Jamu zadźeržeć
Podstupim (dpa/SN). Nimale 2 000 ludźi je wčera w Podstupimje za lěpši škit klimy a spěšniši kónc zmilinjenja brunicy demonstrowało. Mjez wobdźělnikami bě wjele šulerjow, studentow a staršich. Zhotowili běchu woni plakaty, mjez druhim z napisom „2038? Za klimu přepozdźe!“ abo „Wólby su klimowe wólby“.
Po tuchwilnym stawje maja w lěće 2038 wšitke brunicowe milinarnje zawrjene być. Organizatorojo wčerawšeho protesta namołwjachu braniborske knježerstwo, planowanu nowu brunicowu jamu Wjelcej-juh II hišće do wólbow Braniborskeho krajneho sejma 1. septembra zadźeržeć. Nimo toho měli Janšojsku milinarnju najpozdźišo spočatk 2020tych lět wotpinyć.
Kedźbliwi być
Sudnistwo: Mawt rani zakonje EU
Luxemburg (dpa/SN). Planowany nadróžny popłatk za wosobowe awta w Němskej rani zakonje. To je Europske sudnistwo dźensa w Luxemburgu rozsudźiło. Mawt njewotpowěduje europskim zakonjam, kaž sudnicy zdźělichu. Mawt zawjesć njeje tuž po dotalnym modelu móžno.
Popłatk bě w prěnim rjedźe prestižny projekt bayerskeje CSU w zwjazkowym knježerstwje. Jón chcychu wot oktobra 2020 na awtodróhach a zwjazkowych dróhach zběrać. Němskim šoferam chcychu popłatk přez niše dawki zaso wróćić. Wukrajni šoferojo bychu jenož na awtodróhach mawt płaćić dyrbjeli.
Luxemburgscy sudnicy argumentowachu, zo nadróžny popłatk diskriminuje, dokelž by jeničce šoferow we wukraju přizjewjenych awtow potrjechił. Nimo toho by zasady swobodneho wikowanja a swobodneho posłužboweho wobchada ranił. Mawt běchu lěta 2015 wobzamknyli. Po spočatnych wobmyslenjach a snadnych změnach jej tež komisija EU přihłosowaše. Awstriska je na to zhromadnje z Nižozemskej na Europskim sudnistwje přećiwo tomu skoržiła.
To a tamne (18.06.19)
Najebać policajsku eskortu a módru swěcu njeje w šwicarskim Schaffhausenje dźěćo w maćernym žiwoće dlěje čakać chcyło. Zastojnicy dyrbjachu zastać a přepodachu žonu sanitetarjam, kotřiž tohorunja su z módrej swěcu přismalili. Jenož mjeńšiny pozdźišo žona w chorobnym awće porodźi. Nan bě nimojěduce policajske awto zadźeržał, dokelž měješe žona po puću do chorownje sylne hrona. A policija wołaše chorobne awto.
Pjanaj dwójnikaj staj policiji w Braunschweigu ćeže načiniłoj. Jedyn ze 46lětneju bě chětro alkoholizowany z mopedom nimo žony jěł, kotraž policiju zawoła. Ta móžeše na zakładźe čisłoweje taflički adresu muža zwěsćić. W bydlenju nańdźeštaj zastojnikaj dwójnikow při jědźi. Tak dyrbještaj wobaj duć, a wobaj měještaj tři promile alkohola w kreji.
Prezidij FUEN njezměje přichodne tři lěta zastupnika Serbow
Jubilejny kongres Federalistiskeje unije europskich narodnych mjeńšin w Bratislavje je zakónčeny. Prezidij organizacije wostanje přichodne tři lěta bjez zastupnika Łužiskich Serbow.
Bratislava (SN/MkWj). Z wólbami noweho předsydstwa je so sobotu w słowakskej stolicy Bratislavje jubilejny kongres Federalistiskeje unije europskich narodnych mjeńšin (FUEN) składnostnje jeje 70lětneho wobstaća zakónčił. Cyłkownje 120 delegatow bě wot štwórtka dźěło minjeneho lěta bilancowało a ćežišća přichodneho skutkowanja postajiło. FUEN je ze 103 čłonskimi organizacijemi ze 35 krajow najwjetše zastupnistwo awtochtonych narodnych mjeńšin po wšěm swěće.
Při wólbach nawodnistwa bě dotalny prezident federalistiskeje unije Loránt Vincze, Madźar z Rumunskeje, znowa za zastojnstwo nastupił. Napřećiwneho kandidata wón njeměješe. Hinak, hač běchu někotři wočakowali, wuprajichu jemu delegaća z přemóžacymi 90 procentami dowěru a wuzwolichu jeho tak na přichodne tři lěta znowa do zastojnstwa.
Biskop w Sedmihródskej był
Drježdźany (B/SN). Sakski ewangelski krajny biskop Carsten Rentzing je minjeny měsac Rumunsku wopytał. W Sedmihródskej (Siebenbürgen) zetka so wón ze zastupjerjemi tamnišeje ewangelskeje cyrkwje. Přewodźeli su jeho farar Matthias Fischer, ekumeniski referent Friedemann Oehme a Zwickauski superintendent Harald Pepel, pochadźacy ze Sedmihródskeje. Biskop Rentzing přednošowaše w Sibiuskim (Hermannstadt) teologiskim instituće na fachowu temu „Lutherski specifikum a jeho zakótwjenje w dźensnišej ekumenje“, za čož žněješe jara wulke připóznaće.
