Drogi so w EU strašnje rozšěrjeja
Lissabon (dpa/SN). Twjerde drogi kaž kokain a heroin so w Europje strašnje dale rozšěrjeja. Strowota a wěstota Europjanow stej přez stabilne drogowe wiki, ale tež přez wobmjezowanja koranowirusa dla wohroženej, informuje wobkedźbowarnja za drogi a wotwisnosć wot drogow Europskeje unije (EMCDDA) w swojej wčera wozjewjenej kóždolětnej rozprawje. Strowotniske zastaranje a chłostanske naprawy su korony dla wobmjezowane, rěka z institucije Europskeje unije, kotraž je w Lissabonje zaměstnjena.
Dyrbimy z tym ličić, zo so „někotre potrjechene skupiny w zwisku z hospodarskimi sćěhami koronakrizy dla drogam přiwobroća a zo su potom dźěl drogowych wikow“, rjekny direktor EMCDDA Alexis Goosdeel, jako wón rozprawu wčera přednjese. To staja nětko hižo wućežene zarjadnišća pod hišće wjetši ćišć. Dyrbjeli tuž „spěšnje jednać, zo móhli na nowe wohroženje reagować“. Dźeń a časćišo w Europje wosebje wulke mnóstwa drogow namakaja. Lěta 2018 běchu rekordne 181 tonow kokaina sćazali. Sćazane mnóstwo heroina je wot 5,2 (2017) na 9,7 tonow (2018) rozrostło.
To a tamne (23.09.20)
Stary telewizor je so ze swojimi elektroniskimi pruhami wo to postarał, zo je we wsy Aberhosan we Walesu wšědnje rano w sedmich internet wupadnył – 18 měsacow dołho. Zamołwići telekomunikaciskeje posłužby běchu zadwělowani za přičinami pytali, doniž njezwěsćichu, zo jedyn z wobydlerjow wšědnje w 7 hodź. telewizor zaswěći. Stary nastroj je internet tak masiwnje wobwliwował, zo so system we wsy dospołnje sypny.
Cuzy pjeršćeń namakałoj staj mandźelskaj w swojim bydlenju w delnjosakskim Neu Wulmsdorfje, po tym zo bě paduch tam pobył. Njeje wšak wuzamknjene, zo je paduch złoćany pjeršćeń z grawuru „Jürgen“ a datumom druhdźe pokradnył a na to w domje porika zhubił. Dotal pak su wšitke pospyty, wobsedźerja pjeršćenja z pomocu mjena a datuma zwěsćić, bjez wuspěcha wostali.
Prěnje warnowanske stawki
Augsburg (dpa/SN). We wjacorych zwjazkowych krajach su dźensa warnowanske stawki w zjawnej słužbje Zwjazka a komunow zahajili. W Sewjerorynsko-Westfalskej a Bayerskej su we wjacorych městach před měšćanskimi zawodami a radnicami demonstrowali. W druhich krajach započnu so akcije přichodne dny. Dźěłarnistwo ver.di žada sej 4,8 procentow wjace mzdy, znajmjeńša pak 150 eurow měsačnje. Dźěłodawarjo – Zwjazk a komuny – njejsu dotal hišće scyła žadyn poskitk předpołožili.
Biskopja wuradźuja
Fulda (dpa/SN) Synodalny puć a cyrkwinske žiwjenje w časach koronakrizy steja wot dźensnišeho w srjedźišću nazymskeho schadźowanja Němskeje biskopskeje konferency w Fuldźe. Koronakrizy dla dyrbja wobdźělnicy wotstawk dodźeržeć a nahubnik wužiwać. Na dnjowym porjedźe steja tež přiběraca ličba wustupow z cyrkwje, směrnicy Vatikana k organizowanju wosadow a splažne znjewužiwanja w cyrkwinskich institucijach.
Poručeja ludźom doma wostać
Sakske knježerstwo chce po woli ministerskeho prezidenta Michaela ...
Pytaja swinje
Beeskow (dpa/SN). Po prěnich padach afriskeje swinjaceje mrětwy w Braniborskej pytaja wot wčerawšeho we wokrjesu Wódra-Sprjewja štyri specielnje wukubłane psy z Porynsko-Pfalcy zahinjene dźiwje swinje. Psy su na to trenowane kadawry wučušlić.
Tohorunja wčera wočakowachu dalše staflu tajkow psow we wokrjesu Sprjewja-Nysa, kotrež chcychu wot dźensnišeho zasadźić. Runje w kerčinojtych lěsnych kónčinach tele psy efektiwnje pomhaja, zdźěli hamtska skótna lěkarka wokrjesa Wódra-Sprjewja Petra Senger. Jeno z rjećazami ludźi zahinjene dźiwje swinje pytać by jara wobćežne było.
Pólske knježerstwo bjez wjetšiny
Waršawa (dpa/SN). Hladajo na hrožacu knježerstwowu krizu w Pólskej je justicny minister Zbigniew Ziobro narodnokonserwatiwne knježerstwo k jednoće namołwjał. „Samo mjez swójbnymi, kotřiž so lubuja, su druhdy rozestajenja“, rjekny Ziobro wčera we Waršawje do posedźenja předsydstwa knježaceje narodnokonserwatiwneje strony Prawo a sprawnosć (PiS). Justicny minister nawjeduje mału stronu Solidariska Pólska, kotraž twori zhromadnje z dalšej małej stronu Dorozumjenje koaliciju z PiS.
Hladajo na připowědźenu změnu knježerstwa napjatosće w rjadach koalicije přiběraja. To je so minjeny pjatk při wothłosowanju nastupajo zakoń wo zwěrinoškiće pokazało, jako 19 zapósłancow Ziobroweje formacije přećiwo naćiskej hłosowaše. Wot toho časa knježerstwo faktisce žanu wjetšinu w parlamenće wjace nima. Nětko spekuluja, zo předsyda PiS Jarosław Kaczyński knježerstwo rozpušći a ministra Ziobra pušći. Potom bychu nowowólby runje tak móžne byli kaž mjeńšinowe knježerstwo.
Kóždemu wučerjej laptop
Rozdźělny wothłós na „šulski wjeršk“ w kanclerskim zarjedźe w Berlinje
Berlin (dpa/SN). Po „šulskim wjeršku“ koronakrizy dla w kanclerskim zarjedźe su wobdźělnicy hladajo na wuslědki a na zhromadne dźěło mjez Zwjazkom a zwjazkowymi krajemi přewažnje spokojom. Kritika jewi so ze stron Zwjazka kubłanje a zdźěłowanje a wot FDP, kotraž rěčeše po wjeršku wo „kosmetice“.
Na zetkanju wobdźělili běchu so nimo zwjazkoweje kanclerki Angele Merkel, kubłanska ministerka Anja Karliczek, šef kanclerskeho zarjada Helge Braun (wšitcy CDU), předsydka SPD Saskia Esken a kultusowi ministrojo 14 zwjazkowych krajow. Dojednali su so na dalše kročele digitalizacije šulow. Při tym złožowachu so předewšěm na hižo dorěčane předewzaća.
Tak su wobzamknyli, słužbne laptopy za wučerjow wobstarać. W tym zwisku běchu dźěłarnistwa ćišć wukonjeli, dokelž běchu mnozy za čas zawrjenych šulow korony dla swoje priwatne kompjutery wužiwali. Nětko chcedźa kóždemu z 800 000 wučerjow Němskeje słužbny laptop přewostajić. Za to zaplanowane 500 milionow eurow dóstanu po najspěšnišim puću wot Zwjazka.
Rozdźělne pozicije
To a tamne (22.09.20)
Kašće z kolesom na kěrchow wozyć chcedźa přichodnje w Oldenburgu. Tam bydlacy wuměłc Michael Olsen je sej wotpowědne jězdźidło z dotrjebanych słužbnych kolesow listonošow natwarił a z nim po měsće jězdźi – z drjewjanym kašćom na zadnjej płoninje 3,80 metrow dołheho konstrukta. Na te wašnje chcył temu smjerć bóle do wšědneho dnja přinjesć. Mějićelku pochowanskeho instituta je za swoju mysličku nastupajo kolesowy serwis pochowanja hižo zdobył.
Znajmjeńša 27 antiknych sarkofagow su archeologojo w Egyptowskej při wurywanjach našli. Wone běchu 2 500 lět w zemi zahrjebane. Po prěnim posudku su kašće w dobrym stawje a njebuchu po chowanju wotewrjene, kaž rěkaše. Antikske rownišćo Sakkara južnje stolicy Kaira nad Nilom słuša do swětoweho kulturneho herbstwa UNESCO.
Rom poskića rozmołwu
Vatikan (B/SN). Po wótrej kritice němskich biskopow na dokumenće z Roma wo wosadnych reformach poskića Vatikan wujasnjowacu rozmołwu. Klerusowa kongregacija biskopow rady přijmje, zo bychu dwěle a rozhorjenosć wotstronili. To rjekny nawoda kongregacije, kardinal Beniamino Stella. Wón nochcyše so k tomu wuprajić, čehodla bu instrukcija bjez připowědźenja biskopam posrědkowana, kotřiž runje na tam wopisanych přerjadowanjach dźěłaja.
Spěchuje cyrkwinske twary
Hannover (B/SN). Załožba k zachowanju cyrkwinskich twarskich pomnikow w Němskej (KiBa) je loni sto projektow k saněrowanju cyrkwinskich twarow z 1,5 milionami eurow podpěrała. Mjez nimi běchu cyrkwje w 19 wosadach Braniborskeje, 20 w Mecklenburgsko-Předpomorskej, 17 w Durinskej a 14 w Saksko-Anhaltskej. Wot časa załoženja 1997 je załožba nimale tysac cyrkwjow spěchowała. Nawoda jeje předsydstwa Eckhart von Vietinghoff wujasni, zo je za čas koronapandemije wuznam cyrkwinskich twarow jasnje spóznajomny. „Tež cyrkwje su runje w krizach za nas wšitkich nuznje trěbne.“
Misereor žada sej škit klimy
