Tydźeń wopominanja

póndźela, 04. nowembera 2019 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Składnostnje 30. róčnicy powalenja murje je so dźensa w Berlinje wopomnjenski tydźeń z wjace hač 200 zarjadowanjemi zahajił. K zazběhej porěča knježacy měšćanosta Michael Müller (SPD) na Alexanderowym naměsće. Tam běchu so runje před 30 lětami, 4. nowembra 1989, statysacy wuchodnych Němcow zhromadźili, zo bychu za swobodu měnjenja a demokratiju demonstrowali. Dźens wječor su w Domje zapósłancow wo wuskutkach měrniweje rewolucije diskutowali.

Wopomnišćo wopytała

Zwickau (dpa/SN). Zwjazkowa kanclerka Angela Merkel (CDU) je dźensa w Zwickauwje dźesać woporow prawicarskoekstremneje teroristiskeje skupiny NSU wopominała. Wopomnišćo, wobstejace z dźesać sadźenych štomow, su wčera poswjećili. Čłonojo neonacistiskeje trójki, kotřiž zatřělichu dźesać ludźi – zwjetša z turkowskimi korjenjemi –, běchu wjacore lěta w Zwickauwje bydlili a tam swoje njeskutki planowali.

Awtowy wjeršk w stolicy

Chcedźa w Berlinje demonstrować

póndźela, 04. nowembera 2019 spisane wot:

Grodk/Drježdźany (dpa/SN). Tójšto łužiskich gmejnow, městow a wokrjesow Braniborskeje a Sakskeje žada sej nuznje wjace pomocy ze stron Zwjazka, kak zmištrować skónčenje zmilinjenja brunicy. Strukturna změna móže so jenož poradźić, „hdyž nam zamołwići za to trěbne instrumenty přewostaja“, rjekny Grodkowska měšćanostka Christine Herntier (bjestronska) nowinarjam. „Za to su měšćanosća njeparujomni.“ Herntier ma spěchowanske srědki za jednotliwe předewzaća za wužitne, zo móhli wone spěchowanske programy zwoprawdźić. Tójšto komunow je w ćežkim połoženju.

Komuny, zjednoćene w tak mjenowanym Łužiskim kruhu w Braniborskej a Sakskej, su so njedawno z listom na zwjazkowu kanclerku Angelu Merkel (CDU) wobroćili. W nim žadaja sej změny w tak mjenowanym zakonju wo sylnjenju strukturow. Dale planuja demonstraciju před zwjazkowym sejmom 14. nowembra. (SN wo tym hižo rozprawjachu.)

Žada sej spěšne rozrisanje renty dla

póndźela, 04. nowembera 2019 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Generalny sekretar SPD Lars Klingbeil žada sej w tuchwilnej diskusiji zakładneje renty dla spěšne rozrisanje. „Přichodnu póndźelu w koaliciskim wuběrku dyrbimy naležnosć wokoło zakładneje renty skónčnje wothóčkować“, rjekny Klingbeil dźensa w rańšim magacinje sćelaka ZDF. Wón je optimistiski, zo so unija a SPD w naležnosći dojednatej. Dale wotewrjenych prašenjow dla běchu za dźens wječor planowane wjerškowe zetkanje wulkeje koalicije na přichodnu njedźelu přestorčili.

Po měnjenju městopředsydy frakcije CDU/CSU w zwjazkowym sejmje Carstena Linnemanna drje zwjazkowe knježerstwo na diskusiji wokoło zakładneje renty njezwrěšći. „Njebych wulkej koaliciji w tym padźe rozpadnyć dał“, rjekny wón tohorunja w rańšim magacinje ZDF. Přiwšěm pak nochcył swoje přeswědčenje přeradźić, jenož, dokelž je SPD druheho měnjenja. Hłowny dypk zwady mjez CDU/CSU a SPD je dale prašenje pruwowanja potrěbnosće. Unija na nim wobstawa, SPD je wotpokazuje.

To a tamne (04.11.19)

póndźela, 04. nowembera 2019 spisane wot:

Najwjetšu rybjacu soljanku swěta su w Heringsdorfje na kupje Usedom nawarili. Pod dohladom zastupnika instituta rekordow Němskeje je powołanski kuchar André Domke ze sto kilogramow ryby kaž tež z wulkeho mnóstwa papriki, tomatow, kórkow, cyble a korjeninow cyłkownje 268 litrow rybjaceje soljanki zhotowił. Tak bě wuměnjenje instituta spjelnjene, kotryž žadaše sej znajmjeńša 250 litrow. Dźěl poliwki su hnydom předali, zbytk su zawarili.

Jeničce spódnje cholowy a košlu woblečeny je 55lětny šofer wosoboweho awta na awtodróze 65 koleso wuměnił. Dokelž chětro za alkoholom wonješe, dyrbješe wón „duć“ a měješe wjace hač dwaj promilej. Zastojnicy zapodachu skóržbu wopiłstwa za wodźidłom dla. Hač měješe muž alkohola dla tak mało drasty na sebi, njemóžeše policija rjec.

Dojednanje tola móžne?

pjatk, 01. nowembera 2019 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). W koaliciskej rozmołwje nastupajo zakładnu rentu je dojednanje móžne. Dźěłowa skupina politikarjow stron CDU/CSU a SPD je po jědnaćehodźinskim wuradźowanju swoje dźěło dokónčiła, kaž powěsćernja dpa z kruhow wobdźělnikow zhoni. Póndźelu budźe planowany projekt po wšěm zdaću ze zwjazkowej kanclerku Angelu Merkel (CDU) wothłosowany. Jednotliwe dypki rozmołwy dotal znate njejsu.