Zrěčenje ma měr sylnić
Prócuja so wo srědki za běrow
Budyšin (SN). Problematika pobrachowacych serbskich kandidatow na wuhladnych městnach za wólby noweho Sakskeho krajneho sejma je naležnosć, kotruž prawniski wuběrk Serbskeho sejma tuchwilu rozjimuje. Wo tym zhonichu čłonojo Serbskeho sejma na sobotnym posedźenju w Budyskim Serbskim domje runje tak kaž wo prócowanjach nastupajo załoženje serbskich swobodnych šulow. Te bě wuběrk za regionalne wuwiće předstajił, kaž w nowinskej zdźělence sejma rěka.
Serbski sejm chce kandidatow a kandidatki za saksku Radu za serbske naležnosće nominować. Jeho čłonojo mysla na zhromadnu lisćinu z dalšimi gremijemi a zwjazkami.
Sejmarjo maja za trěbne swoje skutkowanje optimować. Tohodla měł kóždy wuběrk tři temy pomjenować, z kotrychž so za přichodne posedźenje na jednu wusměrja. Wotpohlada tuž so na idejowym wubědźowanju społnomócnjeneho zwjazkoweho knježerstwa za nowe zwjazkowe kraje „Čińće! sobu“ wobdźělić. Měnja, zo hodźa so tak běrow/jednaćelnja Serbskeho sejma zarjadować.
Na reformu so dojednali
Berlin (dpa/SN). Nawodnistwje koalicije CDU/CSU a SPD stej so po dołhej rozkorje na reformu zakładneho dawka dojednałoj. Hišće lětsa ma so zakoń wobzamknyć, zdźěli koalicija po dołhim wuradźowanju dźensa rano w Berlinje. Detaile hišće žane znate njejsu. Tola po wšěm zdaću je wěste, zo móža zwjazkowe kraje indiwiduelnje wo zwoprawdźenju zakładneho dawka rozsudźić. Wotpowědne dypki chcedźa w zakonju zakótwić.
Dale informacije zběrać
Luxemburg (dpa/SN). W padźe nadpadow na tankaj w Omanskim golfje njepodpěruje Europska unija wumjetowanja USA přećiwo Iranej. Dźensa wuradźowachu wonkowni ministrojo EU w Luxemburgu wo dalšim postupowanju. Kaž němski wonkowny minister Heiko Maas (SPD) zdźěli, chcedźa najprjedy dale informacije zběrać. W diskusiji je tohorunja njewotwisne přepytowanje padow. USA winuja Iran za nadpadaj minjeny štwórtk na dwě tankowej łódźi.
Dźesać dnjow za škit klimy
Knježerstwoso z iniciatiwunjezaběrało
Berlin (SN). Europska wobydlerska iniciatiwa Minority Safepack (MSPI) njeje za zwjazkowe knježerstwo w Berlinje hišće žana aktualna tema, z kotrejž měło so rozestajeć. To wuchadźa z małeho naprašowanja frakcije Zelenych w zwjazkowym sejmje. Knježerstwo argumentuje, zo so zakładnje za dalši škit a spěchowanje narodnych mjeńšin wupraja. K jednotliwym žadanjam MSPI pak njeje dotal stejišćo zwurazniło, chcyjo wočaknyć, „hač a hdy organizatorojo iniciatiwy potwjerdźace podpisma Europskeje komisije předpołoža a do kotreje měry so komisija z jednotliwymi žadanjemi zaběra“, rěka we wotmołwje zwjazkoweho knježerstwa. Nimo toho skedźbnja na to, zo ma Europska charta regionalnych a mjeńšinowych rěčow hižo wysoki škitny niwow za mjeńšiny. Hladajo na MSPI budźe wažne, zo ke konkurency mjez etablěrowanymaj dojednanjomaj njedóńdźe.
Na ludowy zběžk spominali
Berlin (dpa/SN). Z centralnym zarjadowanjom su dźensa w Berlinje na wopory ludoweho zbězka w lěće 1953 spominali. Při pomniku na kěrchowje Seestraße staj zastupjerjej zwjazkoweho knježerstwa, nutřkowny minister Horst Seehofer (CSU) a Berlinski knježacy měšćanosta Michael Müller (SPD), wěncaj połožiłoj. Po wopominanskej mjeńšinje zetkachu so k rozmołwy z časowymi swědkami zběžka. Kaž Müller zwurazni, słuša dźeń k stawiznam Berlina, kotryž płaći jako město swobody.
Před 66 lětami běchu w NDR na wjac hač 700 městnach statysacy ludźi přećiwo politisce a hospodarsce napjatemu połoženju demonstrowali. Ze skerje spontanych zarjadowanjow wuwi so zběžk, z kotrymž žadachu sej wobdźělnicy swobodu a jednotu. Wojerske jednotki sowjetskeje armeje su protesty namócnje skónčili. Něhdźe 1 500 demonstrantow bu zasudźenych a dyrbješe do jastwa. Kaž zwjazkowa załožba informuje, wostanje ludowy zběžk centralny podawk w stawiznach němskeje jednoty.
