Rumunsku a Bołharsku přiwzali

štwórtk, 12. decembera 2024 spisane wot:

Brüssel (dpa/SN). Bołharska a Rumunska přistupitej wot lěta 2025 dospołnje Schengenskemu rumej bjez pomjeznych kontrolow. Hižo wot měrca 2024 su kontrole na lětanišćach a w přistawach zběhnyli. Nětko je tež nadróžny wobchad do wobeju krajow bjez kontrolow móžny. Tole zdźěla Madźarska, kotraž tuchwilu předsydstwo Rady EU wukonja, po jednohłósnym wobzamknjenju wšitkich 27 čłonskich krajow EU.

UNO žada sej přiměr w Gazy

New York (dpa/SN). Hłowna zhromadźizny UNO žada sej z rezoluciju hnydomny a trajacy přiměr bjez kóždych wuměnjenjow w Gazaskim pasmje kaž tež hnydomne pušćenje wšěch w pasmje jatych zastajencow. Němska je zhromadnje z 157 dalšimi čłonami w New Yorku za naćisk rezolucije hłosowała. Dźewjeć krajow bě přećiwo tomu, mjez nimi USA a Israel. Rezolucije hłowneje zhromadźizny UNO njejsu zawjazowace, maja pak wulki symboliski wuznam.

Weil: Jednanja sprostnjene

Zwjazkoweho prezidenta Franka-Waltera Steimeiera su wčera w stolicy Nigerije, Abuja, z wojerskej ceremoniju witali. W palasće wočakowaše hosća z Němskeje prezident Bola Tinubu. Dźensa chcyše Steinmeier hospodarsku metropolu Lagos wopytać a so tam mjez druhim z předewzaćelemi zatkać. Foto: dpa/Bernd von Jutrczenka

Berger nastupi přećiwo Kretschmerej

štwórtk, 12. decembera 2024 spisane wot:

Drježdźany (dpa/SN). Čłon Swobodnych wolerjow Matthias Berger chce 18. decembra přećiwo ministerskemu prezidentej Michaelej Kretschmerej nastupić a žada sej politiski nowozapočatk w Sakskej. W rozmołwje z nowinarjemi Berger rozłoži, zo njemóže hižo „dale kaž dotal“ Kretschmera akceptować. „Sakska trjeba politiski nowozapočatk bjez wumjezowanja“, 56lětny Berger rjekny. Wón bě štyri lěta dołho wyši měšćanosta w Grimmje. Ma njewotwisne knježerstwo fachowcow za najlěpše rozrisanje. Z tym nastupi nimo Kretschmera (CDU) hišće dalša wosoba w boju wo najwyše zastojnstwo Sakskeje.

Berger potwjerdźi, zo ma politiske połoženje w Sakskim krajnym sejmje za „kompletnje skepsane“. Tam jedna so jenož hišće wo „stronsku politiku a zachowanje mocy“. Při wólbach ministerskeho prezidenta spušća so Berger na podpěru AfD, BSW a njespokojnych zapósłancow CDU, kotřiž su wot tuchwilneho krajneho knježerstwa přesłapjeni.

Mario Voigt jako premier woleny

štwórtk, 12. decembera 2024 spisane wot:

Erfurt (dpa/SN). Politikar CDU Mario Voigt je nowy ministerski prezident Durinskeje. 47lětny je dźensa w krajnym sejmje w Erfurće hnydom w prěnim wólbnym kole trěbnu absolutnu wjetšinu hłosow měł, byrnjež jeho nowa koalicija CDU, BSW a SPD tam žanu swójsku wjetšinu njedocpěła.

Móžno tole bě, dokelž je so po wšej Němskej prěnja tak mjenowana koalicija ćernjowki hišće do posedźenja sejma z Lěwicu dojednała. Tak njebě wukónc wólbow wot AfD z jeje předsydu Björnom Höcke wotwisny. Lěwica je připowědźiła, zo chce za Voigta hłosować. „AfD njesmě žane jewišćo dóstać“, rjekny frakciski šef Lěwicy Christian Schaft.

Při wólbach ministerskeho prezidenta hłosowaše w prěnim kole 51 zapósłancow za Voigta, 33 přećiwo njemu, štyrjo so hłosa wzdachu. Koalicija Voigta ma w krajnym sejmje jenož 44 z cyłkownje 88 mandatow. Tajneho wothłosowanja w kabinach dla njeje tuž jasne, hač njeje Voigt tež hłosy AfD dóstał. AfD je ze 32 zapósłancami najsylniša frakcija.

„Njesměmy so wróćo sćahnyć“

štwórtk, 12. decembera 2024 spisane wot:

Minister Pistorius za sylniše zasadźenje Němskeje na Bliskim wuchodźe

Bagdad (dpa/SN). Zakitowanski minister Boris Pistorius (SPD) chce po powalenju dotalneho režima w Syriskej połoženje na Bliskim wuchodźe stabilizować. Na kromje knježerstwowych rozmołwow w Iraku přilubi politikar SPD sylniše zasadźenje Němskeje, jeli sej kraje regiona tole přeja. Hladajo na polóženje w Syriskej Pistorius rjekny, zo móhł sej zhromadne dźěło z nowymi mócnarjemi pod wěstymi wuměnjenjemi předstajić.

„W přichodnych měsacach dyrbimy nowe formaty wěstotneje kooperacije zdźěłać, zo móhła tež Němska zamołwitosć přewzać, runje hladajo na Syrisku“, wón měni a doda zo tole „spektrum nadawkow jasnje rozšěrja“.

Móc ze wšěm gwałtom

štwórtk, 12. decembera 2024 spisane wot:
Politiscy zajimowani dopominaja so zawěsće hišće derje na 5. februar 2020. ­Tehdy wolachu zapósłancy CDU, FDP a AfD w Durinskim krajnym sejmje Thomasa Kemmericha za ministerskeho prezidenta. Po dlěje trajacym protesće ludnosće, ale tež z Berlina wón krótko na to zaso wotstupi. Wčera wolachu zapósłancy w Podstupimje Dietmara Woidkeho (SPD) za ministerskeho prezidenta, mjez nimi tež někotři z AfD. Protest dotal žadyn wuhladali njejsmy. Runje tole drje je najjasniši ­symptom stajnje dale do praweho směra pućowaceho politiskeho swěta w Němskej. Wólby ministerskeho prezidenta dźensa w Durinskej pak su pokazali, zo jedna naša demokratija tež hinak. Mario Voigta wolachu zapósłancy CDU, SPD, BSW a prawdźepodobnje tež Lěwicy. Prawicarjam njejsu woni šansu skićili, znowa wólby wobwliwować a politiske signale wusyłać. Zajimawe pak budźe, kak so dźěło w krajnym sejmje ze sylnej AfD dale wuwiwa. Maximilian Gruber

To a tamne (12.12.24)

štwórtk, 12. decembera 2024 spisane wot:

Na wšěch 46 620 namakankow su lětsa hač do kónc nowembra w běrowje Berlinskich wobchadnych zawodow wotedali. Najčasćišo wotedachu toše, nachribjetniki a wačoki, rěčnica zdźěli. Wosebje kuriozne zhubjene wěcy su drohotny kožuch za šiju, fetišowe drasty, kostimy a dźěćace plastowe awto. Něhdźe 35 procentow namakankow wobsedźerjam zaso wróća. Jeli so nichtó njepřizjewi, wěcy po šěsć tydźenjach přesadźuja.

Wulkowikowarja drogow su w Drježdźanach zajeli. 24lětnemu wumjetuja, zo je něhdźe 70 kilogramow Crystal Metha w Drježdźanach a Lipsku předawał. Tež w Berlinje je kilogramaj kokaina předał. Hódnotu drogow trochuja na 785 000 eurow. Při přepytowanju jeho bydlenja w Drježdźanach namakachu 30 000 eurow a brónje. Fachowcy běchu so do komunikaciskeje syće dealera zadobyli.

Zwiski mjez Awstralskej a Łužicu hajił

srjeda, 11. decembera 2024 spisane wot:

Něhdyši předsyda Wend/Sorb Society of South Australia Dennis Jenke zemrěł

Z Awstralskeje je dóšła powěšć, zo je 3. nowembra 2024 w Lobethalu pola Adelaide zemrěł angažowany sobustaw a wjacelětny předsyda serbskeho towarstwa w Južnej Awstralskej, knjez Dennis Jenke, w starobje 94 lět. Wón zawostaji swoju mandźelsku June, syna Marka, dweju wnučkow a prawnučka. Jako swěrny sobustaw lutherskeje cyrkwje namaka swój posledni wotpočink na wosadnym kěrchowje w Lobethalu.

Potomnik serbskeje swójby

Ze zrěčenjom njespokojom

srjeda, 11. decembera 2024 spisane wot:

Drježdźany (SN). Gmejny a wokrjesy w Sakskej kritizuja koaliciske zrěčenje CDU a SPD a sej předźěłanje tutoho žadaja. Pozadk je, zo deficit w etatach dale a bóle stupa. Předewšěm w zakonju předpisane wysoke socialne kóšty a wysoke płaćizny za energiju kaž tež personal komuny poćežuje.

Poprawom chcyštej stronje do jednanjow wo koaliciskim zrěčenju komunam hladajo na financielnu nuzu pomhać. Z koaliciskeho zrěčenja pak to nawopačne wuchadźa. Tak sej komuny žadaja, so nowych planowanych socialnych wudawkow wzdać. W lěće 2028 planowane darmotne předšulske lěto za wšitke dźěći w Sakskej měło so šmórnyć. Jeničce za tónle projekt dyrbjeli w Sakskej 250 milionow eurow wob lěto nałožić. Tohorunja měła koalicija planowany moratorij za pěstowarnje cofnyć. Tak stej CDU a SPD hladajo na znižace so ličby dźěći w pěstowarnjach wobzamknyłoj, personalne kóšty njepřikrótšić. Za lěto 2025 a 2026 to cyłkownje 120 milionow eurow wjace kóštow zawinuje. Komuny maja tohorunja za trěbne, zo so w zjawnej słužbje dźěłowe městna wottwarja.

Scholz próstwu zapodał

srjeda, 11. decembera 2024 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Zwjazkowy kancler Olaf Scholz (SPD) je dźensa wotpowědujo artiklej 68 wustawy prezidentku zwjazkoweho sejma Bärbel Bas (SPD) wo to prosył, w zwjazkowym sejmje prašenje dowěry na dnjowy porjad stajić. Scholz chce po pušćenju zwjazkoweho financneho ministra Christiana Lindnera (FDP) 23. februara dočasne nowowólby zwjazkoweho sejma přesadźić. Zwjazkowy sejm přichodnu póndźelu wo dowěrje rozsudźi. Wuslědk wothłosowanja njeje jasny.

Iran wumjetuje USA a Israelej

Teheran (dpa/SN). Iranski prezident Ajatollah Ali Chamenei je njepřećelomaj kraja Israelej a USA wumjetował, zo su za powalenje režima syriskeho mócnarja Bashara al-Assada zamołwite. „Nichtó njedwěluje, zo su podawki w Syriskej wuslědk amerisko-cionistiskeho plana“, nabožny nawoda Irana rjekny. Chamenei twjerdźi, zo ma dopokazy za komplot Israela. Přiwšěm pak je njemjenowaše.

Dulig njebudźe wjace minister

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND