W Sakskej sej CDU a SPD přezjednej

srjeda, 04. decembera 2024 spisane wot:
Drježdźany (dpa/SN). W Sakskej stej so CDU a SPD w dalokej měrje na koaliciske zrěčenje dorozumiłoj. Dokument chcedźa zastupnicy wobeju stronow w běhu popołdnja předstajić, medije rozprawjeja. CDU a SPD wot srjedź nowembra wo wutworjenju mjeńšinoweho knježerstwa jednatej. Nowemu knježerstwu CDU a SPD pobrachuje w krajnym sejmje dźesać hłosow. Wurunać chcedźa tole z hłosami opozicije, tež ze stron AfD. Za to planuja „mechanizm konsultacijow“ wo jednotliwych zakonjach w parlamenće. Minister za wobswět Wolfram Günther (Zeleni) warnuje před pobrachowacej wjetšinu při wólbach Michaela Kretsch­mera (CDU) za ministerskeho prezidenta. Tež za etat njeje žana wjetšina w krajnym sejmje wotwidźomna. Günther ma tole za „hoberski problem, w kotrymž Sakska tči“. Přichodna koalicija CDU a SPD spěcha wotpohladnje do chaosa, takle njemóžeš w kraju knježić. Zamołwity za to je ministerski prezident, Günther rjekny. „Kretschmer je wospjet rjekł, zo ze Zelenymi nochce“, wón doda.

Što tči za protestami?

srjeda, 04. decembera 2024 spisane wot:

Kak so wobrazy tola runaja: Protesty w Georgiskej přećiwo tamnišemu knje­žerstwu dopominaja mje na podawki w ukrainskej stolicy Kijewje. W nowembru 2013 bě so tehdyši prezident Wiktor Janukowič spjećował, tak mjenowane asociěrowanske zrěčenje z Europskej uniju podpisać. Na to wudyrichu protesty na torhošću Maidanje w Kijewje – spočatnje měrliwje, potom namócnje a skónčnje krawnje. Lěta 2022 je tam samo wójna wudyriła, kotraž hač do dźensnišeho traje.

Nadźijam so jara, zo wšitcy zamołwići z tutoho zahubneho procesa wuknu. Mjez Berlinom a georgiskej stolicu Tbilissijom leži 3 400 kilometrow. Trjeba Europska unija woprawdźe kraj pod Kawkazom w swojich rjadach? Snano pak tči tež ­wo wjele wjace za tutymi protestami. Z Ukrainy wšak wěmy, zo chowaja so za tajkimi podawkami tež stajnje strategiske a geopolitiske zajimy. Tute měrja so w prěnim rjedźe na zemske pokłady a wosebje – přećiwo Ruskej. Marko Wjeńka

Budyšin (CS/SN). Hłowne hesło žurnalista sćelaka ZDF Klausa Prömpersa we wobłuku Budyskich narěčow bě: „Zniča socialne medije demokratiju?“. Něhdźe sto zajimcow bě minjeny pjatk do Budyskeje Tachantskeje cyrkwje přichwatało, nadźijejo so wotmołwy na tute prašenje. Hnydom na spočatku pak rěčnik praji: „Ja so boju, zo haj.“

Socialne medije maja woprawdźe wjele mocy. Wone wotewru durje za desinformaciju, spionažu a sabotažu. Z tym móžeš demokratiju skóncować, bě sej Prömpers wěsty. Socialne medije su ekstremnym populistam móc skićili. „Bjez twittera njeby so Trump z prezidentom stał“, wo tym je Prömpers přeswědčeny.

To a tamne (04.12.24)

srjeda, 04. decembera 2024 spisane wot:

Z taksijom ze Schleswigsko-Holsteinskeje poda so muž na kupu Rujany a nochcyše dołhu jězbu na kóncu wodźerjej zapłaćić. Njedaloko rujanskich krydowych skałow je 45lětny šoferej awta wujasnił, zo nima pjenjezy abo kartku. Šofer zazwoni policiju, zličbowanku we wobjimje 850 eurow pak jemu přiwšěm nichtó njezapłaći. Pozdźišo so policija muža znowa dohlada, jako chcyše so na samsne wašnje zaso na dompuć podać. Šofer taksija pak so spjećowaše.

Wohnjowy alarm we wobchodźe w bayerskim Landshuće je roznošowar paketow zawinił. Wón alarmowy knefl z klinkačkom zaměni. Zo bě alarmowa připrawa w škleńčanym kašćiku schowana, 45lětneho wočiwidnje njemyleše. Wohnjowa wobora je z wjacorymi awtami přijěła a wobchod ewakuowała. Hač dyrbi muž zasadźenje płaćić, hišće jasne njeje. Jeho njeleposć pak je njezapomnita.

AfD za nowu dorostowu trupu

wutora, 03. decembera 2024 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Nawodnistwo AfD chce so wot swojeje młodźinskeje organizacije JA (Młoda alternatiwa) dźělić a nowu dorostowu organizaciju załožić. Zwjazkowe předsydstwo strony je so za to wuprajiło, wustawki AfD wotpowědnje změnić, powěsćernja dpa rozprawja. AfD chcyła nowu organizaciju po přikładźe socialdemokratow natwarić. Młoda alternatiwa je jako prawicarsko-ekstremistiska zastopnjowana a nima so po woli nawodnistwa AfD. Tole chcedźa nětko změnić.

