Poet europskeho formata

pjatk, 18. měrca 2016 spisane wot:
Zepěra małeho a wuznamneho serbskeho naroda su tworićeljo kultury. Do koła najwuznamnišich serbskich wuměłcow słuša Beno Budar – poet, prozaist, kiž hižo­ wjele lět dawa swědčenje wosudow, z časow tragiskich dožiwjenjow Druheje swětoweje wójny a wo tučasnych towaršnostnopolitiskich změnach, wohrožacych narodnu identitu Serbow. Budar zamóže­ historiske temy wulkotnje wopisać. Runje tak pohibuje wažne problemy eksistency­ tučasneho čłowjeka, zwjazane z přeměnjenjemi a stratami uniwersalnych hódnotow. Budar je pósłanc Serbow, wobdźělił je so na mjezynarodnych festiwalach mjez druhim we Waršawje, Poznanju, Brzegu a Opolu, hdźež připosłucharjow zahori. Wjelelětne přećelske styki zwjazuja poeta z pólskimi basnikami. W jich a swójskim mjenje posrědkuju jemu najwutrobniše zbožopřeća. Janusz Ireneusz Wójcik, Pólska

Škleńčku wina

pjatk, 18. měrca 2016 spisane wot:

Přećelej Benej, wuznamnemu pěsnjerjej hłosa serbskeje Łužicy, gratuluju najwutrobnišo k sydomdźesaćinam. Wón přez swoje basnje, powědančka a skutkowanje zakituje kusk serbskeje zemje we wulkej Němskej, nosy wobstejnosće do duše swojeho naroda. Připiju sej z nim ze škleńčku wina na to, zo dožiwimoj hišće­ mnohe zhromadne „wokomiki słónca“­.

Mićo Cvijetić, Serbiska

Tójšto samo-twarjenych fi­gurow poskićeja Emilia Siwiec kaž tež sotře Ewa a Ania Głowinkowska (wot­l.) we wobłuku comicsoweje dźěłarnički, wotměwa­- ceje so we Wrócławskej centralnej informaciji „Barbara“. Tule njedóstanješ jenož informacije, ale tež kofej a přikusk. Móžeš sej wustajeńcu wobhladać, dźěći maja swój kućik, a wosebite zarjadowanja tohorunja wabja. „Barbara“ je zetkawanišćo za młody lud. CoR

Delnjošleska stolica Wrócław je lětuša kulturna stolica Europy

Wrócław bjezdwěla njeje prěnje město Pólskeje, kotrež smě so pyšić z titulom „kulturna stolica Europy“. Tale česć słuša tež hižo Krakowej. Zo pak je titul za šlesku metropolu wosebite wuznamjenjenje, to pytnješ: Wšudźe strowja će wulke wabjenske­ tafle z čerwjeno-běłym logom na domach, dróhach a naměstach, a hnydom wosom managerow za wšelakore kulturne sekcije je sej město za porjadne planowanje swjedźenskeho lěta dowoliło. Europskemu niwowej wotpowědować běše wulke wužadanje, a Wrócławčenjo su so woprawdźe jara prócowali něšto jónkrótne na nohi stajić.

Město Wrócław je so woprawdźe jara prócowało, atraktiwny mnohostronski program za lěto 2016 zestajeć. Hnydom wosom managerow je so na polach architektury­, literatury, filma, hudźby, opery, performancy, wizualneho wuměłstwa a dźiwadła wubědźowało, publikum z najlěpšimi zarjadowanjemi zdobyć. Wuslědk toho je: 1 000 najwšelakorišich poskitkow w běhu 365 dnjow – festi­wale, koncerty, spektakle, happeningi, wustajeńcy, čitanja a tak dale a tak dale. Mjezynarodnje wuznamjenjeni wuměłcy kaž na přikład David Gilmour, čłon hudźbne stawizny pisaceje skupiny Pink Floyd, spěwar Julio Iglesias abo kom­ponist swětoznateje hudźby k filmam kaž „Spiel mir das Lied vom Tod“ Ennio Moricone we Wrócławju koncertuja – zarjadowanja tajkich dimensijow su zwjetša­ dawno wupředate. Přiwšěm wostawa hišće telko móžnosćow, zo tule ani městna njeje wšitko mjenować. A tola sej zwěrimy, zajimcam někotre wjerški­ poručić, zo móhli sej wulět do jenož 200 kilometrow zdaleneje lětušeje kulturneje stolicy Europy derje planować.

