Rentnar a što potom – wuměnkarsku swobodu wužiwać abo wužadanje přiwzać (35)

Před połdra lětstotkom bydleše w Drěwcach, dźensnišim wjesnym dźělu gmejny Łaz, něšto wjac hač 200 ludźi, mjez nimi jeničce dwaj Němcaj, kaž bě Arnošt Muka zwěsćił. Po Arnošće Černiku wučinješe tam 70 lět pozdźišo serbski podźěl přeco hišće 90 procentow. Mjeztym je so dalše sydom lětdźesatkow minyło, a mjez tučasnje třomi serbšćinu rěčacymi je 74­lětny Günter Wjenk najmłódši.

W oktobrje 1947 rodźeny bu we Łazowskej wosadnej cyrkwi křćeny a měješe tam tež swoju konfirmaciju. Dokelž njebě so na młodźinskej swjećbje wobdźělił, su jemu znjemóžnili na wyšu šulu hić. Tak chodźeše hač do 10. lětnika we Łazu do šule, hdźež je hakle porjadnje němčinu rěčeć nawuknył. Po wuspěšnym złoženju pruwowanja srjedźneje zrałosće 1966 nawukny wón powołanje elektrikarja w Hórnikečanskej briketowni. Po winowatostnej słužbje w armeji studowaše w Złym Komorowje, a jako inže­njer za elektriske připrawy dźěłaše hač do rentnarskeje staroby we Łazu a Bjerwałdźe w techniskim běrowje.

Kóžda rumnosć z WLAN wuhotowana

pjatk, 28. januara 2022 spisane wot:

Z centralnym składom na Lubijskej w Budyšinje dźěławosć Serbskeho muzeja dale profesionalizuja

Budyski Serbski muzej ma wot lońšeho lěća centralny skład. Zwonkastejacemu zdadźa so to być rumnosće z hač pod wjerch znošenymi bjezkónčnymi bohatstwami. Ale kak serbscy muzejownicy wšitke zezběrane objekty tam docyła składuja, a kak su spytali swědčenja zašłosće přichodnym generacijam zachować? Prašenje to, kotrež wabi sej wony magacin na Lubijskej raz wobhladać.

Přehladka „5x Němska po wšěm swěće“ je fotowa wustajeńca Hamburgskeho ­fotografa Jörga Müllera, kotraž nasta w kooperaciji z Mnichowskim Goethowym institutom a Serbskim muzejom w Budyšinje. Wot srjedź januara móža sej ju wopytowarjo zaso w Serbskim muzeju na Budyskim hrodźe wobhladać. Wšako ma muzej swoje durje wot 18. januara ­zaso wotewrjene. Hladajo na dotalne ­za­wrjenje koronapandemije dla, su wustajeńcu hač do 24. apryla podlěšili.

Perspektiwu tež raz změnić

Jörg Müller narodźi so 1966 w Kölnje. W Dortmundźe studowaše wizuelnu ­komunikaciju a fotowy design. W běhu swojeje fotografiskeje karjery móžeše wón najwšelakoriše hóstne přinoški zwoprawdźić. Tak je mjez druhim za ­wulke němske časopisy kaž Der Spiegel, Stern, Geo abo tež National Geographic skutkował. Zas a zaso wabja dźensa w Hamburgu bydlaceho temy z mje­zykulturnym pozadkom.

W     Budyskej pěstowar­ni „Jan Radyserb-Wjela“ je předšul­ska skupina młódšim dźě­ćom pisany ptačokwasny program ze spěwami a rejemi předstajiła. Nje­wjesta bě Lotta Miklec, nawoženja Maximilian Suchy. Braška Jan Buten­deich wjedźeše po programje. Tež sowa Hertka bě sej do pěsto­warnje dolećała a ze swojim pomoc­ni­kom słódke ptački za hosćinu sobu přinjesła.
Foto: Stefanie ŠraminaFoto: SN/Božena ŠimanecNa ptačo­kwasnej ho­­­sćinje Witaj-sku­­piny Budyskeje pěstowarnje ,,Kraj pjera­chow“ měještaj njewjesta Mila Müller a jeje nawoženja Leon Schöck wulke wjeselo. Swědo­miće je so braška Dominic Müller wo dobru naladu hosći starał.

Fota: Bernadett LanzynaZa dźěći Worklečanskeje pěstowarnje „K wód­nemu mužej“ to scyła žane prašenje njeje. Tamniša předšulska skupina bě lětsa hłowna wuho­to­warka ptačeho kwasa. Nawoženja Richard Šołta a jeho njewjesta Wanda Matkec (wobaj z Wor­klec) staj na hosćinu přeprosyłoj. Kwasny ćah na­wjedowaše braška Elias Jakubaš ze Smječkec. Wulka ptačokwasna hosćina w sportowej hali wšak njebě wospjet móžna. Tak „wulećachu“ sej dźěći spěwajo a pěši do dnjoweje hladarnje we wsy. Tam zwje­selichu ludźi ze spěwami, rejkami a basnjemi. Mnozy starši pěstowarskich dźěći so wonka zhromadźichu, zo bychu ptačokwasny ćah witali. Pod nawodom knjenje Bulankec, knjenje Dyr­lichoweje a knjenje Šimanoweje su chowancy pěstowarnje program do toho nazwučowali. Wšitko je so derje poradźiło, a přihladowarjo to tež rady z mócnym přikleskom připóznachu. Wulki dźak wšitkim wulkim, małym a ćichim pomocnikam za kulisami kaž tež ptačkam, kotrež njejsu na dźěći zabyli. Bernadett Lanzyna w mjenje pěstowarnje „K wódnemu mužej“ Worklecy

Wnučkow zawjeselił

pjatk, 28. januara 2022 spisane wot:

Foto: SN/Hanka ŠěnecJózef Šwon z Budyšina ma kóžde lěto do ptačeho kwasa ruce połnej dźěła. Wón mjenujcy słódke pječ­wo pola pjekarjow wobstaruje, zo móhł je swojim wnučkam do Drježdźan, Peine, Hannovera, Lipska abo delnjo­sak­skeho Schellertena pósłać. To wšak ma krótko do nałožka być, wšako dyrbi pječwo čerstwe­ być. K tomu napisa luby dźěd z Budyšina hišće kartu z motiwami pta­čeho kwa­sa. Tajka słódka překwa­pjen­ka je wnučkow zwonka Łužicy zawěsće tež lětsa zaso zwjeseliła!

„Ptači kwaso, witaj zaso“

pjatk, 28. januara 2022 spisane wot:

Tak je minjenu wutoru po cyłym do­mje Wotrowskeje pěstowarnje „Dźěćacy raj“ zaklinčało. Kwasny ćah nawjedo­waše lětsa braška Jonatan Kubic z Miłoćic. Njewjesta Tekla Šołćic z Wotrowa bě pódla swojeho nawoženje Józefa Bruska z Pančic-Kukowa jara zbožowna. Ke kwasnej ho­sći­nje słušachu nimo toho hišće słónce Mila Ko­chec z Pančic-Kukowa a Elsbeth Volkmar z Kašec, družka Jalina Jankowskec z Wudwo­rja, swataj Pawoł Nauwelaers z Wotrowa a Elias Rjebiš z Kanec kaž tež kucharka Tabea Pohlingec z Wotrowa. Foto: Hańžka Nawcyna

Wjesela so na ptači kwas

pjatk, 21. januara 2022 spisane wot:
T ež w Rownjanskej pěstowarni ,,Milenka“ so dźěći na ptači kwas hotuja. Tak su hižo pilnje molowali a paslili a so wězo tež raz narodnu drastu zhotowali (hlej foto). Kak su nałožk w serb­skich pěstowarnjach swjećili, zhoniće potom w přichodnym Dźěćiznaku. Nimo toho so wjeselimy, hdyž nam fota swojich paslenkow připósćeleće. Rjany ptačokwasny swjedźeń přeje wam waš Dźěćiznak!Foto: Joachim Rjela

Lube dźěći! Picujeće wy pilnje ptački? A kak wupada z tym, zo z pjerchotakami zhromadnje spěwaće? Přednjeseće jim snadź samo baseń? Někotre dźěći Chróšćanskeje zakładneje šule „Jurij Chěžka“ su na temu „Ptači kwas“ hrónčka a rymy napisali. K tomu su rysowali, štož jim do mysli přińdźe, hdyž na rjany zymski nałožk mysla. Nětko sće wy na rjedźe: čitać a potom ptačkam něšto rjane zbasnić abo zaspěwać. Milenka Rječcyna

Prawidła nadróžneho wobchada znać je za kóždeho jara wažne. Tež dźěći měli so po nich měć, hdyž na přikład same ze šule domoj du. Je tuž radźomne so z nimi ro­zestajeć. Pomhać móže při tym kniha, kotraž je njedawno w Ludo­wym nakład­­nistwje Domowina wušła. Nowe papjercowe wudaće „W nadróžnym wob­chadźe“ je za předšulsku a prěnju čitansku starobu. Što so na dróze stawa? Kotre wobchadne znamješka mamy a što wone woznamjenjeja? Štó scyła wobchad rjaduje? A kak so na přikład póćmje prawje zadźeržimy? Na tele a dalše prašenja no­wostka nazornje wotmołwja. Nimo toho dósta­waja čitarjo pokiwy. Pisanje ilustrowana kniha za dźěći wot šty­rjoch lět je z woknješkami wuhotowana. Dźesać ka­pitlow podawa najwažniše informacije koło­wokoło nadróžneho wobchada. Na dwójnej stronje je zdobom stajnje jedne prašenje roz­­łožene a tema bliže předstajena. Hač su to rjadowanje wob­­chada přez ample, wšelake wobchadne znamješka, prawe přeprěčenje dróhi, natwar kolesa abo prawe zdrasćenje w ćmě – na kóždej stronje móže sej dźěćo něšto nowe wotkryć.

„Naša serbska kniha“

pjatk, 21. januara 2022 spisane wot:

Lětsa z Workle­čanskimi šulerjemi

Foto: Tomaš Šołta
Pod znatym hesłom „Naša serbska kniha“ pokročuje Ludowe nakładnistwo Domowina lětsa ze swojim wosebitym projektom za wuknjacych serbskich šulow. Po přewjedźenju projekta ze Serbskej wyšej šulu Ralbicy a Serbskim gymnazijom Budyšin ma hač do kónca šulskeho lěta 2021/2022 swójska kniha ze 6. lětnikom Serbskeje wyšeje šule Worklecy nastać. Jeje awtorojo su znowa holcy a hólcy, kiž smědźa na temu „Powěsće a legendy“ swoju kreatiwnu žiłku na polu prozy wuspytać. Nakładnistwo šulerjam poskića, proces nastaća knihi wot spisanja manuskripta a zdźěłanja rysowankow přez wuhotowanje hač k ćišćej a knižnej premjerje sobu dožiwić a so aktiwnje na procesu wobdźělić. W tym wobłuku podadźa so hólcy a holcy tež raz do Budyšina, hdźež nakładnistwo wopytaja. Na te wašnje zeznajomja so nimo toho z dźěłom a z powołanjemi w nakładnistwje. Měrka Mětowa

nowostki LND