Na konsensso wusměrić spomóžne
Huštań/Budyšin (SN/at). W srjedźišću dwudnjowskeje klawsury Serbskeho sejma steješe kónc tydźenja w delnjołužiskim Huštanju (Wüstenhain) pola Wětošowa dźěłarnja wo principje konsensa. Na zakładźe tuchwilu předležaceho naćiska za móžne serbske statne zrěčenje su so wobdźělnicy w tym wudospołnili, při wotchilacych so měnjenjach so tak daloko přibližić, zo nastanje wot wšitkich akceptowany konsens. Kaž bě z kruha sejmarjow zhonić, mějachu wjacori z nich tele postupowanje za spomóžne. Samo ći, kotřiž su dotal zwučeni byli problemy na konflikt poćahowane wašnje rozrisać, widźachu w tym lěpšinu, za rozsud po móžnosći šěroki spektrum – tež ćichich – měnjenjow, pozicijow a nazhonjenjow zapřijeć. W kónctydźenskej klawsurje su najprjedy wšitke prašenja a přispomnjenja k předležacemu tekstej zezběrali. Kaž w nowinskej zdźělence Serbskeho sejma k tomu rěka, bě zaměr workshopa, zwučować metody, kak konsens namakać a tajki zeskutkownić.
Zhromadnu wiziju wuwili
Zhromadnje chcetej Zhorjelc a Zgorzelec wobydlerjow z ćopłotu zastarać
Zhorjelc (AK/SN). Měsće Zhorjelc a Zgorzelec chcetej so wot lěta 2030 zhromadnje dospołnje z klimowoneutralnej dalnoćopłotu zastarać dać. Za tónle zaměr wabješe Zhorjelski wyši měšćanosta Octavian Ursu (CDU) minjeny pjatk w Berlinje. Němskim a pólskim politikarjam předstaji wón tam projektaj klimowoneutralne zastaranje z dalnoćopłotu za europske město a masterski plan klimoneutralneho města 2030. Zaměr bě, sylnych partnerow na wšitkich runinach zdobyć. „Tuž zetka so wón z pósłancom Pólskeje republiki prof. dr. Andrzejom Przyłębskim“, informuje nowinska rěčnica města Zhorjelca Juliane Zachmann.
To a tamne (12.10.20)
Z 51 lětami zapozdźenja je klóšter w Bayerskej pohladnicu z Roma skónčnje dóstał. Hižo 20. apryla 1969 bě wěsta Hildegard postrow z Roma wotpósłała. Njekorektneje adresy dla pak njeje karta swój cil dotal docpěła. Hakle před dnjemi je póstownica póstowu kartu w klóštrje Münsterschwarzach pola Würzburga wotedała, a ta je tam nětko wulka tema.
Njeznata žona je roznošowarja nowin minjeny štwórtk w badensko-württembergskim Bermatingenje chětro rozhněwała. Najprjedy jeho zadźeržeše, hač móhł ju sobu wzać, štož wón wotpokaza. Krótko po tym wostaji póstownik klučik w awće tčacy, zo by nowinu do listoweho kašćika tyknył, njeznata z awtom prosće wotjědźe. Pjatnaće kilometrow dale je padušnica samo hišće njezbožo zawiniła a pěši ćeknyła. Pozadk kuriozneho padu dotal hišće wujasnjeny njeje.
Projekty za přichod Łužicy
Braniborska nochce we wobłuku swojeje strategije Łužicu jenož jako wědomostnu a slědźensku městnosć rozšěrjeć a kulturny region na juhowuchodźe kraja skrućić, ale tež serbske kulturne namrěwstwo dale wuwić. Tohodla bu wubědźowanje „Serbski pśichod: Łužyca – sorbische/wendische Zukunft: Lausitz“ wuwołane. 17 směrodajnych projektow su nětko mytowali.
Podstupim (SN/at). Wubědźowanje je braniborski wotpowědnik k serbskej kategoriji sakskeje akcije „Čiń sobu!“. Z nim „podpěramy dobre projekty a ideje ciwilnotowaršnostnych akterow na městnje“, zwěsći krajny społnomócnjeny za naležnosće Serbow, statny sekretar Tobias Dünow minjenu wutoru składnostnje wozjewjenja dobyćerjow. Přisłušne ministerstwo za wědomosć, slědźenje a kulturu spěchuje z mytami projekty, kotrež před pozadkom koronakrizy kulturne žiwjenje pozbudźeja a kulturnu mnohotnosć skrućeja.
Wjace přetrjeby, wjetši dawk
Berlin (dpa/SN). Reforma wozydłoweho dawka je wobzamknjena, Zwjazkowa rada je jej dźensa přihłosowała. Tak stupa wot klětušeho za awta z wulkej přetrjebu ćěriwa wozydłowy dawk. To ma ludźi wobwliwować, zo bychu zlutniwiše wosobowe awta kupili. Hižo přizwolene jězdźidła wot noweho rjadowanja potrjechene njejsu. Komponenta wuhlikoweho dioksida ma nětko wjetši wuznam hač ta zběhoweho ruma.
Trump jutře na wólbny bój
Washington (dpa/SN). Prezident USA Donald Trump chce so hižo jutře na wólbnobojowym zarjadowanju w zwjazkowym staće Florida direktnje na swojich přiwisnikow wobroćić. „Hdyž mamy dosć chwile podawk organizować“, chcył wón tam wustupić, rjekny Trump wčera wječor w sćelaku Fox News. Jenož něšto hodźin do toho bě jeho lěkar wozjewił, zo budźe najskerje wot soboty wěste, zo móže so Trump po schorjenju na koronu zaso na zjawnych terminach wobdźělić.
Pomoc za žiwe centrumy
Wopominanje
Halle (dpa/SN). W 12.01 hodź. 9. oktobra 2019 běchu při atentaće před synagogu w Halle prěnje wutřěle słyšeć. Lěto po prawicarskoteroristiskim njeskutku wopory w měsće nad Solawu z wjacorymi zarjadowanjemi wopominaja. Na tym chcyštaj so zwjazkowy prezident Frank-Walter Steinmeier a prezident Centralneje rady Židow w Němskej Josef Schuster wobdźělić. Wot 12.01 hodź. je w Halle žiwjenje tři minuty wotpočowało. Mjelčo su tam na morjeneju kaž tež trawmatizowanych ludźi spominali.
Prezident zwjazkoweho zarjada za škit wustawy Thomas Haldenwang warnuje „před nahle postupowacym antisemitizmom w Němskej“. Starosće židowskich sobuwobydlerjww su woprawnjene, zo stanu so w zjawnosći z woporom přisłodźenjow a samo atakow.
Reforma wólbneho prawa
Da tla dyrbi zlě być
Łužica kulturna stolica Europy
Podstupim (SN/JaW). Łužicu móhli za kulturnu stolicu Europy nominować. To je braniborska ministerka za wědomosć a kulturu Manja Schüle (SPD) namjetowała. „Mamy wulkotnu kulturnu krajinu we Łužicy, dźiwadła, muzeje, hrody, njeličomne kulturne iniciatiwy a jónkrótne namrěwstwo Serbow“, zwurazni wona na kromje wozjewjenja mytowanych idejoweho wubědźowanja „Kulturna domizna Łužica“. „Mój zaměr je, Łužicu jako samostatnu a atraktiwnu kulturnu kónčinu daloko za jeje mjezy znatu sčinić. Moja wizija je, zo ma so Łužica jako region změny a jako wójmidło mjez zapadnej a wuchodnej Europu přichodne dźesać do 15 lět z kulturnej stolicu Europy stać“, wona swój namjet potwjerdźi.
Předsyda Domowiny Dawid Statnik ma namjet za „chrobły, kotryž ma šarm. Wón móhł samo realistiski być, nawjazuje-li na nazhonjenja Žitawy w požadanju wo kulturnu stolicu Europy, kotruž bě Domowina podpěrała.“ Zdobom skedźbnja Statnik na to, zo njeleži Łužica jenož w Němskej, štož móhło šansy powjetšić. „Za 2028 a 2029 móžetej Čěska a Pólska města a regiony za kulturnu stolicu Europy nominować.“
To a tamne (09.10.20)
Wone stejachu wosrjedź nocy před radnicu, kinom a na puću. Rěč je wo 15 kruwach. Policija a wohnjowa wobora dyrbještej je w nocy na štwórtk w Alsdorfje pola Aachena popadnyć. Z pomocu powjazow móžachu skoćata skónčnje hromadźe ćěrić. Dalšu kruwu nańdźe policija ze swojim patruljowym wozom. Zawołany bur je swój skót po dwěmaj hodźinomaj z připowěšakom wotwjezł.
Tajki twaroh na sćěnje, mysla sej zawěsće mnozy, kotřiž tele dny wuměłca Benjamina Houlihana we Wolfsburgu wobkedźbuja. Z twarohom a žiwidłowej barbu wón ze swojim jazykom 30 kwadratnych metrow wulke płatno „pomoluje“. Twórbu chcedźa wot kónca oktobra we wuměłstwowym muzeju pod hesłom „In aller Munde“ pokazać. Wjac hač 150 wuměłcow budźe tam zastupjenych. Hač pak wšitcy mjenowane hesło tak chutnje bjeru kaž Houlihan?
