To a tamne (13.09.18)

štwórtk, 13. septembera 2018 spisane wot:

Chětro drohe hriby nazběrałoj staj mužej w lěsu njedaloko badensko-württembergskeho Waldshuta. Zběrarjej w starobje 67 a 69 lět zapakowaštaj cyłkownje 19 kilogramow hribow do kófroweho ruma swojeho awta, štož swědk wobkedźbowaše. Tón informowaše policiju, kotraž hribarjow powuči, zo staj zwjazkowy přirodoškitny zakoń raniłoj. Po nim směš jenož jedyn kilogram hribow wšědnje w lěsu zběrać. Mužej dyrbitaj nětko 1 700 eurow pokuty płaćić, 17 kg hribow pak pomocnym organizacijam přewostajić.

Dobre tři měsacy po wuchowanju dźěsća su zmužitemu migrantej z Malija francoske staćanstwo spožčili. Mamoudou Gassama bě kónc meje po fasadźe twarjenja w Parisu hač na pjaty poschod zalězł, zo by na balkonje wisaceho hólca wuchował. 22lětny Gassama bě w tym času bjez papjerow w Francoskej.

Dyrbja před wichorom ćěkać

srjeda, 12. septembera 2018 spisane wot:

Miami (dpa/SN). Wobydlerjo juhowuchodneho pobrjoha USA hotuja so na jara sylny hurrikan. Bližaceho so wichora „Florence“ dla su zamołwići stata South Carolina wukazali cyły pobrjóžny region ewakuować. Guwerner Henry McMaster z tym liči, zo je něhdźe milion ludźi po­trjechenych. Tež w dźělach statow North Carolina a Virginia su wobydlerjow namołwjeli, swoje domy wopušćić. Po wěšćenju meteorologow „Florence“ přez morjo přišedši jutře rano ze spěšnosću 200 kilometrow na hodźinu kraj docpěje.

Hoberski manewer zahajeny

Wladiwostok (dpa/SN). Ruska je wčera najwjetši wojerski manewer po lěće 1981 zahajiła. Na nim wobdźěla so 300 000 wojakow, 36 000 tankow a druhich jězdźidłow a wjace hač 1 000 lětadłow a helikopterow. Manewer „Wostok“ (Wuchod) přewjeduja w Sibirskej na dalokim wuchodźe Ruskeje. Wojacy maja zakitowanje kraja zwučować, kaž zakitowanske ministerstwo informuje. Jako znamjo dowěry pósła tež China 3 000 wojakow a 30 lětadłow na manewer.

Wotpokazuja ataku USA

Razne rozestajenja w zwjazkowym sejmje

srjeda, 12. septembera 2018 spisane wot:
Berlin (dpa/SN). Kaž wočakowane, je dźensa w zwjazkowym sejmje k raznym rozestajenjam wo knježerstwowej politice zwjazkoweje kanclerki Angele Merkel (CDU) dóšło. Hłowna přičina je debata wo etaće kanclerskeho zarjada, štož je tradicionalny wjeršk wuradźowanjow nastupajo etat kraja. W srjedźišću stejachu politika ćěkancam napřećo a starosće před přiběracym prawicarskim ekstremizmom. Rěčnik AFD žadaše sej wotstup kanclerki. Předsyda FDP wumjetowaše knježerstwu chaotiske dźěło. Šef frakcije Lěwicy Dietmar Bartsch šwikaše planowane wyše wudawki za Zwjazkowu woboru na jednym a přiběracu chudobu dźěći a staršich ludźi na tamnym boku.

UNO warnujepřed krejpřeliwanjom

srjeda, 12. septembera 2018 spisane wot:
New York (dpa/SN). Do wočakowaneho nadpada syriskeje armeje přećiwo poslednjemu zepěranišću zběžkarjow w Idlibje je generalny sekretar UNO António Guterres před „wulkim krejpřeliwanjom“ warnował. Wón ma za „absolutnje trěbne“ wojerskej wulkoakciji zadźěwać, kaž wčera w New Yorku rjekny. Hladajo na Rusku, Iran a Turkowsku Guterres zwurazni: Bój přećiwo terorizmej wójnske strony z toho njewuwjaza, zakładne směrnicy a mjezynarodne prawo dodźeržeć. Idlib je posledni wućek zběžkarjow w Syriskej. Wójsko je minjeny čas nowe jednotki do kónčiny přepołožiło a hrozy z wojerskej akciju, po tym zo běchu diplomatiske prócowanja zwrěšćili.

Altmaier chce Łužicu podpěrać

srjeda, 12. septembera 2018 spisane wot:

Budyšin (SN). Dźeń do zahajenja konferency wo strukturnym wuwiću we Łužicy su wotběh, referenća a moderatorojo dźěłarničkow jasni, kaž zdźěli referent Domowiny Pětr Brězan w Budyšinje. Konferenca wotměje so jutře a zajutřišim, pjatk, na Braniborskej techniskej uniwersiće (BTU) w Złym Komorowje. Zarjadowanje je zjawne a zastup darmotny.

Konferencu wo strukturnym wuwiću we Łužicy organizujetej zhromadnje Dźěłarnička přichod Łužicy w nošerstwje Zhorjelskeho wokrjesa a Domowina – Zwjazk Łužiskich Serbow. Decernentka wokrjesa Heike Zettwitz a předsyda Domowiny Dawid Statnik dwudnjowske wuradźowanje jutře w 9 hodź. zahajitaj.

Schadźowanje lubi wotměnjawy program, kotryž wobswětla transformaciju Łužicy přez „serbske nawoči“, wjacerěčnosć a regionalne wuwiće w serbskim sydlenskim rumje runje tak kaž digitalizaciju a socialne změny. Kóždy zajimc, kiž chce so na diskusiji wobdźělić, je ­wutrobnje witany, praji Brězan.

Dulig: Idealneho partnera našli

srjeda, 12. septembera 2018 spisane wot:

Přichod Nišćanskeje wagonownje přichodne pjeć lět zaručeny

Montreal/Niska (dpa/SN). Sakskemu hospodarskemu ministrej Martinej Duligej (SPD) je wagonotwarc Bombardier w Kanadźe přilubił, zo stej tworni Bombardier w Budyšinje a Zhorjelcu dołhodobnje wěstej. To wuchadźa ze zdźělenki ministerstwa. Dulig bě so w Montrealu ze zamołwitym koncerna za personal Danielom Brennanom zetkał. A tón dźakowaše so Duligej za pomoc, kotruž koncern ze stron Sakskeje a mjenowaneju komunow dóstawa. Bombardier sej derje wukubłanych fachowcow waži a chce dale w Sakskej aktiwny wostać. Wobě tworni chcedźa dale wutwarić, kaž rěkaše.

Sobudźěłaćerjo Nišćanskeje wagonownje móža so tohorunja dobreho přichoda nadźijeć. Kaž zamołwita kenclija za rjadowanje insolwency WallnerWeiß póndźelu zdźěli, chcedźa předewzaće w Zhorjelskim wokrjesu słowakskemu wagonotwarcej Tatravagónka w Popradźe předać. „Smy idealneho kupca namakali. Tak su dźěłowe městna něhdźe 300 přistajenych zaručene“, w zdźělence rěka. Karteloprawniske přihłosowanje wočakuja přichodny tydźeń.

To a tamne (12.09.18)

srjeda, 12. septembera 2018 spisane wot:

Ze schowanej kameru wobšudźić spytał je młody muž při teoretiskim jězbnym pruwowanju. 21lětny bě we westerwaldskim Hachenburgu prašenja z kameru – měješe ju w pasu schowanu, kumpanej pósłał, kiž prawe wotmołwy wróćo sćeleše. Byrnjež technika chětro rafinowana była, to pruwowarjej napadny. Po tym njemóžeše 21lětny na žane prašenja wjace prawje wotmołwić a wězo přepadny.

Drogi w hódnoće 33 000 eurow je rjedźerka w papjerniku nakupowanskeho centruma w hessenskim Neu-Isenburgu našła. Tři kilogramy kokaina, cannabisa, hašiša a amfetaminow běchu we wjacorych titach zapakowane. Swědomita žona je tity při rjedźenju wuhladała a policiju informowała. Kak bě wopojny jěd do wotpadkow přišoł, njeje dotal jasne. Zo so wobsedźer drogow hišće přizjewi, do toho policija skerje njewěri.

Namołwja nawodnistwo AfD

wutora, 11. septembera 2018 spisane wot:

Berlin/Köthen (dpa/SN). Ministerski prezident Saksko-Anhaltskeje Reiner ­Haseloff nawodnistwo AfD namołwja, swój poměr k prawicarskim ekstremistam wujasnić. Hladajo na zhromadne demonstracije politikarjow AfD z prawicarskimi ekstremistami Haseloff na to skedźbnja, zo dyrbjeli tež čłonojo AfD z konsekwencami ličić, hdyž stat na ranjenje zakonjow při demonstracijach reaguje. Při protestach prawicarjow w Kamjenicy a Köthenje běchu wospjet hitlerski postrow pokazowali a „Sieg Heil“ wołali.

Wuradźuja wo etaće 2019

Berlin (dpa/SN). Po lětnjej přestawce liča w zwjazkowym sejmje z kontrowersnymi debatami wo klětušim etaće. Financny minister Olaf Scholz (SPD) je dźensa swoje zasadne předstawy wo etaće rozłožił, kotryž bě kabinet spočatk julija wobzamknył. Planowane su wudawki 356,8 miliardow eurow, 13 miliardow wjace hač lětsa. Nowe kredity nochce Scholz žane brać. Opozicija žada sej hladajo na přiběrace dawkowe dochody wjace wudawkow na socialnym polu a wotstro­njenje solidarneho připłatka.

Žadaja sej podpěru za sankcije

CDU za wojerski zasah w Syriskej

wutora, 11. septembera 2018 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Politikarjo CDU so za to wuprajeja, zo měła Zwjazkowa wobora w Syriskej wojersce zasahnyć, jeli tam zaso jědojty płun zasadźa. „Dyrbjało-li w Idlibje k zasadźenju jědojteho płuna dóńć, měła Němska próstwy swojich přećelow wo pomoc jara chutnje pruwować“, praji wonkopolitiski rěčnik frakcije CDU/CSU w zwjazkowym sejmje Jürgen Hardt nowinarjam. Jeho stronski kolega Norbert Röttgen rjekny medijam: „Němska dyrbjała móžnosć pruwować, so pod wěstymi wuměnjenjemi ze swojimi zwjazkarjemi USA, Francoskej a Wulkej Britaniskej na wojerskim zasadźenju w Syriskej wobdźělić.“ Hdyž dźe wo to, nowemu surowemu nadpadej z jědojtym płunom z masowymi wuskutkami za ciwilne wobydlerstwo zadźěwać, „njesměła so Němska tomu spjećować“. Nowina Bild bě rozprawjała, zo w Zwjazkowej woborje plany za zasah němskeho wójska w Syriskej zdźěłuja.

Předsydka SPD Andrea Nahles zasadźenje Zwjazkoweje wobory wotpokazuje. Generalna sekretarka CDU Annegret Kramp-Karrenbauer pak ma je za „móžnu opciju“.

Z ćopłotu bóle lutować

wutora, 11. septembera 2018 spisane wot:

Na 20. braniborskim energijowym dnju w Choćebuzu wuradźowali

Choćebuz (SN). „Energijowa změna je wjace hač jeno změna na polu miliny. Wužiwanje miliny wučinja jenož pjećinu wšeje cyłoněmskeje energijoweje potrjeby. Něhdźe 30 procentow trjebaja we wobchadnym wobłuku. A nimale połojcu wšeje miliny trjebamy w zwisku z wužiwanjom ćopłoty. Runje tón wobłuk zawinuje w Němskej něhdźe štwórćinu wšitkich wobswětej škodźacych maćiznow w powětře.“ To je Albrecht Gerber (SPD), hospodarski a energijowy minister Braniborskeje, na wčerawšim 20. energijowym dnju kraja w Choćebuzu rjekł. Na zarjadowanju, kotrež bě ener­gijowe ministerstwo zhromadnje z Choćebuskej Industrijnej a wikowanskej komoru organizowało, diskutowaše 350 ­zastupnikow hospodarstwa, wědomosće, politiki a zarjadnistwa wo aktualnych energijopolitiskich wužadanjach. W srjedźišće steješe lětsa tema „Kak zmištrujemy změnu na polu ćopłoty w kraju?“

nowostki LND