Snadny rozrost SPD a Zelenych

Berlin (dpa/SN). SPD a Zeleni su w nahladnosći mjez wolerjemi snadnje přidobyli. W nowym woprašowanju instituta Forsa w nadawku nowiny Bild dóstanu Zeleni 13 procentow, dwaj wjace hač tydźenja. SPD polěpši so wo jedyn na nětko 16 procentow. FDP wostanje njezměnjena pola 4,5 procentow. CDU/CSU přisadźitej jedyn procent a dóstanjetej 31,5 procentow. AfD ma dale 18,5 procentow, Zwjazk Sahry Wagenknecht 7,5.

Trump hrozy Hamas

Na staroměšćanskim dźělu Drježdźan su dźěłaćerjo na prowizoriskej twarskej dróze we Łobju z nakładnymi awtami po puću. ­Runočasnje bagry tam dźěle sypnjeneho Carolineho mosta dale torhaja. W pozadku je historiske stare město sakskeje stolicy. Zapadny dźěl mosta bě so 11. septembra 2024 z dotal njeznatych přičin sypnył. Foto: dpa/Robert Michael

USA přilubja Ukrainje pomoc

wutora, 03. decembera 2024 spisane wot:
Washington (dpa/SN). USA přewostaja Ukrainje k wotwobaranju ruskeho wojerskeho nadpada dalše brónje. Nowy pomocny paket płaći 725 milionow dolarow, něhdźe 690 milionow eurow, wonkowne ministerstwo we Washingtonje zdźěla. Pomocna posyłka wobsahuje municiju za rakety mjetacy system Himars, truty, lětadła wotwobarace rakety Stinger, granaty kalibra 155 a 105 milimetrow za kanony a tanki wotwobarace brónje. Prezident Joe Biden je zakitowanskemu ministerstwu kazał, material „spěšnje“ do Ukrainy pósłać. USA su najwjetši dodawar brónjow za Ukrainu a su wot spočatka wójny 2022 nadpadnjenemu krajej wojersku pomoc w hódnoće 61 miliardow dolarow pósłali.

Habeck skići Africe wuše styki

wutora, 03. decembera 2024 spisane wot:
Nairobi (dpa/SN). Zwjazkowy minister za hospodarstwo Robert Habeck poskićuje afriskim krajam wuše zhromadne dźěło a je namołwja, so wo wěste ramikowe wuměnjenja postarać. „Němscy inwestorojo trjebaja wěsty a stabilny inwesticiski wobswět“, rjekny politikar Zelenych na wotewrjenju 5. němsko-afriskeho hospodarskeho wjerška w keniaskej stolicy Nairobiju. Tole je zakład inwesticijow, ale tež žiwjenja ludźi w potrjechenych afriskich krajach. Habeck skedźbni w tym zwisku na wuznam hospodarskeho zhromadneho dźěła w časach konfliktow a wójnow kaž tež při přewinjenju změny klimy. Afriski kontinent klimoweje změny dla wosebje ćerpi. Na forumje wobdźěli so 800 hosći z 35 krajow Afriki.

Prěni test SPD a BSW w Podstupimje

wutora, 03. decembera 2024 spisane wot:

Podstupim (dpa/SN). Na posedźenju Braniborskeho krajneho sejma w Podstupimje chcychu dźensa wo prěnim zhromadnym naćisku SPD a BSW wuradźować. Wobě stronje, kotrejž hotujetej so na knježerstwowu koaliciju, chcetej so wo to postarać, zo dóstanu starši ze snadnymi dochodami při pěstowarskich popłatkach pomoc stata. Wurjadne posedźenje pak móhł tež test jednoty planowaneje koalicije socialdemokratow w Zwjazka Sahry Wagenknecht być.

AfD je wjacore próstwy zapodała, kotrež so pozicijam BSW bliža. Mjez nimi je žadanje za diplomatiskim rozrisanjom wójny mjez Ruskej a Ukrainu. Po informacijach frakciskeho šefa BSW Roberta Crumbacha je frakcija jednohłósnje wobzamknyła, namjety AfD wotpokazać. Najebać to drje SPD jara dokładnje wobkedźbuje, kak so zapósłancy BSW zadźerža. Ministerski prezident Dietmar Woidke (SPD) je hižo rjekł, zo by jemu runjewon njeznjesliwe było, bychu-li zapósłancy BSW za namjety AfD hłosowali. SPD a BSW matej wjetšinu dweju hłosow.

Njekurjakow lěpje škitać

wutora, 03. decembera 2024 spisane wot:

Čłonske kraje EU diskutuja wo zhromadnych doporučenjach tobaka dla

Brüssel (dpa/SN). Ministrojo za strowotnistwo Europskeje unije wuradźuja wot dźensnišeho, kak móhli mjez druhim dźěći lěpje před strachami pasiwneho kurjenja škitać. Na swojim posedźenju chcedźa doporučenja zdźěłać, z kotrymiž móhł „skutkowny škit před poćežowanjom kura tobaka dla“ zaručeny być. To potrjechi wosebje městnosće, hdźež młodostni rady přebywaja, kaž hrajkanišća, wólnočasne parki, płuwarnje, kupanišća a zwěrjency, z naćiska za zhromadne doporučenje wuchadźa.

Samo, hdyž wjetšina čłonskich krajow EU doporučenja schwali, njerěka to awtomatisce, zo zakaz kurjenja wšudźe přesadźa. Doporučenja njejsu prawnisce zawjazowace. Čłonske staty su za swoju strowotnisku politiku same zamołwite.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND