćehnje, přečitajće sej, što organizatorojo wo festiwalu powědaja. Snadź was „originelnosć, swójske kompozicije a swójski raz“ tam wustupowacych skupin tohorunja k wopytej festiwala pohnuja. W přinošku wo kulturje wotdeleka zaběra so tež Marlena Nowak – wona hižo někotre lěta z Waršawy na festiwal jězdźi – z Nukstockom a přirunuje jón z běłoruskim festiwalom Basovišča.
Serbske a němske štučki zaklinčachu zawčerawšim na mjeztym hižo ...
Praski manifest 1968
27. junija 1968 wozjewi Praski časopis Literární listy manifest „Dva tisíce slov“. A tón płaći sobu jako najwažniši program Praskeho nalěća. Wón nasta na nastork organizowanych angažowanych njestronjanow – wědomostnikow, kulturnikow a spisowaćelow. Jara kritisce wobswětleše dokument reformowu politiku komunistiskeje strony kraja (KSČS) a jeho 1. sekretara Alexandera Dubčeka. Awtor manifesta, spisowaćel Ludvík Vaculík, zajimowaše so za Serbow a wopyta po přewróće tež lětni prózdninski kurs serbšćiny w Budyšinje. Podpisarjo manifesta su politiku wjednistwa KSČS a „mylenja socializma“ wótrje kritizowali, žadajo sej wot reformarjow strony „spěšniše a krućiše dalewjedźenje změnow w kraju“. Manifest namołwješe „dźěłaćerjow, ratarjow, wuměłcow“ stawkować, njebychu-li so reformy spěšnje w namjetowanym směrje dale wjedli.
Wobswětleja poměr mjez wjelkom a čłowjekom
Budyšin (JK/SN). Wčera popołdnju zahaji so na žurli Serbskeho domu w Budyšinje mjezynarodna wědomostna konferenca na temu „Zetkanje z wjelkami: Dynamika a přichod“. W běhu konferency, kotruž zarjaduje Budyski Serbski institut zhromadnje z Katedru za europsku etnologiju a ludowědu Würzburgskeje uniwersity a z Institutom za socialnu antropologiju a empiriske kulturne wědomosće Uniwersity Zürich, rozestajeja so wědomostnicy z nazhonjenjemi na mjezynarodnej a interdisciplinarnej runinje nastupajo kulturnoantropologiske slědźenja wo wjelku. Rozjimać a přirunać chcedźa mjez druhim wuwiće a dynamiku w mjezsobnym zetkanju wjelka a čłowjeka w europskich krajach.
Wuměłstwo w najstaršim twarjenju Lessingoweho města
Lětni serial SN 1. dźěl
Rězbarsku dźěłarničku zaso z kwalitu přihotować
Njebjelčanske towarstwo Kamjenjak z.t. chce w Miłočanskej skale wospjet Mjezynarodnu wuměłsku dźěłarničku přewjesć. Andreas Kirschke je so ze 56lětnym předsydu towarstwa Wielandom Schildom rozmołwjał.
Što Was jako noweho předsydu do tohole skutkowanja motiwuje?
W. Schild: Naš zaměr je a wostanje, łužiski zornowc wuměłsce wobdźěłać. Rězbarska dźěłarnička so tež lětsa zaso wotměje. To je ćežišćo skutkowanja tohole towarstwa. Sym wot lěta 2009 jeho čłon a stajnje zaso zahorjeny wo krasnej přirodźe při skale. Mje zajimuja stawizny towarstwa kaž tež jeho dźěło z tu- a wukrajnymi wuměłcami. Mam jich za dobrych a trajnych partnerow.
Kak sće přistup k towarstwu namakał?
Wutrobu wokřewjacy koncert na hrodźe dožiwili
Worcyn (LTh/SN). W času swětowych mišterstwow kopańcy skorži mnoho organizatorow, zo njezamóža sej za kulturne zarjadowanja dosć ludźi z křesła před telewizorom zwabić. Cyle hinak hibićiwa Róža Pinkawina, předsydka Worcynskeje Domowinskeje skupiny, kotraž kóžde lěto ludźi z bliskeje a dalšeje wokoliny do tamnišeho hrodu na nalětni koncert přeprošuje a hač na poslednje městno žurlu pjelni. Na lětuši koncert minjeny pjatk přijědźechu Rowniske glosy, dźewjeć žonow z Rownoho, kotrež so jako projektny chór znowa zhromadźichu. Woblečene běchu žony „běly šorcuch,cernu jaku a ten pćeslujucny šantk z kwětkami“. Rjany to napohlad.
