Ultimatum Trumpa zahajeny

srjeda, 30. julija 2025 spisane wot:

Washington (dpa/SN). Dźesać dnjow trajacy ultimatum prezidenta USA Donalda Trumpa nastupajo wyše cła za ruskich wikowanskich partnerow je zahajeny. „Dźesać dnjow wot dźensa“, rjekny Trump wčera wječor žurnalistam w lětadle ze Šotiskeje do USA. Po tutym puću chce Trump Rusku k měrowym jednanjam z Ukrainu nuzować. Poprawom bě Trump Ruskej 50 dnjowski ultimatum stajił, pozdźišo pak tole na „dźesać do dwanaće dnjow“ přikrótšił.

Kabinet etat 2026 schwalił

Berlin (dpa/SN). Zwjazkowe knježerstwo je dźensa naćisk zwjazkoweho etata 2026 wobzamknyło. Budget předwidźi wudawki dobrych 520 miliardow eurow a nowe kredity 174 miliardow eurow. Zwjazkowy financnym minister Lars Klingbeil (SPD) je plany w Berlinje přestajił. Centralne ćežišća knježerstwa su po jeho słowach mjez druhim inwesticije za spěšny rozrost hospodarstwa a wjace dźěłowych městnow kaž tež za wěstotu.

Söder hrozy wupowědźić

Pomocnicy čakaja na lěpše wjedro

srjeda, 30. julija 2025 spisane wot:

Islamabad (dpa/SN). W horinach Kara­koruma w Pakistanje znjezboženu bywšu němsku biatletku Lauru Dahlmeier njejsu dotal hišće wuchowali. Tole zdźěli rěčnik městneho Alpoweho towarstwa a zamołwiteho ekspediciskeho přede­wzaća powěsćerni dpa.

Wuchowansku akciju za 31lětnu dyrbjachu wčera wječor ćmy dla přetorhnyć. Přičina su wichory a špatne wjedro z kurjawu. Dźensa rano chcychu nazhonitych krosnowarjow na horu pósłać. Dahlmeier poda so póndźelu z dalšej krosnowarku na 6 069 metrow wysoku horu Laila Peak, jako ju na wysokosći 5 700 lawina kamjenjow trjechi. Wot toho časa nimaja wjace kontakt k njej.

Zranjeni po zemjerženju

srjeda, 30. julija 2025 spisane wot:
Petropawlowsk (dpa/SN). Při ćežkim zemjerženju před pobrjohom ruskeje połkupy Kamčatka na dalokim wuchodźe su so po informacijach zamołwitych wjacori ludźo zranili. Pacientow w chorownjach zastaraja, guwerner Kamčatki Wladimir Solodow rozprawja. Ruska akademija wědomosćow zdźěla, zo bě střasenje ze sylnosću 8,7 najćeše zemjerženje po lěće 1952 w tutej kónčinje. We wja­corych krajach po wšěm swěće wot Japanskeje hač k Filipinam abo krajam ­łaćonskeje Ameriki su na to reagowali. We wohroženych pobrjóžnych kónčinach su lětanišća, šule a zjawne institucije ­nachwilnje zawrěli. Centrum za dohladowanje zemjerženjow w USA rozprawješe wo sylnosći 8,8.

Woidke wo namjet renty dla njerodźi

srjeda, 30. julija 2025 spisane wot:

Podstupim (dpa/SN). Braniborski ministerski prezident Dietmar Woidke (SPD) wyšu rentowu starobu wotpokazuje. „Za mnohich ludźi, kotřiž ćežko dźěłaja kaž dróhotwarcy, třěchikryjerjo a dalši, njeje to prosće móžno“, rjekny Woidke Pod­stupimskim nowinarjam. Štóž sej tajke něšto žada, ludźi znjeměrnja, wón rjekny. Zwjazkowa ministerka za hospodarstwo Katherina Reiche (CDU) je minjeny kónc tydźenja debatu wo tym nastorčiła.

Demografiskich wuwićow a přiběrace wočakowanje dołheho žiwjenja dla pak je to trěbne: „Žiwjenski dźěłowy čas ­dyrbi přiběrać“, rjekny politikarka CDU Frankfurtskim nowinarjam. „Dyrbimy wjace a dlěje dźěłać“, wona zjima. Zakonsku mjezu za rentu bjez wotćahow wot lěta 2012 hač do 2031 krok po kroku wot 65 na 67 lět pozběhnu. Rjady z hospodarstwa namjet Reiche podpěruja.

Zwjazkowe knježerstwo zwyšenje rentoweje staroby njeplanuje. Město toho maja dźěłaćerjo fleksibelniši při přechodźe z powołanskeho žiwjenja do renty być.

Tež London pomha Palestinje

srjeda, 30. julija 2025 spisane wot:

Wulka Britaniska zwyša ćišć na Israel – Němska wočaknje

London/Gaza (dpa/SN). Wulka Britaniska je připowědźiła, zo Palestinu jako stat připóznaje, jeli israelske knježerstwa spěšnje wažne kročele njezwoprawdźi. Wone ma tuchwilne połoženje w Gazaskim pasmje skónčić a so k dołhodobnemu měrej wuznawać. Tole je premier­minister Keir Starmer na posedźenju knježerstwa připowědźił. Wčera bě francoski prezident Emmanel Macron samsnu diplomatisku kročel Parisa připo­wědźił a tak wjele kedźbnosće zbudźił.

Fachowcy wopisuja situaciju w zawrjenym a zničenym pobrjóžnym pasmje, w kotrymž bydlitej dwaj milionaj Palestinjanow, mjeztym jako katastrofalnu. Zamołwity za to je Israel. Kraj zastaranje ludnosć ze žiwidłami blokuje, zo njemóhła so islamistiska Hamas ze składow pomocnych srědkow posłužować.

Israelske wonkowne ministerstwo je nastork Londona z raznymi słowami wotpokazało. Připóznaće Palestiny by mytowanje Hamas było a prócowanja wo přiměr w Gazaskim pasmje za pušćenje zastajencow haćiło. To w Jerusalemje zdźělichu.

Stara zasada zwrěšćiła

srjeda, 30. julija 2025 spisane wot:
Wobrazy z Gazaskeho pasma su surowe. Čłowjek njemóže so sylzam wobarać, hdyž widźi wobrazy ćerpjacych, hłód tradacych abo samo morjenych dźěći. Najnowše politiske wuwiće hladajo na połoženje w Gazaskim pasmje je pak najlěpši dopokaz, zo je dotalna politika Israela přećiwo islamistiskej Hamas zwrěšćiła. Po jeje terorowym nadpadźe w oktobru 2023 na Israel z 1 200 mortwymi a 250 zawlečenymi Israelčanam zdawaše so kóždy srědk přećiwo teroristam jako prawy. Mjeztym je Gazaske pasmo dospołnje zničene, 60 000 Palestinjanow su morili. Hamas pak njejsu zničili a zastajencow přeco hišće wuswobodźili njejsu. Wočiwidnje stara zasada Israela njefunguje: Swojich njepřećelow najlěpje wotbudźeš, hdyž jich moriš. Hamas njeje z njebjes padnyła. Tak, kaž su USA po sowjetskej inwaziji w Afghanistanje załoženje Al-Kaidy zawinowali, je Israel Hamas do žiwjenja zwołał – chcychu PLO Yassira Arafata wosłabić a Palestinjanow pačić. Marko Wjeńka

To a tamne (30.07.25)

srjeda, 30. julija 2025 spisane wot:

W kupanskich drastach po měsće běhać je we woblubowanym francoskim po­brjóžnym městačku Les Sables-d‘Olonne nad atlantiskim morjom přichodnje zakazane. Měšćanosta Yannick Moreau so hižo dołho „njepřistojneho zadźerženja“ dla mjerza. Tuž je na času, zo to jasnje ­zakazaja. Wotnětka njesměš wjac poł­nahi abo jenož w kupanskich cholowach po dróze běhać. Za to hrozy pokuta 38 eurow.

W Grimmje je wčera při zwučowanju helikopter zwjazkoweje wobory znje­zbožił. Při tym staj wobaj pilotaj swoje ­ži­wjenje přisadźiłoj. Mašinu chcychu dźensa z Muldy wućahnyć. Za dalšej wosobu hišće pytaja, zakitowanski minister Boris Pistorius (SPD) na městnje njezboža zdźěli. Wrak leži wosrjedź rěki. Pomocnicy dyrbja najprjedy raz bencin wot­čěrać, kotryž je wuběžał. Potom chcedźa, powostanki helikoptera wuzběhnyć.

Wabja serbsce za spěšny internet

wutora, 29. julija 2025 spisane wot:
Tute serbske wabjenje za spěšny internet je čitar našeho wječornika Daniel Zoba wóndano rano ducy na dźěło před ležownosću twarskich wikow OBI na Drježdźanskej wuhladał. Předewzaće Sachsen GigaBit, dźowka energijoweho poskićowarja SachsenEnergie, wutwarja w nadawku Budyskeho krajnoradneho zarjada spěšnu internetnu syć ze škleńčnymi nićemi w Budyskim wokrjesu. Foto: Daniel Zoba

Zapad měł wojakow zapłaćić

wutora, 29. julija 2025 spisane wot:

Kiew (dpa/SN). Ukrainski prezident je zdźělił, zo trjeba jeho kraj kóždolětnje wjace hač 65 miliardow eurow. „Ukraina dyrbi deficit 40 miliardow eurow wurunać. Přidatnje płaći produkcija ukrainskich trutow 25 miliardow eurow“, Zelenskyj internetnje zdźěla. Nimo toho sej wón žada, zo měł zapad mzdu ukrainskich wojakow zapłaćić, wšak woni swobodu wšeje Europy zakituja. Ukrainscy wojacy na fronće dóstanu 2 400 eurow brutto měsačnje.

Nabožina přećiwo ekstremizmej

Berlin (dpa/SN). Dźěłarnistwo za kubłanje(GEW) žada sej islamsku nabožnu wučbu na wšitkich šulach Němskeje. Zaměr je, šulerjam wědu wo swójskej wěrje a wo druhich nabožinach posrědkować, rjekny předsyda dźěłarnistwa Gerhard Brand nowinarjam. Wobstejace modelowe pospyty měli so rozšěrić a powšitkownje poskićeć. Zwjazk wučerjow Němskeje ­namjet podpěruje. Nabožna wučba móže skutkowny srědk přećiwo ekstremistiskim wliwam być.

Trump so wobara

Poslednje přihoty za wulki wjeršk: W Romje bu minjeny kónc tydźenja swětowe zetkanje młodźiny zahajene, na kotrež bě njeboh bamž Franciskus składnostnje Swjateho lěta přeprosył. Wjeršk budźe přichodnu njedźelu, 3. awgusta, Boža mša z bamžom Lejom XIV. pod hołym njebjom. Jewišćo z wołtarjom je hižo natwarjene. Swjate lěto swjeća kóžde 25 lět. Foto: dpa/Remo Casilli

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND