Italska skedźbnja na mjeńšiny
Na iniciatiwu zwjazka filatelistow je italska pósta před dnjemi nowu póstowu znamku wudała, kotraž dopomina a na to skedźbnja, zo Italska rěčne mjeńšiny škita. Na znamce widźimy Italsku wobwitu z barbami narodneje chorhoje a čitamy hesło – La Republika tutela le minoranze linguistiche – a mjez dźewjeć rěčemi, kotrež so w kraju rěča, stej tež słowjenšćina a chorwatšćina naspomnjenej. Słowjenšćinu rěča na wšě pjeć procentow wobydlerstwa a woni postaraja so wo šulstwo, tak zo je móžno, abituru w jich maćeršćinje złožić. Swójski dialekt chorwatšćiny rěči so w regionje Molise prowincy Campobasso a pomjenuje so tohodla molisechorwatšćina (Moliški hrvatski dialekt). Tutón dialekt rěča pak tež w Awstraliji a Argentinskej. Fachowcy maja za to, zo je to dialekt mjez chorwatšćinu a/abo serbochorwatšćinu. Wona rěč wosta bjez pisomneje normy a wužiwa so dźens hišće wot mjenje hač 2 500 wobydlerjow.
Póstowa znamka płaći 4,65 € a so po cyłej Europy wužiwa. Jurij Łušćanski
To a tamne (29.11.24)
Wulkeho nawala myšow dla su ćěłozwučowarnju w Plauenje dospołnje zawrěli. Dotalne prócowanja fachowcow za bój přećiwo škódnikam njejsu žadyn wuspěch wunjesli, město zdźěla. Tuchwilu njewědźa, kelko myšow w hali je. Pod špundowanjom su jěd połožili. Dokelž pak dyrbja nětko na druhich městnach sportownje jědojte wabjenki kłasć, hrozy dźěćom w hali strach. Potrjechenej stej šula Montessori a sportowe towarstwo.
Wopačnych informacijow pola policije dla je wobchadna ministerka Wulkeje Britaniskeje wotstupiła. Louise Haigh bě lěta 2013 w Londonje z woporom rubježneho nadpada. Policiji bě wona tehdy lisćinu rubjenych wěcow přepodała. Na njej steješe tež jeje słužbny mobilny telefon. Tón pak ležeše doma. Tole jej medije nětko wumjetuja. 37lětna Haigh je najmłódša ministerka w knježerstwje kraja.
Njepisajmy serbske stawizny z němskeho wida!
Čitajo w Předźenaku (15.11.24) wo kolonizaciji – njekolonizaciji Serbow běch zadźiwany, kak chětro hinaše su moje mysle w někotrych prašenjach. Nochcu pak tule wulce polemizować, ale so jenož skrótka masowemu mordarstwu lěta 939 přiwobroćić. Tute sta so w zamołwitosći markhrabje Gera (wokoło 900 do 965), kotryž bě so pozdźišo jako zabiwar Słowjanow wuwołał.
Stawiznar Serbskeho instituta wobdwěluje w Předźenaku Gerowy njeskutk ze słowami: „njemóžemy hižo zwěsćić“ ... „prastary bajowy motiw“ ... „znajemy z mnohich kulturow“ ... „mytos(u), kiž je so zesamostatnił“.
Tole ja cyle hinak widźu. Chronist Widukind (wokoło 925 abo 933/35 do 973) njeje w swojim zapisku sobu podał ani lěto ani městnosć njeskutka. To pak njerěka, zo je sej wšo wumyslił. Lěto 939 su stawiznarjo wuslědźili z druhich dokumentow. Wo městnje pak so w stawizniskich knihach ničo njepraji, chibazo jewja so tu a tam w literaturje tukanja: Mišno, Merseburg, Gehren abo Geroburg.
Borzdźidło w porjadku było
Karlsruhe (dpa/SN). W zwadźe wo wužiwanje dobytkow energijowych zastaraćelow na dobro nišich płaćiznow miliny je 22 potrjechenych energijowych předewzaćow před zwjazkowym wustawowym sudnistwom zwrěšćiło. Jich skóržbu su dźensa wotpokazali. Přerjadowanje dobytkow na dobro ludźi bě we wurjadnym połoženju prawnisce w porjadku, sudnicy dźensa zdźělichu. Zwjazkowe knježerstwo bě „borzdźidło milinowych płaćiznow“ 2022 wukazało.
EU chce ruske łódźe chłostać
Brüssel (dpa/SN). Europska unije přihotuje dale trajaceje wójny Ruskeje přećiwo Ukrainje dla nowy, mjeztym 15. paket sankcijow. Po informacijach powěsćernje dpa diskutowachu zastupnicy 27 čłonskich statow wčera wo nowych namjetach Europskeje komisije. Naprawy měrja so přećiwo ruskim łódźam, kotrež dale ruski wolij po morjach swěta transportuja. Nimo toho chcedźa firmy chłostać, kotrež w Chinje truty twarja, kotrež Ruska přećiwo Ukrainje zasadźuje.
Kijew žada sej škit powětra
Sobudźěłaćerjo zawoda BBB a wuměłc Christian Dlugosch su dźensa ...
Faeser namołwja ke kedźbliwosći
Z 18 lětami do wójska Ukrainy
Kijew (dpa/SN). Po ruskich raketowych nadpadach je na zapadźe Ukrainy milina wupadnyła. W kónčinje wokoło města Riwne je wjace hac 280 000 domjacnosćow bjez miliny, guwerner Olexander Kowal zdźěla. Nimo toho maja problemy při zastaranju ludźi z wodu. W susodnej Wolhyniskej podłu mjezy Pólskeje je 200 000 domjacnosćow wot zastaranja z milinu wotrěznjenych.
Knježerstwo USA sej wot Ukrainy žada, starobu woborneje winowatosće jasnje znižić, zo móhli wjace wojakow do wójska zwołać. Kaž wjacore medije rozprawjeja, dyrbjała Ukraina po woli USA přichodnje hižo 18lětnych młodych muži do wójska ćahnyć. Tak móhli pobrachowacych muži na fronće narunać.
Chaos w Kabulu před wuběrkom
Berlin (dpa/SN). Přepytowanski wuběrk zwjazkoweho sejma nastupajo Afghanistan je sej dźensa něhdyšeho wonkowneho ministra Heika Maasa skazał. Politikarja SPD maja za jednoho z hłownje zamołwitych hektiskeho ewakuowanja němskeho wulkopósłanstwa w afghaniskej stolicy Kabulu bjezposrědnje do zaćaha islamistiskich talibanow w awgusće 2021. Wuběrk pruwuje wobstejnosće ewakuowanja a rozsudy tehdy zamołwitych hladajo na přiwzaće domoródnych pomocnikow zwjazkoweje wobory.
Maas bě swój čas w zwjazkowym sejmje swoje wahanje zakitował, jako druhe kraje bližacych so talibanow dla swój personal hižo ewakuowachu. Wón tehdy z toho wuchadźeše, zo so talibanam njeporadźi, w běhu něšto dnjow Kabul zdobyć. Krótko na to islamistiscy wojowarjo bjez kóždeho spjećowanja afghaniskeho wójska do stolicy zaćahnychu. Wobrazy lětadła so dźeržacych ludźi na Kabulskim lětanišću chaos symbolizowachu. Maas tehdy chutnje wo tym rozmyslowaše, hač njeby lěpje było, wotstupić.
Sakskej CDU a SPD čas ćěka
Koaliciske jednanja w rozsudnej fazy – žana wjetšina w krajnym sejmje
Drježdźany (SN). Tutón tydźeń móhł za Saksku rozsudny być: CDU a SPD wujednatej w Drježdźanach nadrobnosće swojeho koaliciskeho zrěčenja. Dojednanje w tymle prašenju by wažny měznik po puću k zhromadnemu mjeńšinowemu knježerstwu był. Wšelake prašenja pak dyrbja hišće rozrisać.
Po zwrěšćenych rozmołwach za koaliciju ćernjowki z BSW stejitej CDU a SPD nětko pod wulkim časowym ćišćom. Přičina su časowe doby za wutworjenje noweho knježerstwa, kotrež sakska wustawa předpisuje. Minjene tydźenje su so dźěłowe skupiny wobeju stron w rekordnym času na zasadne dypki dorozumili. Su to mjez druhim wobłuki strowotnistwa, kubłanja, hospodarstwa a nutřkowneje wěstoty. Kónc tydźenja chcedźa dźěłowe skupiny wuslědki swojeho dźěła předpołožić. Wodźacy zastupnik CDU při jednanjach wo nowe knježerstwo je kultusowy minister Christian Piwarz. Socialdemokratow zastupuje předsyda frakcije w krajnym sejmje Dirk Panther.
