Kraj mytuje spěchowanje serbstwa

srjeda, 18. septembera 2019 spisane wot:

Prěnje mytowanske wubědźowanje „Serbski přichod: Łužica – Sorbische/wendische Zukunft: Lausitz“ w Braniborskej je knježerstwowa społnomócnjena za naležnosće Serbow statna sekretarka dr. Ulrike Gutheil (SPD) wčera w Choćebuzu startowała. Přinoški maja so hač do 31. oktobra zapodać.

Choćebuz (HA/SN). Statna sekretarka w ministerstwje za wědomosć, slědźenje a kulturu je so wčera ze zastupjerjemi­ Domowiny, Załožby za serbski lud a serbskich institucijow w Choćebuskim Serbskim domje zetkała a jim nowe wubědźowanje předstajiła. W jeho wobłuku pytaja za přinoškami a projektami, kotrež buchu wot 1. junija 2014 zwoprawdźene, respektiwnje so hišće zeskutkownja. Přinoški hodźa so w štyrjoch kategorijach zapodać: pěstowanje a dalewuwiće serbskeje rěče; pěstowanje a wožiwjenje kultury a rjemjesła našeho ludu kaž tež pěstowanje nałožkow w běhu lěta na zakładźe němskeho zapiska imaterielneho kulturneho namrěwstwa; pěstować a dale wuwić němsko-serbsku zhromadnosć a wuwědomić zhromadne serbsko-němske stawizny kaž tež serbske přinoški k strukturnej změnje we Łužicy.

Wjetšinu njedocpěłoj

srjeda, 18. septembera 2019 spisane wot:

Jerusalem (dpa/SN). Hladajo na wólby parlamenta w Israelu njejstaj dotalny šef knježerstwa Benjamin Netanjahu ani jeho přećiwnik Benny Gantz wjetšinu hłosow wolerjow dóstałoj. Wobaj staj ze swojimaj zwjazkomaj stajnje jenož 32 mandatow docpěłoj. Z tym nima nichtó wjetšinu cyłkownje 120 sydłow w parlamenće. Israelski prezident Reuven Rivlin ma nětko rozsudźić, komu nadawk da, knježerstwo wutworić. Za to naprašuje so wón we wšitkich frakcijach parlamenta.

Wuradźuja wo reakciji

Riad (dpa/SN). Po nadpadźe na wažne wolijowe rafinerije w Sawdi-Arabskej chce so wonkowny minister USA Mike Pompeo dźensa w měsće Dschidda ze sawdi-arabskim nawodnistwom a princom Mohammedom bin Salmanom zetkać. Zhromadnje chcedźa wo reakciji na nadpady wuradźować. Huthi rebelojo z Jemena su mjeztym přiznali, zo su za to zamołwite. Pompeo měješe dotal Iran za skućićela.

Přećiwo wyšej podruži

Wulka bjezradnosć mjez sobujěducymi ćahow knježeše wčera wječor na dwórnišću w Hannoveru. Njewjedro bě na sewjeru Němskeje zachadźało a mnoho železniskich čarow bě powróćenych štomow dla njewužiwajomnych. Tuž informowachu so ludźo wo móžnosćach tola hišće swój cil docpěć. Němska železnica pak je tež ćahi k dispoziciji stajiła, hdźež móžachu pasažěrojo přenocować. Foto: dpa/Peter Steffen

Weber spřećiwja so Johnsonej

srjeda, 18. septembera 2019 spisane wot:

Straßbourg (dpa/SN). Europski politikar CSU Manfred Weber so britiskemu premierministrej Borisej Johnsonej w zwadźe brexita dla masiwnje spřećiwja. „Njeje žanoho postupa, to je absolutnje jasne“, rjekny frakciski šef Europskeje ludoweje strony wčera w parlamenće EU w Straßbourgu. Johnson bě do zetkanja ze šefom komisije EU Jeanom-Claudom Junckerom póndźelu w Brüsselu twjerdźił, zo je na puću k změnjenemu zrě­čenju wo wustupje Wulkeje Britaniskeje z EU zasadnych polěpšenjow. Porno tomu w Brüsselu přeco hišće na britiske namjety čakaja, Weber potwjerdźi.

Tón zdobom kritizowaše, zo je Johnson planowanu nowinarsku konferencu napřećiwneje demonstracije dla wotprajił. Štóž kaž Johnson swoje pozicije prowokantnje zastupuje, dyrbi spřećiwjenje wudźeržeć, rjekny městopředsyda CSU.

Britiski parlament bě zakoń wobzamknył, kiž njerjadowany wustup kraja z EU zakazuje. Najebać to chce Johnson Wulku Britanisku 31. oktobra z EU wjesć, ze zrěčenjom abo w nuzy tež bjez njeho.

Zhromadnosć w kraju sylnić

srjeda, 18. septembera 2019 spisane wot:

Prěnje sonděrowanske rozmołwy CDU, SPD a Zelenych w Sakskej

Drježdźany (dpa/SN). CDU, Zeleni a SPD w Sakskej chcedźa w padźe zhromadneho knježerstwa towaršnostnu zhromadnosć skrućić. Tole su wodźacy zastupnicy stron k zahajenju sonděrowanskich rozmołwow w Drježdźanach potwjerdźili. „Chcu rady přećelny swobodny stat, kotryž doprědka kroči, wobydlerjow zapřija, kiž towaršnostnu zhromadnosć sylni a hospodarsku móc kraja dale wutwarja“, rjekny ministerski prezident Michael Kretschmer (CDU). Unija chcyła z partnerami na samsnej runinje jednać a zajimuje so za jich ideje a předstawy.

„Politika dyrbi wjeselo činić. Wšitcy smy politisce angažowani, dokelž chcemy něšto nastorčić, nochcemy zakazować ale zmóžnić“, Kretschmer rjekny. Wón reagowaše tak na kritiku jara konserwatiwneho křidła CDU, kotryž koaliciju ze Zelenymi wotpokazuje a so město toho za mjeńšinowe knježerstwo zasadźuje. Kretschmer namjetowaše, wuslědki rozmołwow ze Zelenymi wočaknyć.

To a tamne (18.09.19)

srjeda, 18. septembera 2019 spisane wot:

Přismudźene całty su wčera lětanišćo Lipsk/Halle nachwilnje zlemili. Sylneho kura w pjekarni dla su wohnjowe sensory w 9 hodź. reagowali a wohnjowu woboru alarmowali. Na to su potrjecheny terminal ewakuowali, rěčnik lětanišća zdźěli. W pjekarni wšak so jenož całty a tykanc smudźachu. Dale so ničo stało njeje. „Wohnjowy alarm je wohnjowy alarm“, rěčnik praji. Po hodźinje móžachu zaso pasažěrow wobstarać. Wjacore lěty so zapozdźichu.

Z ćahom sam po puću był je štyrilětny hólc w Saksko-Anhaltskej. Do toho bě wón swojimaj staršimaj twochnył a sam do ćaha zalězł. Mały hólc žonje w ćahu mjez Wittenbergom a Halle napadny. Wona wza hólca k sebi a přepoda jeho na dwórnišću w Halle policiji. Zastojnicy informowachu staršeju, kotrajž přeco hišće podarmo za nim pytaštaj.

Thunberg wuznamjenjena

wutora, 17. septembera 2019 spisane wot:

Washington (dpa/SN). Šwedsku aktiwistku za škit klimy Gretu Thunberg a protestne hibanje Fridays for Future su we Washingtonje z najwažnišim mytom pomocneje organizacije Amnesty International „Pósłanča swědomja“ wuznamjenili. Myto je za „wšěch njebojaznych młodostnych, kotřiž wo swój přichod wojuja“, rjekny 16lětna Thunberg při wuznamjenjenju. Młodostna protestuje hižo dlěje hač lěto za lěpši škit klimy.

