Młódši přewozmu

štwórtk, 13. měrca 2025 spisane wot:
Gmejna Ralbicy-Róžant hordźeše so před něšto časom, zo je najmłódša komuna ­cyłeje Sakskeje. Jeje starobny přerězk bě potajkim najniši. Nětko sej wona naj­skerje dalši superlatiw zasłuži, mjenujcy tón, zo ma jednoho z najmłódšich na­wodow gmejnskeje wohnjoweje wobory. Z 33 lětami je Michał Maywald hižo tak nazhonity, zo stara so wo kameradow štyrjoch wjesnych wohnjowych woborow a so za jich naležnosće zasadźuje. Móžeš jenož kłobuk zejmować, zo maja w Delanach tak angažowanych młodych ludźi. To njepokaza jenož, zo je dobrowólna wohnjowa wobora w gmejnje sylna móc, ale tež zo maja po wšěm zdaću dosć ­wobydlerjow, kotřiž so we woborje gratu přimaja. Hišće lěpje je, jeli sej někotři z nich kłobuk na hłowu staja a zamoł­witosć přewozmu, kaž Michał Waywald. Jemu, jeho zastupjerjej a dalšim nawodnym wobornikam w gmejnje přejemy za jich skutkowanje w přichodźe wjele wuspěcha. Marian Wjeńka

Statne rěčnistwa přećežene

štwórtk, 13. měrca 2025 spisane wot:

Drježdźany (dpa/SN). Justicna ministerka Constanze Geiert žada sej pomoc ­za chětro přećežene statne rěčnistwa. ­„Situacija je wjace hač napjata“, rjekny politikarka CDU powěsćerni dpa hladajo na spochi přiběrace ličby přepytowanjow, kotrež ma statne rěčnistwo wobdźěłać. Po informacijach ministerstwa pobrachuja statni rěčnicy. Dźěłowe poćeženje statnych rěčnistwow je zdźěla jara wulke. Jeničce minjenej lěće je 50 000 ­nowych přepytowanskich padow dóšło. Tuchwilu kopi so w statnych rěčnistwach 271 500 padow. Cyłkownje 440 statnych rěčnikow chłostajomne njeskutki přepytuje. Z tym su 86 procentow městnow wobsadźili. Loni móžachu nimale 267 000 padow wobdźěłać.

Situacija přiwótřa so wosebje padow w zwisku z azylowym zakonjom dla. Tola tež ličba padustwow, ranjenja ćěła a płokanja pjenjez přiběra. Nic naposledk postara so tež nowy zakoń cannabisa wo přidatne dźěło. Justica bědźi so z „rjemjeslnisce špatnje zdźěłanymi zako­njemi“, kotrež zawinuja tójšto napinanja ze snadnym wuspěchom přećiwo dro­gowej kriminaliće.

W Błótach wotpadki ludźi rumowali

štwórtk, 13. měrca 2025 spisane wot:
Tójšto dźěła mějachu Paul Rösler, Sandra Richter a dalši pomocnicy wot Lubnjowskeho čołmikoweho towarstwa minjeny kónc tydźenja. Zhromadnje su pobrjóžne kónčiny podłu groblow wot Lipje přez Lědy hač do Lubnjowa wurjedźili. Mjeztym, zo dachu sej wopytowarjo słónčne wjedro lubić, rumowachu dobrowólni wotpadki, kotrež ludźo w Błótach stajnje zaso zawostajeja. Zdobom chcedźa wopytowarjam z tu- a wukraja w nowej sezonje zaso čiste a hladane Błóta poskićić. Foto: Peter Becker

To a tamne (13.03.25)

štwórtk, 13. měrca 2025 spisane wot:

Hač do 150 listow za samsny wobchadny njeskutk su wjacori ludźo w Offenbachu dóstali. Přičina bě zmylk w kom­pjuterowej syći tamnišeho zarjada za ­porjadk, z kotrejž listy awtomatisce rozesćelu. Jedyn z potrjechenych je wopač­neho parkowanja dla samo 300 listow přijał. Zarjad je so mjeztym zamołwił. Pokutu ludźo płaćić njetrjebaja.

Swój čas w jastwje je bywši tenisowy hrajer Boris Becker w knize předźěłał. ­Jatba we Wulkej Britaniskej słuša k naj­bolostnišim nazhonjenjam swojeho žiwjenja, piše 57lětny w interneće. Spisowaćelenje bě pospyt, tole wuhojić. Kniha z titulom „Inside. Dobyć – zhubić – znowa započeć“ wuńdźe po informacijach nakładnistwa Ullstein 10. septembra. Becker bě insolwencu přizjewił. Při tym je zamóženje milinow eurow zatajił. Wón dyrbješe dwě a poł lěta do jastwa.

Ministerscy prezidenća so zešli

srjeda, 12. měrca 2025 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Wodźacy politikarjo zwjazkowych krajow Němskeje su dźensa na konferency ministerskich prezidentow wo politiskim połoženju po wólbach zwjazkoweho sejma wuradźowali. Při tym rěčachu tež wo jutřišim posedźenju stareho zwjazkoweho sejma. Unija CDU/CSU a SPD běštej so dojednałoj, so na dobro brónjenja a infrastruktury ­přidatnje zadołžić. Kraje dyrbjeli tomu w Zwjazkowej radźe z wjetšinu dweju třećinow přihłosować.

Ministerstwo USA ludźi pušća

Washington (dpa/SN). Kubłanske ministerstwo USA nazhoni razne naprawy prezidenta Donalda Trumpa. Něhdźe połojcu přistajenych su mjeztym pušćili, ministerstwo zdźěla. Sćelak Foxnews rozprawja, zo su sobudźěłaćerjow wo za­wrjenju wšitkich běrowow informowali: „Posledni nadawk ministerstwa je ni­male 50 procentow přistajenych ­pušćić.“ W ministerstwje dźěła oficialnje 4 100 ­ludźi.

Bamž zaso měrnu nóc měł

Prezident USA Donald Trump je wčera zhromadnje z nawodu awtotwarca Tesla Elonom Muskom před Běłym domom we ­Washingtonje za awta Tesle wabił a čerwjene jězdźidło kupił. Trump reagowaše tež chětro wótrje na namołwy bojkota Tesle. Tež nadpady na nabiwanske stacije kritizowaše. Akcije awtotwarca tuchwilu hódnotu zhubjeja. Foto: dpa/Samuel Corum

Čakaja na reakciju z Moskwy

srjeda, 12. měrca 2025 spisane wot:
Kijew/Moskwa (dpa/SN). Ukraina je zasadnje 30 dnjow trajacym přiměrje we wójnje přećiwo Ruskej přihłosowała. Nětko ma Ruska rozsudźić. „Bul leži nětko w Moskwje“, rjekny wonkowny mi­nister USA Marco Rubio. Wón bě do toho z ukrainskim zastupnikami w sawdi-arabskim měsće Dshidda wo móžnym zahajenju měroweho procesa rěčał. USA běchu ukrainske knježerstwo minjeny čas masiwnje pod ćišć stajili a wojersku pomoc přetorhnyli. Po připrajenju z Kijewa nastupajo přiměr je USA wojersku pomoc zaso aktiwěrowała. Rěčnica ruskeho wonkowneho ministerstwa Maria Sacharowa je zasadny zajim Ruskeje na rozmołwach wo skónčenju wójny zwurazniła. Dotal pak hišće wo tym njerěča.

BSW: Hłosy znowa wuličić!

srjeda, 12. měrca 2025 spisane wot:
Berlin (dpa/SN). Załožerka strony BSW Sahra Wagenknecht je snadneje poražki při wólbach zwjazkoweho sejma dla skóržbu na Zwjazkowym wustawowym sudnistwje w Karlsruhe zapodała. Po tutym puću chce wona přesadźić, zo zamołwići hłosy wolerjow hišće raz wuliča. Strona Sahry Wagenknecht je po dotalnym wólbnym wuslědku 23. februara po wšej Němskej 4,972 procenty hłosow ­dóstała a je tak snadnje na mjezy pjeć procentow zwrěšćiła. Po informacijach strony pobrachuje jej 13 400 hłosow. W někotrych wólbnych lokalach su wočiwidnje někotre hłosy wopak přirjadowali. Wulke přesuwanja wolerskich hłosow pak njejsu dotal znate. Wagenknecht rjekny, zo žada sej „respekt před wolerjemi“ a nowe wuličenje hłosow.

EU připowědźa cła na twory z USA

srjeda, 12. měrca 2025 spisane wot:

Brüssel (dpa/SN). Europska unija je konsekwentnu reakciju na wot dźensa płaćiwe cła USA na importy wocla a aluminija připowědźiła. Kaž Europska komisija dźensa rano zdźěli, žadaja sej w prěnjej kročeli wot apryla zaso wurjadne cła na importowane produkty z USA kaž Bourbon-Whisky, jeansy, motorske, čołmy a butru z lěsnych worješkow. Dalše přećiwne naprawy wukazaja po dorěči z čłonskimi statami EU srjedź apryla, tak w Brüsselu zdźělichu.

Dalše cła potrjechja předewzaća, kotrež ameriske ratarske wudźěłki kaž ­pjeriznu, howjaze mjaso, mórske płody, worješki, jeja, mlokowe wudźěłki, cokor a zeleninu w EU předawaja. Nimo toho planuje EU wurjadne cła na dalše industrijowe produkty kaž wocl, aluminij, ­šaty, kožu, domjace nastroje, graty a drjewjane wudźěłki.

„Europska unija dyrbi jednać, zo by přetrjebarjow w předewzaćach škitała“, rjekny prezidentka komisije EU Ursula von der Leyen. Přećiwne naprawy su drje krute, ale přiměrjene, wona rjekny.

Wučba je najwažniša

srjeda, 12. měrca 2025 spisane wot:
Sakske kultusowe ministerstwo je wčera 21 naprawow za kubłanje na šulach wozjewiło. Tuchwilu po cyłej Sakskej 1 400 wučerjow a wučerkow pobrachuje. Wot přichodneho šulskeho lěta ma so tójšto změnić. Někotre z naprawow pak su ­překwapjace. Kaž ministerstwo zdźěli, chcedźa do kultusoweho ministerstwa a krajneho zarjada za šulu delegowanych wučerjow přepruwować a zwěsćić, hač je to pedagogisce trěbne. Zaměr je, zo wučerjo w šulach wuwučuja a w šulskich zarjadnistwach njesedźa. Jeničce w krajnoradnym zarjedźe je něhdźe 200 wučerjow přistajenych. To je chětro wjele a hladajo na tuchwilne ćeže nastupajo pobrachowacych wučerjow je to na­prawa, kotruž měli hižo dawno přewjesć. Wězo su fachowcy z praksy w ministerstwach a zarjadach trěbni, tola nic w tymle mnóstwje. Za wšitkich wučerjow – pedagogow měło kubłanje šulerjow na prěnim městnje stać a priorita być. Bianka Šeferowa

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND