Koho měli Serbja wolić?
Z wólbami zwjazkoweho sejma zwjazane je prašenje, kotra politiska strona serbskim zajimam najlěpje wotpowěduje. Tohodla smy jako Domowina kandidatam politiskich stron, kotřiž požadaja so we wólbnych wokrjesach serbskeho sydlenskeho teritorija, wo wotmołwy na rjad prašenjow, tak mjenowane wólbne kopolaki, prosyli. Chcychmy zwěsćić, kotru poziciju woni nastupajo serbske temy zastupuja. Podobne běchu prašenja mjeńšinoweje rady sydom k wólbam nastupjenym stronam w Němskej.
Rozmysluja zhromadnje
Gastronomija je dźensniši dźeń ćežki chlěb, w měsće runje tak kaž na wsy, tam pak je wón hišće wjele ćeši. Ćim bóle so we Worklecach před lětami wjeselachu, zo so tam něchtó zmuži a nimale dodźeržany hosćenc ponowi a zaso wožiwi. Bjez dźiwa, zo bě po wotewrjenju euforija wulka. Runje tak wulke pak bě přesłapjenje, jako po poměrnje krótkim času wšitko zwrěšći, jenož dokelž mějićelka měnješe, zo jako tak mjenowany „reichsbürger“ žane dawki płaćić njetrjeba.
Z nanuzowanym přesadźowanjom wšak so lětsa w měrcu zaso swětleško na horiconće jewješe. To staj Szczepaniakec bratraj z Chrósćic hosćenc kupiłoj a runočasnje připowědźiłoj, zo ma to hosćenc wostać. Ale tak jednorje to potom tola njebě. Nimale kruće připrajena hosćencarka posledni wokomik tola wotskoči, a wot toho časa mějićelej za nowym gastronomiskim rozrisanjom pytataj. Njejstaj pak samaj. Kaž móžachu Serbske Nowiny spočatk tydźenja rozprawjeć, je Worklečanske towarstwo Kupowy hat swoju pomoc poskićiło a chce sobu za spomóžnym rozrisanjom a za dobrym přichodom hosćenca pytać.
Inkluzija haj! Ale kak?
Inkluzija woznamjenja zapřijeć, k tomu słušeć. Zo by so to docpěło, smy sej nadawk stajili, strowym a zbrašenym šulerjam zmóžnić zhromadnje wuknyć. To je hesło sakskeje kubłanskeje politiki. Dale w nowym šulskim zakonju rěka: Sakski šulski system předwidźi, zo móža so šulerjo z wosebitej potrjebu pedagogiskeho spěchowanja na integratiwnej wučbje regularnych kubłanišćow, to rěka zakładnych šulow, wyšich šulow a gymnazijow abo powšitkownje kubłacych spěchowanskich šulow wobdźělić. Zwoprawdźić konwenciju Zjednoćenych narodow za prawa zbrašenych a wuznać so k spěchowanskim šulam njeje w tym padźe žadyn přećiwk, skerje nawopak: Je naš sprawny zaměr, zo kóždy šuler – hač z abo bjez potrjeby wosebiteho pedagogiskeho spěchowanja – najwjetšu móžnu podpěru nazhoni a jemu móžne najlěpše šulske wukubłanje docpěje.
Lochki puć njebudźe
Tradicionalne ćišćernje nimaja so dźensniši čas lochko. Konkurenca je wulka a nadawkarjo njejsu dźakowano internetej hižo na to pokazani, na kóždy pad na městnje swójskeje firmy ćišćeć. Da druhdy hižo snadnuška njespokojnosć nastupajo kwalitu dosaha, zo by sej hinašeho posłužbarja pytała. Serbskim Nowinam njebě to ženje opcija. Bliskosć najprjedy k Serbskej, pozdźišo Łužiskej ćišćerni bě redaktoram a skónčnje tež čitarjam njesměrna lěpšina. Dobru hodźinu mjez kóncom redakciskeho dźěła a doćišćanym aktualnym wudaćom su nam mnohe mjeńšinowe nowiny w Europje stajnje zaso zawidźeli.
Přirjadnik so čuł kaž kuzłarski
„Z neonacijemi njerěčimy“ je ze Sakskej wusko zwjazany Berlinski žurnalist Matthias Meisner njedawno w Budyšinje narok na demokratisku towaršnosć formulował. Zo to tudy zastupjerjo wulkeje knježerstwoweje strony druhdy hinak widźa, je znate. Zo Budyšin při tym dale njesławnu rólu hraje, wěmy wot lońšeho. Krajny rada Michael Harig (CDU) a wyši měšćanosta Alexander Ahrens (SPD) staj z bywšim wokrjesnym předsydu NPD Marcom Wruckom rěčałoj. Budyski krajny rada je tohodla z dowola swojeho zastupjerja před připowědźenej rozmołwu z runje wonym Wruckom warnował. Zastupjer pak čuješe so kaž kuzłarski, pytaše zwjazkarstwo z djabołom a je bolostnje zwrěšćił. Bolostnje wosebje za po cyłej Němskej wopancanej mjenje wokrjesa a města. Bolostnje pak tež za wšitkich, kotřiž čuja so wot nachwilnje amtěrowaceho prěnjeho muža wokrjesa w dowěrje zjebani.
