Na swjatočnej Božej mši składnostnje 100. róčnicy Drježdźansko-Mišnjanskeho biskopstwa w Drježdźanskej katedrali wobdźělichu so wčera tež Serbja na wšelakore wašnje. Tak přednjese mjez druhim Xenia Měrćinkowa (srjedźa nalěwo) z Budyšina čitanje w serbskej rěči a družce přinjeseštej dary sobu k wołtarjej. Boža mša wotmě so zdźěla digitalnje. Foto: Biskopstwo/Elisabeth Meuser

Dalšim projektam přizwolili

póndźela, 21. junija 2021 spisane wot:

Podstupim (SN). Ministerstwa přesahowaca dźěłowa skupina braniborskeho krajneho knježerstwa je dźewjeć dalšich projektow w zwisku ze strukturnej změnu we Łužicy wobkrućiła. Za předewzaća planuja 310 milionow eurow. Nětko móža zamołwići za projekty próstwy wo spěchowanske srědki zapodać, kaž statna kenclija zdźěli.

Projekty běchu w cyłkownje pjeć fachowych dźěłarničkach wobrěčeli. Dźěłarnički steja pod nawodom towaršnosće Hospodarski region Łužica. Hłowna směrnica w zwisku z přizwolenjom projektow je jich skutkownosć na dobro strukturneho wuwića.

Nawodnica statneje kenclije, ministerka Kathrin Schneider, wita docpěty staw: „Z dźěłarničkami w regionje smy wažny proces nastorčili. Fachowcy dźěłaja wusko hromadźe ze zastupnikami wotpowědnych wobłukow knježerstwa, zo bychu projekty wuwiwali. Z kóždym projektom je strukturne wuwiće Łužicy widźom­niše, štož je za ludźi regiona rozsudne.“

Unija wólbny program předstajiła

póndźela, 21. junija 2021 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Nawodnistwo CDU ­a CSU chce sej z jasnym wuprajenjom přećiwo zwyšenju dawkow a za podpěru na dobro mało zasłužacych dowěru wolerjow zdobyć. „Runje po pandemiji je zwyšenje dawkow wopačny puć. To by so trěbnemu hospodarskemu rozmachej spjećowało“, rěka w zhromadnym ste­jišću prezidijow CDU a CSU. W dokumenće, kiž powěsćerni dpa předleži, mjez druhim rěka: „Chcemy solidarny popłatk krok po kroku za wšitkich wotstronić a naprawy na dobro ludźi z małymi a srěnimi dochodami přesadźić. Unija w tym zwisku přilubi, najebać hoberske statne zadołženje, zwyšenja dawkow so wzdać. To by hospodarstwu zeškodźało a dźěłowe městna ničiło.

Lěwica wólbny program unije jako jebanstwo kritizuje. Z programom je dalši wottwar socialnych dobrotow a zniženje rentow hižo zaplanowane, šwika předsydka strony Susanne Hennig-Wellsow. Tež Zeleni program CDU/CSU kritizuja. Unija njepřeradźi, kak chce swoje slubjenja financować, strona zdźěla.

Wuraz bjezradnosće

póndźela, 21. junija 2021 spisane wot:
Wulke wuspěchi započinaja so z małymi kročelemi. Takle snano móhło so schwalenje dźewjeć dalšich projektow na dobro Łužicy w zwisku ze strukturnej změnu wopisować – chceš-li naležnosć pozitiwnje widźeć. Runočasnje pak so dźeń a bóle starosć předrěje, zo nima poprawom nichtó žadyn plan, kak dyrbjało po skónčenju zmilinjenja brunicy we Łužicy hospodarsce dale hić. Zo twarimy slědźenišćo za wodźikowe technologije, je bjez dwěla prawje. A zo su zamołwići Baršćanskeho tekstilneho muzeja pilni a kreatiwni, tohorunja wěrju. Trjebamy pak nuznje narunanje za 10 000 derje płaćenych dźěłowych městnow w brunicowych jamach a milinarnjach, kotrež najpozdźišo w lěće 2038 wotpadnu. Hač dalše idejowe wubědźowanja tomu dopomhaja, tak prawje njewěrju. Štož tuchwilu wobkedźbuju, je skerje wuraz powšitkowneje bjezradnosće. Hdyž słyšu žadanja, wudobywanje brunicy hižo do 2038 skónčić, je wone špatne začuće hišće hórše. Marko Wjeńka