Trump tuka na Iran

Washington (dpa/SN). Prezident USA Donald Trump na to tuka, zo je Iran zamołwity za nadpady na najwjetšu wolijowu rafineriju Sawdi-Arabskeje. „Cyle za tym wupada“, rjekny Trump w Běłym Domje we Washingtonje. Wón zdobom potwjerdźi, zo nochcedźa USA wójnu z Iranom.­ Při wšěm su USA na wjetši konflikt přihotowani, wón rjekny. Nětko dyrbjeli zamołwići zwěsćić, štó je nadpad skućił. Iran kóždežkuli wobdźělenje prěje. Sawdi-Arabska pad dale přepytuje.

Israel woli parlament

Po prěnjej sonděrowanskej rozmołwje mjez CDU, SPD a Zelenymi su sakski ministerski prezident Michael Kretschmer (CDU, 3. wotlěwa), načolnej kandidataj Zelenych Wolfram Günther (nalěwo) a Katja Meier (2. wotlěwa) a Martin Dulig (SPD, naprawo), hospodarski minister kraja, wčera na nowinarskej konferency w Drježdźanach zjawnosć informowali. Foto: dpa/Robert Michael

Žadaja sej „kónc falšnosće“

wutora, 17. septembera 2019 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Hladajo na planowany klimowy stawk přichodny pjatk wočakuje dźěłarnistwo wučerjow VBE wot politikarjow jasne wuprajenja, kak měli šule z hodźinami wobchadźeć, kotrež dźěći na šulach pobrachuja. Předsyda dźěłarnistwa Udo Beckmann wčera k tomu rjekny: „Dyrbi kónc być z falšnosću, na jednym boku zasadźenje šulerkow a šulerjow podpěrować a jich indirektnje k wobdźělenju na demonstracijach namołwjeć, ale na druhim boku šulam zamołwitosć nabrěmjenić, rozsudźić, kak a hač na ranjenja zakonsce jasnje rjadowaneje šulskeje winowatosće reaguja.“

Hibanje Fridays for future je do globalneho tydźeń trajaceho stawka za lěpši škit klimy namołwjało, kotryž ma so pjatk započeć. Protesty planuja we wjace hač 2 000 městach w 129 krajach. Wot šwedskeje aktiwistki Grety Thunberg nastorčene protestne hibanje ma podpěru šulerkow a šulerjow w mnohich krajach. Woni protestuja hižo měsacy dołho kóždy pjatk, tež w šulskim času. Beckmann politice wumjetuje, zo šulam njepomha.

Štó z kim w Braniborskej?

wutora, 17. septembera 2019 spisane wot:

Wobćežne pytanje za móžnymi koaliciskimi partnerami w Podstupimje

Podstupim (dpa/SN). Za něšto dnjow ma jasne być, z kim chce braniborska SPD koaliciske jednanja zahajić. Tuchwilu sonděrowanske rozmołwy hišće traja: Njedźelu popołdnju zetkachu so třo móžni partnerojo zhromadneho knježerstwa SPD, Lěwica a Zeleni. Wčera rěčachu SPD, CDU a Zeleni ze sobu. Mjez wšitkimi stronami běchu so dojednali, zo njesmě so ničo wo rozmołwach do zjawnosće předrěć.

Mjeztym jewja so w SPD přiběrajcy hłosy, kotrež wuprajeja so za zwjazk z CDU a Zelenymi. Po informacijach nowin je prezident zwjazka wokrjesow Braniborskeje, Wolfgang Blasig (SPD), wotpowědne stejišćo zabrał. Po jeho słowach hodźa so zajimy komunow w koaliciji SPD, CDU a Zelenych lěpje přesadźić hač z knježerstwom SPD, Lěwicy a Zelenych. Blasig je krajny rada we wokrjesu Podstupim-Srjedźna marka. Do toho bě so hižo pokładnik SPD Harald Sempf jako prěni čłon krajneho předsydstwa SPD za čerwjeno-čorno-zelenu koaliciju wuprajił, zo móhli na wólbny wuslědk wotpowědnje reagować.

nowostki LND