Chcedźa klanki twarić

póndźela, 27. julija 2020 spisane wot:

Koronakriza wuskutkuje so mjez dru­him­ tež na wuhotowanje prózdninskeho časa w hortach. Milenka Rječcyna je so­ z Helenu Kralec, nawodnicu Chróšćanskeho horta, kotryž je w nošer­stwje Serbskeho šulskeho towarstwa, rozmołwjała.

Prěni tydźeń poskitkow w Chróšćanskim horće je hižo zakónčeny. Koncentrujeće so w swojich poskitkach na něšto wosebite?

H. Kralec: Ně, to nic. Přemyslujemy pak sčasom wo tym, što móhli wob­dźělnikam poskićeć. Tak mějachmy zańdźe­ny tydźeń mjez nami fachowču, kotraž je nam rozłožowała, kak maš postu­pować, hdyž něchtó znjezboži a so zrani. Dalše dny smy zwučowali plester na ruki zlěpić abo dźěle ćěła, samo hłowu zawobalić.

Móža tež dźěći same při planowanju sobu­ rěčeć?

H. Kralec: Haj, hišće za čas šule su wone­ prajili, zo chcedźa wjele w spor­towej hali być, so zabawjeć a sportować. Zańdźeny pjatk smy w sportowni prózdninsku party swjećili.

Dźěći wšitkich starobow móža wotnětka zaso zhromadnje prózdniny dožiwić. Wot­bły­šćuje so koronapandemija na někajke wašnje na jich swět?

Historikarka dr. Kate Hiepko z briti­skeho Manchestera slědźi tuchwilu wo Serb­skej centralnej bibliotece (SCB). Cordula Ratajczakowa je so z wědomostnicu rozmołwjała.

Čehodla zaběraće so ze serbskej tematiku?

K. Hiepko: Počach so hižo jako dźěćo za serbsku kulturu zajimować, zhoniwši, zo bě mój pradźěd Serb. Wón narodźi so 1892 w Baršću, swójba pochadźeše z Jemjelicy (Jämlitz). Jako šulerka hornjeho schodźenka pisach referat wo žiwjenju Serbow w NDR, to bě w lěće 2010. Trěbnych informacijow dla lećach w lětnich prózdninach do Němskeje a wopytach w Budyšinje Serbski institut z biblioteku, Smolerjec kniharnju atd. Běch hnydom fascinowana, što wšo wo serbskej kulturje a historiji zhonich. W samsnym dowolu wopytach tež dalše serbske městna, mjez druhim Jemjelicu, Slepo kaž tež Serbski muzej w Choćebuzu. Jako mějach we wobłuku studija stawiznow na Bristolskej uniwersiće seminarske dźěło wo dźě­ćatstwje za čas nacijow pisać, wědźach hnydom, zo chcu wo dóńće serbskich dźěći pod Hitlerom slědźić. Sym tuž znowa w Budyšinje trěbnych knihow dla přebywała.

Noworěčnikow wobkedźbować

póndźela, 20. julija 2020 spisane wot:

Serbscy zastupnicy rady Załožby za serbski lud su na njedawnej klawsurje wo tym rozmyslowali, kak spěchowanje sylnišo na priority wu­směrjeć. Janek­ Wowčer je z direktorom załožby Janom Budarjom wo tym rěčał.

Što wusměrjenje na priority konkretnje rěka, kotre to su a što je z nimi měnjene?

J. Budar: Załožbowa rada je lěta 2017 priority spěchowanja wobzamknyła. Na prěnim městnje steji wutwar a skrućenje rěčnych rumow. Wažne pak tež je, projektnych nošerjow podpěrać a dorost zaručić. Z powšitkownych prioritow mamy konkretne zaměry a wotpowědne naprawy wotwodźeć. Runje tajke přemyslowanja běchu jedne z ćežišćow klawsury.

Rěka regionalizacija, zo załožba zaso jenož projekty w serbskim sydlenskim rumje spěchuje, abo móža zajimcy zwonka Łužicy dale za swoje serbske abo projekty ze serbskim wobsahom wo spěchowanje prosyć?

W běhu něšto dnjow rozsudźili

pjatk, 17. julija 2020 spisane wot:

Poprawom je Serbske šulske towar­stwo swoje lětuše rěčne prózdninske lěhwo­ we Wodowych Hendrichecach koronakrizy dla wotprajiło. Nětko pak je tola přewjedźe. Kak je k tomu dóšło, wo tym je Janek Wowčer z předsydku SŠT Ludmi­lu Budarjowej rěčał.

Pod kotrymi wuměnjenjemi je nětko k tomu dóšło, zo lěhwo tola budźe?

L. Budarjowa: Spočatk junija njebě wotwidźeć, zo Sakska tak spěšnje tajke zarja­dowanja, wězo pod wěstotnymi postajenjemi, dowoli. Riziko natyknjenja bě pře­wulke, a tak smy lěhwo wotprajili. Dźěći pak, kotrež běchu so hižo před měsacami přizjewili, běchu wězo jara zrudne. W zašłymaj tydźenjomaj so wone přeco zaso naprašowachu, hač njehodźi so lěhwo přiwšěm přewjesć. Wšako je knježerstwo postajenja korony dla zmjechčiło.

Hdy a hdźe rěčne lěhwo wotmějeće?

L. Budarjowa: Wone budźe zaso we Wodowych Hendrichecach, a to wot 21. hač do 29. awgusta, potajkim skrótšene a tydźenjej pozdźišo. Zo bychmy sej storněrowanske wudawki zalutowali, smy so wězo wo městna w samsnym objekće prócowali.

Ćišćanski statok so dale wuwiwa

štwórtk, 16. julija 2020 spisane wot:

Stare rjemjesło a burska dźěławosć, serbšćina a wjesne nałožki – wšo to móža hosćo na „Ćišćanskim statoku“ wot lěta 2002 cyle zbliska dožiwić. Poskitki organizuje Kulturne towarstwo Ćisk, kotrež w lěće 1882 wutworjenu a wot 1921 jako štyristronski statok wobstejacu ležownosć wobhospodarja. Čłonojo wuwiwaja wobstajnje nowe ideje za wužiwanje pod pomnikoškitom stejacych rumnosćow. Loni započachu twarjenja rozšěrjeć a galeriju nad hródźu přetwarjeć. Katrin Demczenko je so z městopředsydu towarstwa Hansom­ Grobu rozmołwjała.

Knježe Groba, kotre dźěła je štó wukonjał? A su towarstwo při tym z někajkeje strony podpěrali?

Analogne formaty su wobmjezowane

štwórtk, 09. julija 2020 spisane wot:

Předwčerawšim je zapósłanc Zelenych w Němskim zwjazkowym sejmje Stephan­ Kühn mjez druhim redakciju Serbskich Nowin wopytał. Što bě wotpohlad wopyta serbskich institucijow, a kak zhladuje wón na tuchwilnu sylnu digitalizaciju tež medijow, to chcyše ­Janek Wowčer wot njeho wědźeć.

Čehodla sće serbske institucije wopytał?

Zhromadnje postupować

srjeda, 08. julija 2020 spisane wot:

Předsydka załožboweje rady Susann Šenkec­, předsydka Rady za serbske nalež­nosće Braniborskeje Kathrin Šwjelina a jeje sakski kolega Marko Suchy, předsyda parlamentariskeje přirady załož­by Marko Šiman, załožbowy direktor Jan Budar, zastupowacy jednaćel Domowiny Marcus Końcaŕ a předsyda Domowiny Dawid Statnik su póndźelu w Budyšinje wo přidatnych pjenjezach z fondsa za strukturnu změnu wuradźowali. Janek Wowčer je so z Dawidom Statnikom rozmołwjał.

Čehodla bě póndźelne zetkanje tak wažne?

D. Statnik: Njebě to prěnja tajka rozmołwa, hižo w lěće 2017 smy tajku přewjedli. Přiwšěm bě wona trěbna, dokelž su we wšěch gremijach nowi čłonojo. Zdobom mějach wuradźowanje za wažne wobzamknjenja zakonja w zwjazkowym sejmje dla.

Što běchu ćežišća zetkanja zastupjerjow serbskich gremijow?

Tuńše jězby w prózdninach

póndźela, 06. julija 2020 spisane wot:

Šulerjo a wučomnicy do 20 lět móža so wje­selić. Wobchadnej zwjazkaj Sakskeje poskićatej jim w prózdninach potuńšene jězdźenki. Měrćin Weclich je so wo tym­ z nowinskim rěčnikom wobchadneho zwjazka Hornje Łobjo (VVO) Christianom Schlemperom rozmołwjał.

Kelko tajki prózdninski tiket płaći ?

Ch. Schlemper: Wot spočatka lětnich prózdnin budźe to 30 eurow. Jězdźenka wostanje potom cyłe šěsć tydźenjow płaćiwa. Budźe to po cyłej­ Sakskej a cyłym srjedźoněmskim wob­chadnym zwjazku (MDV) – hač do Halle abo Altenburga.

Što to konkretnje rěka?

Ch. Schlemper: Młodźi pasažěrojo móža za 68 centow wob dźeń busy, ćahi, tramwajki a přewozy wužiwać. Tak je tiket­ přihódna alternatiwa za čas, w kotrymž wjele šulerjow měsačnu kartu za puć do šule nima. Za mało pjenjez móža sej tuž prózdninske wulěty planować.

Su hišće dalše poskitki?

„Sambesi“ wostanje dale zawrjeny

póndźela, 06. julija 2020 spisane wot:

Byrnjež hosćenc „Sambesi“ we Wojerowskej coologiskej zahrodźe po po­wšitkownych postajenjach korony dla zaso wotewrěć móhli, wostanje pak tón najprjedy raz zawrjeny. Silke Richter je so ze šefom restawranta Ralfom Gerstmannom rozmołwjała.

Sće chcył wo swojich dožiwjenjach w afriskim kraju Gambija rozprawjeć. Korony dla pak sće termin přesunył. Přiwšěm sće nětko pjenježne dary do Gambije přepokazał. Kak je k tomu dóšło?

R. Gerstmann: Sym přednošk, kiž měješe w měrcu być, nětko zarjadował. Běše to prěnje zarjadowanje po zawrjenju w měrcu. Postajenjow hygieny dla sym z přihotami dosć zahe započał. Wothłós bě jara dobry. 35 wopytowarjow je 500 eurow dariło, a pjenjezy sym hnydom do Gambije přepokazał. Rady poskićam swój přednošk tež towarstwam, šulskim rjadownjam a dalšim zajimcam.

Za čo sće čas zawrjenja hosćenca wužiwał?

Prapremjera – solo za dudy

štwórtk, 02. julija 2020 spisane wot:

Pod hesłom „Kóždom ludej swoje dudy“ wěnuje so dudak a spěwar Serbskeho ludoweho ansambla Handrij Henčl njedźe­lu w Budyskim Serbskim muzeju z koncertom wosebitemu ludowemu instrumentej. Cordula Ratajczakowa je so­ z hudźbnikom rozmołwjała.

Kak sće ideju koncerta zrodźił?

H. Henčl: Loni je so mje organizatorka Wojerowskich hudźbnych swjedźenskich dnjow prašała, hač nochcu raz na dudach koncert wotměć. Tak smy tam hromadźe z hudźbnikami našeho Prěnjeho łuži­skeho barokneho orchestra koncertowali. Wothłós bě přewšo dobry a zarjadowanje wupředate. Ludźo su fifolejo domoj šli. Nětko mamy koronu, a cyły swět žedźi so za programami w małym formaće, za čož su dudy kaž stworjene. Sym tuž tehdyši program swojim móžnosćam jako solist přiměrił a to SLA namjetował. Argumentowach, zo su ludźo nětko lačni, nazymu budźe paleta poskitkow snano hižo přewulka. Tak bě w běhu třoch tydźenjow ideja wuzrawjena. Budźe to prapremjera – tajki solowy koncert za dudy hišće w ansamblu njemějachmy.

Što Was na dudach wabi?

Serbska debata

nowostki LND