Centrum wotewrjeny

póndźela, 21. junija 2021 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Po raznych rozestajenjach z widźomnym zapozdźenjom je zwjazkowa kanclerka Angela Merkel (CDU) dźensa dokumentaciski centrum załožby „Ćěkanje, wuhnaće, wujednanje“ w Berlinje wotewrěła. Centrum ma so za dźěl noweje kultury wopominanja. Na městnje wuknjenja a dopominanja maja stawizny a přitomnosć nanuzowaneje migracije w srjedźišću stać. Prěnich wopytowarjow wočakuja wot jutřišeho.

W twarjenju, kotrež su za 63 milionow eurow ponowili, maja wjace hač 5 000 kwadratnych metrow płoniny za stajne a nachwilne wustajeńcy, čitansku žurlu a slědźenske wobłuki k dispoziciji. Hłownje dźe wo stawizny nanuzowaneje migracije hač do dźensnišeho časa a wo ćěkanje a wuhnaće něhdźe 14 milionow Němcow po Druhej swětowej wójnje. Přehladka je chronologisce zapołožena, zo bychu na teror nacionalsocialistow a na nadpad Němskeje na druhe kraje jako přičinu na to slědowaceho wuhnaća skedźbnili. Dóńt němskich ćěkancow bě lěta dołho přičina raznych debatow. Předewšěm we wukraju so bojachu, zo móhli so Němcy jako wopor prezentować.

Znowa přemało wody w Sprjewi

póndźela, 21. junija 2021 spisane wot:

Choćebuz (dpa/SN). Z pobrachowacym dešćom a horcotu jewi so dypkownje spočatk lěća problem dotalnych lět: Rěce Sprjewja kaž tež Čorny Halštrow matej přemało wody. Na to skedźbnja kraje přesahowaca dźěłowa skupina „Ekstremne situacije“ w zdźělence. Wona bě hladajo na minjenej suchej lěće dźěłać započała. Prawidłownje so fachowcy schadźuja ze zaměrom, naprawy Sakskeje, Berlina a Braniborskeje zdźěłać, zo bychu staw wody w Sprjewi a Čornym Halštrowje stabilizowali.

Při temperaturach nad 30 stopnjemi je so w juniju dotal jasnje přemało dešćowało, kaž zwěsćeja. Wot spočatka měsaca je wjedrarnja w Choćebuzu 3,8 litrow dešća naměriła. Přerěznje by to w juniju něhdźe 50 litrow być dyrbjało. Hač móža připowědźene njewjedra deficit wurunać, njeje wěste. Pozitiwne při­wšěm je, zo je so w spjatych jězorach Sakskeje w zymskich měsacach 2020 a 2021 dosć wody nazběrało a zo móža ju Sprjewi dodawać. Tež Grodkowska rěčna zawěra Sprjewju stabilizuje. Tam pak přez to staw wody wšědnje wo dwaj centimetraj spaduje.

To a tamne (21.06.21)

póndźela, 21. junija 2021 spisane wot:

70 metrow dołhe cholowy je krawc w šwicarskim Beromünsteru zhotowił. Tekstilny hober waži 700 kilogramow, jeno zasmyk je 16 metrow dołhi. Gigantiske cholowy, kiž bě Xwendekar Kelesh z normalnej šijawu zešił, su wčera zjawnosći předstajili. Po zapisku do Guinnessoweje knihi rekordow chce krawc z cholowow płatowe měški zhotowić. Z akciju chce wón na zanjerodźenje swěta z plastowymi wotpadkami skedźbnić.

Z kolesom na awtodróze 20 po puću do Pólskeje był je muž w Mecklenburgsko-Předpomorskej. Šofer busa bě muža wuhladał a policiju informował. Zastojnikam wón rozłoži, zo njeznaje hinašeho puća do domjaceho Szczecina. Po dokładnym powučenju přepodachu policisća kolesowarja busowemu šoferej, kiž přilubi, muža na přichodnej wotjězdce wotsadźić, zo móhł dale jěć.

Potomnikow woporow zapřijeć

pjatk, 18. junija 2021 spisane wot:

Njebjelčicy (SN). W lisće zwjazkowej kanclerce Angeli Merkel (CDU) a wonkownemu ministrej Heikej Maasej (SPD) wita Serbski sejm, zo Němska hladajo na swo­je stawizny zamołwitosć přewo­zmje a nětko zamołwjenje nastupajo ludo­we mordarstwo němskeje kolonialneje mocy na Hererach a Namach w lětach 1904 do 1908 přihotuje.

„Złožujo so na swójske nazhonjenja njeje za nas akceptabelne, hdyž njejsu potrjechene ludy same na jednej runinje na rozsudach wobdźělene, ale hdyž jednaja nad jich hłowami wothorjeka. Namołwjamy zwjazkowe knježerstwo, ludaj Herero a Nama chutnje brać a jej direktnje do jednanjow wo wašnju a wobjimje wuznaća winy zapřijeć. Jenož tak hodźi so wot rasizma rysowany němski kolonializm wěryhódnje přewinyć, kotryž bě k genocidej Hererow a Namow wjedł“, pisa sejmar dr. Měrćin Krawc.

Zhorjelski krajny rada Bernd Lange je wčera zhromadnje ze sakskim ministerskim prezidentom Michaelom Kretschmerom (wobaj CDU, wotlěwa) na Zhorjelskim Póstowym naměsće wopory ludoweho zběžka 17. junija 1953 wopominał. Fachowcy ­trochuja, zo bě tehdy 30 000 ludźi w namjeznym měsće přećiwo wobstejnosćam w NDR na dróhu šło. Foto: Matthias Wehnert

Woswjeća kónc njewólnistwa

pjatk, 18. junija 2021 spisane wot:

Washington (dpa/SN). W USA budźe wopomnjenski dźeń „Juneteenth“, markěrowacy kónc njewólnistwa, přichodnje po wšěm kraju statny swjatk. Prezident Joe Biden je wotpowědny zakoń podpisał, po tym zo běštej jón wobě komorje parlamenta schwaliłoj. 19. junija wopominaja w USA kónc njewólnistwa. Tón dźeń lěta 1865 běchu proklamaciju emancipacije k wuswobodźenju njewólnikow w Texasu prěni króć wozjewili. Bidenej je njewólnistwo „herbski hrěch Ameriki“.

Warnuje před wariantu wirusa

Berlin (dpa/SN). Předsyda swětoweho zwjazka lěkarjow Frank Ulrich Montgomery warnuje před dalšim rozšěrjenjom wosebje natykliweje warianty koronawirusa „delta“ a namołwja knježerstwo, wotpowědnje jednać. „Wosebje zachribjetne tuteje warianty je, zo ma natyknjeny jara spěšnje chětro wjele wirow w hubje a móže druhich inficěrować, prjedy hač sam pytnje, zo je natyknjeny“, Montgomery rjekny. Tak dyrbjeli ludźo w busach, wobchodach a nutřkownych rumnosćach dale nahubnik wužiwać.

Fridays for future dale čini

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND

Nowe poskitki knihow LND namakaće w lětušim wudaću Nowinkarja!

Nowinkar 2025