Rjec, kaž je,a dźěłać započeć
Ach, tele tam a sem! Žiwjenje nowinskeho redaktora druhdy woprawdźe lochke njeje. To chceš přinošk pisać wo jara pozitiwnym projekće, dóstanješ pak lědma wotmołwy na naprašowanje. Derje, druhdy je tež lěpje trochu dlěje měr wobchować. Tola nic w naležnosći zawěsćenja wučerjow za serbšćinu wuknjacych. Tema to, kotraž woprawdźe pali. Abo?
Njedadźa so hižo lochce zaslepić
Wólbny bój je Łužicu docpěł. Začuwam to na mnohich terminach politikarjow a wězo tež na sylnej prezency policije. Nimale žadyn dźeń, na kotrymž so někajki politikar wo aktualnym połoženju a ćežach na bazy njewobhoni, zo by sej a swojej stronje hłosy wolerjow zawěsćił.
Wosebje sylnje w serbskich končinach wabi hižo CDU. Nimo direktneho kandidata Rolanda Ermera běchu tež so rozžohnowaca zapósłanča zwjazkoweho sejma Marja Michałkowa, zwjazkowy minister za nutřkowne naležnosće Thomas de Maizière a jich kolegojo z krajneje runiny časćišo w Budyskim wokrjesu po puću hač hewak, zajimujo so za ćeže wobydlerstwa a tež za serbsku problematiku. Předewšěm ju jako Serbske Nowiny slědujemy. Tak posrědkujemy swojim čitarjam, kak politikarjo wo našim ludźe, wo mjeńišowej politice w Němskej a Europje mysla a zdobom, kotru hódnotu jej přicpěwaja.
Za rjemjesło hižo w šulach wabić
Nowe wukubłanske lěto w Sakskej je zahajene, a wšudźe pobrachuja rjemjeslniscy wučomnicy. Ćim bóle zwjesela, zo je so lětsa wjetšina cyłkownje jědnaće hólcow – šulskich wotchadnikow Serbskeje wyšeje šule Worklecy – za tajki powołanski puć rozsudźiło. Woni nastupichu wutoru swoje wukubłanje na metalotwarca, blidarja, Kfz-mechatronikarja, ratarja kaž tež molerja. Tamni wukubłuja so na hladarja chorych, chcedźa so stać z kubłarjom abo absolwuja dobrowólne socialne lěto.
Znate mjena na wólbnym lisćiku
Dohromady 40 zjednoćenstwow je zwjazkowy wólbny wuběrk spočatk měsaca za wobdźělenje na wólbach zwjazkoweho sejma 24. septembra připóznał. Zo su mjez nimi tež tajke z eksotiskimi mjenami, kaž na přikład „Magdeburgska zahrodkowa strona“, „Urbana. Hiphop-strona“, „Strona rozuma“, „Runa strona“ abo „Hórska strona, nadstrona“, we Łužicy skerje njezhonimy. Tele mjena na wólbnym lisćiku wuhladać njeje tule wočakować. Porno tomu nastupi „V-strona3 – strona za změnu, wegetarow a weganow“ tež w Sakskej z krajnej lisćinu.
Šansa, zo so kandidatej z tychle rjadow skok do parlamenta radźi, runa so wulkemu dźiwej. Sprěnja wone cyłki prosće znate dosć njejsu. Zdruha lědma zakonsce předpisanych pjeć procentow zapodatych płaćiwych hłosow docpěja, zo bychu scyła do parlamenta zaćahnyć směli. Wjelelětne nazhonjenja wuwědomjeja, zo direktne mandaty wosom tak mjenowanych etablěrowanych stron CDU, FDP, Lěwicy, SPD, Zwjazk 90/Zeleni, AfD a Swobodnych wolerjo mjez sobu wučinja.
Čestnohamtsce a druhim kwoli
Jako pobych njedawno wjetšeje reportaže dla při Brězowskim jězoru, je mi tam za stanowanišćo a wočerstwjenišćo zamołwity prajił, zo žanoho wuchowanskeho płuwarja nimaja. To wšak ničo nowe njeje, problem je dawno znaty. Tež při druhich jězorach a w kupjelach maja ćeže, wuchowanskich płuwarjow zasadźić. W Brězowce pak su naležnosć tak rozrisali, zo pomhaja jim wukubłani płuwarjo Běłowodźanskeje wuchowanskeje straže. A činja to wšo bjez wulkeho honorara, mjenje bóle čestnohamtsce – takrjec druhim kwoli. Za to su dosć naročne pruwowanja złožili. A při rjanym ćopłym wjedrje hladaja woni za prawym, hdyž so kupacy we wodźe wočerstwjeja. Na tamnej stronje su tež medicinsce wukubłani wuchowarjo na městnje, hdyž je někoho słónčko zežahało abo něchtó do črjopa stupił.
