Kruch awtorki Esther Undisz „Šěrcec Hanka“ po motiwach Jurja Kochoweje nowele dožiwi 12. februara swoju prapremjeru w Budyskim Němsko-Serbskim ludowym dźiwadle. Cordula Ratajczakowa je so z režiserku, kotraž z Choćebuza pochadźa, rozmołwjała.

Kak jara maće so po předłoze Kocha?

E. Undisz: Dźakowano jemu dźensa docyła na Hanku Šěrcec dopominamy. Přiwšěm bě mi po lekturje jasne, zo mje dźensa něšto hinaše zajimuje. Što móžemy hišće wuslědźić wo najskerje wot nacijow zamordowanej katolskej Serbowce židowskeho pochada? Tak nasta plan, jeje stawiznu – kaž by so stać móhła – rekonstruować. Njejsym stawiznarka, sym pak so na historiske slědy podała, tež na zakładźe rešeršow stawiznarjow, kaž staj to Alexander Pólk, kiž je jako student seminarske dźěło wo žiwjenju Hanki Šěrcec spisał, a prof. dr. Hermann Simon, kiž w němskorěčnej noweli dosłowo podawa. Wužiwamy w kruchu tež fota Hanki Šěrcec, kotrež je nam Jěwa-Marija Elic přewostajiła. Jeje nan bě Šěrcec statok přewzał, a wón spisa tež swoje dopomnjenki na młodu holcu.

Što dźensa wěmy?

W chorownjach a hladarnjach staraja so sobudźěłaćerjo wo dobro swojich pacientow a chowancow. Kak pak maja w tym wobłuku skutkowacy kaž tež ­nošerjo a nawodźa zarjadnišćow ­z ­winowatosću šćěpjenja wobchadźeć? Milenka Rječcyna je so z nawodu Smječkečanskeho Domu swj. Jana, ­kotryž je w nošerstwje Křesćansko­socialneho skutka, Markom Klimanom rozmołwjała.

Kajki je staw w Domje swj. Jana šćěpjenje sobudźěłaćerjow nastupajo?

M. Kliman: Mamy pola nas w domje šćěpjensku kwotu, kotraž je trochu wyša hač powšitkownje w towaršnosći. Ně­hdźe 70 procentow sobudźěłaćerjow je mjeztym šćěpjenych.

Boja so tući wo swoje dźěłowe městno po 15. měrcu 2022?

M. Kliman: Wěmy, zo su so někotři sobudźěłaćerjo mjeztym na dźěłowym zarjedźe přizjewili. To wšak ma přistajeny, ručež wě, zo móhł dźěło zhubić abo zo dźěłowe zrěčenje wuběži, činić. Naš nadawk jako nošer w tym zwisku je, zo mamy Budyskemu strowotniskemu zarjadej 15. měrca zdźělić, štó z našich sobudźěłaćerjow je šćěpjeny a štó nic. Dalši nadawk nimamy.

A kak jako nawoda domu zhromadnje z nošerjom z tym wobchadźeće?

Maćica Serbska přeproša na zjawnu disku­siju wo serbskej hymnje. Cordula Ratajczakowa je so z předsydku dr. Anju Pohončowej rozmołwjała.

Čehodla přewjedźeće diskusiju wo hymnje?

A. Pohončowa: Kritiki nastupajo tekst serbskeje hymny su so w zašłych lětach wospjet zwuraznili, woprawdźita diskusija pak njeje so dotal wotměła. Myslu sej, zo přeprošuje dźensniši towaršnostny diskurs­, w kotrymž sej někotři wjace widźomnosće žonow w zjawnosći žadaja, k tomu, aktualnosć teksta serbskeje hymny jónu do fokusa wzać a so z tutym prašenjom intensiwnišo zaběrać. Po našim měnjenju njeby so měła tajka diskusija w zawrjenych komorach wjesć, ale měła wšitkim zajimowanym móžnosć dać so na njej wobdźělić. Tohodla smy so za formu zjawneje diskusije rozsudźili. Něchtó dyrbjał tajku diskusiju nawjedować a přewodźeć, čehodla nic Maćica? Wothladajo wot toho, zo běštaj Zejler a Kocor čłonaj Maćicy Serbskeje, myslu sej, zo ma naše čestnohamtsce skutkowace towarstwo dosć kompetency za tutón nadawk.

Sće hižo nowu wersiju hymny namjeto­wali. Štó je tutu ideju zrodźił?

Nawod­nica Sakskeho krajneho zarjada za zažne susodnorěčne kubłanje (LaNa) dr. Regina Gellrich bě minjeny tydźeń z hosćom w Serbskim instituće. Cordula Ratajczakowa je so z prócowarku za mnohorěčnosć rozmołwjała.

Kak je so mnohorěčne kubłanje wot załoženja LaNa lěta 2014 wuwiło?

R. Gellrich: Tema wjacerěčnosć je hižo dawno tež w pěstowarnjach sakskich po­mjez­nych kónčin aktualna. Prawidłownje daty zběramy a widźimy na jednym boku wjace pólskich resp. čěskich maćer­norěčnych mjez dźěćimi a personalom. Na tamnej stronje zwěsćamy wotewrjenosć a přiběracy zajim staršich a pěstowarnjow, dźěćom rěč a kulturu susodneju krajow zbližić. Za to poskićamy jako krajny zarjad wobšěrne spěchowanje a kwalifikaciju pedagogiskeho dźěła.

Posaarska chce so z „francoskej strategiju“ z multilingualnym modelowym regionom stać. Što móžemy wottam wuknyć?