Merkel chce zakitowanje sylnić

štwórtk, 23. junija 2016 spisane wot:
Berlin (dpa/K/SN). Němska zwjazkowa kanclerka Angela Merkel (CDU) chce wudawki za wojerstwo chětro rozšěrić. Po němsko-pólskich knježerstwowych konsultacijach podpěrowaše wona doraznje zaměr NATO, za zakitowanje wudać dwaj procentaj. „Hladajo na nowe wohroženja njemóže tónle wotpohlad jenož na papjerje stać“, zwurazni šefina CDU. Na swojim wjeršku 2014 we Walesu bě sej NATO za zaměr stajiła, zo kóždy čłonski stat přichodne dźesać lět wudawki za zakitowanje zwyši na dwaj procentaj nutřkokrajneho bruttoprodukta. W Němskej wučinja wón tuchwilu 1,2 procentaj. Hač do lěta 2020 ma suma wot 34,3 zrosć na 39,2 miliardźe eurow.

W naležnosći dale njepřišli

štwórtk, 23. junija 2016 spisane wot:

Podstupim (SN/at). Jutře ma nawodnica Delnjoserbskeho gymnazija Choćebuz (DSG) přisłušnemu šulskemu zarjadej koncept za swoje kubłanišćo zapodać. Šulska konferenca je předležacy dokument wotpokazała, dokelž nima tam woprawdźite nadawki kubłanišća za dosć zapřijate. Tež akciska Serbska syć je so na swojim wurjadnym posedźenju 16. junija přećiwo konceptej wuprajiła. Situacija je přiwótřena, tak zo su čłonojo braniborskeje Rady za naležnosće Serbow minjenu wutoru wo tematice ze zastupjerjemi frakcijow SPD, Lěwicy, CDU a Zelenych w krajnym sejmje diskutowali. Ani přeprošeny kultusowy minister Günter Baaske (SPD), ani přisłušna wotrjadnica ministerstwa njejstaj so za swoju njepřitomnosć zamołwiłoj. Byrnjež wobdźělnicy wuradźowanja temu wobšěrnje rozjimali, njejsu w naležnosći dale přišli. Dalewjedźenje projekta Witaj hač k abiturje w Braniborskej je bjez koncepta wohrožene. Zapósłanči Lěwicy a Zelenych pak běštej jón wutoru jasnje zakitowałoj.

Koncept koncepta dla?

štwórtk, 23. junija 2016 spisane wot:
Hdyž zapodachu zamołwići lěta 2008 koncept Delnjoserbskeho gymnazija šulskemu zarjadej, su so woni nadźijeli, dóstać bórze zelenu swěcu za dalše wuwiće njesměrnje wažneho kubłanišća w Delnjej Łužicy. Wosom lět je so mjeztym minyło, a zaso dyrbi kubłanišćo koncept zapodać. Za tehdy zdźěłany dokument so hižo ni­chtó wjace njezajimuje. Čehodla pak, dyrbiš so prašeć. Wšako su zamołwići na statnej stronje zaspali naležnosće rjadować, za kotrež kubłanišćo jich jasny signal trjeba. Na přikład njeje jenož njeakceptabelne, zo so braniborskemu kubłanskemu ministerstwu dotal poradźiło njeje, Serbske šulske postajenje z lěta 2000 modifikować; tež zadźerženje nastupajo dalewuwiće projekta Witaj zbudźa jenož nje­zrozumjenje. To pak stej wažnej stołpaj, na kotrejž měł so koncept Delnjoserbskeho gymnazija zepěrać, bjez njeju wostanje połojčna naležnosć. Axel Arlt

Štwórć lětstotka samostatnej

štwórtk, 23. junija 2016 spisane wot:

Słowjenska a Chorwatska bilancujetej njewotwisnosć

Zagreb/Ljubljana (dpa/K/SN). Tele dny je štwórć lětstotka tomu, zo stej so z roz­padowaceje Juhosłowjanskeje Słowjenska a Chorwatska zesamostatniłoj. We woběmaj krajomaj nětko bilancuja, što je historiska kročel wunjesła.

„Njewotwisnosć je so w kóždym nastupanju wudaniła. Směmy na wšo docpěte hordźi być“, hódnoći něhdyša premierka Chorwatskeje Jadranka Kosor. Wótc njewotwisnosće Słowjenskeje a jeje prěni prezident Milan Kučan zwuraznja: „Wěc je so w kóždym padźe zadaniła.“ Za njeho­ je najwažniše, zo „móžemy wot toho časa swój wosud sami postajeć“.

To a tamne (23.06.16)

štwórtk, 23. junija 2016 spisane wot:

Kanadiski wuměłc Douglas Coupland pyta za swój nowy projekt podobnika nižozemskeho molerja Vincenta van Gogha. „Mnozy ludźo někoho znaja, kiž wupada kaž wón“, praji Coupland. Dźesatki potencielnych dwójnikow su swoje foto wčera na internetnu stronu projekta „I am Vincent“ pósłali. Nětko ma so wo najpodobnišim dwójniku wothłosować. Dobyćerja chce Coupland jako 2x3 metry wysoku bronzowu postawu zwěčnić.

Město Mnichow sej žada, zo maja so kralowskim pythonam 46lětneje wobsedźerki jenož hišće mortwe myše picować. Město powołuje so při tym na zwěrinoškitny zakoń, po kotrymž maja so njetrjebawše čwěle myšow wobeńć. Z pomocu nawody zběrneje stacije za reptilije w Mnichowje Markusa Baura prócuje so wobsedźerka nětko swoje zwěrjata překubłać – dotal pak bjez wuspěcha.

Tesla chce SolarCity přewzać

srjeda, 22. junija 2016 spisane wot:

Palo Alto (dpa/SN). Zhotowjer elektroawtow Tesla je za přewzaće předewzaća SolarCity poskitk we wobjimje 2,5 miliardow eurow předpołožił. Tesla chce sumu w formje akcijow zapłaćić. Z přewzaćom móhli připrawy SolarCity přeńć do energijoweje sparty firmy Tesla, kotraž chce so nimo awtoweje industrije tež na energijowe wiki koncentrować.

Cameron chcył premier wostać

London (dpa/SN). 24 hodźin do Brexit-referenduma je britiski premierminister David Cameron chětro njewěsty, kak wothłosowanje wuńdźe. „Nichtó njewě, što so stanje“, rjekny Cameron nowinje Financial Times. Zdobom wón potwjerdźi, zo chcył na kóždy pad zastojnstwo premiera dale wukonjeć. W žanym padźe tež njewob­žaruje, zo bě k referendumej namołwjał. Po naprašowanjach je wuslědk jutřišeho wothłosowanja 45 milionow wólbokmanych wotewrjeny. Wšitko pokazuje na dwubój mjez přećiwnikami a tymi, kotřiž chcyli dale w EU wostać.

Hłowna zhromadźizna

Janske jěchanje je kruty wobstatk janskeho swjedźenja, znajmjeńša w delnjołužiskej wsy Kozłem, jeničkej wsy, hdźež tónle serbski nałožk hišće pěstuja. Tež minjenu njedźelu­ tomu zaso tak bě, zo so tam wo kostrjancowu pychu jěcharja Jana wubědźo­wa­chu. Foto: pa/Andreas Franke

Gauck na wopory ZSSR dopominał

srjeda, 22. junija 2016 spisane wot:
Berlin (dpa/K/SN). Němski zwjazkowy prezident Joachim Gauck je na 75. róčnicy nadpada hitlerskeje Němskeje na Sowjetski zwjazk (ZSSR) dopominał na ćerpjenja sowjetskich wojakow a ciwilistow. „Tajke wopory kaž Sowjetski zwjazk njebě w Druhej swětowej wójnje žadyn druhi kraj přinjesł: Nimale 27 milionow ludźi je žiwjenje přisadźiło“, prezident zwurazni. Zdobom pohódnoći wón wulki, njenarunajomny a njezapomnity přinošk ludow Sowjetskeho zwjazka k dospołnemu poraženju nacistiskeje Němskeje. Při postupowanju Čerwjeneje armeje a pozdźišo w sowjetskim pasmje je so nowa njeprawda stawała, štož pak na wuznamnym historiskim fakće ničo njezměnja.

Nowemu nawalej ćěkancow zadźěwać

srjeda, 22. junija 2016 spisane wot:
Berlin (dpa/K/SN). Europska unija ma wotpohlad, nowemu nawalej migrantow zadźěwać z inwesticijemi po miliardach. Europska inwesticiska banka namjetuje, projekty zwonka zhromadźenstwa spěchować z hišće jónu telko pjenjezami kaž dotal planowane. Z přidatnymi šěsć miliardami eurow dyrbjeli so w přichodnych pjeć lětach na městnje wotstronić wobstejnosće, kotrež su přičiny ćěkanja. Pjenjezy měli so předewšěm za inwesticije w Jordaniskej, Libanonje, Egyptowskej a maghrebskich statach nałožić. Profitować móhli tohorunja zapadobalkanske staty kaž Albanska a Serbiska. Wo­sebje dźe wo twar šulow, wo lěpše strowotnistwo a wo spřistupnjenje wody.

Chcedźa delnjoserbšćinu bóle spěchować

srjeda, 22. junija 2016 spisane wot:

Podstupim (dpa/SN/BŠe). Braniborske krajne knježerstwo chce delnjoserbsku rěč bóle spěchować. Ministerka za wědomosć, slědźenje a kulturu Martina Münch (SPD) bě wčera plan předpołožiła, z kotrymž chce delnjoserbšćinu na juhu kraja zesylnić. K tomu słušeja informacije za rěčnu wučbu w šulach a pěstowarnjach kaž tež wuwiće online-poskitkow w delnjoserbšćinje a wukubłanje wučerjow, kotřiž móhli ju podawać.

„Delnjoserbšćina je po wuprajenju UNESCO jedna z najwohrožeńšich rěčow Europy“, podšmórny Münch. Z krajnym mytom chcedźa wosebity angažement za rěč narodneje mjeńšiny přichodnje wu­znamjenić. Dale je w planje předwidźane sobudźěłaćerjam zarjadnistwow zmóžnić dalekubłanja k naležnosćam mjeńšiny. Zdobom chcedźa jich wo prawniskich předpisach informować a wabić, zo bychu delnjoserbšćinu w zarjadach nałožowali. Cyłkownje 50 zdźěla hižo zwoprawdźenych naprawow je w planje zakótwjenych. Kulturne ministerstwo tuž loni w juliju wobzamknjeny plan, rěč mjeń­šiny spěchować, chutnje bjerje. Hižo w juliju so krajny sejm z tym zaběra.

nowostki LND