To a tamne (13.12.19)
Premiju dźesać milionow dolarow (nimale dźewjeć milionow eurow) je ameriske předewzaće njewočakowano swojim sobudźěłaćerjam k hodam dariła. Na hodowničce imobilijoweje firmy z Baltimora přepodachu přistajenym čerwjene listowe wobalki. Suma wučinješe wotpowědnje słužbnym lětam mjez sto a 270 000 dolarami za něhdźe 200 sobudźěłaćerjow. Šef rozłoži, zo je z dźakownosće jednał, dokelž je firma wažny zaměr docpěła. W dołhich rynkach stejo so přistajeni jemu dźakowachu.
Wěrowanski pjeršćeń su sobudźěłaćerjo wólbneho lokala w britiskim Hale Barnsu namakali. Njemało so dźiwachu, jako so tam debjenka z wólbneje urny wukuli. Prawdźepodobnje je so pjeršćeń někomu z porsta sunył, jako bě wčera wólbny lisćik za nowy parlament do kašćika tyknył.
Do Zakładneho zakonja zapisać
Diplomataj wupokazanaj
Moskwa (dpa/SN). Po pozdatnym skazanym morjenju Georgičana w Berlinje so diplomatiska kriza mjez Ruskej a Němskej dale přiwótřa. Nětko je tež Ruska dweju němskeju diplomatow wupokazała, kaž tamniše wonkowne ministerstwo w Moskwje zdźěla. Sobudźěłaćerjej mataj sydom dnjow chwile kraj wopušćić. Je to reakcija na „njetrjebawši rozsud“ zwjazkoweho knježerstwa, dweju ruskeju sobudźěłaćerjow wupokazać, z Moskwy rěkaše. Němska wumjetuje Ruskej pobrachowacu kooperaciju.
USA sankcije wobzamknyli
Washington (dpa/SN). Dom reprezentantow USA je sankcije přećiwo předewzaćam wobzamknył, kotrež su na twarje noweho płunowoda Nord Stream II mjez Ruskej a Němskej wobdźělene. Zapósłancy su z přemóžacej wjetšinu za zakoń hłosowali. USA argumentuja, zo podawa so Němska z pipelinu do wotwisnosće Ruskeje. Němske hospodarstwo w Ruskej planowane sankcije raznje zasudźa a namołwja zwjazkowe knježerstwo k přećiwnym naprawam.
Wuběrk dźěłać započał
Zwjazkowy prezident Frank-Walter Steinmeier je wčera ze swojej žonu ...
Wadźa so dale wo klimowych zaměrach
Brüssel (dpa/SN). Statni a knježerstwowi šefojo 28 čłonskich krajow Europskeje unije su dźensa w Brüsselu wo namjeće prezidentki komisije EU Ursule von der Leyen wuradźowali, Europu hač do lěta 2015 klimje napřećo neutralnu sčinić. Hač do kónca redakciskeho časa žane wuslědki njepředležachu.
Prezident Rady EU Charles Michel bě wčera skoržił, zo trěbna podpěra za zaměr klimyneutralneje Europy hač do lěta 2050 hišće pobrachuje. Diskusija wo tym dale traje. Michel zdobom na wšitke kraje apelowaše, dołhodobne klimowe zaměry sobu zamołwić. To by wažny signal hladajo na „green deal“ komisije EU był, wón rjekny.
Pólska, Madźarska a Čěska so zaměrej spjećuja, Europu hač do 2050 klimje napřećo neutralnu sčinić. To wšak by rěkało, žanym klimje škodźacym płunam do atmosfery twochnyć njedać, abo je na někajke wašnje składować. Mjenowane kraje žadaja sej pjenježnu pomoc, zo móhli swoje jara na wuhlo wusměrjene energijowe zastaranje přetworić. Za to chcedźa wotpowědny fonds zarjadować.
Chudoba Němsku dale pači
Berlin (dpa/SN). Paritetiski dobroćelski zwjazk je přiběrace rozdźěle mjez bohatymi a chudymi kónčinami Němskeje zwěsćił. „Hrjebja njewobsteji dawno wjace jenož mjez wuchodom a zapadom“, rjekny jednaćel zwjazka Ulrich Schneider dźensa w Berlinje, hdźež předstajichu „Rozprawu wo chudobje 2019“.
Najebać zwjeselace zniženje wšoněmskeje kwoty chudoby na 15,5 procentow pokazuja so „wuwića w nowych problemowych kónčinach zapadneje Němskeje, kotrychž dla mamy so starosćić. Dokładnje wobkedźbujo zwěsćiš, zo je Němska w prašenju chudoby do štyrjoch dźělow pačena“, dobroćelski zwjazk konstatuje. Bohatym krajam kaž Bayerskej a Badensko-Württembergskej ze 11,8 procentami chudych napřećo stejitej Sewjero- rynsko-Westfalska a wuchod z 18 procentami chudych.
Najwjace chudych po wšej Němskej je w Poruhrskej. Z 21,1 procentom mjez 5,8 milionami wobydlerjow je Poruhrska „problemowa kónčina čisło 1“. Starosće načinja tež dźeń a wjace chudych rentnarjow.
Wotmołwy wšelake
To a tamne (12.12.19)
Za trjebane žwjenkački maja w Berlinje wot najnowšeho wosebite sćěny, na kotrež móža je ludźo zlěpić. Zawod za rjedźenje města je so po dwuměsačnym wupruwowanju rozsudźił, 25 tak mjenowanych „gum walls“ w nutřkownym měsće zarjadować. Zamołwitych hižo dołho mjerza, zo ludźo žwjenkačk cyle jednorje na dróhu plunu.
Dźewjećlětny Japanjan je test matematiki na uniwersitnym niwowje wobstał. Shogi Ando, šuler 4. lětnika w prowincy Hyogo na zapadźe kraja je tak nowy starobny rekord nastajił. Hólčec bě před lětomaj započał za test wuknyć. Swoje kmanosće chcył na dobro towaršnosće zasadźeć, na přikład w boju přećiwo woćoplenju zemje. W Japanskej dźeń a młódše dźěći za šulski wuspěch trenuja. Často wužiwaja hižo do šulskeho zastupa zwonkašulsku wuknjensku pomoc.
Steinmeier poskića podpěru
Berlin/Połčnica (dpa/SN). Zwjazkowy prezident Frank-Walter Steinmeier komunalnych politikarjow podpěruje a jim rjap skruća. Často dźě su woni wopor hidy. Dźensa je so wón do Połčnicy podał, hdźež běchu tamnišu měšćanostku Barbaru Lüke (njestronjanka) hižo wohrozyli. Kaž z naprašowanja zwjazka městow a gmejnow wuchadźa, je so kóždy pjaty komunalny politikar hižo raz z woporom hidy stał. Jednaćel zwjazka Gerd Landsberg potrjechenych namołwja, wohroženja wozjewić.
Knježerstwo chce pomhać
Berlin (dpa/SN). Zwjazkowe knježerstwo je připowědźiło, dowolnikam pawšalnych jězbow insolwentneho předewzaća Thomas Cook financielnje pomhać. Tak dźe wo pjenjezy, kotrež zawěsćernja Zurich płaćić nochce, rěkaše dźensa w telewiziji ARD. Knježerstwo je powěsć dźensa připołdnju wobkrućiło. Kaž zawěsćernja informuje, zawěsćenska suma za wšitkich njedosaha. Wšako je škoda wo wjele wjetša. Konkretne ličby hišće žane njepředleža, dotal pak wuchadźeja z wjac hač 250 milionow eurow škody.
Dale a wjac staršich dźěła
