„Zhromadnosć njesmě so nam zhubić“
Towarstwo Šćeńčanska młodźina tež w ćežkich časach korony dale dźěła. Wone wudźeržuje dobry zwisk k wjesnej radźe, pěstowarni a dalšim partneram. Gmejnu Łaz młodostni při zarjadowanjach z personalom a techniku podpěruja. Andreas Kirschke je so z předsydu towarstwa Steffenom Münsterom rozmołwjał.
Loni a lětsa sće dyrbjeli swjatkowny swjedźeń wotprajić. Parujeće jón?
S. Münster: Haj, jara. Wšako je to w Šćeńcy wjeršk lěta, kotryž wot 1994 organizujemy. To zetkawaja so přećeljo, pomocnicy a mnozy něhdyši wobydlerjo. Dwójce njejsmy tajku zhromadnosć nětko hižo dožiwić móhli.
Kajke su financielne straty?
St. Münster: To njehodźi so tak jednorje rjec. Fakt je: Mamy kóžde lěto wysoke kóšty za zawěsćenja našich čłonow, za techniku, wuhotowanje, nuzniki a dalše. Tež w časach korony mamy kóšty, kotrež z rezerwow płaćimy. To njeje tak lochko. Něšto dobytka z minjenych swjatkownych swjedźenjow smy měli. Nětko dyrbimy jón za dalewobstaće towarstwa nałožić. Mamy dwaj wozaj z nuznikami, a z podruže něšto pjenjez nahospodarjamy.
Sće čłonow korony dla zhubili?
„Tajki zjaw njemotiwuje“
Dr. Pětš Šurman nawjeduje nětko župu Delnja Łužica. Axel Arlt je so z nim wo prěnich myslach w nowym zastojnstwje rozmołwjał.
Sće nazhonity w Domowinskim dźěle. Dosaha to za zastojnstwo župana?
dr. P. Šurman: Rozsudne za mnje bě, zo sym wjele dobrych myslow nastupajo swoju wosobu ze stron župneho předsydstwa dóstał. Wosebje słowa Haralda Koncaka su mje hnuli, kotryž rjekny: „Ty dyrbiš to činić, ty sy ta prawa wosoba, maš nazhonjenja.“ Tež přistajeni Domowiny w Choćebuzu běchu jednoho měnjenja, zo měł županstwo přewzać.
Woni wočakuja, zo budźeće mosty twarić.
dr. P. Šurman: Mam dobre zwiski do Budyšina. Sym zbožowny, zo mamy jako župa kooperaciske zrěčenje ze Zwjazkom Łužiskich Serbow. Tak móžemy wěste problemy po krótkim puću z Budyšinom rozjimać a rozrisać.
Što su Waše nazhonjenja nastupajo zwisk k centrali Domowiny w minjenych lětach?
Pomałuje načasu
Dźensa su so čłonojo załožboweje rady na wurjadnym posedźenju z přichodom Serbskeho ludoweho ansambla rozestajeli. Wo wuslědkach njebě našemu wječornikej hač do redakciskeho kónca hišće ničo znate. Wuchadźam pak z toho, zo njejsu jeno prašenje rozjimali, štó ma po intendancy Judith Kubicec ansambl wot awgusta nawjedować. Wot dohromady wosom intendantow a intendantkow w stawiznach ansambla skutkowaše šěsć po towaršnostnym přewróće – přerěznje bě tuž kóžde pjeć lět nowe wjednistwo. Stajna změna na čole dopomina mje tróšku na SPD, a je tu kaž tam znamjo, zo nichtó tak prawje njewě, do kotreho směra ma hić. Wo tym swědči tež prawidłowne pytanje za nošnym konceptom za SLA.
Serbja wažny faktor za Łužicu
Hač do kónca lěta ma „Kulturny plan Łužica“ nastać. Cordula Ratajczakowa je so z dr. Martinu Taubenberger z agentury KulturKonzepte rozmołwjała, kotraž na planje dźěła.
Kak su Serbja do projekta zapřijeći?
M. Taubenberger: Dohromady je so 257 kulturnych institucijow a 89 komunow na naprašowanjomaj wobdźěliło. Njejsmy so eksplicitnje za tym prašeli, hač so wo serbskich akterow jedna. Hladajo na mjena kulturnych zarjadnišćow a iniciatiwow bě něhdźe dwanaće do 15 procentow serbskich. W dźěłowych skupinach je tohorunja něhdźe 15 procentow wobdźělnikow ze serbskich institucijow a zjednoćenstwow.
Wuslědk naprašowanja bě mała kooperacija mjez Sakskej a Braniborskej. Su Serbja z přikładom za lěpši přichod?
Komponować wuknyć
Kompozitoriska dźěłarnička budźe na iniciatiwu Zwjazka serbskich wuměłcow wot 2. do 3. a wot 16. do 17. julija w Budyskim Serbskim domje. Cordula Ratajczakowa je so z organizatorku Jěwu-Marju Čornakec rozmołwjała.
Kak je so ideja za dźěłarničku zrodźiła?
Skerje přěhračcy hač dobyćerjo
Hladaš-li do pólskeho dźěla třikrajoweho róžka, dožiwješ tam protesty rozsuda Europskeho sudnistwa přećiwo Turówskej brunicowej jamje dla. Europska unija přećiwo Pólskej? Wusud polarizuje. Sym přeswědčeny, zo by so tajki aktualny pad w čiłej diskusiji na Němsko-Pólskich medijowych dnjach wotbłyšćował. A tam njebychu měnjenja pólskich a němskich žurnalistow po narodnej přisłušnosći dźělene byli, ale skerje po pro a kontra.
Kónc meje, spočatk junija poprawom je čas, w kotrymž so mjenowane medijowe dny mjeztym po krutej tradiciju wotměwaja. Dokelž je koronapandemija po lońšim tež lětušemu prezencnemu zarjadowanju zadźěwała, stej 13. a 14. jako online-lětnikaj wosebitej w stawiznach tohole zetkanja. Město w přewšo hospodliwym wojewódstwje Zapadna Pomorska sedźa lětuši wobdźělnicy pod hesłom „Pandemija – Kak dołho medialny wuwzaćny staw hišće traje?“ dźensa něhdźe před swojej wobrazowku.
Witajće do Serbskeho muzeja!
Nětko online spěwać
Internetna strona je nětko online. Milenka Rječcyna je so z iniciatorku projekta Lydiju Maćijowej rozmołwjała.
Internetny poskitk wabi z profesionelnje wuhotowanej stronu. Kak je k tomu dóšło?
L. Maćijowa: Naš zaměr je poskićeć dźěćom, jich staršim kaž tež kubłarjam a wučerjam składnosć, serbske spěwy nawuknyć respektiwnje je sobu spěwać. Tak smy přeswědčili tež jury wubědźowanja „Čiń sobu!“, a dóstachmy myto 10 000 eurow. Smy so rozsudźili nadawk za zestajenje strony přepodać profijej Christianej Schützej.
Strona je dwurěčna, serbska a němska. Je Christian Schütze ze serbskej rěču zwjazany?
L. Maćijowa: Ně, z projektom pak smy w nim zajim za našu maćeršćinu zbudźili. To je na stronje wočiwidne.
Přiwšěm njeje internetny poskitk hišće dospołny.
Z dobrej měšeńcu do přichoda
Hač móhli so z knježerstwom ze „zelenej“ kanclerku spřećelić, prašachmy so wčera w SN. Měnjenja běchu – njejsym to hinak wočakował – rozdźělne. To rozjasnja tež tam-a-sem w naprašowanjach wólby nastupajo. Raz je CDU/CSU w nich na prěnim městnje, raz Zeleni. Tuchwilu pak runje Zelenym z jich načolnej kandidatku Annalenu Baerbock chětro nadawaja, dokelž maja zdźěla zboha chrobłe mysle.
Chrobłe mysle wšak trjebaš, wosebje potom, chceš-li so wot druhich rozeznawać a nochceš-li w samsnej jušce warić, a to nic jenož w politice. Stajnje pak so to njeradźi. Myslu-li na prócowanja Zelenych, kónc wudobywanja brunicy hišće do lěta 2038 zwoprawdźić, da so prašam, hač je to woprawdźe realistiske.
Eberhard Schmitt stajnje tež serbske temy wobdźěłał
Čłowjek chcył lědma wěrić, zo agilny domizniski a stawizniski slědźer Eberhard Schmitt dźensa hižo 70. narodniny swjeći. Ženje njebě jemu žana jama přehłuboka a žana wěža přewysoka. Hakle tele dny je na wěžu Budyskeje radnicy zalězł, zo by reparaturu balustrady dokumentował, wo čimž pisaše wčera w SN. Dlěje hač 40 lět Eberhard Schmitt změny w ródnym Budyšinje a zwonka města zapopaduje. W tym času je fundus wjacorych tysac wobrazow zezběrał. Domizniski slědźer pak njedźěła jeno za sebje samoho. W njeličomnych publikacijach wón stawiznisce a domiznisce zajimowanym swoje slědźerske wuslědki spřistupnja. Tak pisaše hižo za čas NDR w „Bautzener Kulturschau“. Tež lokalne dźeniki a hamtske łopjeno města jeho přinoški wotćišćachu, mjez druhim wo pozadkach Budyskich nadróžnych mjenow, wo knježich domach a ryćerkubłach abo wo zhubjenych twarjenjach, kaž wo płunarni a mlokarni. We wšelakich nakładnistwach, mjez druhim w Ludowym nakładnistwje Domowina, je swoje knihi a brošurki wudawał, kotrež njeměli w žanym knižnym kamorje přećelow domizny pobrachować.