W najmjeńšim wjesnym dźělu Budyšina swójba Backhaus sportowe konje plahuje

Najmłódša mjez 32 wobydlerjemi Lešawy je sydom lět, najstarša – Ottec wowka – swjećeše loni stoćiny.­ Byrnjež mnozy wšědnje přez Haslow­ do Budyšina z awtom na dźěło jězdźili, drje jim na prawym boku dróhi ležaca najmjeńša Budyšinej přisłušaca wjes nad Bólborčanskej wodu wo­srjedź polow lědma napadnje. Wšako je tam­nišich jědnaće burskich statokow, dźesać z nich je wobydlenych, mjez wulkimi štomami­ nimale schowane.

Mireka Borcucha tež zyma njewottraša. Hačrunjež njeměješe tule februarsku sobotu hišće ani jeničkeho hosća, je wón na naměsće před Starej radnicu wutrajnje čakał. Hromadźe z konjom Karinom a korejtu Viktoriju pak je přihladowarjow na kóždy pad přiwabił. „Přez zymu staj jenož dwaj drožkarjej, w lěću pak je jich šěsć, kotřiž turistow po měsće woža“, Mirek měnješe, „šoferuju ludźi, dokal chcedźa.“ Hižo dwaceći lět skutkuje tule jako pohonč. Do toho bě wón wuhlo transportował, tohorunja z konjom. „Tak kóždu hasu w del­njošleskej stolicy znaju.“ CoR

„Łužiskich Serbow tola znaju, wšako pobych z delegaciju 1953 dwaj dnjej w Budyšinje“, powěda nam Zefiryna Urban při zachodźe do krasneje awle Leopoldina Wrócławskeje uniwersity. Wjele wě bywša inženjerka powědać wo wuhotowanju žurle, nastateje w lětach 1728 do 1732 a pomjenowaneje po załožerju kejžoru Leopoldźe I. Wot lěta 2002 pyši durje zaso wopon dwójneho worjoła habsburgskeho rodu. Při znowazałoženju uniwersity jako pólskeje pak wuměni knježerstwo wopon z tym piastow a jagiełow – ryzy pólska dyrbješe być, ničo njesmědźeše na stawizny dopominać. „Časy polonizacije pak su nimo. Dźensa ze stawiznami cyle wotewrjenje wobchadźamy“, praji Zefiryna Urban. CoR

„Pólki su najrjeńše žony swěta“ – štóž so z tajkej mysličku do Wrócławja poda, tón dołho njetrjeba, sej předsudk wobkrućić dać. A štóž njeje to hižo wědźał, to tule skónčnje pytnje. Ani štwórć hodźinki njejsmy hišće po měsće dundali, to je naš fotograf­ cyłu šwitu rjanolinkow zapopadnył. To wšak njezadźiwa – wšudźe wabja kofejownje, korčmy, hosćency abo kaž tule bulanžerija. Wjele młodych ludźi poskitki­ rady přijimuje, a tak skutkuje stolica Delnjeje Šleskeje cyle kaž młode město. Mjez dohromady 630 000 wobydlerjemi štwórteho najwjetšeho města Pól­skeje je něhdźe 35 000 studentow. Kulturna scena z najwšelakorimi festiwalemi, wustajeńcami a koncertami je tuž jara čiła, tež w normalnych časach. CoR

We Wrócławju powědaja sej typiski žort: Zetkataj so mužej. Jedyn so praša: „Zwotkel sy?“ „Z Wrócławja“, wotmołwi tón. „O fajn, sym tež z Lwowa!“

nowostki LND