Chcedźa wušo hromadźe dźěłać

New Delhi (dpa/SN). Němska a Indiska chcetej hladajo na temy digitalizacija, škit klimy a wobnowjomne energije bóle hromadźe dźěłać. Předewšěm we wobłuku digitalizacije a kumštneje inteligency ma Indiska wulki potencial, zdźěli zwjazkowa kanclerka Angela Merkel (CDU) dźensa po rozmołwach z indiskim knježerstwom w New Delhiju. Krajej stej strategisce a přećelsce ze sobu zwjazanej.

Nowe sankcije přećiwo Iranej

Ruski internetnět pod kontrolu stata

pjatk, 01. nowembera 2019 spisane wot:
Moskwa (dpa/SN). Wjele diskutowany zakoń nastupajo ruski internet pod dospołnej kontrolu stata je wot dźensa płaćiwy. Ze swójskej infrastrukturu chce so Ruska lěpje přećiwo móžnym cyberowym nadpadam z wukraja škitać. Prezident Wladimir Putin bě zakoń w meji podpisał. Kritikarjo rěča wo hrožacej digitalnej izolaciji. Nalěto běchu přede­wšěm młodźi ludźo přećiwo zakonjej protestowali. Za internetne prašenja zamołwity rěčnik Krjemla Dmitrij Pjeskow wumjetowanja nastupajo izolaciju Ruskeje wotpokazuje. Přiwšěm so wón boji, zo zapad Rusku wot interneta wotpinje. Tež w Němskej kritikarjo na to pokazuja, zo steja serwery za němski internet w USA.

Syriska plan Němskeje wotpokazuje

pjatk, 01. nowembera 2019 spisane wot:
Damaskus (dpa/SN). Syriski prezident Bashar al-Assad je namjet němskeje zakitowanskeje ministerki Annegret Kramp-Karrenbauer (CDU) nastupajo mjezynarodnje dohladowane škitne pasmo na sewjeru Syriskeje wotpokazał. We wčera wječor wusyłanej rozmołwje syriskeje statneje telewizy chwaleše sej wón porno tomu zrěčenje mjez Ruskej a Turkowskej wo cofnjenju Kurdow z kónčiny, zdobom pak wójnu z Ankaru njewuzamkny. „Němski namjet so na to měri, starać so wo wěstotu z pomocu mjezynarodneje kontrole“, Assad rjekny. „Tak by so zakótwiło, zo leži teritorij zwonka kontrole syriskeho stata a zo je kraj faktisce dźěleny. To njeje akceptabelne.“

Towaršnosćdźeń a brutalniša

pjatk, 01. nowembera 2019 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Dagmar Freitag, předsydka sportoweho wuběrka zwjazkoweho sejma, wobkedźbuje we wšitkich towaršnostnych wobłukach „dospołnje njeakceptabelne, dźeń a brutalniše“ wobchadźenje mjez ludźimi. Po najnowšim nadpadźe na koparskeho sudnika minjeny tydźeń wona „wuraznje“ tomu přihłosuje, zo so Němski koparski zwjazk (DFB) tutej temje nětko aktiwnje wěnuje. To je politikarka SPD powěsćerni dpa zdźěliła.

DFB w lisće přiběracu namóc přećiwo amaterskim sudnikam wótrje zasudźa, přilubjejo potrjechenemu sudnikej połnu podpěru. Zasadnje je za aktualny pad najprjedy raz sportowe sudnistwo zamołwite, kotrež móže hrajerjow wuzamknyć a dale sahace chłostanja wukazać, Dagmar Freitag rjekny. Werbalne ranjenja abo zranjenja ćěła su chłostajomne njeskutki, kotrež maja „samozrozum- liwje“ sudnistwa chłostać. Tydźenja bě hrajer w hessenskej koparskej wokrjesnej lize sudnika z pjasću do womory zbił.

Mjenje migrantow

pjatk, 01. nowembera 2019 spisane wot:
Rom (dpa/SN). Italska ministerka za nutřkowne naležnosće Luciana Lamorgese wjeseli so nad woteběracej ličbu ćěkancow, kotřiž su Italsku docpěli. „Njedožiwjamy žanu inwaziju. Lětsa mějachmy 9 600 přichadow porno 22 000 cyłe lěto 2018“, rjekny ministerka w rozmołwje z nowinarjemi. Njestronska zastojnica bě spočatk septembra nutřkowne ministerstwo noweho srjedźo-lěwicarskeho knježerstwa přewzała. Jeje předchadnik Matteo­ Salvini, šef prawicarskeje Lega, pak knježerstwu wumjetuje, zo mjezy kraja ćěkancam daloko wotwěra.

Wino jako herbstwo?

pjatk, 01. nowembera 2019 spisane wot:

Mainz (dpa/SN). Iniciatiwa za přiwzaće winoweje kultury do imaterielneho swětoweho kulturneho herbstwa organizacije UNESCO je dalšu wažnu kročel docpěła: Němska winowa akademija (DWA) w Bodenheimje pola Mainza zapoda próstwu w přisłušnym sekretariaće za swětowe kulturne herbstwo w Porynsko-Pfalcy. Němska winowa akademija je to činiła, „zastupujo wšěch ludźi, kotřiž winowu kulturu w Němskej wobchowuja a pěstuja“.

Minister za plahowanje wina Volker Wissing (FDP) iniciatiwu wita. Wino je wjace hač alkoholiski napoj. Kulturny wuznam saha wot regionalneje identifikacije přez swjedźenje hač k wosebitej winowej architekturje. Lěta 2016 běchu belgisku piwowu kulturu do lisćiny imaterielneho herbstwa UNESCO zapisali.

nowostki LND